Is het jou al opgevallen dat heel wat mensen in een constante staat van ontevredenheid vertoeven? Klagen, mopperen, kritiek hebben op zichzelf en anderen. Men geeft zoveel aandacht aan wat er niet goed gaat of ontbreekt in het leven. Het is nooit genoeg, men vindt zichzelf nooit goed genoeg. Wat als we meer belangstelling zouden hebben voor de fijne dingen in het leven en leren onze waardering hiervoor te uiten?
Gratitude is like a love letter to your life and you gotta write one each day – Tamara Levitt
Vormen van dankbaarheid
Waar staat dankbaarheid nu juist voor? Je kan stellen dat het een vriendelijk gevoel is dat men ervaart vanwege een gunst die men verkregen heeft. Dit is een van de eerste waarden die we als kind meekregen: dankjewel zeggen. Ook al begrijp je op jonge leeftijd niet goed waarom, uiteindelijk neem je het gewoon over en ga je bij het minste dank u zeggen. Ga maar eens na hoeveel keer per dag je dank u zegt!
Dankbaarheid is toch wat meer dan dankjewel zeggen. In de meeste gevallen, zijn we dankbaar voor wat iemand voor ons gedaan heeft, een goede afloop van een minder fijne situatie enz. Maar je kan ook dankbaar zijn voor elementen die volledig buiten jouw controle liggen, denk maar aan het weer. Je bent dankbaar voor het mooie weer, zodat jij kan genieten van de zon en een fijne wandeling in de natuur.
Een welgemeende “dank u”
Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat oprechte dankbaarheid een positieve impact heeft op het leven. Het gevoel dat men hierbij beleeft, draagt bij aan het aanmaken van nieuwe verbindingen in onze hersencellen. Deze nieuwe linken dragen actief bij tot het ervaren van meer vreugde en positiviteit in het leven.
Heel wat blogs en workshops geven je tips hoe je met dankbaarheid aan de slag gaat. Wat hier meestal ontbreekt, is de impact van de energetische waarde van deze oefeningen. Net zoals bij een affirmatie, is het essentieel om bewust te zijn van het gevoel dat je bij deze oefening ervaart. Is je dankbaarheid oprecht of is het gewoon maar wat uitspreken van woorden?
Mogelijk is het in het begin enkel het uitspreken van woorden. Echter, als je dit regelmatig toepast, zal je merken dat je langzaam maar zeker waardering zal voelen.
Een subtiel energetisch verschil
Wist je dat er een energetisch verschil bestaat tussen dankbaarheid en waardering? Dit is een mooi inzicht dat ik via Abraham Hicks heb mogen ontdekken. Voor mij is Abraham de referentie en een zeer leerrijke bron rond de Wet van Aantrekking. Om dit te kunnen toelichten is het handig als je al iets weet over deze Universele Wet. Kort geschetst: Like attracts Like. Oftewel: alles wat je aandacht geeft (bewust of onbewust), groeit. Als lichtwezens nemen ze de energetische trilling van alles in de micro- en macrocosmos waar. Het thema dankbaarheid en waardering komt regelmatig terug in hun workshops en ze benadrukken het subtiele verschil tussen beiden woorden.
Dit is hoe Abraham dit omschrijft:
Dankbaarheid is een gevoel dat voortkomt uit een vibratie van schaarste of tekort. Je geeft je aandacht aan iets of iemand dat hier een aanvulling geeft. Het is erkennen dat er iets ontbreekt in jouw leven en zonder dat ene ding of de input van een andere persoon, je dit op eigen krachten niet had kunnen realiseren. Dankbaarheid kan ook voorkomen uit een gevoel dat je iets overwonnen hebt, waardoor je overtuigd bent dat wat voorheen bestond een slechte of niet gewenste situatie was.
Zo kan iemand die het financieel minder breed heeft heel dankbaar zijn voor een studiebeurs. Het opent de deuren voor deze persoon om hogere studies te volgen. Vanuit een focus op schaarste (gebrek aan financiële middelen), ziet men de studiebeurs als een geschenk, waarvoor men dankbaar is.
Wat maakt waardering dan anders?
Waardering vloeit, in tegenstelling tot dankbaarheid, voort uit een gevoel van overvloed, vertrouwen en jezelf alles gunnen. Het gevoel van onvoorwaardelijke liefde en waardering resoneren op dezelfde frequentie. Het is het vol verwondering naar alles kunnen kijken en het aanvaarden zoals het is. Je kijkt met de ogen van het hart: los van perfectie, zonder het verlangen om iets te willen veranderen, pure waardering.
Laten we nu eens kijken vanuit waardering naar onze studiebeurs: wanneer je je bewust bent van jouw potentieel, in jezelf gelooft én vertrouwt dat het goed komt, dan vibreer je op een hele andere frequentie. Je bent gerust dat alles ten gepaste tijden naar je toekomt. Je vertrouwt en je loopt jezelf vooral niet voor de voeten met gedachten van schaarste of tekort. Er is geen stress aanwezig rond het financieren van de studies. Men waardeert de geldstroom (wat ook energie is) die beschikbaar is om deze droom waar te maken.
Oefenen van waardering
Waardering is een vaardigheid waarin we kunnen groeien. De kunst is elke dag enkele dingen te vinden waarvoor je appreciatie voelt. Als je niet goed weet hoe te beginnen, kunnen de volgende tips je verder helpen:
Hou een dankbaarheidsdagboek bij: schrijf dagelijks 3 dingen op waarvoor je waardering of dankbaarheid voelt. Je kan als extra ook toevoegen waarom je dit voelt. Voorbeeld: ik ben zo blij met deze wollen sokken, ze houden mijn voeten lekker warm.
Spreek het uit! Zie of voel je iets dat je waardeert, spreek het gerust uit. Als ik ‘s ochtends een zonsopgang zie, dan word ik spontaan blij. Het vult me met vreugde. Op dat moment spreek ik mijn waardering zo uit: oooh, zo prachtig! Maar je kan ook waardering voor iemand voelen: ik vind het fijn te weten dat deze persoon goed voor me zorgt. In een gesprek met iemand: ik vind het heerlijk om hier samen met jouw te zitten en te praten over thema’s die me nauw aan het hart liggen.
Geleide meditatie-oefening: heel wat mindfulness apps bieden je geleide meditatie-oefeningen aan. Een absolute meerwaarde voor wie een ruggensteuntje waardeert!
Luister-sessies: ga lekker op in het gevoel van waardering of dankbaarheid. Misschien ken je een podcast die over dit thema vertelt.
Kortom: waardering is als een ode aan het leven, de liefde die jij voelt voor jouw leven. Het helpt je een shift te maken, het is een hefboom naar een ware transformatie in je manier van denken, voelen en zijn.
Tot slot: op zich kan je perfect het woord dankbaarheid gebruiken, daar is heus niets mis mee. ik doe het ook nog regelmatig. Wel sta ik meer stil bij de energetische trilling die hier actief is. Je zal zelf wel voelen welk woord goed voor je voelt.
Let’s connect! Volg me op Instagram voor waardevolle tips en bezielende quotes!
Wil je meer weten over dankbaarheid en oefeningen waarmee je kunt leren dankbaarder te zijn? Dan raden we je The Magic van Rhonda Byrne aan. In dit boek onthult zij kennis waarmee je je leven kunt veranderen en leert ze je hoe je deze kennis in je dagelijkse leven kunt toepassen.
Het uiteindelijke doel van het herstellen van een narcistische moeder is authentiek en heel te worden. Om dit te bereiken is het belangrijk om als volwassene psychisch los te komen van je moeder, zodat je je eigen innerlijke emotionaliteit kunt ontwikkelen. Je zult een vrouw worden die bij haar moeder kan zijn en bij haar vandaan, terwijl je in beide situaties jezelf kunt zijn.
Waarom is psychisch loskomen van je moeder belangrijk voor je geestelijke gezondheid?
