Grenzen & giftige relaties: zo ‘leer’ je mensen hoe ze je moeten behandelen
Door Mjon van Oers
Merk je dat je vaak giftige relaties en/of narcisten aantrekt? Dan mag je je grenzen onder de loep nemen. Met gebrekkige grenzen kun je gemakkelijk verstrikt raken in toxische relaties, of je dat nu wilt of niet,” zegt narcisme-expert Mjon van Oers (auteur van Detox je liefdesleven). In dit fijne artikel helpt ze je om je grenzen beter te stellen en hoe je mensen ‘leert’ om jou te behandelen.
Als je erkent dat je zwakke grenzen hebt en je hebt het gevoel dat anderen deze steeds overschrijden en je niet respecteren, dan wil je misschien de onderliggende oorzaak van dit patroon onderzoeken.
Met gebrekkige grenzen kun je gemakkelijk verstrikt raken in toxische relaties, of je dat nu wilt of niet. Giftige en/of narcistische personen proberen namelijk over de grenzen heen te lopen van iedereen die ze tegenkomen. Wanneer ze dit doen bij iemand met sterke grenzen, worden ze tegengehouden. Maar wanneer ze iemand tegenkomen met zwakke grenzen, krijgen ze hun zin. Je bent daardoor met zwakke grenzen extra aantrekkelijk voor een giftig iemand. Daarom is het van groot belang dat je assertief met anderen leert communiceren wanneer zij een grens overschrijden.
Natuurlijk moet je na een giftige relatie ook naar jezelf en naar jouw kant van de relatie kijken en jezelf afvragen waarom je jezelf tot een giftige persoon aangetrokken voelde. Het is belangrijk om te begrijpen dat energievampieren, zoals narcisten en andere giftige personen, specifiek gericht zijn op je persoonlijke blinde vlekken. Dat maakt je een gemakkelijk prooi.
Dit gaat niet over jezelf de schuld geven of dingen persoonlijk maken. Het gaat erom je kennis en bewustzijn te vergroten en verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen proces. Het werk aan jezelf staat hierbij centraal.
Grenzen stellen in relaties
‘Nee’ zeggen of de waarheid spreken als iemand je grenzen overschrijdt, kan even wennen zijn. Je voelt je er in eerste instantie misschien vreemd bij, omdat je het idee hebt dat je onaardig bent als je ‘nee’ zegt of duidelijke grenzen stelt, omdat je niemand wilt kwetsen.
Het mooie is dat, als je handelt vanuit een plaats van liefde en op die manier je grenzen stelt, je opkomt voor jezelf. Het is een kans voor innerlijke groei en kracht. Het meest waardevolle wat er gebeurt wanneer je grenzen stelt, is dat je opkomt voor jezelf. Het is een goede manier om je zelfwaardering, zelfrespect en zelfliefde te laten groeien.
De volgende vragen helpen je om te bekijken hoe goed jij bent in het respecteren van jezelf wat betreft grenzen stellen in je eigen leven.
Vragen om aan jezelf te stellen:
- Merk je dat je moeite hebt om ‘nee’ te zeggen tegen anderen?
- Doe je vaak dingen vanuit gevoelens van schuld of verplichting?
- Probeer je anderen te behagen ten koste van wat het beste is voor jezelf?
- Vind je het moeilijk om je gedachten te delen als iemand je stoort?
- Cijfer jij jezelf steeds weg voor de behoeften van anderen?
Als je antwoord ‘ja’ is op veel van deze vragen, dan is het tijd om je bewust te worden van je gebrekkige grenzen en de kwetsbaarheid die je daarmee hebt om giftige personen aan te trekken.
Onderzoek de onderliggende oorzaak
Als je erkent dat je zwakke grenzen hebt en je hebt het gevoel dat anderen deze steeds overschrijden en je niet respecteren, dan wil je misschien de onderliggende oorzaak van dit patroon onderzoeken. Misschien zul je ontdekken dat je een onveilige hechting hebt gehad die al ontstaan is tijdens je vroege jeugd. Begin met naar jezelf te luisteren, de onderliggende reden voor dit patroon te ontdekken en manieren te leren om gezonde grenzen te implementeren.
Bepaal en implementeer sterke, duidelijke grenzen om de volledige verantwoordelijkheid te nemen voor wat van jou is en je te scheiden van verantwoordelijkheden die anderen toebehoren.
