Hoe ontstaat een hechtingspatroon en wat is het effect daarvan op je relaties?
Door Hannah Cuppen
Verlies jij jezelf in relaties, trek jij emotioneel onbeschikbare partners aan of trek jij je snel terug uit relaties? Dan kan het zijn dat je een ongezond hechtingspatroon hebt. “Het hechtingspatroon dat we als kind bij onze ouders geleerd hebben, zullen we herhalen in latere intieme relaties,” zegt liefdesexpert Hannah Cuppen, auteur van Liefdesbang, vertelt je in dit artikel over de vier soorten ouders en het gevolg van hun emotionele beschikbaarheid op jou.
In samenwerking met Hannah Cuppen organiseren we op dinsdag 2 april van 19:30 tot 21:30 uur een live webinar over Liefdeskunst: hoe overwin je de dynamiek van verlatingsangst en bindingsangst? Wil jij erbij zijn? Bekijk hier alvast alle informatie.
De kans is groot dat je partners aantrekt bij wie je ook emotioneel misgrijpt.
Wat is hechten?
Hechten betekent dat we erkennen dat iemand belangrijk voor ons is. We kunnen niet bestaan zonder. In het hechten verbinden we ons met de ander op een diepe laag. Daarom stappen we er niet zomaar uit. Het hechtingspatroon dat we als kind bij onze ouders geleerd hebben, zullen we herhalen in latere intieme relaties.
Uitreiken naar je ouders
Uit onze eerste ervaring nemen we een besluit over de veiligheid of onveiligheid van hechten. Dit besluit bepaalt onbewust hoe we ons in latere relaties hechten. Als kinderen reiken we van nature uit naar onze ouders. Dit betekent dat we zoeken naar oogcontact, onze armen en handen uitsteken om aangeraakt en opgetild te worden en openstaan voor het verlangen samen met de ander te zijn.
Emotioneel beschikbare ouders
Als we bij onze ouders de ervaring hebben gehad dat het veilig was om toenadering te zoeken en we met een open hart ontvangen werden, zullen we het vertrouwen hebben dat we ook bij onze partner een warm welkom krijgen. We voelen veiligheid, vertrouwen en echtheid en kunnen werkelijk aankomen in de armen van de ander. Dit is het hechtingspatroon van ouders die emotioneel beschikbaar zijn voor hun kinderen.
Emotioneel onbeschikbare ouders
Als je last hebt van de dynamiek van verlatingsangst en bindingsangst, is dit hechtingspatroon van emotionele beschikbaarheid je meestal niet vertrouwd. Je hebt geleerd te stoppen met je armen uitreiken en je hart openstellen, omdat een ouder je verlangen niet kon beantwoorden op een manier die voedend voor jou was.
4 soorten ouders
De indeling van de afwezige, agressieve en behoeftige ouder is slechts een kader om grofweg te kunnen duiden en nooit een letterlijke afspiegeling van de werkelijkheid. Je kunt je in meerdere categorieën herkennen.
1. Afwezige ouder
Mogelijk had je een ouder die zich terugtrok uit het contact en je als kind liet voelen: ‘Ik ben er niet.’ Een ouder die er misschien wel fysiek was maar niet emotioneel. Je greep als het ware mis in het uitreiken naar de ouder en (onbewust) blijf je dan energetisch zoeken naar een beschikbare ander: je vader, een juf, tante of liefdespartner. De kans is groot dat je partners aantrekt bij wie je ook emotioneel misgrijpt.
2. Agressieve ouder
Of je hebt in het uitreiken ervaren dat je ouder herhaaldelijk zei of liet voelen: ‘Nu even niet, ik heb genoeg aan mezelf.’ Of: ‘Ik heb geen tijd voor jou’. De ouder kon zijn hart niet voor je openen en je toelaten maar in plaats daarvan kreeg je een ‘verbale afwijzende tik’. Als antwoord hierop zul je je geremd en niet welkom voelen en stoppen met iets te vragen voor jezelf. Je hart sluit. In latere relaties zul je met weinig genoegen nemen. Als het onveilig was en je op je hoede moest zijn of je moest je voegen naar een ander, dan zul je deze terughouding ook in latere relaties in acht nemen.
3. Behoeftige ouder
Een ander hechtingspatroon dat herkenbaar kan zijn als je kampt met verlatingsangst of bindingsangst, is als je ouder je als kind naar zich toe trok voor diens eigen behoefte. Je ouder zocht bijvoorbeeld troost bij jou als kind en vulde daarmee zijn of haar eigen leegte of gemis. Dat voelde misschien even fijn voor jou (er kwam tenminste iéts) maar al snel komt de verwarring.
Als kind wil je totaal beschikbaar zijn voor je ouder omdat je onbewust de nood van je ouder voelt. Na een tijd van verwarring ga je echter beseffen: ‘Dit is voor jou, het gaat helemaal niet om mij.’ Een kind hoort te ontvangen van zijn ouder en niet te geven. Dit kan zelfs leiden tot totale uitputting, die vaak pas op latere leeftijd tot uiting komt, bijvoorbeeld in een burn-out. Als het niet over jou gaat, ga je je als kind onthechten: je trekt je innerlijk terug. Dit kan zich later naar een partner toe uiten als ‘Mij krijg je niet’, of ‘Ik moet wegwezen voor je me opslokt’.
