6 tekenen van emotionele verwaarlozing in de kindertijd bij je partner of een vriend
Door Jonice Webb
Praat jouw partner of vriend(in) niet over zijn of haar emoties en ontwijkt hij of zij conflicten? Dan kan het zo zijn dat er sprake is van emotionele verwaarlozing in de kindertijd. Psycholoog Jonice Webb legt de 6 tekenen van emotionele verwaarlozing uit en geeft tips om je partner of vriend(in) te helpen.
Mensen die opgroeiden in emotioneel verwaarlozende gezinnen vertonen bepaalde kenmerken die invloed hebben op vriendschappen en relaties. Veel emotioneel verwaarloosde mensen zijn erg gul en zorgzaam, maar vinden het moeilijk om zichzelf te uiten of om te gaan met conflicten. Iemand die emotionele verwaarlozing in een ander ontdekt, kan hem of haar anders benaderen om ze uit hun schulp te krijgen en hun verwaarlozing op een positieve manier tegen te werken.
Als je bekend bent met de Disneyfilm Encanto, dan weet je waarschijnlijk wel hoe belangrijk het huis ‘Casita’ was voor het verhaal. Casita’s fundering stond op instorten en elk familielid voelde de impact daarvan op een andere manier. Zonder een solide basis stonden relaties op springen en elk individu in het huis had het gevoel dat er iets belangrijks ontbrak in zijn of haar leven. En hoe meer deze scheuren in het huis werden genegeerd, hoe meer aanwezig en storend ze werden.
Zoals de film suggereerde, kun je je afkomst als de fundering van een huis zien. Jouw fundering bevat jouw kindertijd, de waarden en idealen van het gezin waarin je bent opgegroeid, hoe je werd behandeld en wat je is geleerd over hoe je jezelf kunt redden in de wereld.
Voorbeelden van uitingen van emotionele verwaarlozing
Hier volgen enkele voorbeelden van mensen die scheuren in hun fundering hebben:
Lauren en Kim zijn goede vriendinnen en kennen elkaar al jaren. Lauren heeft het gevoel dat ze altijd bij haar vriendin terecht kan voor advies en merkt vaak op dat Kim zo goed kan luisteren. Maar sinds kort valt het Lauren op dat ze vaak meer deelt dan Kim en dat ze eigenlijk niet zoveel over Kims persoonlijke leven weet. Ze begint vraagtekens te zetten bij hun vriendschap.
Mike is een competente projectmanager die goed overweg kan met de medewerkers die onder hem werken. Hij wordt gerespecteerd voor zijn arbeidsethos en toewijding aan zijn projecten. Maar sinds kort valt het zijn supervisor op dat Mike het lastig vindt om om te gaan met conflicten in zijn team. Mike voelt zich zichtbaar oncomfortabel als zaken hem onder de aandacht gebracht worden. En als gevolg hiervan, zijn er meerdere onopgeloste conflicten die een voelbaar effect hebben op de werkomgeving.
Antonie raakt snel gefrustreerd als zijn vriendin weer eens geen beslissing kan maken. Claudia klapt vaak dicht als hij haar naar haar mening vraagt, waardoor Antonie weer moet bedenken wat ze gaan eten, waar ze naartoe gaan en zelfs welke series ze samen kijken. Hij betrapt zichzelf er steeds vaker op dat hij Claudia’s gedachten aan het invullen is, aangezien ze zelden haar gevoelens uit.
Het belang van een goede fundering
Wat hebben Kim, Mike en Claudia met elkaar gemeen? Aan de buitenkant lijken ze alles voor elkaar te hebben, maar de mensen om hen heen stuiten snel op dingen waarmee ze erg worstelen. Deze scheuren in hun funderingen zijn afkomstig van emotionele verwaarlozing in hun kindertijd.
Als kinderen niet voorzien worden in hun emotionele behoeften, dan ontbreekt het hen aan essentiële ingrediënten voor een levendig, volledig en verbonden leven als volwassene. Onbewust bouwen ze hun leven op een gescheurde, verbogen of onstabiele fundering.
Door meer te weten te komen over emotionele verwaarlozing in de kindertijd kan zowel jouw leven als dat van je geliefde veranderen. Als een bekende scheuren van emotionele verwaarlozing in zijn of haar fundering vertoont, dan is het mogelijk om hem beter te begrijpen, beter met haar te communiceren of zelfs informatie te delen over emotionele verwaarlozing en de littekens die het achterlaat.
6 tekenen van emotionele verwaarlozing in de kindertijd bij volwassenen
1. Het gesprek gaat zelden over hen zelf. Misschien stel je je vriend(in) of familielid persoonlijke vragen, maar geven ze korte antwoorden of veranderen ze van onderwerp. Het kan je opgevallen zijn dat jij meestal meer aan het woord bent.