Je persoonlijke grenzen bepalen
Je persoonlijke grenzen kun je vaststellen op elk vlak om jezelf zo te beschermen tegen manipulatie, misbruik of schade door anderen. Ze geven aan wie je bent, wat je denkt en voelt bij het gedrag, de gedachten en gevoelens van anderen. Persoonlijke grenzen bestrijken over het algemeen deze zeven gebieden: tijd, materieel, emotioneel, fysiek, seksueel, intellectueel en spiritueel.
Door je persoonlijke grenzen te kennen, kun je bepalen wat je nodig hebt in je relatie om je veilig en gewaardeerd te voelen. Als iemand een probleem heeft met jouw gezonde grenzen is die persoon geen goede kandidaat om een relatie mee te hebben.
Dit zijn om te beginnen enkele specifieke vragen die je jezelf kunt stellen om je grenzen te helpen bepalen:
- Wat zijn mijn tijdsgrenzen? Waar heb ik op dit moment tijd en energie voor?
- Wil ik mijn spullen (materieel) uitlenen?
- Hoe zit het emotioneel? Kan ik mijn emoties scheiden van die van anderen?
- Hoe zit het met fysieke grenzen? Geef ik liever knuffels, kussen of een hand als ik mensen ontmoet?
- Wat zijn mijn grenzen rond seks en intimiteit?
- Hoe zit het mentaal? Zijn er bepaalde dingen waar ik moeilijk over kan praten en waarvoor ik grenzen moet stellen?
Het is natuurlijk niet voldoende om alleen grenzen te stellen. Je moet je er ook echt aan houden!
Hoe leer je mensen hoe ze je moeten behandelen?
De volgende stap is begrijpen hoe belangrijk het is om mensen te leren hoe ze je moeten behandelen. Eenvoudig gezegd leer je mensen hoe ze je moeten behandelen op grond van wat je verwacht en wat je accepteert op basis van die verwachtingen:
- Als iemand je bedriegt en jij accepteert dit, dan leer je die persoon dat valsspelen oké is.
- Als iemand je naar beneden haalt en je accepteert dit, dan leer je hem of haar dat het in orde is om je belachelijk te maken.
- Als iemand zijn afspraken niet nakomt en jij accepteert dit, dan leer je de ander dat het oké is om jouw tijd te verspillen.
Blijf je daarom steeds afvragen: ‘Is dit goed voor mij?’
De ervaringen met giftige mensen die je grenzen niet respecteren leren je wanneer deze grenzen mag toepassen.
Besef dat een grens je beschermt. Grenzen zijn er om je emotionele veiligheid en stabiliteit te behouden. Als je ontdekt dat iemand ze steeds opnieuw schendt, dan hoef je dat niet te accepteren. Wees zo verstandig om dan weg te lopen. Zit je in een onveilige/narcistische relatie? Hoe verbreek je een giftige/narcistische relatie? Je leest erover in dit artikel.
Wees lief voor jezelf en vind je ware authentieke eigenheid. Jouw talenten en jouw kwaliteiten zullen dan alleen maar groeien. Je zult ook merken dat je dan mensen aantrekt die echt bij je passen en het echt goed met je voorhebben.
Weet dat jij al goed bent zoals je bent, ook zonder jezelf steeds op te offeren. Werk aan het stellen van grenzen in relaties. Je zult merken dat het een kwestie is van goed naar jezelf luisteren en dat respecteren. Want: je mag je grenzen stellen!
Detox je liefdesleven
Merk je dat je gifitige relaties aantrekt en het moeilijk vindt om grenzen te stellen? In 'Detox je liefdesleven, Herstellen van giftige relaties' van Mjon van Oers leer je gezonde relaties aan te trekken en zelfliefde te cultiveren.
Lees ook deze artikelen van Mjon van Oers over giftige relaties:
- Zo herken je de (innerlijke) waarschuwingssignalen van giftige relaties
- Hoe vind je het geluk na een giftige relatie? Zo word je een magneet voor liefde!
- 25 tekenen dat je een ongezonde relatie hebt
- Ontdek de 7 verschillen tussen een gezonde en een ongezonde relatie
- De 15 waarschuwingssignalen: zo herken je op tijd een ongezonde relatie
Mjon van Oers is een toonaangevende autoriteit op het gebied van narcisme in relaties. Haar pioniersgeest levert transformerende publicaties op, waarmee ze al duizenden vrouwen én mannen geholpen heeft om te herstellen van narcistisch misbruik. Zij is sinds 1992 zelfstandig auteur en schrijft (ook) over bewegen, gezondheid, mens en relaties. Haar publicaties, onder andere over narcisme, verschenen in diverse tijdschriften, online artikelen, e-books en boeken. Mjon schrijft niet alleen, zij geeft ook workshops, lezingen en inspireert als trainer.