De individuatiefase is een normaal onderdeel van de ontwikkeling. Deze fase begint bij tweejarigen als het kind ‘nee’ en ‘van mij’ begint te zeggen en gaat door tot het kind volwassen wordt, haar eigen behoeften en wensen ontwikkelt en zich bewust losmaakt van haar ouders en een gezond zelfbewustzijn ontwikkelt. Gezonde ouders laten dit geleidelijk en natuurlijk gebeuren.
Het individuatieproces van kinderen van een narcistische moeder is achtergebleven, omdat de moeder of overspoelend was, of negerend. Als je met problemen hebt geworsteld met betrekking tot de controle over je eigen leven en gevoelens, of als je niet kunt genieten van je successen, heb je, zoals de meeste dochters van een narcistische moeder, moeite je van haar los te maken en zelfstandig te worden. Je bent dan waarschijnlijk nog op zoek naar en bezig met het ontwikkelen van je volledige zelf.
Je onthouden van negatieve zelfspraak
Wanneer je de individuatie ten opzichte van je moeder niet hebt voltooid, blijf je een onafgemaakt en onvolwassen, half mens, dat graag een heel mens wil worden. Als je emotionele zelf is achtergebleven, is het niet evenredig met je fysieke, intellectuele en spirituele zelf gegroeid. Je moet genezen om heel te worden.
Een deel van het losraken van je moeder en je jeugd is je onthouden van negatieve zelfspraak, zoals ‘ik ben niet goed genoeg’, ‘ik ben onaantrekkelijk’ en ‘ik kan mezelf niet vertrouwen’. Omdat jij je deze boodschappen eigen hebt gemaakt, spreken ze nu tegen je zoals jouw moeder vroeger deed. Ga na wat deze boodschappen vertellen, blokkeer ze en schuif ze terzijde. Als je dat doet, maak je je op een gezonde manier los van je slecht functionerende moeder en haar zelfvernietigende overtuigingen. Je zult jezelf herkennen als een individuele vrouw.
Wat betekent loskomen precies?
In de psychologie is separatie-individuatie het afbakenen en het onderscheiden van het zelf. Ieder mens moet om volwassen te worden individuatie aangaan (zelfstandig worden) ten aanzien van het gezin waarin hij of zij opgroeide. Psychologische separatie (afscheiding) is een innerlijk proces en is iets anders dan geografische afscheiding van je moeder of je oorspronkelijke gezin.
Hoe bevrijd ik mijzelf uit de invloedssfeer van mijn moeder?
Jezelf bevrijden uit de invloedssfeer van je moeder is de enige manier om de baas over je eigen levenskeuzes te worden en om te worden wie je bedoeld bent te zijn. Wanneer je dit ontwikkelingsstadium doormaakt, kun je de volgende stappen ondernemen: (1) begrijp hoe je moeder haar gevoelens op jou projecteert; (2) begrijp en bied het hoofd aan jaloezie van je moeder en anderen, en (3) maak definitief een einde aan de geïnternaliseerde (eigen gemaakte) negatieve boodschappen. Deze drie stappen worden hieronder verder toegelicht.
1. Projectie
Projectie kan het beste worden beschreven als een proces waarbij iemand zijn eigen emoties ziet als afkomstig van iemand anders en ervan overtuigd is dat die emoties afkomstig zijn van de ander. Mensen doen dat als zij hun eigen pijn en innerlijke conflicten niet aanpakken en anderen de schuld geven van hun eigen verwarring. Dochters van narcistische moeders zijn doorgaans de zondebok voor hun moeders projectie, waar ook een zwak ego en zelfhaat bij horen. De dochter begrijpt de haat niet en internaliseert deze, waardoor zij zichzelf slecht voelt en niet goed genoeg. Omdat dit voor de dochter al op zo’n jonge leeftijd begint, voelt dit voor haar normaal en echt.
2. Omgaan met je moeders jaloezie
Dochters van narcistische moeders voelen gewoonlijk de jaloezie van hun moeder. Het wordt tijd deze te herkennen en te begrijpen. Veel mensen menen dat benijd worden een wenselijke en prettige ervaring is, maar het is in feite een nerveus makende en akelige ervaring als iemand, en met name je eigen moeder, jaloers op je is. Het zelfbewustzijn van de dochter wordt door verachting en kritiek tenietgedaan. Haar goedheid wordt betwijfeld of slecht genoemd of geringschat, wat haar het gevoel geeft dat haar ‘werkelijkheid als mens’ is uitgewist.
Als de dochter analyseert waarop haar moeder jaloers lijkt te zijn – haar uiterlijk, prestaties, materiële rijkdom, gewicht, persoonlijkheid, vriendinnen, echtgenoot of vriendje, of de relatie met haar vader, broer of zuster – krijgt zij het gevoel verachtelijk te zijn. De dochter begrijpt niet dat haar eigen moeder zulke slechte gevoelens over haar heeft, en daarom denkt zij dat ze zelf niet deugt.
Erken je eigen goede eigenschappen en kracht om jezelf te bevrijden van je verwarring, en de jaloezie te kunnen zien voor wat zij is. Probeer geen haatgevoelens te ontwikkelen en neem ook niet op een nare manier wraak. De jaloezie waar jij de dupe van bent, hoort niet bij jou en daar hoef je je dus niet mee te identificeren. Jij mag echt zijn en de pijn en het verdriet voelen, maar sla niet terug en zoek geen wraak.
3. Een einde maken aan de negatieve boodschappen
Om je te ontdoen van negatieve boodschappen moet je om te beginnen bedenken hoe je de meeste beslissingen neemt. Baseer jij je keuzen op informatie die je vertrouwt? Is die informatie gewoonlijk afkomstig van een betrouwbare bron? Heb jij doorgaans gegevens die jou vertellen dat de bron ervan iemand is op wie je kunt vertrouwen, iemand die gekwalificeerd is om jou advies te geven of bij te staan? Heb je in het algemeen goede ervaringen met de persoon in kwestie en kon je zijn of haar waarnemingen, informatie en kennis vertrouwen? Behandelt deze betrouwbare bron je meestal met eerbied en zorg over hoe jij je voelt? Waarschijnlijk is je antwoord op elk van de vragen: ‘Ja.’
Vraag je dus af of het wijs is om die geïnternaliseerde boodschappen uit je jeugd te geloven, die afkomstig zijn van iemand die niet authentiek, niet liefhebbend en niet empathisch was, die geen intieme, emotionele band met je had, die haar eigen gevoelens op jou projecteerde omdat ze niet in contact was met haar eigen emoties en die ook nog eens jaloers op je was? Waarom zou je die persoon laten bepalen wie jij bent?
Oefening: negatieve boodschappen ontkrachten
Kijk naar die bron. Denk daaraan als je een pen pakt of naar je computer gaat en deze negatieve boodschappen vaststelt en vastlegt. Schrijf ze op in een kolom en schrijf in een andere kolom waarom ze simpelweg niet waar zijn. Door dat te doen, bepaal je opnieuw wat jij gelooft dat waar is over jezelf. Is het bijvoorbeeld werkelijk waar dat je niet goed genoeg zou zijn? Wie beweert dat? Je hoeft alleen maar voor jezelf goed genoeg te zijn!
Wanneer je deze negatieve boodschappen eenmaal hebt vastgesteld en erop hebt gereageerd door op te schrijven waarom ze niet waar zijn, is je volgende taak deze oefening te herhalen voor elke boodschap die in het vervolg in je opkomt. Daardoor schrap je telkens een oude boodschap en zet je er een nieuwe voor in de plaats. Dat vraagt enige oefening, maar je doorzettingsvermogen zal op den duur zijn vruchten afwerpen.
Heb je een narcistische moeder en wil je hier meer over lezen? Dit boek staat vol helende inzichten, voorbeelden en herkenbare verhalen die je daarbij helpen. De liefdevolle en effectieve manier waarop Karyl de relatie met je moeder aanpakt, maakt dit een belangrijk boek!
