Inspiratieplatform voor spiritualiteit, gezondheid en bewustwording
Geplaatst: 27 december 2019
De eerste dag van je menstruele cyclus is de dag waarop je ongesteld bent. Je herkent de menstruatiefase gemakkelijk doordat je bloedt. Vanaf je menstruatie start je nieuwe cyclus, waarin oestrogeen wordt opgebouwd en baarmoederslijmvlies wordt opgebouwd. Tijdens de menstruatie fase vraagt je lichaam vaak om rust en misschien herken je dit ook wel doordat je je op dat moment liever even terug trekt. Lekker op een dekentje op de bank en meer behoefte aan tijd voor jezelf. Plan deze momenten voor jezelf dan ook in, je lichaam heeft het nodig.
Dit is eigenlijk de voorbereidende fase op de eisprong. Tijdens deze dagen blijft het oestrogeenniveau in je lichaam stijgen en dit betekend dat je lekkerder in je vel komt te zitten en meer energie hebt. Dit kan voelen als een frisse start. Maak in deze fase dan ook gebruik van die energie en ga leuke dingen ondernemen. In deze periode kan je beter werken aan iets waar jij passie voor hebt.
De eisprong vindt zich gemiddeld plaats op de veertiende dag van de cyclus maar dit kan per vrouw verschillen. Deze fase is erg belangrijk want het is de periode waarin je als vrouw de mogelijkheid hebt om zwanger te worden. Vlak voor de eisprong neemt de testosteron een flinke sprint. Ook het hormoon oestrogeen bereikt in deze fase een hoogtepunt. In deze fase is je libido vaak het hoogst. Wat erg fijn is aan deze fase, is dat het een positief effect heeft op je gemoedstoestand. Zo voel je je waarschijnlijk zelfverzekerder, ben je sociaal en vrolijker.
In deze fase wordt de progesteron geproduceerd. Vindt er geen bevruchting van de eicel plaats? Dan dalen de levels oestrogeen en progesteron in je lichaam. Door daling van deze hormonen kun je meer stemmingswisselingen ervaren. Daardoor kun je sneller geïrriteerd raken, je hebt minder zelfvertrouwen en je zit wat minder lekker in je vel. Vaak heb je hier door ook minder zin om intiem te zijn. In deze fase is het extra fijn om goed naar je lichaam te luisteren. Vraag je zelf waar je behoefte aan hebt en waardoor je jezelf beter zou kunnen voelen? Doe dus lekker waar jij zin in hebt!
Leer je innerlijke seizoenen kennen en (her)ontdek hoeveel energie vrijkomt wanneer je in het ritme van je maandelijkse cyclus leeft
Geplaatst: 23 december 2019
Als je hoogsensitieve kinderen op jonge leeftijd al gaat vertellen dat ze anders zijn, hebben ze het gevoel dat ze er niet bij horen. Want als je anders bent, hoor je niet bij de groep die ‘normaal’ is. En dat is eng. Dat is een oer-angst, niet bij de groep horen. Dat komt uit de tijd, lang – lang geleden dat wij uitstierven als we alleen overbleven. Op jonge leeftijd wordt vaak al geleerd, ‘doe maar normaal’, ‘netjes gedragen in de klas’, ‘luisteren naar ouders, juffen of andere volwassenen’. Moeten we allemaal hetzelfde zijn?
Hoe vaak heb ik vroeger niet gewenst dat ik ‘normaal’ was? Mezelf vervloekt dat ik niet zo kon zijn als iedereen? Mezelf verstoppen onder mijn bureautje, mij eenzaam voelen omdat ik mijzelf ‘anders’ voelde? Nu, op volwassen leeftijd, met de kennis en wijsheid die ik nu heb, ben ik dol op mensen die ‘anders’ zijn, een beetje gek, een eigen stijl, rebels, niet volgens de norm, excentriek, niet opgaan in de massa, eigenwijs, uniek.
De één heeft blond haar, de ander zwart.
De één heeft blauwe ogen, de ander groene.
De één houdt van metal, de ander van klassiek.
De één heeft behoefte aan rust, de ander aan drukte.
De één heeft een hoogsensitieve eigenschap, de ander niet.
De één heeft een cup A, de ander een cup D.
De één heeft grote voeten, de ander kleine.
De één gelooft in God, de ander in Allah.
De één houdt van honden, de ander van katten.
De één wil verre vakanties, de ander blijft liever thuis.
De één wordt snel boos, de ander is het geduld zelf.
Dus ja, misschien VOEL je anders, maar je BENT niet anders, iedereen is immers anders? Durf je eigen ‘anders zijn’ te omarmen. Het maakt jou tot het mooie mens wat je bent! Leer dát je kinderen. In de kern zijn we allemaal mensen en willen we (bijna allemaal) één ding.
Liefde, acceptatie en verbinding.
Liefs Sannie
Susan Marletta Hart’s Voluit leven met hooggevoeligheid biedt concrete inzichten en oefeningen die je helpen je ware kracht te vinden en deze verder te ontwikkelen wanneer je hooggevoelig bent. Veel mensen ervaren hooggevoeligheid als een last. In dit werkboek staan oefeningen om hooggevoeligheid juist te benutten als hulpmiddel voor zelfontwikkeling. Een gids vol praktische handvatten om je leven als hooggevoelige ook echt voluit te kunnen gaan leven.
Geplaatst: 21 december 2019
Jezelf holistisch voeden is dus iets wat je eigenlijk onbewust al doet. Het is alleen de vraag welke voeding echt nodig is. Wil je volledig gezond zijn in een lichaam dat in balans is? Dan is het tijd voor bewust voeden, waarbij je alles wat je binnenkrijgt onder de loep neemt. Bewust voeden van je holistische niveaus resulteert in een evenwichtig leven en daarmee in gezondheid en geluk.
Een holistische benadering van je lichaam gaat uit van vijf niveaus: fysiek, mentaal, emotioneel, energetisch en spiritueel. Al deze niveaus hangen met elkaar samen; is er een probleem op één van deze niveaus, dan is dat vaak op één of meer van de andere niveaus merkbaar. Een eenvoudig voorbeeld: je eet gezond en je gaat regelmatig sporten. Toch voel je je niet happy. Je hebt vaak last van een stijve nek en je gedachten zeggen je dat je niet genoeg doet voor anderen. Ook raak je sneller geïrriteerd en ben je vaak moe.
Je kunt dan lichamelijk nog zo gezond zijn, maar tegelijkertijd mentaal of emotioneel niet goed in je vel zitten. Is het stress die je pijnlijke nek veroorzaakt, en een gebrek aan zelfvertrouwen dat zorgt dat je negatieve gedachtes hebt? De energie die je geeft aan je omgeving die ervoor zorgt dat je moe wordt en daardoor sneller geïrriteerd?
Welke voeding hoort nu bij welk niveau? Hieronder vind je enkele voorbeelden.
Fysiek: eten, drinken, beweging, sport, slaap
Mentaal: gedachtes, kennis, communicatie, informatie, social media
Emotioneel: liefde, empathie, knuffels, troost, gevoelens
Energetisch: positieve en negatieve energie, rust, ontspanning, beweging, voldoening
Spiritueel: antwoord op grote levensvragen als ‘welke verlangens heb ik en hoe maak ik ze waar? Wat is mijn levensdoel?’
