Geplaatst: 29 november 2021

Waarom het belangrijk is om grenzen te stellen als je empathisch begaafd bent

Hoe is het met jouw grenzen gesteld? Ben je empathisch begaafd en merk je op wat anderen van je willen maar vergeet je hierbij jezelf? Dan is het tijd voor jou om te leren wat de eigenschappen van gezonde grenzen zijn zodat je goed geïnformeerd je grenzen aan kunt geven. Langston Kahn, auteur van Radicale transformatie, helpt je op weg.

Mensen die compassie kennen vragen om wat ze nodig hebben. Ze zeggen ‘nee’ als dat nodig is en als ze ‘ja’ zeggen, menen ze het ook. Ze hebben compassie, omdat hun grenzen voorkomen dat ze wrokgevoelens krijgen.

– Brené Brown

Teveel aanpassen is een probleem

Toen ik (Langston Kahn) opgroeide was het heel slecht gesteld met mijn persoonlijke grenzen. Ik was mij er in het begin ook helemaal niet van bewust dat ik geen grenzen had. Deels omdat ik een onervaren maar begaafd empathisch iemand was en deels vanwege een paar ongelukkige gebeurtenissen zat ik met allerlei emotionele, spirituele en gezondheidsproblemen. Dit leidde ertoe dat ik hulp zocht bij een sjamaan.

De sjamaan zag ik mijn energie gebruikte om voortdurend hyperalert te blijven op wat er in mijn omgeving gebeurde en om mezelf aan te passen. Dit zodat ik conflicten kon vermijden, in plaats van mijn eigen grenzen te vormen. Vanwege mijn empathische eigenschappen had ik mij afgestemd op de versie van mezelf die mensen graag wilden zien en ik had een versie van mezelf laten zien die hen op dat moment het meest aanstond. Het resultaat hiervan was dat ik voorbijging aan het proces dat ontstaat in de omgang tussen twee mensen: hun gezonde grenzen botsen en zorgen voor een bepaalde frictie, waarna ze op een gegeven moment een patroon vinden dat voor beiden prettig voelt (of ze kiezen ervoor om niet met elkaar om te gaan).

Wat zijn gezonde grenzen?

Je hebt grenzen nodig. […] Zelfs in de stoffelijke wereld zijn grenzen de mooiste plaatsen, zoals tussen de oceaan en de kust, of tussen bergen en de vlakte, waar de rotskloof en de rivier elkaar tegenkomen.
– William Paul Young, De uitnodiging

Onze grenzen geven de scheiding aan tussen waar onze invloedssfeer ophoudt en de energie van anderen begint. De eerste stap op weg naar gezonde grenzen is inzicht krijgen in de manier waarop onze grenzen nu functioneren en hoe ze zouden moeten functioneren als ze ons ten volle ondersteunen in de verwerkelijking van het doel van onze ziel.

Eigenschappen van gezonde grenzen

Wij hebben allemaal andere eisen als het om grenzen gaat. De volgende eigenschappen van gezonde grenzen gelden echter altijd:

Gezonde grenzen zijn intelligent, flexibel en plooibaar, en passen bij de situatie

Grenzen moeten intelligent kunnen reageren op wat er op een bepaald moment gebeurt. In een drukke metrowagon omsluiten je grenzen je lichaam waarschijnlijk heel nauw. Vandaar dat mensen in de metro ook als haringen in een ton tegen elkaar aan kunnen staan en zich tegelijk volkomen los van elkaar voelen. In de metro pik je toeristen er altijd uit, want hun grenzen hebben zich nog niet aangepast aan die van de gemiddelde stadsbewoner. Als je in een bos loopt, kunnen je grenzen veel opener en ruimer voelen.

Gezonde grenzen geven je informatie

Als je een kamer binnenkomt, kun je opeens een slecht gevoel krijgen. Dat wijst er doorgaans op dat je grenzen, als je hiervoor openstaat, je informatie geven over de omgeving waarin je bent terechtgekomen. Een tamelijk bekend voorbeeld van deze functie van grenzen is iemand die naar je staart; voordat je die persoon feitelijk ziet, hebben je grenzen zijn aanwezigheid al opgepikt.

Gezonde grenzen zijn doorlaatbaar

Net als de wanden van lichaamscellen moeten grenzen de energie die je ontvangt en die je uitzendt kunnen filteren. Ze moeten in staat zijn om jou te leiden naar dat wat je voedt en het kunnen binnenlaten, terwijl ze moeten uitstoten wat in je blijft hangen, je schade toebrengt of afgevoerd moet worden.

Gezonde grenzen omgeven je hele lichaam

Eigenlijk moeten grenzen je hele lichaam als een eierschaal omhullen. Door de omgeving waarin je verkeert of door familiepatronen kunnen je grenzen op sommige plaatsen zwakker zijn of zelfs ontbreken. Een probleemgebied dat ik wat dit betreft vaak bij cliënten waarneem is de rug, met name de bovenrug en de nek. Dit kan het gevolg zijn van langdurige concentratie op het scherm van een smartphone of computer.

Gezonde grenzen reageren op jouw behoeften, niet op die van anderen

Je grenzen moeten de vorm en de eigenschappen hebben die jou het best ondersteunen in de verwerkelijking van het doel van je ziel en in het dagelijks gebruik van je vermogens. In een relatie is het normaal dat jij en de ander zoeken naar passende grenzen, maar jouw grenzen zijn er in de eerste plaats om jou in elke situatie te ondersteunen. Pas in tweede instantie houd je rekening met de behoeften van anderen, als dat nodig is.

De kracht van ‘nee’

‘Nee’ is een complete zin.
– Anne Lamott

Een van de belangrijkste hulpmiddelen als het gaat om gezonde grenzen creëren, maar misschien ook een van de moeilijkste om regelmatig gebruik van te maken, is ‘nee’ zeggen’. Vaak vergissen we ons en denken we dat ‘nee’ zeggen een waardeoordeel inhoudt, dat ‘nee’ mislukking, afwijzing, niet gewenst zijn of afkeer betekent. Dit kan ertoe leiden dat we toezeggingen doen waarvan we later spijt hebben.

We negeren namelijk onze grenzen als we geen ‘nee’ zeggen uit angst dat we iemands gevoelens kwetsen. Het kan ook zijn dat we niet durven vragen om iemands toestemming, omdat we bang zijn voor wat we voelen als we ‘nee’ te horen krijgen. Met andere woorden, onze angst voor het woord ‘nee’ en het emotionele drama dat we ermee in verband brengen kan ons in hoge mater hinderen bij de instandhouding van gezonde grenzen.

Oefenen met ‘nee’

Er zijn twee oefeningen die ik erg zinvol vind om de kracht van het woord ‘nee’ toe te voegen aan je hulpmiddelen:

• Voordat je iemand die je ergens om vraagt antwoord geeft, haal je drie keer diep adem. In de ruimte die je jezelf daarmee geeft, stel je je voor dat je doet wat de ander van je vraagt. Je kijkt vervolgens hoe dit in je lichaam voelt. Geef vooral aandacht aan je onderbuik, aan je instinctieve ja-of-nee-respons. Neem wat je lichaam je over het verzoek vertelt mee in je antwoord.

• Experimenteer met het principe dat je niets toezegt tenzij je 24 uur de tijd krijgt om erover na te denken. Probeer dit een week lang vol te houden en kijk dan hoe dit voelt. Je neemt dus een hele dag de tijd om over een verzoek na te denken. Deze oefening kan je verlossen van de druk om ‘ja’ te zeggen en je de gelegenheid geven om je ‘nee’ los te koppelen van wat je op het moment van het verzoek emotioneel projecteert.

Dit is een fragment uit Radicale transformatie van Langston Kahn, een sjamaan uit New York.

Lees verder over het stellen van grenzen:

• Zonnevlechtchakra & grenzen stellen: kom in balans door je derde chakra te versterken

• Zo bewaak je als lichtwerker je grenzen: wanneer stap je uit je rol al heler?

• Ben jij een empaat? Dit is de reden waarom het zo belangrijk is om grenzen te stellen

• Waarom je als pleaser moeite hebt met grenzen en hoe je ze leert aanvoelen

Tags: gezonde grenzen, grenzen, grenzen stellen

Geplaatst:

Zielsgaven: zó ontdek en herken je de gaven van je ziel

e zielsgaven zijn een belangrijk onderdeel van je zielsmissie en zielspad. Je bent in dit leven gekomen met een duidelijk plan voor je ziel en gaven waaraan je al levens lang werkt. Rebecca Campbell, auteur van Starseed, legt in dit artikel uit wat zielsgaven zijn, hoe je ze kunt ontwikkelen én hoe je ze kunt herkennen: “wacht niet op toestemming, maar volg het onzichtbare pad van de dingen die jou verlichten en levendiger maken.”

Elke ziel heeft gaven: eigenschappen die haar aanwezigheid de wereld aanbiedt.

De reis van de ziel

Terwijl de ziel verder reist verzamelt ze zielservaringen, en door onze zielservaringen ontstaan de gaven van onze ziel. Deze gaven zijn in wezen vaardigheden of gebieden waaraan onze ziel zich heeft gewijd. Hoe meer we ons, net als in dit leven, richten op het ontwikkelen van een vaardigheid of een vak, hoe beter we erin worden, en hoe gemakkelijker we het laten lijken. Maar mensen die van het ene op het andere moment succes lijken te hebben zijn heel zeldzaam, en dat geldt ook voor de ziel.

De kosmische dans van het leven

Als we onze zielsgeschenken terugwinnen en de training van onze ziel eren, nemen we onze plek in het weefsel van het leven in.

Artiesten, dichters, verloskundigen, helers, plaatsvervangers, moeders, leiders, versnellers, scheppers, decoders, strijders, ontmantelaars, groeiers… Wat we in deze tijd nodig hebben is dat we onze zielsgeschenken en training niet vergeten; dat we ze terugwinnen en ze met geaarde handelingen omarmen. Als we onze zielsgeschenken terugwinnen en de training van onze ziel eren, nemen we onze plek in het weefsel van het leven in. We weven ons opnieuw een weg naar de prachtig georkestreerde, kosmische dans van het leven.

De gaven van de ziel

Elke ziel heeft gaven: eigenschappen die haar aanwezigheid de wereld aanbiedt.

