Waarom is onzekerheid en vaagheid over een situatie zo moeilijk om mee om te gaan? Therapeut en auteur van Stop met pleasen Andrea Mathews laat in dit poëtische artikel zien dat het zo moeilijk is, omdat we geloven dat we alles direct en meteen moeten weten. Maar er is een manier van weten die alleen komt als de wind waait. De wind geeft je antwoord op je vraag: wat moet ik doen?
Onzekerheid is een tijd voor innerlijke reflectie, voor mindfulness
Een boswandeling vol inzichten
Op een dag wandelde ik in het bos, een slopende wandeling bergopwaarts, terwijl ik nadacht over een bepaald probleem in mijn leven. Ik had er snel een antwoord voor nodig. Dat dacht ik tenminste.
Ik stopte voor een adempauze en begon het donderende geluid van de wind te horen aan de top van de heuvel die ik aan het beklimmen was. Ik hou van het geluid van de wind, dat altijd harder wordt door het geluid van de bomen die hij blaast.
Ik stond een tijdje te luisteren, terwijl de wind langzaam de heuvel af kwam, waardoor de bomen langs de weg dansten op haar ritme. Ik leek geroepen te worden door die ene boom recht tegenover me, die helemaal stil stond.
De wind van het weten
Ik keek er een volle minuut naar, onder de indruk van zijn stilte. Toen stootte de wind, die mijn station op de heuvel had bereikt, tegen de boom, waardoor hij ver voorover boog en terugzwaaide in een prachtige dans.
En toen wist ik het.
Ik wist dat het nog geen tijd was om het antwoord op mijn dilemma te weten. Waarom? Omdat de wind nog niet had gewaaid. Ik kreeg instructies van de natuur om in stilte te wachten tot de wind van het weten kwam. Ik zou weten wanneer het tijd was om te weten.
Moeite met onzekerheid
De weg van de onzekerheid is moeilijk. Wij, vooral in de westerse cultuur, geloven dat we onmiddellijk oplossingen voor problemen moeten vinden – en het liefst nog eerder.
Als we niet weten wat we moeten doen, klagen we bij onze therapeuten: ‘Ik weet niet wat ik moet doen!’ Soms vragen we anderen: ‘Wat moet ik doen?’ Tegenover de rest van de wereld kunnen we doen alsof we weten wat we doen, in een soort ‘fake-it-till-you-make-it’*-stijl.
Als de buitenwereld ontdekt dat we de oplossing voor het probleem niet echt kennen, dan hebben we het gevoel dat we op de een of andere manier gefaald hebben en ons moeten schamen.
*Doe alsof tot het je lukt.
De lessen van de natuur
Het interessante aan de natuur is dat ze heel leerzaam kan zijn als we er aandacht aan besteden. Die boom die stilstaat heeft zijn eigen les. Zijn stilte is een antwoord op zichzelf. Hij doet wat bomen doen. Hij staat daar niet te wachten, niet per se te weten, hij staat daar gewoon. En dan waait de wind en wordt hij bewogen.
Is het voor ons mogelijk om stil te staan? Gewoon te doen wat we doen zonder de verwachting dat we altijd moeten weten wat we moeten doen? Hiermee bedoel ik niet dat we niet meer uit bed hoeven te komen of de taken van onze dag niet uitvoeren.
Gewoon stilstaan betekent hier dat we vanuit een andere plaats komen. We leven van binnenuit.
Het betekent dat we verwijzen naar wat er intern gebeurt als we handelen en ervaren. Het betekent dat onze referentie niet alleen extern is. Het betekent dat er een soort stilte in het doen is die in de geest geregistreerd wordt als mindfulness. Mindfulness is die aandacht voor de interne wereld zonder oordeel die ons in staat stelt om stil te zijn terwijl we leven.
Als je nog eens nadenkt over die boom, dan zie je dat er binnenin een heleboel gebeurt: water dat naar de bladeren loopt, nieuw spinthout dat zich vormt, enzovoort. Maar de boom aan de buitenkant beweegt niet – niet totdat de wind waait.
Onzekerheid is tijd voor stilte
We kunnen op precies dezelfde manier kijken naar het vinden van oplossingen voor onze problemen of antwoorden op onze vragen. Als we onze innerlijke werking in de gaten houden, terwijl we van binnen naar buiten leven, zullen we ons ervan bewust zijn wanneer de wind waait en zullen we weten wat we moeten doen.
Zo vaak missen we de wind omdat we zo gefocust zijn op wat we denken en wat we wel of niet zouden moeten doen. We zijn altijd op zoek naar de ‘juiste’ handelwijze. Als het dan echt waait, voelen we de wind niet omdat we intern niet genoeg gefocust zijn om de externe omstandigheid die ons in beweging wil brengen op te merken of erin te geloven.
Overal om ons heen gebeuren dingen die ons antwoorden geven, maar we letten er niet op omdat we druk zijn met herkauwen over wat we willen, wat het juiste is om te doen, wat we zouden moeten doen, wat we moeten doen, wat anderen willen dat we doen. We zijn zo druk bezig het probleem steeds maar weer aan anderen te beschrijven, in de hoop dat zij ons vertellen wat we moeten doen, dat we de wind niet voelen die om ons heen waait.
Niemand veronderstelt dat we altijd en overal zeker van zijn. Onzekerheid is gewoon een tijd voor stilte. Het is geen tijd om rond te rennen, zoals mijn moeder altijd zei, ‘als een kip zonder kop’. Onzekerheid is een tijd voor innerlijke reflectie, voor mindfulness.
Je kunt het pas weten als je het weet. Je denkt misschien dat je het weet als iemand anders je een advies geeft, tot iemand anders precies het tegenovergestelde zegt. Maar totdat het authentieke Zelf in jou het weet, weet je het niet. Er zal iets in je resoneren dat zegt: ‘Ja, dit is het. Dit is wat ik ga doen.’ Tot die tijd weet je het gewoon niet.
Het betoverende leven
Sharon Blackie biedt met Het betoverende leven het antigif tegen de vervreemding van onszelf in een wereld die steeds sneller, materialistischer en virtueler wordt.
Lees ook deze artikelen van Andrea Mathews:
Heb je het gevoel dat je niet goed genoeg bent? Adviezen van een therapeut
Oude pijn uit je jeugd: ontdek de verborgen boodschap achter je angst of depressie
Laat jij je leiden door de mening van anderen of luister je naar je innerlijke stem?
Adviezen van een therapeut: zo kun je trouw zijn aan jezelf (en stoppen met pleasen en aanpassen)
Andrea Mathews werkt als therapeut, trainer en spreker op het gebied van authentiek leiderschap en relaties. Ze heeft haar eigen radioprogramma Authentic Living en interviewde vele grote spirituele auteurs.
