Burn-out & oude zielen: ben jij klaargestoomd voor een leven dat niet bij je past?
Door Mieke Lannoey
Vraag jij je weleens af: is dit het nou? Of voelt het voor jou alsof je op de verkeerde planeet geboren bent? Dan is de kans groot dat je een oude ziel bent die verder denkt dan wat de maatschappij je oplegt. “Het systeem haalt vaak alles uit de kast om deze ‘verloren schapen’ toch met de kudde te laten meelopen,” zegt Mieke Lannoey, auteur van Crisis als drempelervaring. In dit artikel vertelt ze over de druk van de maatschappij en waarom juist de ‘buitenbeentjes’ vaak last van burn-out en andere crises hebben.
Nadat we er eerst twintig jaar op worden voorbereid, werken we vervolgens meer dan veertig van onze beste levensjaren mee in (en aan) dit systeem.
De drempel tussen je crisis en verbetering ervan
Een drempelervaring vindt plaats in het gebied tussen de grenzen van twee werkelijkheden of bestaansrealiteiten, in het geval van een existentiële crisis, burn-out of andere crisis gaat het om de tussenruimte tussen de bekende wereld en de onbekende wereld. Een drempelervaring leidt je naar een punt waarop je een keuze dient te maken: waag ik de sprong in het diepe of blijf ik in mijn comfortzone? In wezen gaat het om de vraag: ga ik verder op mijn persoonlijke ontwikkelingsweg of niet? Volgens Carl Jung bestaat de ontwikkelingsweg van elke mens namelijk uit twee onderdelen of levensfasen:
Tijdens het eerste deel van onze zelfontdekkingsreis, voordat we de drempel overgaan, is onze ontwikkeling voornamelijk gericht op groei in de buitenwereld, op uiterlijke groei of hoe het er aan de buitenkant uitziet. Nadat we de drempel zijn overgegaan is onze ontwikkeling vooral gericht op groei in de binnenwereld, op innerlijke groei, op wat we vanbinnen ervaren. De meeste mensen in deze tijd vatten het tweede deel van hun zelfontdekkingsreis echter nooit aan. We worden daar in onze maatschappij ook niet toe gestimuleerd. Integendeel, onze aandacht wordt vastgehouden in het leven voor de drempel.
Het vaste stramien van de maatschappij
En dat ‘normale’ leven voor de drempel kennen we maar al te goed. Het verloopt min of meer via een vast stramien: we groeien op, we gaan naar school, we gaan het huis uit, we krijgen een baan, we krijgen een relatie, we vormen een eigen gezin en als daar kinderen bij horen bewandelen ook zij stap voor stap weer deze route langs duidelijk gebaande paden. Onze opvoeding en educatie zijn erop gericht om ons klaar te stomen om mee te kunnen draaien in de maatschappij die eigenlijk slechts gericht is op twee dingen: geld verdienen en geld spenderen. Op genereren en consumeren. Op meedraaien in ‘het systeem’.
Meewerken aan het systeem
Nadat we er eerst twintig jaar op worden voorbereid, werken we vervolgens meer dan veertig van onze beste levensjaren mee in (en aan) dit systeem. Met een beetje geluk door iets te doen wat we graag doen, wat in lijn ligt met onze interesses en talenten in plaats van iets wat we puur uit economische overwegingen doen. Variërend van een baan die we tolereren ‘omdat het er nu eenmaal bij hoort’ tot een baan die we ronduit (zijn gaan) haten.
Vrijwillig of toch niet?
We doen dit alles geheel vrijwillig, althans dat denken we. Want wanneer je al vanaf je geboorte geconditioneerd wordt om te geloven dat dit is hoe het leven werkt, komt er in werkelijkheid weinig vrijheid aan te pas. Externe autoriteiten spelen in het leven voor de drempel dan ook een essentiële rol. We verruilen opvoeders voor leerkrachten, leerkrachten voor werkgevers en verplichte studieboeken voor de ochtendkrant of het dagelijkse journaal. Zo worden de mening en visie van onze wereldleiders ook die van ons.