Elke ziel heeft gaven: eigenschappen die haar aanwezigheid de wereld aanbiedt. Ik (Rebecca Campbell) heb gemerkt dat we er allemaal mee op Aarde komen, en een van de mooiste gevoelens is als we ze opeisen en onze weg naar huis vinden om ze op onze eigen manier met de wereld om ons heen te delen. Dat hoeft niet op een luidruchtige of grote manier te gebeuren. Ik heb veel mensen gezien die over hun zielsgaven struikelden en het gevoel hebben dat ze op toestemming en externe bevestiging moeten wachten. Als je twijfelt over iets wat je diep in je ziel wel weet, iets wat je tot leven brengt, vertrouw dan op de gouden draad in dat prachtige weefsel dat je op dit ogenblik op Aarde heeft gebracht.

De ontwikkeling van zielsgaven

Als je je helemaal aan deze vaardigheden wijdt, lijkt de tijd rekbaar te zijn en leg je je ziel er nog meer in.

Als je eenmaal ontdekt hoeveel zielsgeschenken je eigenlijk hebt, betekent dat niet dat je er een meester in bent geworden en niets meer hoeft te doen. Het betekent wel dat je ziel zich aan deze vaardigheid heeft gewijd. En dus gaat het misschien vanzelf en voelt het heel bekend. En als je je helemaal aan deze vaardigheden wijdt, lijkt de tijd rekbaar te zijn en leg je je ziel er nog meer in. Als je het pad van je ziel eenmaal hebt gevonden, wijd je je huidige leven aan het onthouden van en werken aan deze gaven. Ik denk dat het belangrijk is om te zeggen dat je ziel je altijd roept en dat het bewandelen van de weg van je ziel dus niet eenmalig is, maar een reis die zich steeds verder ontwikkelt.

Stel dat je ziel een ervaring heeft gehad als artiest en de gave van creativiteit heeft gekregen. Dat wil nog niet zeggen dat je op tweejarige leeftijd een tweede Monet zult zijn, maar het kan wel betekenen dat je je tot een bepaalde stijl voelt aangetrokken, dat iets scheppen je blij maakt, dat de tijd rekbaar lijkt te zijn wanneer je ermee bezig bent en het voor jou iets natuurlijks is om met je handen te werken om iets moois te creëren en iets te zien wat anderen niet zien.

Geef je over aan de gave

Jij zult meer tot leven komen als je het doet, en daardoor de wereld ook.

Als je een zielsgave vindt die je tot leven brengt – ervoor zorgt dat je ziel vollediger kan incarneren –, geef jezelf dan over aan deze gave, aan dit ambacht. Wees aanwezig met toewijding en overgave. Koester het als een kostbaar juweel. Vertrouw erop dat de Levenskracht erbij aanwezig is. Jij zult meer tot leven komen als je het doet, en daardoor de wereld ook.

Toen ik nog een jong meisje was, werd ik aangetrokken door het oude mysticisme en spiritualiteit. Ik las op mijn veertiende boeken over de dood, sterven en de reis van de ziel. Niemand anders in het gezin interesseerde zich voor deze onderwerpen, of was zich er zelfs maar van bewust, en ik moest buiten het leven waarin ik was geboren zoeken om deze roeping te beantwoorden. Het kostte me jaren om het zelfvertrouwen te kweken om deze roep van mijn ziel te leren vertrouwen, en ik kon me er pas aan overgeven toen ik besefte dat mijn ziel er waarschijnlijk al vele levens lang op had geoefend (de grote mysteries, helen, creëren en schrijven). Misschien heb jij wel een vergelijkbaar verhaal.

Hoe herken je je zielsgaven?

Niemand weet beter dan jij wat jouw zielsgaven zijn en hoe jij moet oefenen.

Vaak fluisteren onze zielsgaven tegen ons en laten ze zich op de volgende manieren aan ons zien:

1. Het is iets wat ons heel gemakkelijk afgaat.
2. Het is iets wat ons blij maakt en het gevoel geeft intenser te leven.
3. Het is iets wat ons het gevoel geeft dat de tijd stilstaat en rekbaar is. En we kiezen ervoor om het te doen, ook als niemand het ziet, en of we er nu een beloning voor krijgen of niet.
4. Soms (maar niet altijd) is het iets wat onverwacht komt of waarvoor we van het voor de hand liggende pad of plan moeten afwijken.

Niemand weet beter dan jij wat jouw zielsgaven zijn en hoe jij moet oefenen. Wacht niet op toestemming, maar volg het onzichtbare pad van de dingen die jou verlichten en levendiger maken. Hoe levendiger je je voelt, en hoe vaker de tijd stil lijkt te staan, des te meer is dat alles een teken dat je ziel aanwezig en er klaar voor is.

Je bent in dit leven gekomen met een duidelijk plan voor je ziel en gaven waaraan je al levens lang werkt. Dit is het deel van jou dat graag wil worden gezien en klaar is om tevoorschijn te komen. Als je je ooit onvoorbereid voelt, of geïntimideerd door het pad dat je roept, heb je misschien al vele levens lang voor dit pad en dit moment geoefend. Je bent zoveel meer dan de dagen in dit leven door jou heen hebben geademd. Je bent ook alle levens en ervaringen die er daarvoor waren. Dit heeft je allemaal gevormd – en nog steeds – en jou gemaakt tot wat je nu bent.

Lees verder over je ziel:

• Helende energiefrequenties: hoe kun je samensmelten met je ziel?

• Donkere maan: heel de wonden van je ziel met de Donkere Godin

• Ben jij een oude ziel? 16 kenmerken waaraan je kunt herkennen of je een oude ziel bent

• Ben jij een lichtwerker? Dit heeft jouw ziel nodig

Tags: gaven, ziel, zielenopdracht, zielsmissie, zielspad

Geplaatst:

Voorbij het narcisme: waarom het zo belangrijk is om af te stemmen op liefde

Als je afstemt op liefde, verandert je leven compleet (en dat van anderen). “Hogere frequentie-gevoelens leiden tot meer plezier, geluk, enthousiasme en vrijgevigheid,” zegt Mjon van Oers, auteur van Voorbij het narcisme. Ze legt in dit artikel uit waarom het zo belangrijk is om juist nu voor liefde te kiezen.

Als je de hoogfrequente energie van liefde door je heen laat stromen, ervaar je meer vitaliteit, evenals een groter bewustzijn.

Een grote bron van energie

Liefde is een van de grootste energiebronnen waarmee we ons als menselijk wezen kunnen verbinden. Ieder mens is van nature met deze kracht verbonden. Toch kunnen negatieve gedachten en gevoelens als angst, twijfel, schuldgevoel, haat en bijvoorbeeld narcisme in je leven je liefdevolle energiestroom blokkeren en zo allerlei emotionele, spirituele of gezondheidsproblemen veroorzaken. Maar lukt het jou om je met de energiebron van liefde te verbinden, dan staan je oneindig krachtige reserves ter beschikking.

Angsten overwinnen

Leven in liefde is het tegenovergestelde van leven in angst. Misschien boezemt de huidige situatie in de wereld je angst en wantrouwen in. Toch kan er juist vanuit die onzekerheid iets nieuws ontstaan. Als je jezelf kunt richten op liefde en kijkt naar de nieuwe bloeiende energieën die er ook zijn, dan zie je nieuwe mogelijkheden. Het helpt daarbij om de hoop en het vertrouwen te hebben dat we met z’n allen op weg zijn naar een nieuw bewustzijn. Het veranderingsproces is in volle gang.

In het midden van deze verschuiving heb je een keuze. Je kunt kiezen om ontevreden te zijn met wat er gaande is en leven met de oude energie vol angst, woede, wanhoop en agressie. Of je kunt afstemmen op liefde en je keuzes maken vanuit de wijsheid in je liefdevolle hart. In het proces om je angst te overwinnen word je soms nog steeds geconfronteerd met negatieve emoties. Dit is omdat we in dit leven met onze ego-‘ik-jes’ de zaken nou eenmaal zo ervaren.

De oude narcistische wereld bevordert het gevoel van schaarste en de psychologie van de angst. Maar, als je beseft dat dit slechts een deel van de realiteit is, kun je gebruik maken van de magie van liefde om je energie te sturen.

Lees ook het artikel: Drie stappen om je angsten te overwinnen en te kiezen voor liefde.

Positieve effecten van kiezen voor liefde

Als je de hoogfrequente energie van liefde door je heen laat stromen, ervaar je meer vitaliteit, evenals een groter bewustzijn. Hogere frequentie-gevoelens leiden tot meer plezier, geluk, enthousiasme en vrijgevigheid. En hogere frequentie-gedachten en motivatie betekenen meer innovatie, creativiteit, inspiratie, vergeving, herstel en service voor iedereen.

Ook jij kunt voor liefde kiezen. Het werkt door op alle gebieden van je leven. Het is misschien niet eenvoudig om steeds met je innerlijke wijsheid verbonden te zijn, maar elk moment biedt je opnieuw de mogelijkheid om te kiezen. Het gaat om het terugvinden van je levenskracht vanuit je innerlijke zelf. Het gaat er ook over om je angsten te verminderen door je innerlijke werk te doen en je levenskracht te blijven verhogen. Dan ontdek je nieuwe mogelijkheden op basis van de energie van verbinding in plaats van giftige afgescheidenheid.

Een vrolijker en luchtiger leven

Ook jij kunt in een nieuwe vorm van denken stappen. Elke keer als je merkt dat je afdwaalt naar oude angstige denkgewoonten, kun je weer afstemmen op liefde. Een heel eenvoudige en praktische manier om dit te doen is: denk aan het woord Liefde. Elke keer dat je dat doet en meer vanuit liefde gaat inspelen op de uitdagingen van het leven, ervaar je het leven als vrolijker en luchtiger. Naarmate je zelf meer en meer in liefde gaat leven, veranderen je waarden en distantieer jij jezelf van de verouderde egocentrische en narcistische structuren om je heen en vanuit het verleden. Je stapt uit je oude angstige en afhankelijke denkpatroon en vindt alternatieve manieren om jezelf te ondersteunen.

De verschuiving naar een nieuwe aarde

Kiezen voor liefde is uiteindelijk een levenslange reis. Deze reis gaat evenveel over bewustwording als over jezelf eren. Het gaat ook over je schaduwen in het licht zetten, zodat je het giftige donker in je leven kunt verruilen voor het zuivere licht. En… uiteindelijk gaat deze reis evenveel over jou als individu als over hoe jij jezelf met al het andere verbindt.

Want niet alleen jij als individu, maar ook de wereld heeft nu heel veel liefde nodig vanwege alles wat er gaande is. Geen romantische liefde en niet de op ego gebaseerde liefde, maar liefde van mens tot mens. Gewoon zoals we zijn.