Velen van ons willen zich het liefst bevrijden van lastige emoties als woede, angst en verdriet. We streven naar prettigere emoties zoals blijdschap en vrolijkheid en proberen gelukkiger te zijn door negatieve emoties te verdringen of te uiten, in de hoop ze uit het zicht te werken of ervan verlost te zijn. Helaas is geen van beide strategieën een afspiegeling van het ware zelf, een roerloze zuiverheid van zijn die dieper gaat dan welke emotie ook. Maar er bestaat nog een andere mogelijkheid, waarbij je de emotie verdringt noch uit, namelijk rechtstreeks ervaren.
Emoties rechtstreeks ervaren
Je emoties rechtstreeks ervaren houdt in dat je ze niet ontkent of verdringt, maar je er ook niet in rondwentelt. Dat wil zeggen dat je er geen verhaal aan hangt. Je haalt er geen verhaal bij over wie dit overkomt, waarom het gebeurt, waarom het niet zou mogen gebeuren, wie er verantwoordelijk voor is of wie het te verwijten valt.
Je kunt, in welke emotie dan ook – de zogenaamde ‘positieve’ én de ‘negatieve’ – de kern ontdekken. In feite is het zo dat elke negatieve emotie verdwijnt wanneer je deze werkelijk ervaart, haar echt voelt en tot je door laat dringen. En positieve emoties die je werkelijk ervaart worden groter, sterker, eindeloos. Dus relatief gezien bestaan er positieve en negatieve emoties, maar als je het onderzoekt zijn er, alleen maar positieve emoties, namelijk de positiviteit van absoluut bewustzijn.
Wat gaat er schuil onder onze emoties?
Wanneer je een negatieve emotie werkelijk en ten volle ervaart, zonder verhaal of gedachten, houdt deze ogenblikkelijk op te bestaan. Wanneer je denkt dat je een emotie echt ten volle ervaart en deze blijft intens, zie dan in dat er nog steeds een verhaal aan vastzit: dat het zo’n hevige emotie is, dat je er nooit van af zult komen, dat die emotie altijd terug zal komen, en hoe gevaarlijk het is om dit te voelen. Hoe het verhaal op dat moment ook mag luiden, je kunt de rechtstreekse ervaring ervan op talloze manieren uitstellen.
Over het algemeen blijkt er – wanneer je een emotie rechtstreeks ervaart – vaak iets anders onder schuil te gaan. Zo is irritatie misschien slechts een oppervlakkige rimpeling. Daaronder kan woede of angst zitten. En dan is het wederom niet de bedoeling je van de woede of de angst te ontdoen, of die te analyseren, maar gaat het erom die rechtstreeks te ervaren. Wanneer er onder de irritatie angst of woede blijkt te zitten, ga dan dieper met je aandacht: geef jezelf de ruimte absoluut en helemaal boos of bang te zijn, zonder je gevoelens te onderdrukken of naar buiten te brengen.
Angst: een grote uitdaging
Angst is meestal de grootste uitdaging, want gewoonlijk proberen de meeste mensen die op afstand te houden. En natuurlijk wordt de angst als je probeert die op afstand te houden, alleen maar groter en dreigender. Je kunt je in feite ook voor de angst openstellen en bang zijn zonder te hoeven zeggen dat je bang bent of zonder gevolg te geven aan gedachten over wat bang zijn inhoudt. Je kunt simpelweg de angst zelf ervaren.
Er kan een diep verdriet of grote gekwetstheid onder de angst liggen. En ook die kun je rechtstreeks en volledig ervaren zonder dat het een verhaal hoeft te worden. Wanneer je bereid bent al die emotionele lagen helemaal te doorvoelen, kom je uiteindelijk bij wat eruitziet als een peilloze afgrond. Die afgrond ervaar je als het niets, de leegte, het niemand-zijn. Dit is een belangrijk moment, want wie absoluut niets durft te zijn, niemand durft te zijn, durft vrij te zijn.
Het niets-zijn onder ogen komen
Zodra je de wapens hebt neergelegd, zodra de deur open is, kun je het niets-zijn dat je vreesde ten volle onder ogen zien en ontmoeten. En die confrontatie is de grote openbaring van het ware zelfonderzoek, want daarin openbaart zich de geheime parel van waarheid die al die tijd al in het diepst van je eigen hart verborgen was. Jij bent de diamant die je ontdekt.
Elke emotie die er in je bewustzijn opkomt, kun je met je volle bewustzijn tegemoet treden, zonder je te hoeven verstoppen in verhalen of analyses. Wanneer je bereid bent geen gevolg te geven aan de werking van je denken maar alleen stil durft te zijn en de emotie volledig durft te voelen, zul je zien dat het niets is. Emoties worden slechts bij elkaar gehouden door gedachten, of het nu om bewuste of onderbewuste gedachten gaat.
Doordringen tot de kern van zuiver zijn
Wanneer je jezelf niet laat bepalen door een gemoedstoestand, kunnen de emoties vrijelijk in je opkomen, want ze zeggen niets over wie je bent. Je weet uit de eerste hand dat die gevoelens simpelweg door je heen gaan, door de ruimte die je ware aard is. Probeer helemaal tot de kern van zuiver zijn door te dringen, je van geen enkele emotie te ontdoen en ze niet te dramatiseren of verheerlijken, maar datgene te ontdekken waar elke emotie toe oproept: dat je wie je denkt te zijn dood laat gaan vóór de dood van wie je denkt te zijn.
Angst openbaart zich vaak als chronisch gepieker, paniekaanvallen, obsessies, dwangneurosen, in de vorm van slapeloosheid of lichamelijke klachten. Angst is op hol geslagen gevoeligheid. Sheryl Paul neemt je mee naar de bron van je angsten en laat je compassie met jezelf voelen. In dit diepgaande en tegelijkertijd praktische boek geeft ze oefeningen bij acute angst en oefeningen die je helpen diepere lagen van angst te ontcijferen en te helen.
In 2020 start een versnelling van veranderingen in de richting van een nieuwe tijd en een nieuwe wereld die ongeveer 13 jaar duurt. Dat geeft extra chaos waardoor alles steeds slechter lijkt te worden. Maar schijn bedriegt. Het is een transformatie die ons veel gaat brengen.
Wat gebeurt er?
Alles verschuift en dat gaat nog versnellen ook. Prioriteiten veranderen omdat de wereld snel verandert. De positieve veranderingen in de wereld zullen de komende 13 jaar versneld merkbaar worden. Gelukkig is de omkering in de richting van meer verbinding en meer samen al eerder gemaakt. Het gaat dus al een tijdje de goede kant op. Door de versnelling zal het niet altijd niet eenvoudig zijn en voor sommigen ook zwaar. Maar er zijn ook veel nieuwe mogelijkheden.
Waarom zie ik dat niet?
Het begon in 2012 met een grote verandering in de energie. Energie zie je niet, maar de gevolgen wel. De negatieve ontwikkelingen die je nu nog ziet, gaan over het opruimen van oude trauma’s, denk bijvoorbeeld aan het slavenverleden, discriminatie van vrouwen, homo’s, etcetera. Het verkiezen van ‘foute’ leiders schijnt hier ook mee te maken te hebben. Misschien herken je het opruimen ook bij jezelf: je lichaam is vaak vermoeid omdat je tegen iets ouds oploopt dat opgeruimd moet worden. Wanneer boosheid en frustratie minder worden, dan kan daarna pas de trilling verhogen naar liefde en verbondenheid.
Moeiteloosheid
Onze kinderen en jongeren dragen het DNA en de moeiteloosheid van de nieuwe tijd al in zich. De term nieuwetijdskind ken je wel. Het lukt hen vaak beter om druk te weerstaan, bij zichzelf te blijven en verbondenheid te voelen: Jij bent mij in een andere gestalte. En ook: Jij mag er zijn, want je bent goed zoals je bent. Maar ze hebben wel onze hulp hard nodig.