4. Beschikbare ouder
Als ouders emotioneel beschikbaar zijn, komt er een veilige hechting tot stand waarin zich een gezonde symbiose kan ontwikkelen. Dit betekent dat er een open liefdeskanaal is tussen moeder en kind. Er ontstaat een gezonde versmelting die voor beiden constructief is.
In een gezonde symbiose krijg je als kind wat je nodig hebt en kun je daarbij geheel jezelf blijven. Je mag al je gevoelens uiten zonder dat dit ten koste gaat van het contact. Je kunt de liefde, koestering, warmte en geborgenheid die je ontvangt eigen maken. Deze gezonde symbiose legt een bodem voor gezonde relaties in de toekomst. Onbewuste overtuigingen die je meeneemt zijn: ‘Er is genoeg voor mij’ of ‘Ik ben geliefd’, of ‘Er wordt aan mijn behoefte voldaan’ of ‘Ik hoor erbij.’
De gevolgen van een onveilige hechting
Bij de ‘afwezige’, ‘agressieve’ en ‘behoeftige’ ouder ervaar je als kind doodsangsten, afwijzing en verlatenheid omdat je moeder en/of vader emotioneel niet beschikbaar is. Onbewust ga je twijfelen aan de liefde van je ouders, maar je kunt dit onmogelijk bewust toelaten omdat dat een te directe bedreiging vormt.
Om het beeld van de onvoorwaardelijke liefde in stand te houden, zul je eerder aan jezelf gaan twijfelen. Je wordt gedwongen om op jezelf terug te vallen, terwijl je daar in je ontwikkeling nog lang niet aan toe bent. Je moet innerlijk met je energie uit je lichaam vertrekken, omdat je je niet meer veilig voelt.
Op deze manier kun je je als kind afsplitsen van je gevoelens, om jezelf te beschermen voor de onverdraaglijke put van angst en hulpeloosheid. Je gaat jezelf in de steek laten en je gevoelens van angst, pijn en woede onderdrukken.
Vrijheid of nabijheid
Afhankelijk van in welk stadium van de vroegkinderlijke ontwikkeling de onveilige hechting ontstaat, zal dit doorslaggevend zijn voor de drang naar nabijheid of vrijheid. Later, in belangrijke relaties, zal dit tot uiting komen in de dynamiek van verlatingsangst of bindingsangst. Je moet een veilige tussenruimte creëren in een partnerrelatie omdat je geleerd hebt dat een echte verbinding niet veilig is.
Je hechtingspatroon doorbreken
Gelukkig zijn de meeste vroeg aangeleerde hechtingspatronen te doorbreken. Dat is absoluut niet gemakkelijk maar zeker wel mogelijk als je écht bereid bent alle onderdrukte gevoelens toe te laten en trouw te worden aan jezelf.
Geen enkele relatie is het waard om jezelf ervoor te verliezen. Als je bereid bent de ander te verliezen en jezelf te winnen, ben je op de goede weg.
Live webinar ‘Liefdeskunst’ 2 april 2024 van 19:30 tot 21:30 uur
In dit webinar vertelt Hannah over:
• Waaraan herken je mensen met verlatingsangst en bindingsangst?
• Waarom trekken mensen met verlatingsangst juist mensen aan met bindingsangst?
• Wat ligt er onder de dynamiek van verlatingsangst en bindingsangst?
• Wat is ervoor nodig om deze dans te doorbreken?
• Hoe wordt je (weer) beschikbaar voor de liefde?
De eerste 1,5 uur zal Hannah een talk geven, daarna zal er ongeveer een half uur ruimte zijn voor vragen.
Op dinsdag 2 april van 19:30 tot 21:30 uur ben je van harte welkom bij het live webinar. Een ticket kost € 22,50. Lukt het je niet om het webinar bij te wonen? Dat is geen probleem! Als je je inschrijft zul je namelijk achteraf een link ontvangen waarmee je het webinar kunt terugkijken op een moment dat het jou uitkomt.
Schrijf je nu in
Kijk voor meer informatie en aanmelden op: Hannahcuppen.nl
Liefdesbang
Wil je aan de slag met jouw ongezonde liefdesbange patroon en jouw hechtingspatroon doorbreken?
Liefdesbang van Hannah Cuppen laat zien hoe je je hart kunt openen voor jezelf en daarna voor de ander, hoe liefde zo een eerlijke kans krijgt, zonder verlatings- of bindingsangst.
Lees ook deze artikelen van Hannah Cuppen:
- De diepere laag van een relatie: waarom je partner en jij elkaar aantrekken
- Therapeut: hoe verbind jij je op seksueel gebied? (+ ontdek of er een blokkade zit op jouw seksualiteit)
- Saboteert jouw (onbewuste) bindingsangst relaties? Dit zijn dé kenmerken
- Heb jij verlatingsangst? Kom erachter dankzij deze checklist (dit zijn dé kenmerken)
- Verlatings- of bindingsangst: hoe de moederwond jouw relaties saboteert
Hannah Cuppen is therapeut en trainer. Als ervaringsdeskundige heeft ze zich gespecialiseerd in verlatings- en bindingsangst en schreef hierover de bestseller Liefdesbang en het bijbehorende werkboek Liefdeskunst. Ook schreef ze Liefdesroep over het volgen van je hart.