Wanneer je begrijpt dat de aarde als geheel een energie vormt en je ziet de verschuiving van de oude aarde naar een nieuwe aarde als een ‘upgrade’ van de liefdevolle energie, dan is het gemakkelijker om te zien waaraan je met je eigen persoonlijke energie kunt bijdragen en hoe. Zo kun je als individu je vaardigheden en talenten zinvol inzetten voor het creëren van een onderlinge verbondenheid en een liefdevolle energie-uitwisseling in plaats van narcistische afgescheidenheid.

We leven in een tijd van groei van het menselijk bewustzijn en de creatie van een nieuwe toekomst. Een toekomst in verbondenheid en voorbij het narcisme. Niet alleen in intenties, maar ook in acties. De manier om dat te doen is op liefde afstemmen.

Luisteren naar de wijsheid van je hart

Door meer te luisteren naar de wijsheid van je hart, in plaats van de angst van je ego, maak je niet alleen een verschil in je eigen leven, maar ook in dat van de mensen om je heen. Hierdoor kunnen ook zij liefdevoller in het leven staan en op hun beurt anderen met liefdevolle energie ‘besmetten’. Ook zij kunnen dan weer meer liefde krijgen en verspreiden, enzovoorts. Zo kan zich uiteindelijk een andere, meer liefdevolle energie ontvouwen, overal om je heen.

Leren om angst te overwinnen en op liefde af te stemmen is een continu proces. De snelste manier om dat te doen: het zelf rondom je creëren. Ten eerste door liefdevol naar jezelf te zijn. Ten tweede door op te treden als een bron van liefde voor anderen, door bewust en ondersteunend te zijn, waar ze ook staan in hun leven. Wetende dat ieder zijn eigen weg te bewandelen heeft in dit collectieve bewustwordingsproces.

Lees ook deze artikelen:

• Narcisten in de liefde: vermomd als de ideale liefde

• 11 tekenen dat het tijd is om je (narcistische) relatie te beëindigen

• Grote alarmsignalen: zo herken je een ongezonde nieuwe relatie!

Tags: bewustzijn, liefde, narcisme

Geplaatst: 25 november 2021

Omgaan met ziekte en andere tegenslag: jouw leven heeft waarde

Wanneer doe je ertoe? Als je een baan, een relatie, vrienden en een eigen huis hebt? Journalist Rachel van de Pol ging erover in gesprek met Eveline Helmink, hoofdredacteur van het tijdschrift Happinez. De moeder van Eveline heeft dementie, wat een heel ander licht op deze levensvraag werpt. Want als je aan een ziekte lijdt, daalt je leven dan opeens in waarde?

Juist als we rock bottom raken, zoals ze dat zo mooi in het Engels zeggen, worden we geconfronteerd met onze kijk op de waarde van ons leven.

Wat is jouw antwoord?

Doe ik ertoe? Ben ik van waarde? Als zulke vragen aan ons worden gesteld, zijn we misschien geneigd ze analytisch te beantwoorden. We noemen elementen in ons leven en de som daarvan moet het antwoord op de vraag bepalen. Fijn werk + warme vriendenkring + lieve partner? Dan moet ik wel met Ja antwoorden. Een ander antwoord zou ondankbaar zijn… Wanneer je dieper nadenkt over deze rationele benadering, ontdek je nare kantjes. Want wat als je het gevoel hebt dat je er niet toe doet, ook al vink je alle zogenaamde waardevakjes aan? En betekent een leven waarin je lichaam met ziekte te maken krijgt, waarin naasten wegvallen en/of het je niet lukt een inkomen te vergaren om van rond te komen, automatisch dat je niet van waarde bent?

Een vreemde paradox

Iemand die een prachtig perspectief op dit vraagstuk geeft, is Eveline Helmink, hoofdredacteur van het tijdschrift Happinez. Ik sprak haar voor mijn podcast Discomfort Zone. Haar verhaal begint in de zomer van 2017 als ze een verontrustend telefoontje van haar vader krijgt. “Mama is weg,” zegt hij. Er is nog geen diagnose, maar het woord dementie hangt als een donkere wolk boven haar moeder.

Eveline vertelt open en empathisch over het hobbelige pad dat ze moet nemen tijdens het ziekteproces van haar moeder. De lessen die ze leert over liefde uitwisselen als je moeder letterlijk niet meer ‘ik hou van je’ kan zeggen. Ook dwingt de dementie haar om diep na te denken over de waarde van een mensenleven. Ze proeft veel afwijzing en ongemak rondom de ziekte, alsof haar moeder niet meer bestaat. Alsof haar wezen er niet meer toe doet.

“Er heerst een vreemde paradox rondom dementie. Enerzijds besteden we veel geld en tijd aan het loskomen van ons ik of ego door middel van retraites en coaches. Maar als we ons ego verliezen door een ziekte, dementie, dan zeggen we: oh nee, dat nooit, doe mij maar een pil. Dat is een heel stellige afwijzing van je vergankelijke en kwetsbare ik. […]. Mijn moeder heeft wel degelijk kwaliteit van leven, het is alleen anders dan wat wij verwachten of gewend zijn.”

Moeilijke momenten, mooie inzichten

In de podcast maakt Eveline de vergelijking met een baby. “Een baby kan ook niet voor zichzelf zorgen, kan ook geen expressie geven, kan ook niet praten. Van een baby zeggen we ook niet: die is er niet. Die heeft geen waarde. Waarom zou je dat dan wel van iemand met dementie zeggen?” Wat Eveline hiermee bedoelt, is: er is geen enkele ‘vergissing’ in jouw bestaan. Je doet ertoe. En dit gegeven staat los van jouw leeftijd, sociale status, geaardheid, werk, inkomen, woonplek en welke mentale of fysieke obstakels er op jouw pad komen. Dat je bestaat is genoeg, jij bent genoeg, jouw leven heeft waarde.

Het is geen toeval dat Eveline tot dit inzicht komt op een moeilijk moment in haar leven. Juist als we rock bottom raken, zoals ze dat zo mooi in het Engels zeggen, worden we geconfronteerd met onze kijk op de waarde van ons leven. Dat is ook mijn persoonlijke ervaring. Toen ik geconfronteerd werd met mijn meest ‘zwakke zelf’ door een langdurige slaapcrisis, zei een vriend van mij deze magische woorden: “Maar Rachel, je bent toch genoeg?”

Het is zo’n simpele zin, maar ineens snapte ik de enorme betekenis ervan. Ik realiseerde me dat ik de waarde van mijn leven tot dan toe ophing aan een optelsom van prestaties. Dus toen ik niets meer kon, voelde ik me waardeloos. Die ene zin wees me de weg uit het dal. Ik was genoeg, wat er ook gebeurt. Ik hoop dat jij vandaag hetzelfde tegen jezelf kan zeggen: ik ben genoeg.

Podcasttip van de redactie:

Luister de Discomfort Zone aflevering met Eveline Helmink over haar moeder, liefde, schaamte, schuld en lessen in loslaten op Spotify of Apple.

Boekentip van de redactie: Niet vergeten

Eveline Helmink biedt in ‘Niet vergeten’ troost en inzicht voor iedereen die een naaste heeft met dementie. Want ook op de omgeving heeft deze ziekte veel impact. Eveline Helmink gaat persoonlijk en openhartig in op de impact van dementie. Een troostend boek vol betekenis.

Bestel nu jouw exemplaar in onze webshop Boekenwereld.com met gratis verzending.

Lees ook dit artikel van Rachel van de Pol:

• Het lichaam liegt nooit

Tags: dementie, discomfortzone, Eveline Helmink, podcast

Geplaatst:

Hoe krijg je als HSP na een burn-out weer grip op je leven?

Als je al een tijd burn-out thuis zit, kun je het gevoel krijgen niet meer echt mee te doen. Voldoende rust nemen kan een uitdaging zijn. Je wilt misschien juist snel weer aan de slag. Toch is het belangrijk om de tijd te nemen voor je herstel en je patroon van uitputting te doorbreken. Zo kun je niet alleen nieuwe uitval voorkomen, maar ook je missie ontdekken. Dan kun je werken met nieuwe energie. Wat is daarvoor nodig?

De balans herstellen

Het gaat erom te leren leven in het nu, in plaats van steeds gericht te zijn op wat er nog moet in de toekomst. Want dat heeft nou net bijgedragen aan het proces van roofbouw en de burn-out. Stilstaan bij wat je nu voelt, en daarbij niet gericht zijn op wat er straks nog moet, betekent kunnen ontspannen en genieten. En dat is precies wat je nodig hebt om de energiebalans te herstellen.

Ook is het nodig om eerlijk te durven zijn over je grenzen. Als je innerlijk nee zegt, en dat uiterlijk niet durft te doen, zeg je vaak uiterlijk ja. Zo kan burn-out ontstaan. Het gaat er om je angsten te doorleven en innerlijk en uiterlijk op één lijn te brengen. Als het innerlijk nee is, ook uiterlijk nee durven zeggen. Dat is een grote uitdaging voor de burn-out gevoelige persoon.

Je kwaliteiten zien

Het is bij dit alles van groot belang om je bewust te zijn van wat je voelt in je lichaam. Hoe meer je met je aandacht bij jezelf kunt blijven, bij je eigen gevoel en behoefte, hoe minder energie je verliest in gezelschap. En hoe meer je kunt betekenen voor anderen. Dan kunnen de talenten die te maken hebben met een grote sensitiviteit echt tot hun recht komen.

Als je een tijd werk hebt gedaan waarin je niet zo tot je recht kwam, kun je aan jezelf zijn gaan twijfelen. Als hoogsensitieve personen zich bewust worden van hun innerlijke wijsheid en liefde en hun creatieve, analytische of empathische vermogens, dan gaan ze zien dat ze helemaal niet zwak zijn. Integendeel. Je gaat je kracht ervaren en realiseert je hoe belangrijk het is deze naar buiten te brengen.

Perfectionisme loslaten

We hebben de neiging om te kijken naar wat niet goed ging en wat we nog missen en zijn altijd bezig onszelf te verbeteren. Totdat we ontdekken dat de kwaliteit die we meenden te missen, altijd al aanwezig was. En totdat we zien dat wat wij van nature goed kunnen niet vanzelfsprekend is, maar juist bijzonder.