Nieuw evenwicht in energie
Mannen en vrouwen worden krachtiger en werken beter samen. Mannen nemen beslissingen vanuit verantwoordelijkheid in plaats van angst en ego. Het goddelijke en liefdevolle vrouwelijke is merkbaar in de samenleving en neemt ook meer de leiding. Geen stress en moeten, maar van binnenuit leven. Je bent goed zoals je bent, je mag er zijn!
Je hebt invloed
We beïnvloeden elkaar meer dan je denkt. Kun je je voorstellen wat er gebeurt als je het goede voorbeeld geeft aan de jonge generaties? Kun je je bijvoorbeeld voorstellen dat een politicus van houding verandert omdat zijn vrouw en dochter liefde en bewustzijn uitstralen?
Je wordt geholpen
Vertrouw dat het universum je hierin ondersteunt. Zodra je zelf de keuze hebt gemaakt om aan jezelf te werken en te ontwikkelen is er hulp. Hoe het werkt, weet ik niet. Maar ik weet wel dat het werkt. Als je zelf een eerste stap maakt, komt er een versnelling en wordt de volgende stap vanzelf zichtbaar.
Dit boek kan een begin zijn, je op het pad wijzen. Je kennis laten nemen van het fenomeen: ontwaken, herinneren wie je werkelijk bent, verlichting. Het kan jou het inzicht geven dat er überhaupt zoiets bestaat, terwijl jij toch echt dacht dat je niet sliep en precies wist wie je was! Het is een boek voor mensen die spiritueel zoekend zijn.
Patrick Kicken, auteur van het boek Leven zonder stress, was succesvol radiomaker voor o.a. 3FM en Radio Veronica. Op een dag ging het mis, hij kreeg meerdere burn-outs en moest zijn ideeën over succes grondig bijstellen. Wij kregen als redactie van Inspirerend leven de kans om Patrick te interviewen. Ben je benieuwd welke inzichten hij heeft opgedaan, hoe hij de draad weer heeft opgepakt na zijn burn-out en wat zijn tips zijn? Lees dan snel verder.
Welke inzichten hebben je burn-out opgeleverd?
Dat ik mijn leven anders moest gaan inrichten. Dat wat voorheen voldoening bezorgde, voldeed niet meer. Dus ging ik nog meer op zoek naar antwoorden op zingevingsvragen.
In je boek leg je uit dat je na meerdere burn-outs, merkte dat je je ideeën over succes moest bijstellen. Hoe is dit keerpunt ontstaan?
Dit keerpunt ontstaat spontaan, zoals bijna alles spontaan ontstaat. Kijk maar terug naar het begin van je leven, dat ontstond ook spontaan, omdat een man en een vrouw (je vader en je moeder) toevallig zin hadden in seks. Alles wat daarna gebeurt, gebeurt ook spontaan. Je groeit in de buik van je moeder, het moment van bevalling is spontaan en dient zich aan als het moet gebeuren. Vanaf het moment dat die navelstreng door wordt geknipt denken we ‘zo, nu moeten we het zelf gaan regelen’.
Wat zijn momenteel je huidige ideeën van succes en hoe verschillen deze met je ideeën van voorheen?
Het gehamer op succes is eigenlijk een wassen neus. We zoeken niet naar succes, we zoeken naar bevrijding van dat eeuwige gevoel van tekort, het niet goed genoeg zijn. Er is eigenlijk niets zo erg als succes. Want als je het hebt, blijkt dat gevoel van tekort gewoon weer terug te komen. Dus trek ik de conclusie dat het niet succes is wat we zoeken, maar een veel dieper gevoel van binnen. Het gevoel afgescheiden te zijn van je oorsprong, bron, het geheel, tao, geef het maar een naam, dat is wat zo ondraaglijk is. Dus gaan velen, waaronder ik, ook op zoek naar een weg om die afscheiding te herstellen. Het boek en de beweging rondom Een cursus in wonderen is een goed begin hiervoor.
Hoe heb je de draad weer opgepakt na je burn-out?
Door de draad te laten vieren. En gewoon eens de dingen te laten komen zoals ze komen. Maar ook door de beslissing te nemen geen concessies meer te doen. Radicaal eerlijk te worden naar mijn omgeving en de mensen met wie ik samenwerk. Te lang heb ik me maar ingehouden. Ik zag om me heen dat mensen hun werk maar halfslachtig deden en dat iedereen dat maar normaal vond. Als daar nooit iemand iets van zegt en iedereen zo maar doorhopt naar de volgende werkplek om hetzelfde trucje nogmaals uit te halen, kon en kan ik dat niet verkroppen. Bedrijven zouden terecht eens kunnen kijken naar hun productiviteit en wat ze met de mensen in huis allemaal bereiken. Voor de harde werkers is het vaak onverkropbaar om te zien hoeveel kansen blijven liggen en dus gaan ze zich zo frustreren dat ze ziek worden.
In hoeverre is ‘Een leven zonder stress’ haalbaar?
Als je de wereldse omstandigheden pakt als uitgangspunt dan is een leven zonder stress niet haalbaar. Maar als je als startpunt dát pakt wat je werkelijk bent (zoals Eckhart Tolle dat in zijn boek De kracht van het Nu ‘presence’, of in het Nederlands vertaald ‘aanwezigheid’, noemt) dan is het leven eigenlijk altijd zonder stress. Onze bemoeienis ermee is dat wat stress veroorzaakt, wrijving met wat is. De omstandigheden zijn op zich gewoon neutraal.
Welke tips geef je aan mensen die zich in een burn-out bevinden?
Word eens wat liever voor jezelf. En ga op zoek naar wat er allemaal nog aan valse overtuigingen huist in jou die bevestigen dat je niet goed genoeg bent. Maar onderzoek ook of de werkplek waar je werkt, de relatie waar je in zit en het huis waar je woont nog wel passen bij hoe je in het leven staat. Een mens verandert continu. Net als een kreeft uit zijn schild groeit, is een burn-out voor mij ook een transformatieproces, van rups naar vlinder.
Patrick was succesvol radiomaker voor o.a. 3FM en Radio Veronica. Op een dag ging het mis, hij kreeg meerdere burn-outs en moest zijn ideeën over succes grondig bijstellen. Op zoek naar antwoorden interviewde Patrick Kicken voor zijn podcast Leven zonder stress honderden experts, onder wie Byron Katie, Eckhart Tolle, Guido Weijers en Lisette Thooft. In dit boek deelt hij zijn inzichten die ontstonden uit de boeiende gesprekken die hij met hen had. Lees wat hij leerde over geluk, liefde, zelfvertrouwen, geld, angst, stress en rust.
Depressief en moe als het herfst wordt? Alle seizoenen hebben zo hun mooie kanten, maar de herfst en winter blijken bij veel mensen, vooral bij vrouwen, een minder fijne kant met zich mee te brengen: de ‘winterblues’, ofwel een winterdepressie. Hoe komt dit eigenlijk, wat zijn de symptomen, waarom gebeurt dit vooral bij vrouwen en vooral: wat kun je ertegen doen?
Depressief zijn kennen we. Maar wat is een winterdepressie?
Een winterdepressie is meestal een wat mildere vorm van een ‘gewone’ depressie, maar sommige mensen hebben er toch erg veel last van. De Amerikanen hebben er een mooi woord voor: SAD. Sad betekent terneergeslagen, verdrietig. Het is de afkorting van ‘Seasonal Affective Disorder’ ofwel een seizoengebonden stemmingsstoornis. Je voelt je moe, somber, hebt weinig energie en zou het liefst lang slapen of op de bank hangen.
Daarbij krijgen veel mensen behoefte aan allerlei zoete, zoute en vette snacks zoals chocola en chips. Dat is logisch want deze geven op korte termijn even een goed gevoel, maar dit goede gevoel wordt al snel een gefrustreerd, akelig gevoel als je er te veel van eet. Wat helaas vaak het geval is.
Vooral vrouwen hebben er last van
Het is bekend dat een winterdepressie veel mensen treft, vooral vrouwen. Hoeveel mensen in Nederland ermee te maken hebben is onduidelijk. De schattingen lopen flink uiteen, van 40.000 tot wel 500.000.
