Een burn-on heeft meer kenmerken dan puur geen rust meer kunnen nemen. Een burn-on gaat veel verder dan dat. De wortels liggen in je kindertijd en de gevolgen zijn groot: “Er zit een aspect van ‘moeten’ in, het is als het ware een doe-verslaving,” zegt burn-on expert Mieke Lannoey, auteur van Burn-on. In dit artikel geeft ze 5 verrassende kenmerken van burn-on én geeft ze de ultieme tip om te helen.
Er is een wezenlijk verschil tussen het druk hebben en in een burn-on zitten.
Onlangs vertelde een vriendin me dat ze zich aangesproken voelde door de term ‘de functionerende burn-out’ maar dat ze het boek nog niet had durven lezen omdat ze vreesde dat het té confronterend zou zijn. Uit haar verhaal kon ik effectief een paar belangrijke kenmerken van burn-on afleiden die ik in dit artikel deel, samen met een paar andere kenmerken alsook de diepere oorzaak van burn-on.
Lees ook: Draait je leven vooral om verplichtingen? Test of je een burn-on hebt
5 kenmerken van een burn-on
1: Nooit genoeg
Mijn vriendin had een paar extreem drukke jaren achter de rug op het werk, maar was recent – na het afronden van het laatste project – in een rustigere periode terecht gekomen. Gek genoeg voelde ze zich daar heel onbehaaglijk bij. Ze zat voortdurend met het gevoel dat ze niet genoeg deed, dat ze niet nuttig genoeg bezig was. Daar kwam nog bij dat ze het gevoel had zich extra te moeten bewijzen na een promotie. Zelfs nadat haar leidinggevende tijdens een functioneringsgesprek had aangegeven dat ze zich binnen het bedrijf al lang had bewezen.
2: Niet kunnen ontspannen
Een tijdje geleden had mijn vriendin een week vakantie. Pas aan het einde van de week begon ze zich een beetje te kunnen ontspannen, daarvoor lukte het gewoonweg niet. Helaas moest ze de dag erna alweer gaan werken waardoor het ontspanningseffect als sneeuw voor de zon weer verdween. Andere mensen worden standaard ziek zodra ze vakantie hebben, ook typerend voor burn-on. Een syndroom waarbij je niet meer uit de aan-stand geraakt of chronisch vastloopt in een werkmodus.
3: Afleiding nodig van je gevoel
Dat er zoveel mensen in deze tijd, meestal onbewust, met burn-on symptomen kampen doet je afvragen of het er niet gewoon bij hoort, we hebben het immers allemaal druk. Toch is er een wezenlijk verschil tussen het druk hebben en in een burn-on zitten. In het geval van burn-on gaat het om een compensatiemechanisme dat je afleidt van hoe je je werkelijk voelt.
Gezien dit compensatiemechanisme sociaal wenselijk is (harde werkers worden immers geprezen), wordt het niet aanschouwd als een probleem. Toch is het vergelijkbaar met iemand die drugs zou gebruiken om zijn gevoelens te verdoven, wat ook een compensatiemechanisme is, alleen een dat niet sociaal aanvaard is. Beide compensatiemechanismen zijn echter destructief voor de persoon in kwestie, die steeds verder verwijderd geraakt van zijn eigen natuur.
4: Onrust als je stilvalt
Bij burn-on gaat het in wezen dus om verstoorde zelfregulatie: je hebt ‘het druk hebben‘ of ‘bezig zijn‘ nodig om je goed te blijven voelen. Niet met je werk, to do’s of zelfverbeteringsproces bezig zijn zorgt voor een gevoel van onrust. Een onrust die verdwijnt van zodra je weer iets (nuttigs) gaat doen. Er zit een aspect van ‘moeten’ in, het is als het ware een doe-verslaving.
Burn-on betreft overigens zowel het professioneel als het privéleven, denk aan sociale verplichtingen, het jezelf vergelijken met anderen op sociale media, dagelijks aan je tienduizend stappen komen, de spirituele drang tot zelfrealisatie… en de druk die dit legt. We spreken in persoonlijk ontwikkelingsland niet voor niets over ‘werken aan jezelf’.
5: Geloven dat je niet (goed) genoeg bent
De weg uit een burn-on begint met te achterhalen wat je echt over jezelf gelooft, dit doe je door aanwezig te blijven bij het onbehaaglijke (en voor velen ondraaglijke) gevoel dat bovenkomt wanneer je stilvalt. Onder die onrust ligt je kernwond: de pijn die gebaseerd is op de overtuiging dat je niet (goed) genoeg bent, dat er iets fundamenteel mis met je is, dat niemand in staat is om van je te houden of een variant hierop. De pijn van waaruit je stinkend hard je best doet.
In plaats van te achterhalen dat de overtuiging over jezelf, die overigens reeds ontstond in je kindertijd, simpelweg niet waar is, doe je er alles aan om het tegendeel te bewijzen. Tot het een vicieuze cirkel wordt waarmee je jezelf langzaam maar zeker te gronde richt.
De enige manier waarop je deze vicieuze cirkel kunt doorbreken is dan ook door te stoppen met jezelf af te leiden en weer te gaan voelen. Door niet langer van de pijn weg te bewegen maar er dwars doorheen te gaan. Om te ontdekken dat onder de pijn je eigen vrije en spontane natuur onaangeroerd op je wacht.
Burn-on
Herken je je in deze kenmerken? Dan heb jij misschien ook last van burn-on. In 'Burn-on' geeft Mieke Lannoey tips om een de functionerende burn-out te voorkomen en ervan te helen. Dit boek is er voor iedereen die niet meer uit de werkmodus kan komen.
Lees verder over de kenmerken van burn-on:
- Burn-on: het onderbelichte probleem van deze tijd + waarin verschilt het van burn-out?
- Geen burn-out maar wel chronisch uitgeput: dit zijn de 3 kenmerken van een burn-on
- Burn-on: waarom je doorgaat terwijl je uitgeput bent (5 verontrustende redenen)
Schrijven is voor mij een manier om ervaringen te verwerken, verbanden te ontdekken, processen te duiden en inzichten te delen. Niet als coach, therapeut of academicus, wel als Mieke. Een mens die zich al (onder)zoekend een weg door het leven baant.