Zolang onze kwaliteiten onbewust blijven, kunnen we denken dat we zwak zijn en uit onze kracht zich op een verwrongen manier, zoals te veel verantwoordelijkheid nemen en doorgaan totdat we erbij neervallen. We kunnen daardoor ook blijven hangen in werk dat niet echt bij ons past en waarin we niet tot ons recht komen.

Je verlangens volgen

Het kan zijn dat je tijdens de burn-out of in de periode dat je aan het herstellen was al ingevingen hebt gekregen over wat je echt wilt gaan doen. Of misschien begon het met beseffen wat je in elk geval niet meer wilt. Nu gaat het erom te voelen wat je werkelijk verlangt.

We hebben allemaal wel een diep verlangen, iets dat we heel graag willen bereiken, waarvan we het gevoel hebben dat het onze taak is en waar we ook ons best voor willen doen. Deze gevoelens serieus nemen, is het begin van je nieuwe leven. Om je diepere verlangens te kunnen realiseren is het nodig om je dit tot doel te stellen. Als je echt de intentie hebt om je doel te bereiken, dan zal je ziel je levensstroom op dat doel richten.

Het denken kan in de weg staan aan het halen van je doel, het zal excuses vinden om het niet te doen. Succes hangt af van hoe vastberaden je bent om je doel te halen. Want je moet er niet alleen voor werken, je moet ook dingen in jezelf overwinnen, zoals uitstelgedrag, geen zin hebben of afleiding zoeken. Of een neiging om te denken dat het toch niet lukt, of dat je het niet kan.

Stap voor stap je doel bereiken

Een waarschuwing is hier wel op zijn plaats, zeker voor de burn-out gevoelige mens. Je kunt ook teveel doelen hebben en teveel doen. Dan word je energie alle kanten op getrokken en dat is niet bevorderlijk voor je (geestelijke) gezondheid. Beperk jezelf dus, tot een enkel doel tegelijk.

Je vindt het misschien spannend om weer te gaan werken. Om terug te gaan naar je oude plek, of om iets anders te gaan doen. Daarom is het belangrijk om steeds even stil te staan, en te voelen. Wat doet een situatie met je? Je voelt misschien onzekerheid of je het wel kan. Doorleef je twijfel en emoties, zo hervind je je centrum. Dan ga je weer verder. Welke stap is er te zetten? Wat wil ik?

Als je zo op weg gaat, steeds een stap zet, dan ontdek je gaandeweg je kracht. Zo versterk je je zelfvertrouwen, want je merkt: dit kan ik. Dat geeft een gevoel van persoonlijke macht, macht over je eigen leven. Dat heb je nodig om de stappen te zetten die je uiteindelijk bij je doel zullen brengen. Door zo de regie te nemen over je leven ontwikkel je leiderschap. Dan kun je als hooggevoelig persoon met jouw kwaliteiten veel betekenen voor anderen.

© Lusanne Hogeweg

Lees ook deze artikelen:

• Het belang van rust na een burn-out

• Groeiproces na burn-out: een eenzame reis

• Waarom je als hsp vatbaarder bent voor burn-out

Tags: burn-out, energie op je werk, herstel van burn-out, hsp en werk

Geplaatst:

Zonnevlechtchakra & grenzen stellen: kom in balans door je derde chakra te versterken

Het zonnevlechtchakra (ook wel manipura, navelchakra of solar plexus genoemd) is het stralende zonnetje van je chakra’s. Met geel als kleur is dat ook niet zo gek. Het chakra zit in het midden van je lichaam en is onder andere verantwoordelijk voor grenzen stellen, je ego en (wils)kracht. In dit artikel vind je alles wat je wilde weten over dit derde hoofdchakra, samengesteld uit prachtige boeken van AnkhHermes.

De energie van het derde chakra is de stuwkracht in je leven, de kracht om zelfverzorgend, weerbaar en doeltreffend te zijn.

Basisinformatie over het zonnevlechtchakra

Het derde energiecentrum, het zonnevlechtchakra, is een zeer krachtig en transformatief centrum. Het wordt ook wel manipura, het navelchakra of solar plexus genoemd. Het derde energiecentrum ligt ter hoogte van het middenrif. Het exacte punt van het manipura-chakra ligt op het zachte, gevoelige plekje net boven je navel. Dit is ook het punt van de in- en uitgang van de ziel.

Kleur: geelgoud.
Geur: citroen, versgebakken brood en pasta.
Element: vuur. Het innerlijke vuur, de warmte van vuur, het licht van vuur, het louterende en transformerende van vuur.
Smaak: bananen, gele pepers, meloen, mais, boekweit, volle granen, kiemen.
Overtuiging: ‘ik ben sterk’.
Innerlijke expressie: bescherming tegen een vijandige omgeving, vitaliteit, persoonlijke aantrekkingskracht en charisma, levenslust, proactief zijn, wilskracht, authentieke keuzes, achter je keuzes staan, je verbinden met je sociale omgeving/vrienden.
Uiterlijke expressie: weloverwogen risico’s leren nemen en uit je comfortzone komen, je levensopdracht formuleren, keuzes van anderen respecteren, eigen grenzen stellen en die van anderen respecteren, anderen steunen, andermans successen bewonderen, leren jaloezie los te laten, levensverhalen lezen van mensen die je inspireren en die je persoonlijke kracht aanwakkeren, de balans versterken tussen werk en privé, advies vragen als je niet tevreden bent met je werk.

Bijbehorende organen en emoties

In het manipura-chakra liggen verschillende organen en lichaamsdelen die elk een eigen emotie bij zich dragen:

• De lever (boosheid)
• De alvleesklier (diep verlangen)
• De maag (gedachten/ stress)
• Gal (verbittering, teleurstelling)
• De milt (twijfel en verdelen van energie, eventueel zware gevoelens of depressie)
• Dunne darm
• Borstwervels
• Lage luchtwegen

Psychisch gaat het bij het derde chakra om het opdoen van ervaringen in de confrontatie met de buitenwereld. Door het verwerken van deze ervaringen zullen toekomstige handelingen gevoed worden. In deze confrontatie met de buitenwereld ontwikkelt zich het ik-besef.

De zonnevlechtchakra en het ego

Als je de gehechtheid aan het oordeel van de buitenwereld durft los te laten, kun je in contact komen met een stille kracht in jezelf die al je handelingen voedt. – Klaas-jan van Velzen

Het derde energiecentrum staat voor het ik, de wilskracht en het ego. Het reageert sterk op emoties. Het zonnevlechtgebied zou je kunnen zien als de schakelaar tussen het hoger en het lager zelf. Volg je de goddelijke wil, of laat jij je leiden door de wil van de maatschappij en door je ego? Het is de keuze om te luisteren naar het stille weten vanbinnen, of de dingen naar je hand te willen zetten.

De energieën van het navelchakra

Als de energie in evenwicht is, is je handelen verbonden met je eigen kern.

De energie van het derde chakra is de stuwkracht in je leven, de kracht om zelfverzorgend, weerbaar en doeltreffend te zijn. Het derde chakra kan worden beschouwd als de energiecentrale van waaruit de prana over het geheel wordt verdeeld.

De energieën van het navelchakra zijn ook het centrum van waaruit we contact hebben met de wereld. Het is de verbinding van het gevoel van onszelf met de wereld – wij in relatie tot de wereld. En het heeft daarom veel te maken met ons vermogen om te handelen. Waartoe voelen we onszelf in staat, wat kunnen we ‘daarbuiten’ doen, buiten onszelf?

Op het niveau van onze geest weerspiegelen de energieën van het navelchakra ons zelfvertrouwen en onze eigenwaarde: vertrouwen we erop dat we effectief kunnen optreden in de wereld? Op het niveau van de vaardigheid manifesteren deze energieën zich als ons vermogen om op een effectieve manier onze mentale energie te gebruiken: hebben we de focus en het organisatietalent, het doorzettings- en uithoudingsvermogen om voor elkaar te krijgen wat we ons ten doel hebben gesteld?

Als de energie in evenwicht is, is je handelen verbonden met je eigen kern. Je blijkt dan over een kracht te beschikken die je niet voor mogelijk had gehouden. Je wordt niet moe van bezig zijn, integendeel, je wordt juist steeds enthousiaster. Als je met die kracht in contact bent, is het alsof je de werkzaamheid van de ongeziene, vormloze wereld voelt.

Grenzen stellen

Ons navelchakra gaat ook over het stellen van grenzen, de lijnen die we trekken tussen onszelf en anderen. Dat wil zeggen, grenzen in termen van ons vermogen om ‘nee’ te zeggen (niet langer meer anderen willen pleasen), en dat we staan op de respectvolle behandeling die we verdienen. Het gaat ook over energetische grenzen – ons vermogen om een energetisch filter te creëren dat de energieën afschermt van anderen en de wereld om ons heen die we toestaan in ons energielichaam te komen.

Zo bescherm jij jezelf:

Zo bescherm je jezelf en je aura tijdens negatieve energetische uitwisselingen
Hoe kun je omgaan en jezelf beschermen tegen entiteiten?

Versterk je navelchakra

Heb je het gevoel dat jouw manipura uit balans is of wil je weten hoe je je de navelchakra versterkt? Met deze tips uit Chakrakracht voor vrouwen van Lisa Erickson kun je de kracht van dit gele chakra voelen:

• Alle momenten waarbij je voelt dat je het kunt, zijn ook de momenten waarop je navelchakra sterk is. Richt je op momenten waarop je niet aan jezelf twijfelt of je onzeker voelt.
• Focus op de dingen die je hebt bereikt. Dat hoeven geen successen te zijn die erkend zijn door anderen – het belangrijkste is dat je op dat moment het gevoel had dat je iets had bereikt.
• Voel je kracht wanneer je uitblinkt in organisatievermogen en efficiëntie. De energie van ons navelchakra gaat niet alleen over voelen, maar ook over precisie in de vorm van organisatievermogen en efficiëntie. Benut dan deze mentale staat en focus op het moment wanneer je erin terechtkomt.
• Neem een stap terug wanneer een situatie onoverzichtelijk wordt. Het vermogen om een stap terug te doen in een bepaalde situatie en haar objectief (of zo objectief mogelijk) te beoordelen is namelijk een van de kenmerkende energieën van het manipura-chakra. Het vermogen om je los te maken van emoties en gehechtheden, de twee kanten van een kwestie of conflict in ogenschouw te nemen, of een stap terug te doen en het grote plaatje te zien, is verbonden met een evenwichtige, meer abstracte uitstraling van de energieën van het navelchakra.

