Vroeger draaide alles om de natuur. Hoewel wij tegenwoordig nog steeds afhankelijk zijn van de natuur, meer dan wij denken zelfs, meenden onze voorouders dat de goden die de natuur regelden geholpen moesten worden. Ze moesten laten zien dat zij net zo hard hun best deden om de vruchtbaarheid te bevorderen als de goden. Om het woord bij de daad te voegen, haalde de Germanen groene takken in huis en versierden deze met allerlei vruchtbaarheidssymbolen.
Terwijl zij dit deden zongen zij liedjes, kerstliedjes. Een van de bekendste was O Tannenbaum, dat werd gezongen terwijl zij takken groen het huis binnendroegen. Tannen komt van het Duitse woord Tinne, een soort groenblijvende hulst, familie van de eik. De eik was de heilige boom van de zonnegoed, niet alleen voor de Germaanse God Wodan maar ook voor de Griekse en Romeinse zonnegoden zoals Zeus en Jupiter.
Wat de Germanen deden (en wij eigenlijk ook nog doen) was binnen een afspiegeling maken van de natuur. Net als de vuren die de zon hielpen om in kracht toe te nemen, stonden de groene takken symbool voor de lente die zou komen om alles weer groen te maken. De winter was een koude, dorre tijd met bruine graslanden en kale bomen. Sommige bomen werden niet bruin, daarom moesten het wel heilige bomen zijn. Ze stonden vast in verband met de goden. Juist deze groenblijvers werden binnengehaald en versierd met dennenappels en eikels.
De dennenappel en de eikels
De dennenappel was een van de eerste ornamenten die uit glas werd geblazen en die nog altijd in de kerstboom hangt. De dichte dennenappels stonden voor vruchtbaarheid en de cyclus van wedergeboorte. Ze vielen van de bomen en leken dood, maar wonder boven wonder ontstond er uit deze dennenappels nieuw leven. Een proces dat zich keer op keer herhaalde.
Eikels, de vruchten van de heilige boom (dus geen vervelende mannen) waren een symbool voor mannelijkheid. Daarom zien we nog steeds eikels afgebeeld op gevels, vlaggen en familieschilden. Ze staan voor succes, stabiliteit en onverzettelijke macht. En ze staan net als de dennenappel voor leven.
Kerstballen
Naast de eikels en dennenappels zien we zelden een kerstboom zonder kerstballen. Deze ballen hebben alles te maken met de zon en de winter-zonnewende. De functie van de kerstballen is tweeërlei, ze helpen de zon in kracht toenemen en kunnen het kwaad afweren. Door het licht dat de zon geeft terug te kaatsen groeit de zon in kracht. Het spiegeleffect van de ballen houdt kwade geesten op afstand, omdat zij niet tegen hun eigen spiegelbeeld kunnen. Ook kwade magie kon dankzij deze ballen gewoon naar de afzender worden teruggekaatst. Dit gold niet alleen voor kerstballen maar ook voor heksenballen, grote spiegelballen die voor de sier in de tuin worden gezet. Heksenballen zijn niet van heksen zelf, maar zorgen er juist voor dat de heksen op afstand worden gehouden.
Kerstboom
De Germanen wisten dat er zonder zon en regen niets zou groeien. De zilveren sliertjes of slingers die in de kerstboom werden gehangen, stonden symbool voor regen, de witte plukken watten of haar voor sneeuw, bevroren regen. Hoewel de traditie van de kerstboom al honderden jaren oud was, was het voor de christenen een vrij nieuw gebruik. Oorspronkelijk werden kerstbomen door de kerk verboden. De kerkleiders keken neer op dit heidense gebruik waarbij de natuur werd vereerd in plaats van Jezus. Tot ongeveer 60 jaar geleden vond je dan ook geen enkele kerstboom in huizen van katholieke gezinnen, zij mochten op kerstavond allen een kerststal neerzetten. Het kindje Jezus mocht pas na twaalf uur in zijn kribbetje worden gelegd. Met Driekoningen, 6 januari, werd alles weer keurig opgeruimd. Maar de drang om een kerstboom neer te zetten groeide en de kerk ging overstag.
De spar, de traditionele kerstboom, werd uitgeroepen tot de levensboom van Jezus, en de witte plukken haar waren opeens afkomstig van engelen en hadden daarom niets met de natuur te maken. Zo konden de katholieken zonder schuldgevoel van kerstboom genieten. Uit: Symboliek van de dagen van de week van Patricia Brouwer.
De weg van de heks
Ben je nieuwsgierig naar oude gebruiken en zou je graag meer leven met het ritme van de natuur? In De weg van de heks van Lunadea ontdek je veel oude gebruiken en hoe je ze vandaag de dag kunt toepassen.
Inspirerend leven bestaat uit een geweldige, kleine redactie. Voor meer informatie, bekijk de 'Over ons'-pagina.
Hele goeie content