Wil je jezelf op een bewuste wijze holistisch voeden, dan is het inzetten van je intuïtie stap 1. Verbinding maken met je innerlijk en daarnaar luisteren is essentieel. Want alles wat je intuïtie je vertelt, is betrouwbaar en puur. Alle soorten voeding zoals hierboven benoemd, kun je beïnvloeden. Je kunt leren welke voeding goed is voor je, op welk moment. En ook wat je niet nodig hebt en op welke manier je ze al dan niet toelaat.
Als je gevoel je zegt dat je die nieuwsberichten op social media nu echt niet nodig hebt, lees ze dan ook niet. En als je vanuit je hart voelt dat sommige mensen je negatieve energie geven, omring je dan niet met deze mensen. Als je wilt ontdekken wat jouw missie is op de wereld, verdiep je dan in waar jij werkelijk behoefte aan hebt. Is dat een opleiding om jezelf te ontwikkelen? Doen! Of is dat het helpen van minderbedeelden? Laat je dan niet tegenhouden door negatieve gedachtes of onzekerheid. Als jouw intuïtie je vertelt dat het goed is, dan kun je daar 100% op vertrouwen. Wanneer deze zegt dat je nu echt even pas op de plaats moet maken om tijd aan alleen jezelf te besteden, dan is nu het moment om voor jezelf te gaan zorgen.
'De gezonde weg uit het doolhof van vermoeidheid' van Dr Anne Fleck geeft je meer energie door de kracht van voeding en leefstijl.
Geplaatst: 20 december 2019
De ijsvogel weet als geen ander dat je moeite moet doen voor iets dat je ECHT nodig hebt in jouw leven om jouw innerlijke gevoel van geluk oneindig te kunnen voeden. Zo is het voor de ijsvogel van belang dat hij, met elke keer zelfs gevaar voor eigen leven, visjes uit het water duikt. De ijsvogel is namelijk geen watervogel. Hij heeft geen zwemvliezen en zijn verenpak is niet vet genoeg, zodat hij zou blijven drijven wanneer een vispoging mislukt. Hij zal zich dus heel goed moeten focussen en precies op het juiste moment zijn duikvlucht moeten inzetten om nou net dat ene visje te vangen dat hij nodig heeft om te kunnen blijven leven.
Ook bij jou komen er elke dag veel keuzes en informatie voorbij. Soms zul je zelfs het gevoel hebben dat het je er een beetje dol van wordt. Hoe hoger jouw zielsafstemming, hoe ouder jouw ziel, hoe meer levens je hebt gehad en hoe meer ervaringen, kennis en wijsheid er in jouw verborgen zit. Daardoor zul je in het dagelijks leven een brede interesse hebben en heel veel dingen leuk vinden.
Maar wat is nou ECHT de moeite waard om jouw energie aan te geven? Waar ga jij van bloeien? Wakker worden, lief mens, heel veel zaken die dagelijks jouw hoofd passeren zijn een soort opvulling, maar maken de taart die jij aan het bakken bent in dit leven echt niet smakelijker. Het is de bedoeling dat je juist die ingrediënten kiest waardoor het bakresultaat subliem wordt.
Ok, toegegeven, sommige pogingen mislukken, maar als jij net als de ijsvogel moeite blijft doen om jouw mooiste baksel te maken, dan zul je zien dat dat altijd resultaat oplevert.
De ijsvogel heeft het formaat van een merel. Dat betekent dat hij niet op snoeken gaat vissen, want die kan hij simpelweg niet opeten. De visjes moeten precies groot genoeg zijn, zodat hij ze vrijwel in 1 keer kan doorslikken. Als jouw hoofd een te grote vinger in de pap heeft, dan is de kans groot dat je een vertekend beeld in jouw hoofd hebt. De ijsvogel heeft deze les al geleerd. Hij weet dat een wateroppervlak een vertekenend beeld geeft en afhankelijk van hoe diep de vis zwemt deze groter of juist kleiner lijkt.
Voor jou geldt dat je je misschien hebt laten verleiden keuzes te maken waarbij de broek eigenlijk te groot was. Dat je nu met de zogenaamde gebakken peren zit en iets in stand probeert te houden wat eigenlijk helemaal niet of niet meer met jouw diepste ZIJN resoneert.
Het loslaten van wat is, of van wat je hebt, is een lastig proces. Maar als het je beperkt in jouw geluk, wat voegt het dan aan jouw leven toe? Minder, kleiner of zonder wil niet zeggen dat jouw ZIJN hier onder zal leiden. Voel, lief mens, naar het ritme dat jouw hart aangeeft en onlosmakelijk verbonden is met dat van Moeder Aarde. Waar de wijsheid aanwezig is, die jij nodig hebt om de beste keuzes voor jou te maken en waarbij je eveneens het grotere geheel helpt. Stop met dat te veel hooi op je vork nemen, iedereen proberen te pleasen, je krom werken voor een energieloos leven.
Aan jou wordt gevraagd alert te zijn op alles wat je tot nu toe hebt meegemaakt en gedaan hebt. Heb je geprobeerd te grote vissen te vangen? Laat ze dan weer los en geef ze hun vrijheid terug. Dat is voor jou en het andere (dat kunnen mensen, dingen, huizen, contracten, werk, noem maar op zijn) het beste. Jouw leven is niet bedoeld om dagelijks bezig te zijn met zorgen. Zorgen als zijnde zorgen voor anderen en zorgen (de zogenaamde hersenkrakers waar jouw hoofd toch geen oplossing voor kan vinden) in de vorm van tekorten op welk front dan ook.
Het is voorspoed en overvloed waar jij in mag leven, maar dan zul je wel de juiste keuzes moeten maken en durven toegeven dat jij vaak zelf de situatie in stand houdt, terwijl het ook anders kan. Alleen dan zul je andere keuzes moeten maken, al dan niet met concessies ten opzichte van zekerheden en het vertrouwde dat nu om je heen is.
Wie naar de ijsvogel kijkt, zal zien dat hij een prachtig fel ijsblauw/groen verenkleed heeft dat zijn totale bovenkant bedekt. Het ziet eruit als een weerspiegeling van de lucht in het water. En als hij boven helder water vliegt, dan zou hij van bovenaf niet eens opvallen. Dat is handig als je weet dat grotere vogels jou misschien wel als maaltje zouden willen verorberen. Andersom geldt het ook. De vis die naar boven kijkt, kijkt tegen zijn mooie terracottakleurige buik aan.
De ijsvogel is geduldig en zit meestal op een tak boven het water te observeren. Hij is als het ware versmolten met zijn omgeving, waardoor hij onzichtbaar is voor de vissen die onder hem zwemmen. Hij beweegt zich vrijelijk tussen hemel en aarde en laat zich alleen dan zien, wanneer het hem dient.
Soms is het beter om even in de luwte te blijven, je mond dicht te houden, te observeren en vooral geduld te hebben in welke situatie je je ook bevindt. Een pas op de plaats geeft ruimte voor andere inzichten, een helderdere kijk en het beter in verbinding staan met jouw ZELF als spil tussen hemel en aarde. Voordat jij je ergens mee bemoeit, is het echt vaak de moeite waard om te kijken wat er gebeurt als je dat niet doet.