Wil je meer tips voor het in balans brengen van je derde chakra? Of wil je meer te weten komen over dit en andere chakra’s? In de onderstaande boeken, die ook als bron voor dit artikel zijn gebruikt, lees je alles over de chakra’s en verwante zaken:

Bronnen:

• Aura-energie van Alla Svirinskaya
• Chakrakracht voor vrouwen van Lisa Erickson
• De Tao van gezondheid van Conny Coppen
• Transformatieve yoga van Ganga Hoogendoorn en Meena Stilma
• Yoga en chakra’s van Klaas-jan van Velzen
• Eigen kennis van de redacteur

Lees verder over de andere chakra’s:

• Twee chakra’s uit het Laika sjamanisme waar je waarschijnlijk nog niet over gehoord hebt

• Voorhoofdchakra: breng je zesde chakra in balans voor een betere verbinding met je intuïtie

• Hartchakra & (pijnlijke) herinneringen: open je hart om blokkades op te heffen

• Is jouw keelchakra geblokkeerd of verzwakt? Zo herken je een blokkade

• Welke gevolgen heeft een geblokkeerd of verzwakt wortelchakra op je leven?

Tags: Chakra, manipura, navelchakra, zonnevlecht

Geplaatst:

Wordt jouw relatie beïnvloed door emotionele verwaarlozing in je kindertijd?

Emotionele verwaarlozing in de kindertijd is vaak onzichtbaar en de grote meerderheid van de mensen die ermee kampen is zich daar volstrekt niet bewust van. Dat betekent dat legio relaties de last dragen van deze onzichtbare kracht. Hoe weet je nu of er sprake is van emotionele verwaarlozing in de kindertijd die effect heeft op jouw relatie? Jonice Webb, auteur van Patronen van ongekende gevoelens doorbreken, legt het je uit.

Emotioneel verbonden stellen bespreken hun gevoelens en emotionele behoeftes relatief gemakkelijk. Maar emotioneel verwaarloosde mensen doen dat niet. Wanneer jij last hebt van emotionele verwaarlozing in de kindertijd, dan houd je het bij ‘veilige’ onderwerpen.

Als jij of je partner al aan emotionele verwaarlozing in de kindertijd hebben gewerkt, dan weet je al dat je relatie erdoor is geraakt. Wanneer een van de partners geen contact heeft met zijn of haar emoties (wat betekent dat hij of zij een gebrek heeft aan emotioneel bewustzijn en emotionele vaardigheden) dan is het onmogelijk dat de relatie er níét door wordt
geraakt.

Zelfs als je weet dat emotionele verwaarlozing in de kindertijd invloed heeft op jouw relatie, dan is het belangrijk dat je de specifieke effecten ervan kent. En als je vermoedt dat je partner er last van heeft, kan het handig zijn dat je wat signalen kent om op te letten. Dit zijn de tekens die ik zelf vaak al opmerk wanneer een stel voor de eerste keer naar therapie komt. Maar ze uiten zich na verloop van tijd meestal hoe dan ook op verschillende manieren, of ze manifesteren zich op een bepaald moment. Als je de tekens doorleest, bedenk dan of ze ook voor jou, je partner of jullie beiden gelden.

Conflictvermijding

Een van de tekens die je kunt herkennen is conflictvermijding. Dit houdt in dat je niet bereid bent om te botsen of te ruziën. Dit is het meest klassieke, maar ook het meest schadelijke kenmerk. Ruziën is namelijk heel gezond in een relatie. Conflictvermijding kan een relatie ernstig ondermijnen. Niet alleen zijn jij en je partner niet in staat om problemen op te lossen als je die uit de weg gaat, maar daarbij komt dat de boosheid, frustratie en pijn van onopgeloste kwesties onderhuids blijven bestaan, daar etteren en groeien en zo de warmte en liefde ondermijnen waar jullie samen van zouden moeten genieten. Conflictvermijding kun je herkennen aan verschillende punten:

• Je probeert het niet te hebben over pijnlijke kwesties of over dingen waar je boos over bent.
• Je voelt je zo ongemakkelijk tijdens een botsing of woordenwisseling dat je problemen onder de mat veegt in plaats van erover te praten.
• Negatieve gevoelens benoemen voelt alsof je onnodig het deksel van de doos van Pandora haalt.
• Jij of je partner zwijgt de ander dood wanneer je niet gelukkig bent, of boos.

Je eenzaam of leeg voelen in je relatie

Een tweede teken dat je kunt herkennen in je relatie is dat je je eenzaam of leeg voelt. Een langdurige, toegewijde relatie hebben zou eenzaamheid moeten voorkomen. En inderdaad: wanneer een relatie goed is, gaat er troost uit van de wetenschap dat een ander altijd achter je staat. Maar het is heel goed mogelijk dat je je intens eenzaam voelt, zelfs in gezelschap. En wanneer emotionele intimiteit in je relatie niet volledig is ontwikkeld, kan dat leiden tot een leegte en eenzaamheid die veel pijnlijker is dan wanneer je werkelijk alleen zou zijn. Er zijn twee punten waarop je dit teken kunt herkennen:

• Zelfs wanneer je samen met je partner bent, heb je soms heel erg het gevoel dat je alleen bent.
• Je hebt niet het gevoel dat jij en je partner een team zijn, of dat jullie samenwerken als een team.

Gesprekken gaan vooral over oppervlakkige onderwerpen

Emotioneel verbonden stellen bespreken hun gevoelens en emotionele behoeftes relatief gemakkelijk. Maar emotioneel verwaarloosde mensen doen dat niet. Wanneer jij last hebt van emotionele verwaarlozing in de kindertijd, dan houd je het bij ‘veilige’ onderwerpen. Lopende gebeurtenissen, of de vraag wie de kinderen haalt of brengt, bijvoorbeeld. Jullie kunnen samen plannen maken. Over de kinderen praten. Praten over wat er gebeurt, maar niet over wat je voelt. Jullie bespreken maar zelden iets waar diepgang of emotie bij komt kijken. En doe je dat wel, dan voelt het misschien ongemakkelijk of moeilijk, en heb je maar weinig te melden. Een bereidheid om je open te stellen, om problemen te onderzoeken en gevoelens uit te wisselen is essentieel voor de gezondheid van een relatie. Dit zijn de tekens die je kunt herkennen:

• Praten over een onderwerp waar emoties bij komen kijken is een enorme worsteling voor een van jullie beiden, of voor allebei. Wanneer je er niet omheen kunt en over iets emotioneels praat, is dat een grote uitdaging .
• Het is moeilijk om iets te vinden om over te praten. In het algemeen kunnen gesprekken stijfjes of ongemakkelijk aanvoelen, vooral wanneer het juist heel anders ‘zou moeten’ zijn.
• Een van jullie (of jullie allebei) heeft een beperkte emotionele woordenschat.

Er is geen emotionele intimiteit

Maar weinig stellen kennen de term ‘emotionele intimiteit’, weten wat het inhoudt en hoe je het kunt cultiveren. Toch is emotionele intimiteit de lijm die een relatie bijeenhoudt en het kruidenmengsel dat het spannend houdt. Het is essentieel maar ook lastig om te weten of je het wel of niet hebt. Het is ook de grootste uitdaging in een relatie voor alle mensen die zijn opgegroeid met emotionele verwaarlozing. Want hoe weet je of jouw relatie onvoldoende van dit zo belangrijke ingrediënt heeft? De onderstaande tekens kunnen wijzen op emotionele verwaarlozing in de kindertijd in een relatie:

• Je vindt het ongemakkelijk om emotie te tonen in elkaars gezelschap. Wanneer je verdrietig, boos, gespannen of overstuur bent of je geraakt, verloren, kwetsbaar of overweldigd voelt, probeer je dat voor je partner te verbergen.
• Het verrast je vaak hoe slecht je partner jou lijkt te begrijpen of kennen.
• Een van jullie (of beiden) begrijpt vaak niet goed wat hij voelt of interpreteert het verkeerd.
• Een partner claimt dat hij of zij perfect gelukkig is, zelfs al geeft de ander blijk van een diepe ontevredenheid met de relatie.
• Het voelt alsof er iets belangrijks mist, ook al vind je je partner leuk en hou je van hem. Het niet laten weten wat je voelt op een van de hiervoor beschreven manieren leidt tot een afwezigheid van precies datgene wat een relatie rijk en zinvol maakt.
• Jullie leven heel gescheiden levens, hoewel jullie van elkaar houden en elkaar leuk vinden.

Gebrek aan passie

Als jullie al lang samen zijn weet ik wat jullie denken: Hou even op, dr. Webb, welk stel dat al eeuwen bij elkaar is heeft nog passie voor elkaar? Mijn antwoord? Een heleboel stellen! Passie verandert natuurlijk in de loop van de jaren. Maar in een emotioneel verbonden relatie gaat het niet weg. Het verzacht en wordt na verloop van tijd complexer. Passie verandert van de wanhopige drang om constant samen te zijn en seks te hebben in het begin van de relatie, in een gevoel van rust omdat je weet dat je partner in de buurt is.

Jullie willen graag fysiek dicht bij elkaar zijn en koesteren een diep begrip voor elkaars seksuele behoeftes en hebben een motivatie om elkaar seksueel te plezieren. Je voelt passie ook het intenst tijdens en na een conflict. Conflicten prikkelen intense gevoelens, een vorm van passie. En wanneer jullie je daar samen doorheen werken, stimuleert dat een gevoel van vertrouwen en verbondenheid, wat ook passie is.

Hier volgt een aantal signalen waardoor je ontdekt of de passie in jouw relatie ontbreekt:

• Jullie ruziën heel weinig in je relatie.
• Er is een gebrek aan fysieke affectie, terloops of in het dagelijks leven.
• Onvoldoende seks en/of onvoldoende zin in seks.
• Een gebrek aan de behoefte of het verlangen om elkaar te zien.

Wat als je partner en jij allebei emotioneel verwaarloosd zijn? In dit artikel legt Jonice Webb, auteur van Ongekende gevoelens, uit tegen welke problemen een dubbel emotioneel verwaarloosd stel kan aanlopen.

Geschreven door Jonice Webb.