In de VS gaat het volgens de National Mental Health Organisation om wel 17 miljoen mensen (op zo’n 323 miljoen inwoners), waarvan het merendeel vrouwen. Ook is bekend dat mensen die zichzelf beschouwen als ‘avondmensen’ er over het algemeen meer last van hebben dan ‘ochtendmensen’. Waarom het meer vrouwen betreft is onduidelijk maar ik heb daar wel mijn ideeën over. Daarover straks meer.
Depressief zijn. Wat zijn de symptomen?
Veel symptomen van de winterdepressie lijken op die van een niet-seizoensgebonden depressie. Het grote verschil is dat de winterdepressie letterlijk als sneeuw voor de zon verdwijnt zodra in de lente de dagen weer langer worden en er weer meer licht overdag is. De volgende symptomen komen veel voor bij een winterdepressie:
Sombere stemming
Vermoeidheid en behoefte aan slaap
Toename van eetlust (vooral zoet, zout, vet en alcohol)
Gewichtstoename
Ontregeling van de biologische klok: gevoel dat je steeds later op de dag pas ‘wakker’ bent
Concentratieproblemen
Lusteloosheid, apathie
Minder behoefte aan of zin in sociale contacten
Ons circadiaan ritme: onze biologische klok
De belangrijkste oorzaak van dit alles is het gebrek aan daglicht in de winter. Door de kortere dagen en langere nachten en omdat je vaak ook nog eens minder buiten komt in de winter, wordt je lichaam minder aan daglicht blootgesteld. Hiervan blijkt onze biologische klok in de war te raken. Dit leidt tot allerlei verstoringen in onze hormonale balans.
Met onze biologische klok bedoel ik ons circadiaan ritme: het ritme van dag en nacht zoals dit op aarde wordt bepaald door de zon. Dit ritme van dag en nacht heeft een enorme invloed op de productie van onze hormonen, op onze neurotransmitters en de activiteiten van onze organen en daarmee op onze hele gezondheid. Er is zelfs een jonge wetenschap die zich hiermee bezighoudt: de chronobiologie. Langzaam beginnen we ons te realiseren dat onze biologische klok heel erg belangrijk is voor onze gezondheid en ons energieniveau.
We kunnen niet zonder een portie natuurlijk daglicht
We kunnen niet zonder daglicht, daar is veel onderzoek naar gedaan. We hebben daglicht niet alleen nodig om onze biologische klok goed te laten functioneren, of om een depressie te voorkomen maar ook om vitamine D aan te kunnen maken, om beter te slapen en vooral ook om ‘s morgens energiek ons bed uit te kunnen komen.
Daglicht regelt je biologische klok via lichtgevoelige cellen in je ogen. Daglicht zorgt ervoor dat ‘s morgens de productie van de hormonen cortisol en serotonine op gang komen. Cortisol is het hormoon dat je ‘s morgens wakker maakt en serotonine geeft je zin om aan de dag te beginnen. Je biologische klok is gebaat bij daglicht, daar kan kunstlicht maar ook daglicht achter glas niet tegenop.
Ook al zie en voel je het niet: je lichaam kent echt het verschil tussen daglicht buiten en daglicht achter ruiten.
We verlengen de dagen kunstmatig met kunstlicht en computers
Gebrek aan natuurlijk daglicht overdag verstoort ons circadiaan ritme, maar kunstlicht ‘s avonds en ‘s nachts verstoort het net zo goed. We verlengen onze dagen met kunstlicht en computers. Hierdoor wordt onze biologische klok nog eens extra verstoord.
Het hormoon melatonine, het slaaphormoon, hoort ’s avonds een hoog niveau in het lichaam te hebben, zodat je slaperig wordt. Maar ’s ochtends en overdag hoort het gehalte laag te zijn zodat je energiek wakker wordt en blijft. Dat gebeurt normaal gesproken vanzelf doordat daglicht ervoor zorgt dat de aanmaak ervan stopt, terwijl het donker het signaal is voor je lichaam dat melatonine geproduceerd moet worden. Maar we geven ons lichaam ‘s morgens geen daglicht en ‘s avonds geen duister. Ons hele biologische ritme is verstoord, vooral in de winter.
Waarom treft het meer vrouwen?
Volgens klinisch psycholoog dr. Greg Murray van de Swinburne University of Technology in Australië komen alle soorten depressies meer voor bij vrouwen dan bij mannen. Ik heb geen wetenschappelijke verklaring kunnen vinden waarom een winterdepressie meer voorkomt bij vrouwen dan bij mannen, maar ik heb er wel mijn ideeën over.
Onze hormoonbalans wordt verstoord als we onze biologische klok verstoren en vrouwen zijn veel gevoeliger voor een hormonale disbalans dan mannen. Hormonaal zitten vrouwen veel ingewikkelder in elkaar dan mannen omdat onze lichamen de magie bezitten om een eicel en een zaadcel te laten groeien tot een nieuw mensje. Een vrouw maakt in één maand meer hormonale schommelingen door dan een man in zijn hele leven.
Een verstoring van onze hormonen leidt sneller tot lichamelijke én geestelijke klachten. Logisch dus dat als we onszelf in de ochtend geen daglicht geven én ‘s avonds te lang in kunstlicht blijven zitten, ons lichaam de weg kwijt raakt. Slapeloosheid en depressieve klachten zijn het gevolg van hormonale verstoringen.
Wat kan je doen?
Snap je een beetje hoe belangrijk die biologische klok voor je is? Gelukkig kun je er zelf iets aan doen als je last hebt van de winterblues. Hieronder een aantal suggesties om de symptomen te verlichten of te laten verdwijnen.
Lichttherapie of daglichtlampen
Lichttherapie blijkt goed te werken voor mensen die last hebben van een winterdepressie. Dit is een behandeling waarbij je, vooral ’s ochtends, blootgesteld wordt aan intensief licht. Feller dan normaal kunstlicht maar minder fel dan zonlicht in de zomer. Het licht, dat via de ogen binnenkomt, zorgt ervoor dat je dag- en nachtritme weer in balans komt. Het is daarbij ook belangrijk om je lichaam ‘s avonds het signaal te geven dat het nacht aan het worden is. Zit de laatste twee uur van de dag dus bij voorkeur niet meer achter je computer of televisie (dat geeft een soort licht dat lijkt op zonlicht) maar lees een boek bij gedempt licht. Of ga lekker in bad en op tijd naar bed.
Lichttherapie kan je op doktersvoorschrift doen bij poliklinieken of GGZ-instellingen, maar je kunt ook zelf een apparaat aanschaffen. Er is van alles op de markt. Wees kritisch op wat je koopt en verdiep je hierin. Het gaat om de eenheden lux die je krijgt. Kies voor 5000 tot 10.000 lux.
Voeding
Gezonde voeding is en blijft belangrijk op alle momenten, maar bij een winterdepressie kun je nog beter letten op de volgende zaken:
Drink niet te veel koffie, alcohol of zoete drankjes, maar juist volop water of kruidenthee. Op de korte termijn voel je je door koffie, suiker en alcohol misschien even beter, maar op den duur werken ze averechts.
Eet veel verse, liefst biologische groenten en fruit. De antioxidanten daarin zorgen voor meer energie.
Eet ook voldoende producten met omega 3-vetten. Goede bronnen zijn lijnzaadolie, olijfolie, perilla olie, walnoten en vis. Kies wild gevangen vis om de hormoonverstorende stoffen in kweekvis te vermijden.
Naast goede voeding (niet in plaats van!) kun je overwegen een paar supplementen te nemen, zoals krillolie of algenolie, vitamine B en D3 of een goede multivitamine. Een goed supplement zou fytoplankton kunnen zijn omdat daar bijna alles in zit wat je extra nodig hebt, zeker bij een winterdepressie. Meer hierover lees je hier.