Daarnaast kun je voor jezelf doelen gesteld hebben, of dingen graag willen, maar als de tijd er nog niet rijp voor is, dan kun je trekken en duwen wat je wilt, maar de deur gaat daarmee echt niet open. Dingen forceren, levert alleen maar niet gewenste of onvolledige uitkomsten op.
Het overzicht dat jij hebt vanuit jouw eigen perspectief en voor jouw eigen wereldje is nooit compleet. Er zijn altijd zoveel facetten waar je geen zicht op hebt of kunt hebben. Zeker niet als in situaties andere mensen of instanties betrokken zijn, die ook elk hun eigen weg af te leggen hebben met alle leermomenten die daarbij horen. Het speelveld wordt dan vaak enorm groot en alleen het universum heeft hiervan een overzicht.
Laat dingen eens wat vaker op hun beloop. Heb oneindig vertrouwen dat als jij jouw hoogste goed dient er een beroep op je gedaan wordt om je te laten zien op het juiste moment. Dat dingen/situaties, waarbij de tijd nog niet daar was (het voelt alsof je je in een soort vacuüm of impasse bevindt) en de tandwielen en radartjes zijn vastgeslagen, op het juiste moment ineens weer gaan draaien. Vergeet niet, lief mens, een klok loopt altijd vooruit. Luister naar het tikken in jouw innerlijke ZIJN en accepteer het NU, zoals het is. Stilstand is geen achteruitgang. Maar stilstaan en het continu bezig zijn met denken wat als dit, wat als dat, en de ja, maars die erop volgen voegen ook niets toe.
Sta stil en laat het los. Leef jouw dag in het NU, doe waar je blij van wordt en denk er niet meer aan. Vertrouw op een goede uitkomst, wat die ook gaat zijn. Dan geef je het universum de kans om dingen zich op de juiste manier te laten manifesteren.
Ook al heet de ijsvogel IJSvogel, ijskoud is hij niet. De oranje gloed van zijn verenkleed geeft het smeulen van zijn innerlijke vuur en dat van Moeder Aarde aan. Jouw drive in dit leven is eveneens een smeulend vuurtje. Iets dat er altijd was, is en zal zijn. Het is alleen de vraag: Wat doe je er nu mee? Laat je het smeulend voor wat het is? Beperkt door de lage energetische frequenties als de angst om, het wantrouwen van, vooral ongeloof in. Of weet je stiekem dat jij alle middelen in huis hebt om van dit smeulende vuurtje een prachtig brandend geheel te maken dat jou in vuur en vlam zet?
Ga dan hout sprokkelen, oftewel ga verzamelen wat je nodig hebt om meer vanuit jouw passie te kunnen leven. Ontdek waar jouw innerlijke vuur blij van wordt en vlam vat. Echt, de tijd is NU. Laat jouw hart zich verwarmen en laat het schoon branden van al het zeer en de ballast die erin opgeslagen ligt.
Als je al vanuit jouw passie leeft en jouw vuurtje brandt gestaag, dan is het zaak om jouw innerlijke vuur brandend te houden. Het te koesteren. Het vuur in te zetten om regelmatig op te schonen wat aan jou is blijven kleven, maar niet van jou is of bij jou hoort. Vuur is immers het aardse element dat hier uiterst geschikt voor is. De ijsvogel weet dit allang. Daarom ziet hij er altijd zo stralend uit.
Ook weet hij dat vuur niet kan branden zonder gezonde basis. Moeder Aarde biedt die in de vorm van grond. Gewoon de aarde als materie. We zijn allemaal mens en onderdeel van het grote magische geheel. Gegrond blijven is noodzakelijk om het vuur te laten branden. Vonken die wegspatten doven immers in het luchtruim en vervagen in het niets.
De ijsvogel vertegenwoordigt alle elementen. Het vuur, zoals hierboven, evenals de aarde door zijn aardse kleuren. Lucht is zijn speelruim waar hij vrijelijk mag ZIJN, en water voorziet hem van wat nodig is om te kunnen bestaan. Beiden vertegenwoordigd in het blauw van zijn jas. Hij is hierdoor helemaal in balans en is wie hij is. Boven is onder en binnen is buiten. Als je dit leest, hoe ver ben jij hier dan mee? Zijn er nog groeipunten? Ga er dan voor, lief mens, je hebt helemaal niets te verliezen. Je kunt later, als je stokoud en verrimpeld bent, terugkijkend dan alleen maar zeggen: wat was het leven mooi.
Kijk voor meer informatie op uitjebewust.nl.
Deze levensstijlgids geeft inzicht in de omslag die hooggevoelige mensen kunnen maken, zodat zij gezond blijven en in hun kracht kunnen blijven staan in de transformatie naar de vierde dimensietrilling. Naast belangrijke informatie hierover tref je tips aan om zelf mee aan de slag te gaan. Hiermee help je jeZELF, ieder ander en Moeder Aarde.
Geplaatst: 19 december 2019
Een veel gemaakte fout is dat je dingen eet waarvan je niet eens weet wat er in zit. Misschien heb je een chocoladeletter gekregen op je werk, maar zitten er wel E-nummers of lactose in waar je niet tegen kunt. Bekijk daarom altijd de achterkant van een verpakking, zodat je je echt bewust bent van wat je eet. Een etiket kun je checken op ingrediënten (hoe minder, hoe beter), allergenen (bijvoorbeeld glutenvrij, lactosevrij) en voedingswaarde (o.a. calorieën, koolhydraten). Veel HSP-ers zijn ook gevoeliger voor voedingtriggers. Door verpakkingen beter te bekijken kun je voorkomen dat je darmklachten krijgt. Ben je ergens uitgenodigd voor een Kerstdiner? Vraag dan van te voren wat je gaat eten of geef van te voren door wat je niet kunt eten. Vaak vinden ze het juist heel fijn als je dit doorgeeft, zodat ze er voor jou een fijne avond van kunnen maken. Meer tips over hoe je het kersteten kunt voorbereiden vind je hier.
De pepernoten en chocoladeletters zijn net uit de supermarkt en de schappen zijn alweer aangevuld met kerstkransjes en banketstaven. Op je werk, in winkels en bij mensen thuis zul je deze zoete tussendoortjes sneller aantreffen in deze maand. Ongemerkt pak je hier een handje van en zo liggen buikpijn en darmklachten op de loer. Beter is om drie voedzame maaltijden per dag te eten en geen tussendoortjes. Vind je het lastig om niets tussendoor te nemen? Zorg dan dat je altijd iets gezonds mee hebt. Tip: Neem een paar stukjes paprika met een zelfgemaakte lactosevrije yoghurtdressing of plakjes komkommer met gerookte zalm. Drink daarnaast tussendoor voldoende kruidenthee of water. Dit helpt namelijk ook in veel gevallen om de honger te stillen.
December is een donkere maand, waarbij veel dieren een winterslaap houden. Wij daarentegen doen heel erg veel activiteiten in deze maand, terwijl ons lichaam schreeuwt naar rust. Je hebt als HSP-er niet alleen meer slaap nodig in de winter om te herstellen, maar ook meer ME-time om weer tot jezelf te komen. Probeer de maaltijden als een rustmoment te zien (ook de tussendoortjes) en neem hier echt de tijd voor. Zit aan tafel, eet rustig en kauw goed. Alleen in rust kan de spijsvertering goed zijn werk doen en kun je voorkomen dat je maag-darmklachten krijgt. Blijf na het eten ook nog even natafelen, zodat je eten kan zakken. Door deze kleine aanpassingen help je je spijsvertering enorm en kun je voorkomen dat je last krijgt van je buik. Lees hier meer tips over hoe je buikpijnvrij en vol energie de wintermaanden door kunt komen.