2. Ze bagatelliseren hun eigen behoeften. Ze voorzien goed in andermans behoeften, maar verwaarlozen die van henzelf. Selfcare kan lastig voor ze zijn.
3. Ze vinden het moeilijk om zich te uiten of over hun gevoelens te praten. Je vraagt je vaak af wat ze nou eigenlijk denken of voelen, en je probeert hier vaak naar te raden. Soms is het bijna onmogelijk om te zien of ze nou boos of gekwetst zijn.
4. Ze delen hun voorkeuren niet, wat ze leuk vinden en wat niet. Je kunt het gevoel hebben dat je deze basiskennis over je geliefde niet hebt.
5. Ze vermijden conflicten. Ze zeggen weinig over de problemen waar ze last van hebben of, als er zich ineens een probleem voordoet in jullie relatie, dan vinden ze het moeilijk om erover te praten. Bepaalde zaken blijven dus onbesproken.
6. Als mensen om hen heen openlijk hun gevoelens uiten, dan vinden ze dat oncomfortabel. Ze kunnen bevriezen, zich onnodig verontschuldigen of verlaten de ruimte.
Op het moment dat ouders de emoties van hun kind negeren of afwijzen, leert het kind dat zijn of haar gevoelens er niet toe doen. Dus doen ze wat nodig is om te overleven: ze schermen hun emoties af, zodat ze geen last vormen voor anderen.
Hoewel dit mechanisme ze als kind goed diende, leven ze nu als volwassene compleet afscheiden van hun emotionele wereld. Ze hebben moeilijkheden met het identificeren en begrijpen van hun gevoelens, hun emoties en hun behoeften. Diep vanbinnen voelt het alsof zij er niet toe doen en dat zij van minder waarde zijn dan andere mensen.
Maar door het afschermen van deze emoties, schermen ze onbedoeld ook de essentiële elementen af van wie ze zijn. Ze zijn dan afgeschermd van hun emoties: de diepste, meest persoonlijke uiting van wie ze zijn. Het lijkt alsof alles goed gaat met hen, maar het is slechts een kwestie van tijd voordat iemand bij hen thuis komt en de scheuren in de fundering ontdekt.
Wat te doen als je denkt dat iemand emotioneel verwaarloosd is?
- Toon interesse in wie ze zijn en valideer wat ze te zeggen hebben. Stel ze vragen en geef ze een kans eens voor zichzelf te denken. Dit kan leiden tot zelfreflectie over hun eigen gevoelens, verlangens en behoeften.
- Bied ondersteuning en toon compassie als er een conflict ontstaat. Onthoud dat conflicten heel erg lastig zijn voor mensen die emotioneel verwaarloosd zijn. Dus gebruik je beste communicatieskills en erken hun ongemak.
- Als het goed voelt, praat dan met je geliefde over emotionele verwaarlozing. Deel op een vriendelijke manier de informatie die je hebt gevonden of help ze bij het vinden van betrouwbare informatie.
- Wees voorzichtig. Het is jouw taak een ondersteunende vriend of familielid te zijn, niet om de scheuren in hun fundering te repareren. Dat moeten ze zelf doen, in hun eigen tijd, op het moment dat zij er klaar voor zijn.
Jouw emotioneel verwaarloosde vriend(in) of familielid heeft geen emotionele ondersteuning of validatie gekregen, en het was voor hen als kind niet veilig in verbinding te zijn met hun emoties. Jij bent in staat ze iets te geven wat ze nog nooit hebben gehad: emotionele acceptatie en veiligheid.
Want net als in Encanto: wat Casita hielp een nieuw, stevig en structureel veilige fundering te vormen, was de liefde en verbinding tussen de gezinsleden die in het huis woonden. Met wat aandacht en compassie kun je een prachtige nieuwe fundering bouwen.
Geschreven door Jonice Webb
Patronen van ongekende gevoelens doorbreken
Herken je een gemis in de emotionele opvoeding die je hebt gekregen? In Patronen van ongekende gevoelens doorbreken leer je jouw patronen te herkennen en te doorbreken. Je krijgt van Jonice Webb praktische tips en adviezen om dat wat zo zwaar op je drukt voor eens en voor altijd achter je te laten.
Lees verder over emotionele verwaarlozing:
Emotionele verwaarlozing als kind: opgroeien zonder emotionele behoeften
Emotionele verwaarlozing als kind: als je gevoelens niet erkend werden (10 voorbeelden)
Emotionele verwaarlozing in je jeugd: dit zijn de 5 soorten (herken jij ze?)
Jonice Webb is gepromoveerd in de klinische psychologie, was directeur van een aantal poliklinieken en voert inmiddels dertig jaar haar eigen psychotherapiepraktijk. Ze heeft zich gespecialiseerd in het werken met jongeren en relatietherapie.