In het leven voor de drempel gaan we helemaal op in onze externe rollen, zodanig goed dat we niet eens meer weten dat het slechts rollen zijn en we deze zijn gaan verwarren met onze identiteit. We zijn de kinderen van onze ouders, de ouders van onze kinderen, wederhelft van die of die, we horen bij die beroepsgroep, zijn baas van dat bedrijf, behoren tot die sociale klasse, we zien er zo uit, beoefenen die hobby, supporten die sportclub enzovoort.
Is dit het?
Het komt eigenlijk niet in ons op om ons af te vragen of we misschien meer zijn dan onze rollen en of er misschien meer is dan dit. We doen niet de moeite om die vage onrust in onszelf te onderzoeken. Er is in de buitenwereld immers genoeg afleiding te vinden en er zijn genoeg aardse idealen om onze aandacht zoet mee te houden, zodat die zeker niet naar onze binnenwereld afdwaalt! Alles is gericht op groeien in wat we doen, groeien in wat we hebben en groeien in hoe we op anderen overkomen. Die dingen bepalen immers of we onszelf succesvol mogen noemen. En van succes kun je nooit genoeg hebben, je stilt er immers nooit je innerlijke honger mee, hoeveel je er ook van eet.
Geboren op de verkeerde planeet
Voor een enkeling is dit knagende gevoel toch genoeg om de externe realiteit in twijfel te trekken en om zich nieuwsgierig af te vragen of er echt geen andere manier van leven mogelijk is met meer vervulling, inhoud en diepgang. Vaak zijn dit mensen die zich van kleins af aan niet echt thuis voelen binnen het systeem en zich altijd al anders hebben gevoeld, alsof ze per ongeluk op een verkeerde planeet werden gedropt door een gedesoriënteerde ooievaar. Mensen die reeds van kinds af aan de norm – wat collectief als normaal wordt beschouwd – in twijfel trekken en zich met de zin en onzin van dingen bezighouden. Ook zijn ze vaak opstandig ten opzichte van autoriteit, vooral als wat deze autoriteiten uitdragen niet strookt met hoe ze zich gedragen. Waarom zou je dan immers iets van hen aannemen?
Oude zielen op zelfontdekkingsreis
Het systeem haalt vaak alles uit de kast om deze ‘verloren schapen’ toch met de kudde te laten meelopen. Tijdens de verplichte schoolloopbaan wordt zo menig kleurrijk kind omgevormd tot een aangepaste grijze muis, klaar voor de ratrace.
Deze maatschappelijke buitenbeentjes, die zich vaak oude zielen voelen, weten zich sneller aangespoord om aan een zelfontdekkingsreis te beginnen en hun innerlijke wereld te verkennen. Zij gaan vaker op zoek naar hun natuurlijke eigenheid, naar wat ze hebben moeten verlaten om bij de massa te kunnen horen.
Fragment uit:Crisis als drempelervaring
Crisis als drempelervaring
Herken jij je hierin? Dan zit je waarschijnlijk middenin een drempelervaring. Mieke Lannoey laat in 'Crisis als drempelervaring' zien dat elke persoonlijke crisis een drempelervaring kan betekenen op de moderne inwijdingsweg
Lees ook deze artikelen van Mieke Lannoey:
- Waarom het soms niet erg is om jezelf te verliezen
- Burn-on: waarom je doorgaat terwijl je uitgeput bent (5 verontrustende redenen)
- Burn-on: de weigering om je zielspad te volgen (negeer jij de fluisteringen van je ziel?)
Schrijven is voor mij een manier om ervaringen te verwerken, verbanden te ontdekken, processen te duiden en inzichten te delen. Niet als coach, therapeut of academicus, wel als Mieke. Een mens die zich al (onder)zoekend een weg door het leven baant.