Wil je gelijk aan de slag om je darmklachten te verminderen? Download dan hier de 7 prikkelbare darmbestendige recepten speciaal om deze feestmaand goed door te komen.
Eet meer energie is de ultieme gids voor voor iedereen die op zoek is naar meer energie om een vrolijk en vitaal leven te leiden.
Geplaatst:
Dat vooral vrouwen soms jarenlang worstelen met hun energieniveau na een lange periode van stress of een burn-out, komt omdat de werkelijke oorzaken niet worden aangepakt.
Iedereen maakt dagelijks cortisol aan. Cortisol is het hormoon dat ‘s morgens rond 7 uur piekt en je daardoor wakker maakt. In de loop van de dag neemt het langzaam af. Dit is de reden dat veel mensen in de ochtend productiever en scherper zijn dan ‘s middags. In de loop van de avond neemt het verder af en word je moe: tijd om te rusten en je voor te bereiden op slapen.
Cortisol is het hormoon dat zorgt dat je ‘s morgens vroeg wakker wordt.
Cortisol wordt ook wel het stresshormoon genoemd maar eigenlijk is het een anti-stresshormoon. Het wordt aangemaakt om je juist te beschermen tegen stress. Stress vraagt altijd om extra energie; je lichaam zal er alles aan doen om je te beschermen tegen een bedreiging. Vechten of vluchten hiertegen vraagt energie. Cortisol zorgt voor deze extra energie.
Bij stress wordt in je bijnieren extra cortisol aangemaakt om ervoor te zorgen dat je overlevingskansen zo groot mogelijk zijn.
Het begrip bijnieruitputting werd in 1998 geïntroduceerd James L. Wilson in zijn boek Adrenal Fatigue. In het Nederlands verscheen het onder de titel Bijnieruitputting.
Zijn theorie is dat als gevolg van langdurige stress (zowel fysiek, mentaal en/of emotioneel) de bijnieren die cortisol produceren, uitgeput raken. Hierdoor produceren ze op termijn steeds minder cortisol, waardoor we ons na verloop van tijd doodmoe gaan voelen. De bijkomende effecten van een bijnieruitputting zijn heel divers: van slaapproblemen en darmklachten tot angststoornissen en depressies.
Een burn-out zou de situatie zijn waarbij iemand zich opgebrand voelt omdat er in de uitgeputte bijnieren te weinig cortisol, dus energie, wordt aangemaakt.
De cruciale vraag die diverse onderzoekers zich de laatste jaren hebben gesteld is of chronische stress inderdaad uiteindelijk leidt tot aanzienlijk lagere niveaus van cortisol. En hier zit hem het probleem. Dit blijkt niet het geval te zijn.
Meer dan 30 studies tonen aan dat er bij langdurige stress sprake is van wisselende cortisolniveau’s: soms normaal, soms lager maar vaak ook hoger.
Een van de beste studies die dit heeft onderzocht, gepubliceerd in het magazine Psychoneuroendocrinology, concludeerde dat, in lijn met andere studies, er vaak juist méér cortisol werd aangemaakt in het geval van chronische stress (1). Onderzoekers zien consequent een iets hoger niveau van cortisol in de ochtend bij mensen met chronische stress, niet een lager niveau.
Er zijn inmiddels veel studies gedaan met deelnemers met diverse soorten langdurige stress. Chronische stress door werkloosheid (2), chronische stress door te veel werk (3), chronische stress door overtrainen bij sporters (4), chronische stress bij vrouwen met chronische pijn (5). Iedere keer weer blijkt dat de aanmaak van cortisol eigenlijk redelijk normaal blijft en eerder nog iets hoger is dan te laag.
Onderzoek laat dus zien dat langdurige stress uiteindelijk niet leidt tot een lager niveau van cortisol.
Wetenschappelijk onderzoek ondersteunt niet de theorie dat chronische stress, in welke vorm dan ook, uiteindelijk leidt tot een lager cortisolniveau en dus tot bijnieruitputting.
Misschien denk je dat dit komt omdat deze mensen nog niet in een burn-out zitten en hun bijnieren dus nog niet uitgeput zijn. Dit dacht ik eerst ook. Opvallend is echter dat studies zelfs geen opmerkelijk verschil laten zien in cortisolniveau tussen mensen die wél een burn-out zitten of chronische stress hebben, en mensen die vitaal en gezond zijn!
Het wordt nog interessanter! Een van de meest boeiende studies die ik tegenkwam bestudeerde een groep verpleegsters. Dit onderzoek werd gepubliceerd in het magazine Stress en Health (8).
De onderzoekers wilden testen of de verpleegsters met een extreem hoog of extreem laag cortisolniveau meer last hadden van stressgerelateerde problemen zoals vermoeidheid en slaap- of mentale problemen. Ze gingen er uiteraard van uit dat dit wel het geval zou zijn. Op basis van hun cortisolniveaus werden de verpleegsters ingedeeld in 3 groepen: extreem hoog, normaal en extreem laag. Wat bleek? Verpleegsters met een extreem hoog of extreem laag cortisolniveau verschilden niet, wat stress-gerelateerde klachten betrof, van de groep met een normaal cortisolniveau.
Met andere woorden: het cortisolniveau bleek niets te zeggen over of de mate van stress en stressklachten die de verpleegsters ervoeren!
Hoe opmerkelijk is dit! Dit vertelt ons dus dat ons cortisolniveau een zeer slechte indicator is om te bepalen of iemand te veel stress heeft of oververmoeid is of niet. Met andere woorden: iemand met extreme vermoeidheid als gevolg van langdurige stress kan een hoog, een laag of een normaal cortisolniveau hebben. En ook: iemand die zich gezond en energiek voelt kan ook een hoog, laag of normaal cortolniveau hebben.
Iemand kan zich prima voelen met een extreem hoog of extreem laag cortisolniveau
Toch zijn er honderden therapeuten die het cortisolniveau van hun (extreem) vermoeide en gestresste clienten laten testen om te kijken of ze op een bijnieruitputting afstevenen. Bij een te hoog niveau trekken ze dan vaak de conclusie dat de bijnieren nog overuren draaien maar dat je wel op moet gaan passen voor bijnieruitputting. Een te laag niveau van cortisol zou betekenen dat je bijnieren uitgeput zouden zijn.
Ik hoop hierboven te hebben aangetoond dat deze conclusie onterecht is. Heb je hier nog je twijfels over? Heb jij je cortisolwaardes laten testen? Lees dan nog even door.
Wist je dat er tussen laboratoria grote variaties zijn in de ‘normaalwaardes’ voor cortisol? Voor het ene lab is 80 nmol/l een ondergrens en krijg je de conclusie dat je cortisol extreem laag is, bij een ander lab is dit 150 nmol/l. Dat is bijna het dubbele! De uitslag hangt dus erg af van waar je getest wordt.
Kortom: een te hoog of te laag cortisolniveau geeft geen duidelijkheid of er iets met je aan de hand is en zegt al helemaal niets over de gezondheid van je bijnieren.