Lees ook deze artikelen:

• Een teken van emotionele verwaarlozing in je jeugd: je nergens thuisvoelen

• Vier vormen van verwaarlozing (in je kindertijd) en wat voor effect ze op jou hebben

• De invloed van emotionele verwaarlozing in je kindertijd op de relatie met je ouders

Tags: emotionele verwaarlozing, Jonice Webb, ongekende gevoelens

Geplaatst: 24 november 2021

Vaak moe en wil afvallen niet lukken? 9 tips voor meer voedingswaarde op je bord

Ik zeg voor de grap wel eens: ik tel geen calorieën maar voedingsstoffen. Die vallen natuurlijk niet te tellen maar ik bedoel wel serieus dat ik erop let of ik genoeg variatie aan voedingsstoffen binnen krijg. Alleen volop variatie zal me op termijn volop energie blijven geven. Overigens zijn er heel veel voedingsstoffen die we nog niet kennen. De voedingswetenschap staat pas in de kinderschoenen; ze ontdekken iedere dag nog nieuwe stofjes in appels en peren. Gelukkig weten die appels en peren zelf wel wat er aan stofjes nodig zijn om ze tot een appel of een peer te maken.

Voldoende voeding is niet hetzelfde als gezonde voeding

Heel lang dachten we dat het niet heel veel uitmaakte wat je nu eigenlijk precies at, als je maar genoeg calorieën binnenkreeg om op een normaal gewicht te blijven en niet te veel at, want dan werd je dik. En als je wilt afvallen: gewoon calorieën beperken en klaar. Simpel toch? Nee dus! Het maakt een groot verschil welke soorten voeding je voornamelijk eet. Het gaat niet alleen om calorieën, maar ook om alle stoffen bij elkaar die je binnenkrijgt, zoals vitamines, mineralen, antioxidanten, plantenstoffen, vezels enz. Ook voor je gewicht.

Er zijn verschillende redenen waarom het niet vanzelf spreekt dat je je met voldoende voeding ook gezond en energiek voelt. Het kan liggen aan het soort voedsel dat je kiest, aan de verhouding tussen de macronutriënten koolhydraten, eiwitten en vetten of aan gebrek aan micronutriënten zoals vitamines en mineralen. Dat kan nog verergerd worden door het gebrek aan voedingsstoffen in de grond waarop tegenwoordig vaak onze gewassen worden verbouwen.

Energie op je bord, hoe doe je dat?

Je kunt je gezondheid en je energie een boost geven als je ervoor zorgt dat elke hap die je neemt zoveel mogelijk voedingsstoffen bevat, zodat je lichaam alles wat het nodig heeft ook echt binnenkrijgt. Vaak krijg je dan vanzelf minder behoefte aan ‘lege calorieën’, dus calorieën en verder niets aan goede voedingsstoffen zoals zoetigheid.

Het jezelf goed voeden kan ervoor zorgen dat je dan opeens wel kan afvallen terwijl dat eerder niet lukte. Of dat je je in plaats van futloos en moe ineens weer veel energieker en vitaler gaat voelen, omdat alle systemen in je lichaam weer beter gaan werken. Je lichaam heeft al die stoffen nu eenmaal nodig om jou gezond en vitaal te houden.

Vaak lege calorieën naar binnen werken is dus niet zo’n goed plan, want je lichaam blijft dan steeds hunkeren naar ‘echte’ voeding, die het vervolgens weer niet krijgt als je maar weer een mars of een hamburger, of zelfs een witte boterham met kaas eet om je honger te stillen. Zo blijft je lichaam ‘zeuren’ om echte voeding: je geeft het vulling zonder voedingswaarde geven. Maar wat dan wel? Hierbij negen tips om te zorgen voor meer voedingswaarde op je bord en daarmee energie in je lijf.

Negen tips om meer voedingsstoffen binnen te krijgen

1. Biologisch is logisch

Om te beginnen kun je erop letten dat je waar mogelijk volwaardige, biologische voeding koopt die vol zit met gezonde voedingsstoffen. Uit een meta-analyse van 343 studies bleek dat er duidelijke verschillen waren tussen de samenstelling van biologisch geteelde voedingsmiddelen en conventioneel geteelde voedingsmiddelen. In vergelijking met conventioneel geteelde plantaardige voeding bleken de biologisch geteelde voedingsmiddelen veel hogere gehaltes van antioxidanten te bevatten, zoals polyfenolen, flavonen en flavonolen. Deze stofjes worden in veel studies in verband gebracht met een lager risico op allerlei ziektes, waaronder beroertes, bepaalde soorten kanker en neurodegeneratieve ziektes.

Resten van bestrijdingsmiddelen en het giftige metaal cadmium werden juist veel minder gevonden in de biologisch geteelde gewassen. Doordat in de biologische teelt veel meer op de volle grond verbouwd wordt, met gebruik van natuurlijke compost in plaats van chemische bestrijdingsmiddelen, is het bodemleven daar relatief gezien veel gezonder en dat zien we terug in de voedingswaarde van de producten.

Ook voor dierlijke producten geldt dat de biologische varianten meer gezonde voedingsstoffen en minder schadelijke stoffen bevatten. Er zitten vaak meer gezonde omega 3-vetzuren in en de verhouding tussen omega 3 en 6 is ook beter.

Vaak hoor ik dat biologische voeding zo duur is. Daar staat wel tegenover dat je lichaam er minder nodig heeft om verzadigd te worden en heel blij wordt van alle gezonde stofjes die het binnenkrijgt! Wil je dus gezonder eten, begin dan met zoveel mogelijk voor biologisch te kiezen en daarnaast voor zoveel mogelijk plantaardig. En eet met de seizoenen mee, dat scheelt in je portemonnee!

2. Groene smoothies om te kauwen

Een groene smoothie geeft je een heerlijke boost aan gezonde voedingsstoffen. Maak je smoothie met veel biologische groene bladgroenten, wat fruit, en voeg er wat extra gezonde vetten en eiwitten aan toe zoals avocado, noten, pitten en zaden. Makkelijk en lekker! Omdat je alles gebruikt en er geen sap van perst behoud je ook de vezels. Het best kun je de smoothie zo dik maken dat het eigenlijk meer een ‘drinksalade’ wordt waarop je echt moet kauwen. Dat zorgt voor een langzamere vertering en betere opname van voedingsstoffen. Ik doe een groene smoothie vanuit mijn blender vaak over in een diepe kom en eet het met een lepel.

3. Gezonde tussendoortjes

Ik adviseer iedere dag zo’n 5 tot 7 porties groenten te eten, bij elkaar zo’n 350-500 gram. Liefst nog meer. Als je bedenkt dat slechts een kwart van de Nederlandse volwassenen zelfs maar de officiële richtlijn van 200 gram groenten per dag haalt is dat voor veel mensen best een opgave. Je kunt dit voor elkaar krijgen door om te beginnen ook als snack eens groenten te nemen. Bijvoorbeeld een paar worteltjes, tomaatjes, bleekselderij, rode paprika of stukjes komkommer, eventueel met wat lekkere hummus, notenpasta of tahin. Ik snack regelmatig met dit soort groenten met een lekkere lik notenpasta of (zelfgemaakte) pesto of hummus.

4. Minder vulling, meer voeding

Sommige soorten voeding vullen wel maar geven ons lichaam weinig voedingsstoffen, zodat we al weer snel honger krijgen. Dit zijn de zogenaamde ‘lege’ calorieën zoals geraffineerde zetmeelproducten als brood, pasta, chips, (ontbijt)koek en crackers. Ze vullen wel voor even maar ze geven je lichaam veel te weinig echte voedingsstoffen, vooral in de vorm van micronutriënten zoals vitamines, mineralen en gezonde plantenstofjes.

Wil je je lekker gevuld voelen maar ook die stofjes voldoende binnenkrijgen, neem dan liever wat meer zetmeelrijke groenten zoals pompoen, zoete aardappel, wortel en biet. Het zetmeel zorgt ervoor dat je lekker verzadigd raakt en niet te snel weer honger krijgt. Ook kun je gewone pasta of rijst eens vervangen door bijvoorbeeld courgettepasta of bloemkoolrijst. En een avocado is altijd top. Simpel, snel, lekker en voedzaam!

5. Noten en zaden

Strooi eens wat mineraalrijke noten, zaden en/of pitten in salades, in je ontbijt of bij de lunch. Denk aan chiazaad, sesamzaad, hennepzaad, pompoenpitten of zonnebloempitten, amandelen, cashewnoten of walnoten. De noten en zaden zorgen meteen ook voor gezonde eiwitten en vetten in je maaltijd. Maak een mix van noten en zaden in een glazen pot, dan kun je daar steeds wat uit halen. Als je eerst even kort roostert in een koekenpan worden ze net weer even wat lekkerder. Denk ook eens aan kokosvlokken.

6. Bij elke maaltijd extra groenten

Verander de manier waarop je je gerechten samenstelt, door vanaf nu steeds meer uit te gaan van groente in plaats van de keuze te laten afhangen van welke koolhydraten of eiwitten je wilt. Plan je maaltijd zo dat de helft of meer uit groenten bestaat. Als je daarvan in paniek raakt, begin dat eens met een kwart van wat er op je bord ligt aan groente. Een makkelijke optie om te beginnen is bijvoorbeeld een mengsel van (voor)gesneden groenten en dat roerbakken, met eventueel wat vlees of ei en volkorenrijst, maar verlaag dan de volgende keren steeds het aandeel aan koolhydraten (minder rijst of pasta bijvoorbeeld) en verhoog juist het aandeel van groenten, totdat je voor meer dan de helft aan groenten op je bord hebt liggen!

7. Meer energie; ook met je ontbijt

Veel mensen eten elke dag hetzelfde ontbijt. Lekker makkelijk natuurlijk. Elke dag brood, een paar crackers of een ontbijt met muesli of cruesli . Zelfs als je elke dag een gezond havermoutontbijt met vers fruit en noten neemt is dat niet de beste optie. Variatie is gezonder en helemaal als je vaker groenten toevoegt aan je ontbijt. Maak eens een groene smoothie of ‘drinksalade’ met veel (blad)groenten, wat fruit en avocado, of bak een lekkere frittata met veel groenten, eieren en plantaardige melk.

8. Voeg plantaardige eiwitten toe

Veel mensen hebben last van suikerpieken en -dalen; ze voelen zich trillerig en licht in het hoofd, soms al een uurtje na de vorige maaltijd en hebben dan het gevoel dat er direct weer iets gegeten moet worden. Vaak wordt er dan naar de snelle koolhydraten gegrepen, waarmee de cyclus, van eerst een piek en toename van energie en dan snel weer een dal met plotselinge vermoeidheid en sufheid, blijft bestaan. Uiteindelijk leidt dit patroon tot insulineresistentie en daarna tot diabetes 2.