Naast melatonine is ook serotonine een belangrijk hormoon, het zorgt onder andere voor een betere stemming en dat kun je goed gebruiken bij een depressie. Aangezien het in je darmen wordt aangemaakt is het dus belangrijk dat je zorgt voor een goede darmgezondheid. Ook om die reden is het van belang om geen of weinig suikers te eten en om juist veel biologische, onbewerkte groenten en wat fruit te eten.
Zorg voor minder stress in je dagelijkse leven. Geef jezelf de ruimte om te ontspannen, lees een goed boek, doe aan yoga of meditatie, neem een warm bad, ga naar de sauna, maak een fijne wandeling of… ga lekker sporten! Bij sporten maak je onder andere het hormoon endorfine aan, een belangrijk feel-good hormoon. Meer over het stimuleren van je feel-good hormonen lees je onder andere hier.
Een laatste suggestie: hoe vriendelijk is jouw start van de dag?
Ik heb mezelf jarenlang wakker laten maken door een wekker. Is er een nóg afschuwelijkere manier om wakker te worden dan door een akelig, té hard geluid? Misschien door een wekkerradio met iemand die volslagen overbodige informatie in je oor toetert waar jouw, nog half slapende, hoofd helemaal niet op zit te wachten?
Doe het jezelf niet aan. Sinds een paar jaar heb ik een lichtwekker die me wakker maakt doordat het langzaam licht wordt in mijn slaapkamer. De lamp gaat in een half uur steeds feller branden. Soms word ik in de eerste tien minuten al wakker. Soms word ik pas wakker door de vogelgeluiden die aan het eind van het half uur beginnen te fluiten. Dit is zo’n ongelooflijk fijne en vriendelijk manier van wakker worden! Het zet de toon voor de rest van de dag. Ik zou willen dat ik dat jaren eerder had ontdekt.
Gezonde en positieve relaties zijn van uiterst belang in een mensenleven. Niet alleen zorgt het ons omringen met mensen van wie we houden voor blijdschap, onze relaties kunnen ook een positieve invloed hebben op onze levensloop. Hier zit uiteraard ook een keerzijde aan; negatieve relaties kunnen zorgen voor gevoelens van verdriet of angst. Heb jij het gevoel dat jij en je partner niet op één lijn zitten? Gebruik dan de principes van Chōwa om de balans terug te krijgen in je relatie.
Bijna niemand kan in z’n eentje balans vinden. Zeker niet als het om balans met anderen gaat. Daarbij is je leven delen met een ander één van de moeilijkste manieren om balans te vinden. Doordat je je leven met een ander deelt, moet je ook rekening houden met de ander. Je kunt je niet alleen maar op jezelf focussen, maar zult compromissen moeten sluiten met de ander.
Luister naar elkaar
Eén van de belangrijkste dingen in een relatie is uitspreken wat je wilt. Je moet binnen een relatie weten wat de ander wil om kans te maken de relatie te laten werken. Beiden moeten hun verantwoordelijkheden nemen om duidelijk te maken hoe ze in het leven staan en hiernaar luisteren. Hierbij is het belangrijker dat je aandacht voor de ander hebt en dat je tijd voor elkaar neemt. Door je aandacht op anderen te richten, bereik je persoonlijke balans. Maar let er wel op dat je jezelf niet vergeet. Want je eigen behoeften negeren en je alleen maar schikken naar een ander is geen shortcut naar balans!
Vier de verschillen
Binnen een relatie ben je het nooit helemaal met je partner eens, dat kan ook niet. Er wordt niet voor niets vaak gezegd dat tegenpolen elkaar aantrekken. Praat met elkaar over jullie verschillen en onenigheid. Kijk wat jullie kunnen leren van jullie ruzies; zijn het steeds dezelfde punten waar jullie het niet eens over kunnen worden? Overleg hoe jullie tot compromissen kunnen komen over deze terugkerende onderwerpen. Uiteindelijk kunnen deze verschillen jullie ook weer verder helpen. Ga de verschillen niet uit de weg, maar omarm ze juist. Gebruik de verschillen tussen jullie als een leerschool om samen te groeien tot een sterkere relatie en een betere balans. Elke relatie is een zoektocht naar balans, en juist daarom is het van belang dat je zoekt naar datgene waarin je elkaar aanvult.
Plan niet alles vooruit
Als je beiden een drukke agenda hebt, kan quality time met z’n tweeën er nog wel eens bij inschieten, zeker als jullie ook nog kinderen hebben samen. Ga eens na; wanneer zijn jullie voor het laatst met z’n tweeën op date geweest? Het kan verleidelijk zijn om, juist als je zo druk bent, een vaste avond af te spreken waarop jullie altijd met z’n tweeën zijn. En àls jullie dan eindelijk een keer samen zijn, is de verleiding waarschijnlijk nóg groter om de hele avond vol te plannen met activiteiten, waardoor je uiteindelijk alleen maar een date hebt met de klok en geen oog meer voor elkaar hebt.
Natuurlijk is het goed om tijd met elkaar door te brengen, maar zorg dat je niet de gehele middag of avond al helemaal vast hebt liggen. Laat wat ruimte voor spontaniteit. Hierdoor houd je wat meer spanning in je relatie. De mooiste dingen gebeuren nou eenmaal als je de planning laat varen en je je gewoon laat voeren door de flow. Word je zenuwachtig als er helemaal geen planning is? Maak dan een globaal plan, maar zorgt dat je nog niet alles tot in de minuut uitgestippeld hebt. Of als je inderdaad een drukke agenda hebt en het écht niet anders kan dan een avondje uit vooraf te plannen, plan dan alleen de datum, maar laat de sfeer van de avond het programma bepalen. Dit kan helpen bij het creëren van meer spontaniteit of avontuur, wat er normaal gesproken misschien niet is.
Geen woorden, maar daden
Je houdt van je partner, dat weet iedereen, toch? Maar weet je partner dat ook? Weet hij of zij het écht? Wat een rare vraag, denk je nu misschien. “Natuurlijk weet hij/zij dat ik van hem/haar houdt, ik heb het al zo vaak gezegd”. In Chōwa hechten ze minder waarde aan woorden. Zoals al eerder te lezen was in mijn artikelen over Chōwa, gaat Chōwa over actie. Chōwa gelooft daarom ook meer in het laten zien dat je van iemand houdt, dan het zeggen. Liefde komt eenmaal uit acties en niet uit woorden. Dus laat eens aan je partner zien dat je van hem/haar houdt!
Balans in je relatie is misschien wel de lastigste, maar meest belangrijke manier van balans die je kunt hebben. Een goede balans in je relaties zorgt ervoor dat je je opgewekt voelt. Door je te omringen met mensen van wie je houdt, zal je je sterker en positiever voelen. Werken aan de balans in je relaties zou misschien wel je hoogste prioriteit moeten hebben, als het gaat om de zoektocht naar balans. Gelukkig is het niet lastig met bovenstaande tips!
Akemi Tanaka beschrijft in Chōwa wat we van Japan kunnen leren om meer in harmonie te leven. Chōwa is het Japanse begrip voor "de zoektocht naar balans'. Al eeuwenlang helpt chōwa Japanners vorm te geven aan een leven dat vol is van spanning en verandering. Chōwa maakt problemen leefbaar en vormt de basis van ikigai en wabi sabi. Chōwa is een manier van leven in balans met jezelf, anderen en de wereld om je heen.
Mijn zoontje (’N’) was een jaar of 1,5 en we waren samen aan het wandelen. Hij zag een ander kindje op een kleine driewieler fietsen. Gefascineerd bleef hij een tijdje staan kijken. “Dat zou ik ook wel willen!” Vertelde hij me telepathisch. Dus ik beloofde hem dat we zo’n fietsje voor hem zouden zoeken. Terug van de wandeling kreeg ik een berichtje van zijn vader die op dat moment in een andere stad was: “Hey, ik zat te denken. Misschien is het leuk als we een fietsje voor N halen.” N had naar ons allebei telepathisch gecommuniceerd dat hij graag een fietsje wilde. En we hadden het allebei opgepikt. Bewust, of onbewust als ‘spontaan een goed idee.’