Als je wetenschappelijk onderzoek probeert te vinden rond het fenomeen ‘adrenal fatigue’ dan vind je vrijwel niets. Het eerste wat je tegenkomt is een vergelijkende studie van diverse onderzoeken die juist concludeert dat er géén bewijs is voor bijnieruitputting (6).
De Endocrine Society heeft er een factsheet over gepubliceerd dat zegt:
“In de reguliere geneeskunde wordt het begrip bijnieruitputting niet erkend als aandoening. Er bestaat namelijk geen enkel wetenschappelijk bewijs voor het concept bijnieruitputting onder invloed van aanhoudende stressprikkels.”
Er bestaan ook geen gevalideerde diagnostische testen om een bijnieruitputting aan te tonen zoals bij een bijnierschors-insufficiëntie als gevolg van de ziekte van Addison.
We kennen ook geen alvleesklieruitputting, leveruitputting of schildklieruitputting. Organen raken niet ‘uitgeput’. Er is altijd sprake van een combinatie van diverse factoren wanneer iets in ons lichaam niet meer goed functioneert.
Laat ik even duidelijk stellen dat de gevolgen van chronische stress absoluut een enorme impact hebben op onze gezondheid! Klachten die worden toegeschreven aan bijnieruitputting zoals (extreme) vermoeidheid, behoefte aan zoetigheid of juist zout, eetbuien, slecht slapen, laag libido, paniekaanvallen, stemmingswisselingen, gebrek aan concentratievermogen, niet meer helder kunnen nadenken, milde vormen van depressie: ze zijn allemaal reëel.
Het punt is echter dat ze niet ontstaan doordat bijnieren uitgeput zijn geraakt!
Bovengenoemde klachten kunnen vele onderliggende oorzaken hebben en zijn onderdeel van veel, door artsen gestelde, diagnoses. Van een slecht werkende schildklier tot insulineresistentie en van fibromyalgie tot het chronisch vermoeidheidssyndroom.
Waar het om gaat is dat we bij diverse uitputtingsverschijnselen de werkelijke oorzaak of oorzaken achterhalen niet de ‘schuld’ te geven aan onze bijnieren. Anders kan herstel lang op zich laten wachten.
Wat gebeurt er eigenlijk in je lichaam als je lange tijd te veel stress ervaart? Zoals we hebben gezien wordt dan (onder andere) steeds weer het hormoon cortisol aangemaakt om ons extra energie te geven en ervoor te zorgen dat onze overlevingskansen zo groot mogelijk zijn. Stresshormonen gieren dan door je lichaam en brein.
De aanmaak van deze stresshormonen, waaronder cortisol, gaat altijd vóór de aanmaak van allerlei andere hormonen die we ook nodig hebben. En daar zit het probleem. Cortisol is een dominant hormoon dat andere hormonen verdringt, waardoor deze minder worden aangemaakt. Hiermee wordt de hormoonbalans in een lichaam verstoord. Kijk maar:
Het verstoren van de vrouwelijke hormoonbalans door stress zal leiden tot een groot scala aan klachten.
Overmatige en langdurige stress zorgt steeds weer voor extra cortisolaanmaak in het lichaam (dit zegt dus nog niets over je normaalwaarden), met als gevolg een ontregeling van je hormoonbalans. Dit is ook de reden waarom vrouwen in de overgang, tussen de 40 en 55, hier extra gevoelig voor zijn; hun hormoonbalans is dan sowieso al kwetsbaarder door de hormoonschommelingen die in die periode plaatsvinden.
Alle opbouwende en helende ‘reparatie’hormonen in je lichaam worden door het hormoon cortisol overheerst en aan de kant geschoven.
Geen wonder dan ook dat de (eerste) symptomen van een burn-out zeer divers kunnen zijn; ieder mens is uniek en heeft een zwakke plek. Bij de een begint het met vermoeidheid, migraine of spijsverteringsproblemen, bij de ander met slecht slapen, depressieve gevoelens of aankomen in gewicht en niet meer kunnen afvallen.
Een burn-out is een dramatische verstoring van onze hormoonbalans en andere processen in ons lichaam. De term bijnieruitputting is daarom een enorm understatement: langdurige stress heeft effecten op veel meer vlakken dan dan enkel op de bijnieren.
Er bestaat een levendige handel in (dure) supplementen om de bijnieren te boosten. Ik hoop dat het je inmiddels duidelijk is dat deze een averechts effect kunnen hebben en zelfs je gezondheid kunnen schaden.
Supplementen die je bijnieren een ‘boost’ geven kunnen voor extra vermoeidheid zorgen als hierdoor je schildklier te veel wordt belast.
Zoals hierboven beschreven verjaagt het hormoon cortisol andere hormonen die zorgen voor celherstel en reparatie in het lichaam. Zorgen voor minder stress, en daarmee minder aanmaak van cortisol, is dan ook de enige oplossing. Meer ontspanning in je leven inbouwen is echter vaak onvoldoende.
Bedenk dat je lichaam ook stress krijgt van o.a. een overdaad aan suikers, koolhydraten, bewerkte voeding, toxische stoffen, een lekkende darm, chronische ontstekingen, gebrek aan daglicht, infecties, gebrek aan voedingsstoffen en te weinig beweging en plezier in je leven. Ook dit betekent een extra belasting voor je hormoonbalans. Ook hiermee kan je je stress verminderen.
Pak een burn-out of extreme vermoeidheid als gevolg van stress zo breed mogelijk aan!
Tot slot is het goed om te weten dat energie in je lichaam niet alleen wordt aangemaakt in je bijnieren maar in je mitochondriën die zich bevinden in vrijwel al je lichaamscellen. Het zijn de mitochondriën van je bijnieren die, via een complex proces, cholesterol omzetten in cortisol. Je hebt veel vitale mitochondriën nodig om genoeg cortisol te kunnen aanmaken.
Ook je mitochondriën kunnen niet goed tegen toxische stoffen, bewerkte voeding (vooral conserveringsmiddelen zijn slecht voor ze), gebrek aan voedingstoffen, chronische ontstekingen, gebrek aan beweging en een verstoord dag- en nachtpatroon.
Je kunt je mitochondriën een boost geven door de overstap te maken naar het halen van energie uit vetten in plaats van voornamelijk uit glucose. Van een vetmolecuul kunnen je mitochondriën namelijk twee keer zoveel energie maken als van een glucosemolecuul.
Vooral ten tijde van stress is dit van groot belang en kan dit je echt meer energie geven.
Ik weet wat het is om in een burn-out te zitten en ik weet hoe het voelt om volledig uitgeput te zijn. Maar toen ik in mijn burn-out, behoorlijk radicaal, mijn voedingspatroon veranderde voelde ik me na 6 maanden beter dan ik zeker tien jaar daarvoor had gedaan. Ik at mijzelf uit mijn burn-out zeg ik sindsdien.
Ik snap nu pas hoe dit kan: ik schrapte alle zoetigheid, zuivel, gluten en bewerkte voeding en ben veel meer planten en gezonde vetten gaan eten. Daarbij ging ik (onder andere) iedere ochtend voor het ontbijt stevig wandelen en ging regelmatig naar de sauna. Ongemerkt verminderde ik hiermee de verborgen ontstekingen in mijn lichaam, bracht ik mijn hormonen in balans en gaf ik mijn mitochondriën de brandstof om weer volop energie voor me te produceren.
