Soms heb je geluk en blijkt het belangrijkste wat je kunt doen in je leven ook het eenvoudigste te zijn. Ademhalen is een goed voorbeeld. Ademen is het belangrijkste wat we in ons leven kunnen doen en voor de meesten van ons is het ook het eenvoudigste wat we ooit zullen doen. Als je bij de groep mensen hoort die moeiteloos ademhaalt, dan mag je je heel gelukkig prijzen! Hetzelfde geldt voor mediteren. De belangrijkste vaardigheid bij mediteren is ook de eenvoudigste. Maar welke is dit dan? De eenvoudigste, meest elementaire, basale en belangrijkste meditatieve vaardigheid is het vermogen om je geest tot rust te brengen.
Je geest tot rust brengen
Wat is ‘je geest tot rust brengen’? Stel je hebt zo’n glazen sneeuwbol die je voortdurend heen en weer schudt. Als ik je vervolgens vraag of je het wilt laten stoppen met sneeuwen, wat doe je dan? Dan zet je hem op de tafel, de vloer of op een andere vaste ondergrond. In het Engels gebruiken we het woord ‘to settle’ wat letterlijk onder meer ‘neerstrijken’ en ‘zich vestigen’ betekent. En dat laat je de sneeuw in de sneeuwbol ook letterlijk doen. Het is zo eenvoudig. Als je de sneeuwbol ergens neerzet, komt het water erin na verloop van tijd tot rust en vallen de sneeuwvlokken op de bodem, waardoor de hele sneeuwbol tot rust komt en helder wordt. Met de geest is het net zo. Je geest tot rust brengen wil zeggen dat je hem met rust laat zodat hij een zekere mate van verstilling bereikt. Dit kun je op veel manieren doen. Chade-Meng Tan wil je graag drie eenvoudige manieren aandragen die heel effectief zijn.
1. Verankeren
De eerste methode heet ‘verankeren’. Dit wil zeggen dat je je aandacht op een vriendelijke manier op een gekozen voorwerp richt. Als je aandacht afdwaalt, breng je hem weer vriendelijk terug. Verankeren kun je zien als een schip dat zijn anker uitgooit in een woelige zee. Het schip blijft ondanks de deining van het water en het blazen van de wind, op de plek waar het verankerd ligt. Zo blijft ook de aandacht verankerd in het zelfgekozen object, ondanks alle mentale activiteit. Het standaard meditatieobject (en mijn persoonlijke favoriet) is de ademhaling
2. Tot rust laten komen
Als je het lastig vindt om je geest te verankeren, dan is hier een tweede methode: tot rust laten komen. Dit wil eenvoudigweg zeggen dat je stopt met werken of bewegen en ontspant. Om mijn geest tot rust te laten komen, doe ik in wezen hetzelfde: ik ga zitten en ontspan mijn geest. Hiervoor kun je een bepaald beeld gebruiken. Je kunt bijvoorbeeld een vlinder in gedachten nemen die uitrust op een zacht heen en weer wiegende bloem. Zo rust de geest op de ademhaling. Je kunt ook een mantra gebruiken: ‘Ik hoef nu helemaal niets en nergens heen en kan me volledig ontspannen.’
3. Zijn
Als het je ook niet lukt om tot rust te komen, dan is er altijd nog een derde methode: zijn. ‘Zijn’ wil zeggen dat je omschakelt van doen naar zijn. Dit betekent dat je niet met een bepaald iets bezig bent, maar gewoon gaat zitten en het huidige moment ondergaat. Je kunt het zien als niet-doen, of zitten zonder plan, of gewoon als zitten.
Oefeningen: Verschillende manieren om de geest tot rust te brengen
Ga vijf minuten zitten. De eerste drie minuten onderzoek je de drie methoden om de geest tot rust te brengen. Voor iedere methode neem je één minuut de tijd. De laatste twee minuten heb je vrij spel. Je kunt met een methode oefenen die je het prettigst vindt, maar je kunt ze ook combineren.
Opzet
Ga in een houding zitten waarin je tegelijkertijd alert en (op jouw manier) ontspannen aanwezig kunt zijn. Je kunt je ogen openhouden of dichtdoen.
Verankeren (1 minuut)
Richt je aandacht gedurende één minuut op een vriendelijke manier op je ademhaling, je lichaam of een zintuiglijk object naar keuze waarop de geest zich min of meer blijvend kan richten. Als je aandacht afdwaalt, breng je hem vriendelijk weer terug.
Tot rust laten komen (1 minuut)
Tijdens de tweede minuut laat je je geest tot rust komen. Als je wilt, kun je je voorstellen dat je geest op de ademhaling rust zoals een vlinder lichtjes op een bloem uitrust. Je kunt ook tegen jezelf zeggen: ‘Ik hoef nu helemaal niets en nergens heen en kan me volledig ontspannen.’
Zijn (1 minuut)
De derde minuut schakel je van doen naar zijn. Je zit zonder plan. Ga gewoon zitten en onderga gedurende één minuut het huidige moment.
Vrij spel (2 minuten)
De laatste twee minuten kun je met je favoriete methode oefenen, maar je mag ze ook door elkaar heen gebruiken. Nadat je bovenstaand onderzoek een aantal keren hebt gedaan, is het goed om te kiezen voor een methode die jou het best ligt. Dit is dan de methode die jij in eerste instantie gebruikt om je geest tot rust te brengen. Chade-Meng Tan raadt je aan om de oefening om je geest tot rust te brengen minstens één keer per dag minstens één minuut te doen. *Dit is een fragment uit: Plezier on demand – de kunst om snel blij te worden van Chade-Meng Tan
Een denker, een dagdromer, oude ziel, theedrinker en dol op Parijs! Dat ben ik! Al zes jaar schrijf ik artikelen voor Inspirerendleven.nl. Het is mijn passie en ik ben er dol op! Ik lees graag boeken in alle soorten en maten, ik vind het heerlijk om te struinen in boekenwinkels, ben dol op gezond eten en praat graag over het leven en alle mysterie erom heen.