Doorbreek deze vicieuze cirkel door te zorgen voor een stabiele bloedsuikerspiegel. Dat kun je doen door aan je maaltijd gezonde eiwitten toe te voegen. Die zorgen ervoor dat je voeding langzamer wordt opgenomen en verteerd en dat je je langer verzadigd voelt. Goede plantaardige bronnen van eiwitten zijn bijvoorbeeld peulvruchten zoals bonen, erwten en linzen, ongebrande noten en zaden zoals hennepzaad of chiazaad, of quinoa. Wil je toch nu en dan ook dierlijke eiwitten eten kies dan voor (biologische) vis, vlees en eieren, maar het is beter voor de gezondheid om het zoveel mogelijk uit plantaardige bronnen te halen.

9. Meer kleur op je bord geeft meer energie

Hoe meer kleur op je bord hoe beter, want in verschillende kleuren groenten en fruit zitten ook verschillende belangrijke voedingsstoffen. Meer kleur draagt dus bij aan meer ‘dichtheid’ van voedingsstoffen die je binnenkrijgt. De mooie kleur van rode kool bijvoorbeeld komt van de zogenaamde anthocyaninen en de heldere rode kleur van tomaten komt door lycopeen. Deze en andere plantenstoffen hebben allemaal zo hun verschillende positieve uitwerking op onze gezondheid. Kleurrijke plantaardige voeding zoals bieten, granaatappels, kurkuma, spinazie, koolsoorten en zoete aardappel bevatten allemaal zeer veel antioxidanten. Eet alle kleuren van de regenboog en je zult het merken aan je energienivevau!

Boekentip: Wil je meer handige tips voor je gezondheid?

Eet meer energie is de ultieme gids voor voor iedereen die op zoek is naar meer energie om een vrolijk en vitaal leven te leiden.

Meer lezen? Bestel nu Eet meer energie bij onze webshop Boekenwereld.com met gratis verzending.

Tags: biologisch, energie, gezonde voeding, voeding, voedingsstoffen

Geplaatst: 19 november 2021

Het spirituele immuunsysteem: hoe kun jij jezelf goed beschermen tegen energetische negativiteit?

Ons spirituele immuunsysteem is minstens zo belangrijk als onze fysieke afweer. “Als het goed functioneert, houdt het energetische negativiteit buiten je aura en chakra’s. Maar door trauma’s zoals mishandeling, ongelukken en operaties kan het minder goed z’n beschermende werk doen,” zegt therapeut Saskia Willockx. Ze laat in dit artikel zien hoe je een verzwakt spiritueel immuunsysteem herkent en deelt een oefening om het te versterken.

Grenzen bewaken

Je grenzen voelen, bewaken en aangeven. Het is een thema waar veel mensen mee worstelen. Wat betekent het om zwakke grenzen te hebben? Hoe merk je dat, hoe uit het zich? Het is een breed onderwerp en er zijn vele manieren om ernaar te kijken. Ik bespreek enkele invalshoeken die ik in mijn praktijk tegenkom.

In ons fysieke lichaam hebben we een immuunsysteem dat ons beschermt tegen onder andere bacteriën en virussen die overal aanwezig zijn. Onze huid helpt daarbij. Dit beschermlaagje maakt deel uit van de afweer. Je zou kunnen zeggen: de huid en de rest van het immuunsysteem bewaken onze fysieke grenzen. Komen er ongewenste gasten binnen, dan merkt een gezond immuunsysteem dit op: het verwijdert de indringers. Vaak gebeurt dit zonder dat jij je ervan bewust bent; soms merk je het aan malaise en koorts.

De grote gevolgen van trauma’s

We hebben ook een spiritueel (of energetisch) immuunsysteem, dat onze grenzen bewaakt op energetisch, emotioneel, mentaal en spiritueel niveau. Uiteraard zijn het fysieke en het spirituele systeem niet strikt gescheiden en werken ze samen. Het onderscheid maak ik nu even om enkele begrippen toe te lichten. Het spirituele immuunsysteem bestaat onder andere uit onze aura en chakra’s. Dit energiesysteem bevat ervaringen en gegevens van het huidige leven én voorgaande levens. En daar wringt vaak de schoen…
Trauma en stress hebben invloed op onze fysieke gezondheid, maar óók op andere niveaus. Trauma’s zoals mishandeling, seksueel misbruik, ongelukken en operaties overschrijden en beschadigen grenzen op alle niveaus: lichamelijk, emotioneel, mentaal en spiritueel. Hoe jonger je bent ten tijde van het trauma, des te groter de impact op je ontwikkeling. Want het spirituele immuunsysteem kan z’n beschermende werk minder goed doen.

Zo herken je een verzwakt spiritueel immuunsysteem

Nu vraag jij je misschien af: wat zijn de spirituele equivalenten van bacteriën en virussen? Het spirituele immuunsysteem houdt, als het goed functioneert, energetische negativiteit buiten je aura en chakra’s. Het gaat dus om ‘lage’ entiteiten, dolende zielen, elektromagnetische verstoringen en straling en heftige zware emoties van anderen.

Moe zijn en dromen over demonen

Er zijn enkele duidelijke signalen die erop wijzen dat je spiritueel immuunsysteem mogelijk verzwakt is. Je hoeft ze niet allemaal te herkennen bij jezelf:

• Erg moe terugkomen van een uitstapje zoals winkelen, naar de bioscoop gaan of een andere plaats bezoeken waar veel mensen zijn.
• Opeens een omslag in emoties als je contact hebt met een ander: live, via internet of zelfs via je gedachten.
• ’s Nachts vreemde dromen over demonen of krachten die je aanvallen.
• Het gevoel dat je weerloos bent; je slachtoffer voelen van de buitenwereld. Je voelt je vaak onveilig, terwijl je het niet kunt plaatsen.
• Je bent gevoelig voor manipulatie door anderen.
• Een gevoel van tegenwerking, alsof je continu gesaboteerd wordt.
• Beelden van het nieuws niet uit je hoofd krijgen; steeds weer zie je geweld en ellende de revue passeren.
• Je merkt dat je de laatste jaren veranderd bent op een manier die je niet begrijpt en die niet bij je karakter past.

Dolende ziel zoekt lichaam

Het laatste signaal behoeft enige toelichting. Als iemand overlijdt die bang is voor de dood en wat er daarna komt, kan hij of zij een dolende ziel worden. Deze ziel raakt de weg kwijt en belandt niet in de Bron, maar blijft op aarde. De ziel is vaak in vele voorgaande levens geconditioneerd (gemanipuleerd) met verhalen over hel en verdoemenis. Als mens en ziel deze verhalen als waarheid accepteren, wordt de ziel angstig en raakt deze na het overlijden de weg kwijt. De dolende ziel gaat op zoek naar een nieuw lichaam om zo verder te kunnen leven op aarde. Een ideale prooi is iemand met een verzwakt spiritueel immuunsysteem. De deuren van de aura en chakra’s staan wijdopen en voilà, de dolende wringt zich naar binnen en gaat via de gastheer of -vrouw verder leven.

Jezelf niet meer herkennen

In het ergste geval bepaalt de indringer niet alleen je energie, maar ook je persoonlijkheid en gezondheid. Je gaat veranderen. Dat kan plotseling gebeuren en heftig zijn, bijvoorbeeld door opeens verslavingsgedrag en woede-uitbarstingen te vertonen. Het kan ook heel geleidelijk gaan. Je kijkt terug in de tijd en denkt: ‘Hier klopt iets niet. Ik ben veranderd op een manier die niet bij mij hoort, die niet in de lijn van een gezonde ontwikkeling past.’ Of je ontwikkelt gezondheidsproblemen die er eerst niet waren en die van de indringer zijn. Misschien herken je zelfs van wie ze afkomstig zijn. Je overleden vader of moeder kunnen door je heen leven, of iemand die je met veel liefde verzorgd hebt in de laatste levensfase.

Angst trekt angstige energieën aan

Dolende zielen en lage entiteiten (andere levensvormen die je graag buiten de deur houdt) bevinden zich overal, net als virussen en bacteriën. We worden gelukkig niet continu ziek en ook deze ongewenste gasten komen alleen binnen als je afweer verzwakt is.

Maar alles is toch liefde? Jazeker, op het allerhoogste niveau bestaat er alleen liefde. Maar wij mensen kennen vele angsten. Angst is het tegendeel van liefde. Angst is wat het ego in stand houdt, wat het voedt. Angst is een energie net als elke andere emotie en trekt gelijksoortige energie aan. Angst is een magneet voor datgene wat je niet wilt. Angst (bewust of onbewust gevoed door eerdere trauma’s) trekt energieën en levensvormen aan die ook vanuit angst leven. Deze zijn niet verbonden met de Bron en kunnen jou dus niet voeden. Ze gebruiken jou juist als voedingsbron.

Oefening voor gezonde grenzen en bescherming

Laat je niet van de wijs brengen door mensen die zeggen dat dolende zielen en andere energetische negativiteit niet jouw leven kunnen binnendringen. Iemand met een gezond energetisch-spiritueel afweersysteem heeft geen idee wat jij ervaart. Als dit artikel met jou resoneert, neem jezelf dan serieus. Het is mijn intentie om je te bemoedigen, om je aan te sporen niet je angsten te geloven en je leven niet door angsten te laten beheersen. Als traumaverwerking van belang voor je is, richt je dan eerst daarop. Leer ook vaardigheden om angstgedachten te transformeren in zelfbekrachtiging en een positieve relatie met jezelf op te bouwen.

Ook kun je veel doen op energetisch gebied. Ik deel een oefening met je voor gezonde grenzen en bescherming:
Stel je voor dat er een energiekanaal loopt van de aarde naar de Bron, door het centrum van jouw lichaam heen. Kijk hoe breed dit kanaal is en zie de zuivere energie die erdoorheen stroomt. Voel de prachtige, krachtige energie. Visualiseer dat het kanaal steeds wijder wordt. Laat de energiestroom eerst je hele lichaam vullen en daarna je aura, tot op minstens een armlengte om je heen. Stel je voor dat deze energie alle ongerechtigheden, alles wat niet in jou thuishoort, eruit duwt. Laat je vullen en omhullen door Bron-energie. Herhaal dit enkele malen per dag tot het een gewoonte wordt om te vertoeven in een krachtige bundel van zuivere energie. Dat is je beste bescherming!