1. Genetic factors, perceived chronic stress, and the free cortisol response to awakening, Stefan Wüst e.a.
2. https://journals.lww.com/psychosomaticmedicine/Abstract/1995/09000/Effect_of_Chronic_Stress_Associated_With.8.aspx
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24312516
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5541747/
5. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0306453011001831
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27557747
7. https://www.hormone.org/diseases-and-conditions/adrenal-fatigue
8. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/smi.1004
Eet meer energie is de ultieme gids voor voor iedereen die op zoek is naar meer energie om zo een vrolijk en vitaal leven te leiden.
Geplaatst: 18 december 2019
En daarin ligt tegelijk je verlossing:
Want het is jouw denkgeest die er geloof aan hecht en er bestaan
aan toekent. Maar het is ook jouw denkgeest die de
macht heeft het bestaan van het ego te ontkennen, en dat
zul je ongetwijfeld doen wanneer je beseft wat de reis waartoe
het ego jou aanzet precies inhoudt. (Een Cursus in Wonderen T12.IV.2:5-6)
Dat ‘ontkennen’ kunnen we het best lezen als: er nee tegen zeggen. Het gaat hier niet om onderdrukken of naar het onbewuste verdringen. Ontkennen is hier het omkeren van toekennen. Want als eenmaal helder is wat het aanbod van het ego werkelijk inhoudt, bedanken we feestelijk voor de eer. Dus is het heel belangrijk om te gaan zien wat in de winkel van het ego verkocht wordt.
Een opsomming van kenmerken van het ego kan per definitie niet volledig zijn, omdat het ego leeft bij de gratie van afsplitsing, fragmentatie, versplintering en steeds groeiende complexiteit. Onderstaande lijst wil niet meer zijn dan een eerste verkenning, voortgekomen uit ervaring. Het kan ervoor zorgen dat we het ego steeds meer gaan herkennen, zodat we des te beter in staat zijn de fundamentele keuze te maken.
Maar deze lijst wil op geen enkele manier een vervanging zijn van wat de Cursus [in Wonderen] ons leert. Lees alsjeblieft de Cursus. Hij noemt het ego ‘op zijn best tot argwaan en op zijn slechtst tot kwaadaardigheid in staat’ (T9.VII.3:7), dat is het hele scala waartussen het zich beweegt. Zou je zo’n verkoper ooit vertrouwen en iets in zijn winkel kopen? En vergeet vooral niet te glimlachen om jezelf als je dit lijstje leest. Dus neem het ego niet bloedserieus, maar houd het wel heel goed in de gaten. Dat is de beste houding.
Het ego kun je op verschillende manieren zien. Deze worden hieronder benoemd.
Misschien wel de belangrijkste van de lijst. Ontstaan uit de gedachte van afscheiding, kan het ego niets anders dan scheiding verspreiden, om zijn oorspronkelijke afscheiding in stand te houden. Het laat jou jezelf zien als afgescheiden van anderen. Ik ben hier en zij zijn daar. Het zet mensen en groepen tegen elkaar op en verlustigt zich in onenigheid. Of het splitst zichzelf in twee innerlijke delen die met elkaar in strijd verwikkeld zijn, twee stemmen in je hoofd die elk wat anders zeggen. En zo kom je bij het ego als eeuwige twijfelaar.
Het ziet alleen zijn eigen kleine, kortzichtige belang, en niet het gelijkwaardige belang van alle andere betrokkenen in de situatie, of op de langere termijn. En het wil dit kleine belang met alle macht verdedigen tegen vermeende aanvallen.
Misschien ken je de ervaring dat je een belangrijk inzicht kreeg wat je meteen daarna weer vergeten bent. Waarna jij je alleen nog gefrustreerd herinnert dát er iets belangrijks was. Die frustratie is overigens ook een ego-grap. Met name kaapt het ego in onze denkgeest gedachten weg die we goed kunnen gebruiken om uit de droom van het ego te ontwaken. […]
Dit is zonder twijfel een van de meest effectieve ego-valkuilen: het legt laag op laag op laag. Het ego verleidt je om stevig uit te halen naar een ander, waarover jij je dan schuldig voelt, waarna je vervolgens weer boos bent op het feit dat jij je schuldig voelt, want je bent toch al enige tijd met de Cursus bezig, dus je hoorde beter te weten, en daarom voel jij je niet alleen boos en schuldig, maar ook gefrustreerd, enzovoorts.
De Cursus stelt dat ‘verdedigingen precies doen waartegen ze moeten verdedigen’. Faalangst die jou zou moeten beschermen tegen het falen roept juist het falen op doordat je angstig bent. Het is alsof Adam zich nu voor zijn vijgenblad schaamt dat juist zijn schaamte moest bedekken. En zo kun je ook in vicieuze cirkels rond blijven draaien, het ego als mallemolen.
Het ego laat je aandacht steeds weer getrokken worden door allerlei vormen, kleuren, dingen, mensen, gebeurtenissen, films, computerspelletjes, wat niet al, die er niet werkelijk toe doen, maar waar je wel geweldig veel tijd in steekt. Waarover jij je dan weer rottig kunt gaan zitten voelen. Wie kijkt er niet TV terwijl hij iets veel beters te doen heeft? Waar het ego ons werkelijk van wil afleiden is ons spirituele pad dat naar verlossing leidt.
Het ego is altijd in staat om iets vreselijks een mooi uiterlijk te geven, een ellendig schilderij aan te bieden in een schitterende lijst. Dan let je op de verpakking en niet op de inhoud, die bij het ego altijd hetzelfde is: waardeloos.
Het ego is nooit te beroerd om iets wat je met zuivere motieven begonnen bent daarna met ego-motieven te vullen en te vervuilen. Je hebt iemand spontaan geholpen en daarna roept je ego hoe slecht je dit gedaan hebt en wat je allemaal beter had moeten doen. Of het roept dat je uit bent op eigen verrijking onder het mom van hulp aan anderen.
Al is het buikje al helemaal vol, het rupsje eet verder en verder, is onverzadigbaar. Het ego wil altijd méér, meer geld, meer roem, meer van wat maakt niet eens uit, als het maar méér is, desnoods meer pijn of ellende, dat maakt hem ook weer speciaal.
Het wil altijd de grootste, de beste en de eerste en de snelste zijn, in elk geval beter dan alle anderen. Het ego is de uitvinder van wedstrijden, competities, populariteitsmeters, polls en peilingen, kijkcijfers en concurrentie, en het Guinness Book of Records.
In elke veroordeling van een ander schuilt een potentiële moord. Als het ego zich bedreigd voelt, is het in staat tot moord. Als het iets van een ander wil hebben dat die niet vrijwillig geeft, is het in staat tot moord. Als het ego zich gedwarsboomd ziet in zijn doelen, is het in staat tot moord. Dit wil nog niet zeggen dat het overgaat tot fysieke moord, maar de gedachte dat je de ander dood wilt hebben, is in wezen al genoeg.
Het ego is verzot op complexiteit en wil dingen graag altijd nog ingewikkelder maken, nog verder fragmenteren en uitsplitsen, zodat de eenvoudige waarheid aan het oog onttrokken wordt. Wat eenvoudig en simpel is, kan niet goed zijn in de ogen van het ego, want dat is saai.