Jij communiceert ook telepathisch met je kind
De kans is erg groot dat jij al regelmatig telepathisch communiceert met je kind. Misschien ben je je er niet bewust van. Maar heb je wel eens ‘zo maar een goed idee’ gehad om iets te doen voor je kind? Of een voorgevoel ergens over? Opeens een gevoel dat het niet goed ging met je kind? Of een sterk gevoel welke keuze de juiste was?
Vaak krijg je die gevoelens en ideeën niet zo maar. Het zijn berichtjes die je kind stuurt.
In mijn werk doe ik regelmatig telepathische sessies met kinderen. Ouders komen bij mij met een vraag over bijvoorbeeld gedrag van hun kind wat ze niet begrijpen. Of het idee dat het niet goed gaat met hun kind, terwijl ze niet precies weten wat er speelt. Ook kan het dat ze een keuze moeten maken voor hun kind, maar niet weten welke de juiste is. Wanneer ik vervolgens een mama vertel over mijn telepathische gesprek met haar kind, blijkt vaak dat de moeder zelf al een voorgevoel had wat klopte.
Zo was er bijvoorbeeld eens een moeder die bij mij kwam met de vraag of het beter was voor haar dochter om over te gaan naar groep 3, of om nog een jaar in groep 2 te blijven. Haar eerste gevoel was dat haar dochter het beste op haar plek zou zijn in groep 3. Maar toen de juf zei dat haar groep 2 de betere optie leek, begon ze te twijfelen aan zichzelf.
In mijn telepathische sessie met de dochter was ze heel duidelijk dat ze klaar was voor groep 3. Toen ik maanden later nog even contact had, bleek het daar ook hartstikke goed te gaan. De moeder had al goed aangevoeld en meegekregen van haar dochter dat ze naar groep 3 wilde. De sterke mening van de juf had alleen verwarring gebracht.
Energetische informatie pakketjes
Je pikt dus al heel vaak telepathisch dingen op van je kind. Maar hoe kun je dat meer en bewuster gaan doen?
Liever dan telepathisch communiceren noem ik het energetisch communiceren. Energetisch communiceren werkt niet hetzelfde als hardop met woorden praten. Energetische communicatie gaat met ‘informatie pakketjes.’ Niet woord-voor-woord, maar in een keer de hele boodschap. Sommige mensen pikken die boodschap op als letterlijke woorden maar vaker komt het eerst binnen als een gevoel of een beeld.
Telepathisch communiceren kun je dus ook zien als heel erg helder aanvoelen. Of als een uitbreiding van een sterke intuïtie.
Telepathisch communiceren met je kind: een stappenplan
Om bewust en duidelijk telepathisch te communiceren met je kind moet je dus helder kunnen aanvoelen. Daarvoor heb je innerlijke rust en stilte nodig. Zodat je subtiele signalen kunt gaan herkennen. Als je gevoelig bent, voel je vaak van alles van iedereen en neem je snel gevoelens over. Dan kan het erg druk zijn in jezelf. Of misschien leef je veel in je hoofd en zijn je gedachtes erg druk. En hoe vaak maken we als ouders nou echt tijd voor onze eigen innerlijke wereld Innerlijke rust en stilte kan dus even oefenen zijn, maar erg de moeite waard. En essentieel voor telepathisch communiceren.
Hier zijn 3 stappen die je kunt oefenen:
1. Terugkomen bij jezelf
Maak regelmatig even een paar minuten tijd voor jezelf en breng je focus in jezelf. Volg je ademhaling of focus je aandacht op je buik of hart bijvoorbeeld. Roep al je energie terug bij jezelf. Laat alles en iedereen even los. Adem bewust en diep en voel hoe je langzaam rustig en minder versnipperd wordt.
2. Gronden en voelen in je lichaam
Als je veel in je hoofd leeft of je (onbewust) niet veilig voelt, dan zit je vaak niet goed in je lichaam. Dan ben je niet sterk verbonden met je innerlijke gevoel. Om je intuïtie te versterken is het dus handig om goed verbonden te zijn met je lichaam en gevoel. Regelmatig een paar minuten heel bewust en diep ademhalen werkt erg goed. Rustige beweging kan daar ook bij helpen: wandelen, yoga, dansen. Het kan zijn dat er eerst allerlei emoties van jezelf omhoog komen die onderdrukt waren en nu ruimte krijgen. Dat kan even vervelend zijn, maar is heel gezond. Het helpt om er rustig doorheen te ademen en het er te laten zijn – zonder oordeel of er verder iets mee te hoeven doen. Alleen het gevoel voelen en daarheen ademen. Dan lost het vaak vanzelf op.
3. Laat het naar je toe komen
Als je dit een tijdje gedaan hebt en je merkt dat het al rustiger wordt van binnen, kun je naar de volgende stap. Adem eerst een tijdje rustig zodat je dicht bij jezelf bent. Dan kun je contact maken met je kind door aan hem of haar te denken. Het belangrijkste daarbij is dat je ‘het naar je toe laat komen.’ Niet met je aandacht naar je kind gaan, maar je aandacht in jezelf houden. Daar pik je subtiele signalen op. En terwijl je je aandacht in jezelf houdt en aan je kind denkt, kijk je of er een gevoel of gedachte bij je komt.
Op mijn website vindt je meer informatie en tools voor sensitieve kids & ouders.
Wil jij meer leren over wat er in het hoofd van overgevoelige kinderen omgaat, wat ze zien en wat ze voelen? Dan raden we het Handboek voor overgevoelige kinderen van Norma Prikanowski aan. Hierin geeft zij uitleg, achtergronden, tips, oefeningen en technieken. Bestel jouw exemplaar op onze webshop Boekenwereld.com.
Veel hoogsensitieve mensen hebben moeite met grenzen stellen en nee zeggen. Over je eigen grenzen heen gaan, je grenzen niet goed voelen of moeite hebben om je grenzen duidelijk aan te geven zijn veelvoorkomende problemen. Dit heeft een aantal oorzaken. Deze worden hieronder toegelicht.
1. Een slechte gronding
Veel HSP’ers zitten niet goed in hun lichaam. Ze zijn niet goed gegrond en voelen hun lichaam niet duidelijk. Daardoor kun je ook de signalen van je lichaam missen die aangeven dat je tegen je grens aan zit (of er al overheen bent).
Tip: Lichte fysieke activiteiten zoals wandelen of yoga helpen je te verbinden met je lichaam. Ook kun je meditaties doen waarbij je je lichaamsbewustzijn versterkt, zoals een grondingsmeditatie of een bodyscan meditatie.
2. Meer gericht zijn op de ander dan op jezelf
Veel HSP’ers zijn van nature meer gericht op de buitenwereld dan op zichzelf. Ze zijn met hun aandacht bij de ander en vergeten daarbij contact te houden met zichzelf. Ook daardoor kun je de signalen van je lichaam en van je eigen grenzen missen.
Daarnaast speelt er vaak een patroon van jezelf wegcijferen: zorgen voor anderen ten koste van jezelf. Vaak heb je niet geleerd om goed voor jezelf te zorgen. Je hebt geleerd dat het belangrijk is om rekening te houden met de ander. Het probleem daarbij is dat veel HSP’ers vergeten om óók rekening te houden met zichzelf. Dan is het uit balans.
Tip: Probeer gedurende de dag regelmatig af te stemmen op jezelf: hoe voel ik mij nu? Haal een paar keer diep adem en neem waar welke fysieke sensaties, gedachten en gevoelens je nu ervaart. Dit helpt om de focus weer even terug te brengen naar jezelf.
3. Angst voor conflicten & verlangen naar harmonie
Veel HSP’ers verlangen naar harmonie en willen het liefst conflicten vermijden. Nee zeggen wordt daardoor een stuk lastiger. Angst voor de reactie van de ander, angst voor boosheid of een conflict houdt je dan tegen om je eigen grenzen te bewaken. Ergens in je leven heb je geconcludeerd dat conflicten onveilig zijn en dat je ze maar beter kunt vermijden. Zelfs als dat ten koste gaat van jezelf.