 

Lees ook deze artikelen:

• Voorhoofdchakra: breng je zesde chakra in balans voor een betere verbinding met je intuïtie

• Intuïtie: luister naar je zesde zintuig en leer je eigen tekens herkennen

• Bescherm je energieveld: ontdek jouw ware kracht (+ oefening)

• HSP: 3 tips om jezelf energetisch te reinigen en voeden

Geplaatst: 18 november 2021

Zo kan een negatief zelfbeeld tot stand komen (vaak ontstaan in de kindertijd)

Heb jij last van een negatief zelfbeeld of heb je weinig zelfvertrouwen? Vaak komt een negatief zelfbeeld voort uit de kindertijd, waardoor er een zogeheten innerlijke criticus kan ontstaan; een stemmetje dat je wijst op alles wat je verkeerd doet. In Vleugels van vertrouwen vertelt Paul Loomans hoe de innerlijke criticus kan ontstaan en hoe we dat stemmetje tot rust kunnen brengen. Hij deelt deze inzichten in dit artikel.

Als de mal, de gietvorm, strak en ingeklemd of omgekeerd juist los en zonder bakens is geweest, is er een gerede kans dat het kind er later last van krijgt.

De oorzaak van de innerlijke criticus

Waar komt die innerlijke criticus eigenlijk vandaan? Hoe is hij ontstaan en wat is zijn functie? Als we hem zelf gemaakt hebben, zullen we hem nodig gehad hebben. Wat was onze intentie? Allereerst een voorbehoud aan onze (voor)ouders. Zelf ben ik ook ouder, dus dit zeg ik ook tegen mezelf. Ik wil onze ouders niet zwart maken of beschuldigen. Het zoekt naar oorzaken.

Elke opvoeder zal met de mogelijkheden die hem of haar ter beschikking staan, proberen het beste te doen. Daarbij kunnen er gevolgen zijn die niet voorzien en niet bedoeld waren. Ze ontstaan uit lastige omstandigheden, uit beperkt uitzicht, uit onbewust handelen, uit inmiddels achterhaalde visies. Ik ga ervan uit dat elke ouder en iedere opvoeder probeert het beste te doen wat in zijn vermogen ligt, met de middelen die hem gegeven zijn vanuit de komaf, cultuur en godsdienst waarin hij is opgegroeid.

Langzaam groeiproces

Vaak gaan opvoeders die littekens veroorzaken zelf gebukt onder een jeugd waarin zij slachtoffer waren. De moraal en de mores planten zich voort van generatie tot generatie. In het boeddhisme is daar een term voor: het wordt karma genoemd. De innerlijke criticus is meestal in de jeugd ontstaan, in een langzaam groeiproces. Kinderen zijn speels en kennen nog geen grenzen en gedragscodes. Is het goed om streng te zijn en duidelijke grenzen aan te geven? Dat levert echter ook veel weerstand en dus huilende kinderen op. Ga je er wat losser mee om? Dan lijkt jouw huis waarschijnlijk op een speeltuin en wil jouw kind geen groentes uitproberen of andere gezonde dingen.

Niemand lijkt het juiste antwoord te hebben, maar dan blijkt er onder de oppervlakte in de schemering van het geheugen toch een referentiekader te liggen. Richtlijnen die natuurlijk anders zijn dan die van onze eigen ouders, maar die er, als je ze eerlijk beschouwt, toch op lijken. Of juist precies het tegenovergestelde zijn, waarbij ook de nuancering verloren is gegaan.

Oude familiekarma

In omstandigheden waarin we wat minder goed kunnen nadenken, omdat we moe zijn of omdat elders de dingen wat minder lopen, lijken we rechtstreeks uit een oud vaatje te tappen. Dan worden we net zo boos of streng als onze ouders. Dan glipt er oud karma door onze vingers. En het kind schrikt van de niet gedoseerde, heftige reactie. Deze patronen van vroeger, dit oude familiekarma, kan bij de opvoeder om vele verschillende redenen de overhand krijgen.

De eerste reden is meteen de simpelste: de opvoeder denkt er niet over na. Hij kopieert simpelweg het gedrag waarmee hijzelf ook opgevoed is. Dit lijkt een veilige keuze. Je hoeft niet te wikken en te wegen, krijgt bevestiging van de ouders en er wordt een norm gevolgd die in een vertrouwde groep geaccepteerd is. Een rechtlijnige en dogmatische opvoeding heeft vaak vervelende consequenties.

Maar een losse ‘hippiecultuur’, waar het kind het vooral zelf mag uitzoeken, laat net zo goed sporen en groeven na. Simpel gezegd komt het er op neer: als de mal, de gietvorm, strak en ingeklemd of omgekeerd juist los en zonder bakens is geweest, is er een gerede kans dat het kind er later last van krijgt.

Omstandigheden in de jeugd

Een tweede reden kunnen bijzondere omstandigheden in de vroege jeugd zijn, die een harmonische opvoeding in de weg stonden. Vaak gaat het om een tekort of een overdaad aan liefde en aandacht. Hier volgt een opsomming van dit soort situaties. De lijst is verre van volledig en wil dat ook niet zijn, maar geeft een idee hoe veelvuldig belemmeringen voorkomen in de vroege jeugd.

• Het is het eerste kind en de opvoeder gaat het extra goed doen. In het algemeen is een opvoeder
  milder met een tweede of derde kind.
• De opvoeders zijn nog jong en zelf net uit de pubertijd.
• De partners kennen elkaar nog maar kort en hebben relatieproblemen.
• Een van de opvoeders heeft een ernstige ziekte.
• Een opvoeder is zelf beschadigd uit zijn jeugd gekomen.
• Een van de opvoeders is depressief, er zijn lange grijze dagen waarin contact niet mogelijk lijkt.
• Een opvoeder heeft een dierbare vriend of vriendin verloren en is in de rouw.
• Een van de opvoeders is onvoorspelbaar agressief en smijt dan met wat hij pakken kan door de kamer
  waarbij ook kinderen aanwezig zijn.
• Een van de opvoeders heeft een geestelijke aandoening, zoals schizofrenie en heeft aanvallen waarbij hij de partner bedreigt.
• Een van de ouders heeft een sterke vorm van autisme en heeft moeite om contact te maken met zijn kinderen.
• Een van de opvoeders heeft een verslaving en is vaak onbereikbaar.
• De ouder schrikt van de verantwoordelijkheid die het opvoeden van een kind met zich meebrengt en loopt ervoor weg.
• Het kind lijkt qua karakter op die drukke extraverte ouder waar de opvoeder zelf onder geleden heeft.
• Het kind huilt en huilt en huilt, de ouders weten niet waarom en zijn zo moe dat zij niet meer weten waar zij het zoeken moeten.

Al deze oorzaken kunnen tot gevolg hebben dat de opvoeder minder rek, minder overzicht, minder geduld heeft. Het verhoogt de kans op primaire, brute reacties. De opvoeder is niet in staat om zijn eigen eerste impuls in te houden en een pas op de plaats te maken. Gedurende lange periode heeft een opvoeder te weinig elasticiteit om hier weloverwogen mee om te gaan.

Gedurende een even lange periode ervaart het kind beangstigende druk, ongezonde onrust of kille eenzaamheid. Het kind denkt dan niet: wat een rare familie heb ik toch, wat zielig voor mijn ouders dat ze het zo moeilijk hebben. Het trekt een andere conclusie. Het denkt: het zal wel aan mij liggen dat mijn ouders zo vaak boos op mij zijn, ik ben het niet waard om aandacht te krijgen. Ik ben niet goed genoeg. Het denkt: ik ben geen goed kind.

Negatief zelfbeeld

De gedachte ‘ik ben geen goed kind’ nestelt zich in de zenuwbanen van de hersenen. Het signaal ‘ik ben niet goed genoeg, ik doe het niet goed’ komt vaak voorbij. De hersenen hebben er maar een speciaal paadje voor aangelegd, zodat de boodschap wat simpeler verloopt. Het kind dat denkt dat het niet goed is, ziet dit overal bevestigd. Door zijn onzekerheid doet het inderdaad soms onhandig. Het houdt zich ook wat op de achtergrond. Dat maakt het paadje nog wat breder, het groeit uit naar een gemakkelijke route.

Het opgroeiende kind zoekt gezelschap maar dat is lastig. De andere kinderen in de klas willen liever met de populaire kinderen spelen. Het kind dat nu puber geworden is, beperkt zich tot een vriend of vriendin die zelf ook wat onzeker is. Regelmatig manoeuvreert het zich in situaties waar opnieuw het bewijs geleverd wordt dat hij het minder goed doet. De gemakkelijke route is nu geasfalteerd en het is een snelweg geworden.

De volwassen man of vrouw draagt een stem met zich mee op de schouder. De stem is streng en wijst op alle foutjes en tekortkomingen. Vaak moet hij bevestigen wat voor een kluns de volwassene is, hoe onhandig hij doet en hoe hardleers hij is. De stem laat meteen maar de bittere waarheid weten: uit deze mislukkeling zal nooit iets goeds komen. Op de wegwijzers naar de snelweg staat: ik ben niet goed genoeg.

Alles wat de boodschap ‘niet goed genoeg’ vervoert, wordt naar de snelweg geleid. Dus ook de verwoede pogingen om je te bevrijden van de stem. Door de stem af te keuren, houd je hem feitelijk in stand. Je maakt nog meer gebruik van de route in je hersenen. Hoe harder je probeert een andere route te nemen, des te breder de snelweg gaat worden, want die wil het alleen maar gemakkelijk maken om de boodschap nog sneller door te sturen. In veel therapeutische methoden word je vooral aangeleerd om de negatieve boodschap te vervangen door een positieve boodschap.

Onbewust blijf je zo echter het persoontje op je schouder afwijzen. Je vindt dat je andere gedachten moet hebben, die wél kloppen. Het figuurtje wrijft zich nog steeds in de handen. Ook wordt wel de tip gegeven de innerlijke criticus te verslaan door bijvoorbeeld tegen de stem te zeggen: ‘En nu wegwezen!’ Maar dat is alleen nog maar meer koren op de molen van de stem. De vraag is niet hoe we de stem weg krijgen, de vraag is hoe we de snelweg die de stem steeds maar neemt kunnen laten verdwijnen. Pas dan zal het negatieve signaal steeds minder vanzelfsprekend worden en aan kracht verliezen.

Geschreven door Paul Loomans.

Lees ook deze artikelen:

• Innerlijke criticus: vijand en beste vriend(in)

• Over jeugdtrauma: triggers nodigen jou uit om te helen

• De invloed van emotionele verwaarlozing in je kindertijd op de relatie met je ouders

Tags: innerlijke criticus, karma, kindertijd, opvoeding, ouders, zelfbeeld