Je hebt vast wel iets herkend, maar je kunt natuurlijk ook zeggen dat jouw specifieke ego-kenmerk er niet bij zit. Dan heb je wel een héél speciaal ego. We zeiden al dat zo’n lijst als deze nooit volledig kan zijn. Maar we blijven erom glimlachen.
‘Boek van het zelf’ van Willem Glaudemans laat op een praktische manier zien hoe je ontdekt wat je niet bent; je bent niet je lichaam, je verstand, je gevoel, je persoon of je ego. Als je je vereenzelviging hiermee loslaat, komt vanzelf in je bewustzijn omhoog wat je wel bent: je Zelf. Het Zelf is wat blijvend is aan jou, wat jou verbindt met het Grote Geheel.
Geplaatst: 17 december 2019
Om een burn-out te voorkomen of verhelpen is het ten eerste belangrijk om je de volgende basisprincipes eigen te maken:
Hieronder worden een aantal tips toegelicht waarmee je kunt werken aan deze basisprincipes.
Meditatie is een van de manieren waarop je de stilte op kunt zoeken en waarmee je je geest tot rust kunt laten komen. Het is de meest eenvoudige en effectieve manier om rustig te worden in je hoofd. Net als ademhalen kun je het altijd en overal doen, je hebt er niks voor nodig.
Wanneer je zonder voorwaarden of kader je ogen sluit en start met mediteren, dan zal je geest al vrij snel stoppen. Zo komt je geest tot rust en wordt de input van externe prikkels tijdelijk gestaakt. Wie begint met mediteren kan het beste van tevoren een tijdsduur bepalen en een wekker zetten. Daarnaast is het van belang om tijdens je meditatie ergens op te focussen. Dit kan bijvoorbeeld door middel van een bodyscan of door te focussen op je ademhaling.
Omdat het leeftempo voor velen erg hoog ligt, kan het goed zijn om af en toe letterlijk wat te vertragen en zo wat gas terug te nemen. Door te vertragen ben je beter in staat om situaties waar te nemen en te zien wat er werkelijk is. Zo leef je bewuster. Je leven heeft meer waarde als je ‘in het moment’ leeft. Waar het om gaat, is dat je leeft met aandacht en dat je zo nu en dan wat zelfreflectie doet.
Soms kan het ook waardevol zijn om helemaal niets te doen, al blijkt dat vaak zo gemakkelijk nog niet. Soms is het juist goed dat je gewoon even voor je uit staart. Misschien zie jij dit wel als ‘nutteloos’ of ‘zonde van je tijd.’ Maar juist de momenten waarop je niks doet zijn van grote waarde. Want net zoals bij meditatie komt je geest hierbij tot rust. Toch maar iets vaker niks doen dan misschien?
De smartphone is niet meer uit ons dagelijks leven weg te denken. Toch zijn er steeds meer mensen die zich bewust terugtrekken van hun telefoon en dat is eigenlijk helemaal niet zo verkeerd. Ik zeg niet dat je meteen je telefoon uit het raam moet gooien. Maar soms je telefoon even uitzetten, is goed voor de rust in je hoofd. Door de telefoon wordt je namelijk continue afgeleid, het liefst wil je om de minuut je telefoon checken. Het eindeloos scrollen op Facebook en Instagram kun je zien als mentale vervuiling. Als je s ’avonds thuis komt van je werk, kun je je telefoon gerust een paar uur op vliegtuigstand zetten. Vind je dit nog moeilijk? Begin dan met een uurtje je telefoon uitzetten en bouw dit dan langzaam op.
Met bewegen bedoel ik het bewust gebruiken van je lijf door het af en toe eens uit te dagen, het aanzetten zodat je systeem wakker wordt geschud. Dat is belangrijk omdat we met ons huidige, welvarende bestaan de uitdaging niet perse hoeven op te zoeken. Neem jezelf zo nu en dan eens mee op uitdaging en ga een rondje hardlopen, maak een lange wandeling of ga lekker sporten.
Dit is een fragment uit ‘Ontdek de kracht van ademen’ van Mr. Breath. Wil je meer weten over hoe onze ademhaling werkt, wat de voordelen zijn en hoe je zelf aan de slag kunt met bewust ademhalen? Dan raden we je Ontdek de kracht van ademen van Mr. Breath aan. In dit boek vertelt hij wat er allemaal mogelijk is en wat het je oplevert als je je ademhaling optimaliseert. Het is een praktisch boek over ruimte maken, voelen, in contact zijn met je lichaam en kalm zijn in je hoofd.
Bestel jouw exemplaar op onze webshop Boekenwereld.com voor € 20,00 met gratis verzending.
Geplaatst:
Niet voor niets noemde men vroeger dementie ‘kinds’. Opvallend aan de ziekte is dat de patiënt als het ware weer kind wordt. Het wordt weer net zo hulpeloos en kwetsbaar als toen en is volledig overgeleverd aan de hulp van anderen. Daarnaast worden gevoelens en emoties weer zonder beschermingsmechanismes ervaren. Sommige patiënten die in hun leven nooit boos hebben kunnen worden, zijn in hun dementie ronduit agressief. Anderen die onverstoorbaar in hun jeugd de oorlogsjaren lijken te zijn doorgekomen, kunnen intense angsten ervaren in hun dementie.
Gaandeweg de ziekte worden patiënten steeds hulpelozer en machtelozer. Uiteindelijk zullen ze net zo kwetsbaar worden, als ze ooit als baby waren. Net als toen zijn ze weer overgeleverd aan het geduld en de goede zorg van de verzorgers. Omdat cognitieve functies steeds meer zullen gaan ontbreken, kan de patiënt geen gebruik meer maken van beschermingsmechanismes. Er valt niets meer te bagatelliseren, rationaliseren of ontkennen. De patiënt is gedwongen om alsnog open en onbeschermd het leven volledig te doorvoelen.
Als je zoekt naar betekenisgeving van de ziekte van Alzheimer, lijkt het erop alsof het leven de patiënt een laatste mogelijkheid aanbiedt om bepaalde dingen alsnog te doorvoelen. Omdat de persoonlijkheid steeds meer verdwijnt, komt dit verlangen om alles helemaal te doorvoelen, vermoedelijk dus vanuit de ziel. De ziel wordt verrijkt door gevoelens en emoties.
Iedere dag op aarde, iedere ervaring in de dualiteit doet ertoe. Zolang er nog in een lichaam geleefd wordt, doet de ziel levenservaringen en dus groei op. Het lijkt er dus op dat de ziekte van Alzheimer voor de ziel van deze patiënten een vruchtbare ervaring is. Omdat de persoonlijkheid zich steeds meer terugtrekt, kan het leven vanuit een andere, diepere laag ervaren worden.
Ook voor de naasten is er groei te ontdekken in het dichtbij meemaken van deze ziekte. Gevoelens van liefde, kunnen door de hulploosheid en kwetsbaarheid van de patiënt versterkt worden. Het is alsof het hart weer helemaal opengezet mag worden in het contact. Mocht dit in de jaren voorafgaand aan de ziekte om wat voor reden dan ook lastig zijn geweest, nodigt de ziekte van Alzheimer alle geliefden van de patiënt uit om het hart te openen en vanuit daar contact te maken. Niet in woorden, maar vanuit het rechtstreekse voelen. Omdat de patiënt meer voelt dan ooit, zal dit op zielsniveau niet onopgemerkt voorbijgaan.