Tip: Probeer je gevoel van veiligheid in jezelf te vergroten door te verbinden met dit moment. Neem waar wat er NU in dit moment is. Wat zie je, wat hoor je? Blijf even met je aandacht bij de simpele dingen van dit moment: de stoel onder je, de beweging van je ademhaling, de kleuren die je ziet. Sta jezelf toe om tot rust te komen. Observeer je gedachten en gevoelens en zie dat jij niet die gedachten en gevoelens bent. Zie dat ze komen en weer gaan. Af en toe zo’n mini-meditatie helpt om je rustiger en veiliger te voelen en een stevigere basis voor jezelf te creëren.
Online cursus
Irene Langeveld heeft een online cursus gemaakt over Gezonde Grenzen en ‘nee’ zeggen, waarin je leert om je grenzen beter te herkennen, respecteren en te communiceren. Je leert hoe je minder over je eigen grenzen heen gaat én om beter je grenzen aan te geven naar anderen. Klik hier voor meer informatie over deze online cursus.
Wil je verder werken aan het bouwen van sterke grenzen? Dan is Tot hier en niet verder jouw ultieme gids. Rolf Sellin legt in dit boek uit wat grenzen precies zijn, waar ze liggen, welke weerstand je kunt ervaren en hoe je ze mentaal, fysiek, communicatief en energetisch stelt. Grenzen stel je niet alleen voor anderen, maar ook (juist!) voor jezelf.
Je gedachten zijn een wonderlijk fenomeen. Ze zijn altijd aanwezig, bewust of onbewust. Bewuste gedachten heb je bijvoorbeeld wanneer je na moet denken over je werk, over wat voor boodschappen je moet doen of tijdens je werk. Onbewuste gedachten gaan net even verder. Onbewust is misschien niet helemaal het juiste woord, want het zijn gedachten waarvan je wéét dat je ze hebt. Ze zijn echter niet bewust of met opzet ontstaan.
Druk in ons hoofd
Als je bedenkt dat we per dag zo’n 40 tot 60 duizend gedachten hebben, dan kun je wel op je vingers natellen hoe druk we zijn in ons hoofd. Een groot deel van die gedachten zijn herhalingen. Ze zijn gisteren, vorige week of zelfs jaren geleden ontstaan. Je hoofd kan zo vol van gedachten zijn dat je er letterlijk moe van wordt. Denken kost energie en dat hoeft niet erg te zijn zolang het gaat om bewust denken. Maar die gedachten die zich soms al jaren geleden voor het eerst in je hoofd manifesteerden en met grote regelmaat terug blijven komen, zijn onbewust bepalend voor je uitstraling, je gedrag, je gevoel en je ‘imago’. Met andere woorden: de gedachten die bepalen wie je bent.
Maar is dat wel echt zo, dat gedachten bepalen wie je bent?
Allereerst is het van belang om te beseffen dat per dag 60 tot 75 procent van het totaal aantal gedachten, negatieve gedachten zijn. Omdat alles in je systeem met elkaar in verbinding staat, hebben gedachten ook invloed op je fysieke, mentale, emotionele en energetische gezondheid. Een simpel voorbeeld: als je steeds weer denkt dat je niet mooi bent, dan overtuig je jezelf ervan dat je niet mooi bent. Je voelt je minder dan andere mensen, waar je jezelf mee vergelijkt.
Je kunt neerslachtig worden van deze gedachte. Bovendien gedraag je je onzeker en dit uit zich fysiek in het enigszins in elkaar gedoken lopen. En je trekt daarmee ook reacties aan van buitenstaanders, die oordelen over jouw uitstraling. Zulke gedachten zijn vaak zo dominant aanwezig, dat het je manier van leven kan bepalen. Zodanig dat de buitenwereld daardoor denkt te zien wie je bent, terwijl wie je werkelijk bent diep binnen in jou verstopt zit.
Hoe ontstaan deze gedachten? Waarom hebben we ze, als ze ons geen gezonde energie opleveren?
We willen ons allemaal zorgeloos en gelukkig voelen. De gedachten die je hebt, oefenen hier veel invloed op uit. Het zou dus soms erg welkom zijn als we ze ‘uit’ kunnen zetten. Even terug naar een leeg hoofd zonder oordelende gedachten. Eigenlijk net als toen je net geboren was! Bij je geboorte ben je nog volledig je essentiële zelf, zonder enige vorm van belemmering. Naarmate je opgroeit, ontstaan ook de patronen, overtuigingen en overlevingsmechanismen. Inclusief de bijbehorende gedachten. Alles wat je ervaart, hoort, voelt, proeft en ziet vormt je ontwikkeling, tot wie je wilt zijn of tot wie je denkt dat je bent. Gevoed door gedachten die zich in je brein hebben genesteld en steeds maar repeteren.
Denken is uitstralen
Dat hoeft natuurlijk niet per se negatief te zijn. Er is helemaal niets mis met het hebben van repeterende gedachten, zolang ze je gezondheid (op alle niveaus) maar niet negatief beïnvloeden. Als je gelukkig bent, dan mag je dat zo vaak als je wilt denken. Denken is uitstralen en geluk uitstralen leidt tot verhoging van positieve energie. Straal je geluk uit, dan ben je dat ook. Op dat moment kun je dus wel degelijk stellen dat je gedachten bepalen wie je bent. Essentieel is dat je uitstraalt wat je ook daadwerkelijk voelt bij de gedachte. Pas dan ben je écht wat je denkt.
Hoe kun je u altijd gelukkig zijn en een lichter en gelukkiger leven krijgen? Dat leg ik uit in deze video.
Affirmeer en repeteer!
Repeterende gedachten kun je jezelf ook aanleren, juist om negatieve energie te elimineren en positiviteit binnen te laten. Dat noemen we affirmaties: het herhalen van korte, positieve zinnetjes in je hoofd. Door het herhalen integreren ze in je systeem en overtuig je jezelf er mee. Je boost je algehele gezondheid met het herhalen van positieve zinnetjes als ‘ik kan het’, ‘ik accepteer mezelf’ en ‘ik heb er zin in vandaag’. Met jouw positieve gedachten maak je alles in je en om je heen lichter en liefdevoller, als je de gedachte echt als overtuiging in jezelf hebt geïntegreerd.
Wie je al was
Bepalen je gedachten wie je bent? Het antwoord is nee. Je bepaalt uiteindelijk zelf wat je denkt en als je dat doet vanuit je diepste essentie, vanuit wie je bent in je hart, dan ben je je pure zelf. Vertrouw op je eigen gevoel, en geef je gedachten vorm zoals je echt wilt dat ze zijn. Want wie je bent vanuit je puurste vorm, verander je niet. Om je gedachten te sturen op een positieve manier, maak je eerst contact met de innerlijke vorm van wie je werkelijk bent. Dit kun je doen door te mediteren of door stil te staan bij wat er nu is en het gevoel wat daarbij hoort te voelen. Voel je je gelukkig, dan ben je dat ook. Met als gevolg dat je gedrag, je manier van communiceren en je uitstraling datgene geven wat je jezelf hebt beloofd. Jouw gedachten bepalen het, maar je bent wie je al was, voordat de buitenwereld dat voor je bepaalde.
Marjolein Berendsen is oprichter en eigenaar van ZoMa Opleidingen. Haar missie is het verspreiden van licht en liefde vanuit je essentie. In de opleidingen en cursussen wordt deze missie onderschreven, omdat studenten leren om vanuit zelfbewustzijn onvoorwaardelijk en oordeelvrij te leven, en dit door te geven aan anderen.
Ontmasker je gedachten met behulp van spiritueel leraar Alan Watts. Dit is geen doeboek of werkboek, maar een analyse van wat er zich in je hoofd afspeelt. Wanneer je ontdekt dat jij je gedachten niet bent, hebben ze minder vat op je. Juist de vervelende gedachtedrama's die ons zo ongelukkig kunnen maken. Vind jouw innerlijke rust terug met de woorden van Watts.