Net zoals bij een baby is ook bij een dementerende het heel belangrijk om fysiek liefdevol te zijn. Pak de hand, streel deze. Geef een liefdevol aai over het hoofd of warme knuffel. En voel vervolgens wat dit met jou doet. Misschien heb je dit nog nooit gedaan of gedurfd. Voel hoe helend het kan zijn om dit in deze laatste fase van het samenzijn te doen.
De ziekte van Alzheimer nodigt de geliefden en verzorgenden van de patiënt uit om te verzachten. Om steeds weer in het contact zachtheid op te zoeken. Natuurlijk moet je de patiënt begeleiden, maar dit kun je vanuit een dominerende, kleinerende energie doen of vanuit een open hart. Door steeds weer de verzachting op te zoeken, kan dit in het rouwproces van de omstanders helend zijn.
Omdat er geen gesprekken meer mogelijk zijn met de dementerende, zal er een diepe stilte ontstaan. Wanneer je samen in stilte zit, hoeft dit niet te betekenen dat er geen contact is. Merk op hoe dit woordeloze contact op een diepere laag in jou resoneert.
Misschien zijn er nog dingen die je altijd al hebt willen zeggen tegen de patiënt. Nu is een mooi moment om heel zorgvuldig op een liefdevolle toon die dingen uit te spreken. Misschien is het alleen maar een ‘ik hou van je’ of ‘ik ben je dankbaar dat je in dit leven mijn vader/moeder was.’
Het hoofd is leeg van de persoonlijkheid die de patiënt ooit was, maar de ziel is helemaal aanwezig in het lichaam. Het is een uitnodiging om zelf ook naar die zielen-laag zakken en vanuit daar contact te maken. Ontspan, kom in je lijf, adem in je buik en open je hart. Als je vanuit daar naast de patiënt gaat zitten, kan het zomaar zijn dat jullie mekaar daar in stilte echt ontmoeten. Dat is een liefdevolle en ontroerende ervaring voor beiden!
Tenslotte is het samenzijn met de patiënt ook een oefening in mindful aanwezig zijn. Het woord ‘mindful’ is een beetje wrange woordspeling in deze; maar wanneer je samen bent met je geliefde die ziek is, ligt er de uitnodiging om helemaal in het Nu aandachtig aanwezig te zijn. Er valt in het contact niets meer te zeggen of te doen. Alles is weggevallen. Stop dus ook met babbelen over niets. Al die woorden staan alleen maar tussen het echte contact in. Oefen jezelf om zo volledig mogelijk aandachtig samen te zijn. Ontmoet elkaar in deze aanwezigheid.
Kortom, het zou zomaar kunnen zijn dat de ziekte van Alzheimer niet alleen voor de patiënt, maar ook voor de geliefden om hem/haar heen een diep verborgen agenda heeft. En dat die agenda onverwacht mooie momenten oplevert die nooit in het ‘gewone’ dagelijkse leven beleefd hadden kunnen worden. Laten we Alzheimer dus niet alleen als ‘verschrikkelijk’ bestempelen, maar gaan inzien dat er mogelijkerwijs een diepere dimensie in verscholen kan liggen.
Irene Verweij
School voor lichtwerk
In 'De vijfde dementie' schrijft Evelien Pullens over de binnenwereld van mensen met dementie en hoe je daar als omgeving op af kunt stemmen.
Lees ook dit artikel:
Geplaatst: 16 december 2019
Kennelijk houden we liever vast aan het bekende, hoe beknellend ook, dan de sprong te wagen in het onbekende. En blijven we hopen, tegen beter weten in, dat dát wat ooit zo mooi was, met genoeg inspanning weer kan terugkomen. Maar als je alles al hebt geprobeerd en niets lijkt te werken, waarom dan niet erkennen dat het tijd is voor iets nieuws? Waarom jezelf niet bevrijden van al die innerlijke spanning, het eeuwige twijfelen, die voortdurende strijd? Waarom niet dankbaar zijn voor wat het verleden je heeft gegeven, de mooie herinneringen koesteren en plaats maken voor iets groters dat je wacht?
We zijn zo bang voor het onbekende,
voor teleurstelling, voor falen en afkeuring.
We zijn zo bang. Zo bang voor het onbekende, voor teleurstelling, voor falen en afkeuring. We durven onze innerlijke roep om vrijheid niet te volgen en staan bevroren op de grens tussen het bekende en onbekende. We verliezen onze levendigheid uit vrees voor eenzaamheid, die ondertussen allang in ons hart is gekropen.
Hoe goed ken ik dat grensgebied tussen oud en nieuw? De plek waar mijn hoofd overuren maakt met gedachten over blijven of gaan. Vechten of vluchten. Alsof er alleen die twee opties zouden bestaan. Aan de ene kant heel erg mijn best blijven doen, tegen alle natuurlijke bewegingen in, of aan de andere kant volledig loslaten en ‘verdwijnen’. Beide opties blijken weinig bevredigend. Of het nu gaat over werk, relaties of mijn woonplek. Vechten is vermoeiend, vluchten vooral verdrietig.
Houd ik mijn aandacht gericht op dat wat ik niet meer wil, het tekort, de pijn, de frustratie, de machteloosheid, de leegte, dan houd ik mijzelf gevangen en bevroren. Verkrampt in mijn eigen verzet. Neem ik de tijd voor stilte en inkeer en maak ik ruimte om te voelen wat mijn ziel ten diepste verlangt, dan is er geen enkele twijfel meer en rest slechts een helder weten.
Als het nieuwe dan plots verschijnt,
is het altijd groter, ruimer, rijker dan voorheen
Zelfs als de contouren van het nieuwe nog niet duidelijk zijn en ik dreig te landen in een onbekende leegte, dan is er toch het volle vertrouwen dat iets beters op mij wacht. Nieuwe mogelijkheden, nieuwe kansen, ruimte, lucht en vooral: ontspanning. Soms is die onbekende ruimte slechts bedoeld om te rusten en mijn wonden te likken. Om eerst de pijn van verlies te aanschouwen en doorvoelen, mijn kracht en basis te verstevigen, voor ik me kan openstellen voor de verandering die mij wacht. En als het nieuwe dan plots verschijnt, is het altijd groter, ruimer, rijker dan voorheen. En precies kloppend voor dat moment en die specifieke fase in mijn leven.
Gautama de Boeddha leerde ons: ‘Wees je eigen licht’. Juist en vooral op de momenten dat we vast dreigen te lopen en ongelukkig zijn, hebben we ons eigen innerlijk licht nodig om ons een weg te banen door het leven. Doorsta je behoefte aan goedkeuring door familie, vrienden of collega’s, en volg de waarheid die je diep van binnen voelt. Alleen jij weet wat goed voor je is en wat je ziel van je verlangt.
Als er een wens is die ik je mee wil geven, zo op de rand van het oude en nieuwe jaar en rond de dagen van kerst, is het die van de Boeddha: maak contact met je ziel en wees je eigen licht. Volg je diepste verlangen en verheug je op het nieuwe dat je wacht.
Ontvang elke week de nieuwste en populairste artikelen, je daghoroscoop, boekentips en nog veel meer! Ruim 80.000 lezers gingen je al voor.
