Ben jij een empaat? Dit is de reden waarom het zo belangrijk is om grenzen te stellen
Door Gastauteur
Wij empaten vinden het makkelijk om een verbinding te leggen met andere mensen en om hun emoties, problemen en verwachtingen in ons op te nemen. Dit gebeurt vaak tot het punt dat we geloven dat de desbetreffende emotie of probleem van ons is! Een van onze grootste gaven is ons vermogen om te voelen wat anderen voelen, hun omstandigheden diep te begrijpen en dingen vanuit hun perspectief te zien.
Dit is meer dan alleen sympathie of empathie, we kunnen onszelf uit ons eigen lichaam plukken, onszelf in het midden van het bestaan van iemand anders gooien en weten hoe het is om diegene te zijn. Mededogen is onze superkracht.
Geen grenzen
Maar als je te werk gaat als een ‘onbewuste empaat’ (iemand die nog niet weet dat hij of zij een empaat is), dan kan je superkracht eerder je kryptoniet zijn. Voor veel mensen betekent dat dat ze last hebben gehad van codependentie (medeafhankelijkheid) in het verleden of misschien nu nog steeds, zonder het vooruitzicht op gezonde grenzen. Op dat moment begrijp je niet waar jij eindigt en waar de ander begint. Daarom is het praktisch onmogelijk om te onderscheiden wat wel of niet van jou is.
Het ligt waarschijnlijk wel voor de hand dat wanneer je goed bent in verbinding leggen met anderen en hun emoties in je opnemen, waarbij je je dus verantwoordelijk voelt voor iets wat niet van jou is, je niet eens het woord g-r-e-n-z-e-n kunt spellen. Het is de vloek die gepaard gaat met het bestaan als empaat, en ik heb nog nooit een gevoelige ziel ontmoet die het niet zwaar te verduren heeft gehad in een leven zonder grenzen.
Pleaser
Dus wat bedoel ik precies met grenzen? Twee hele belangrijke dingen in het stellen van grenzen: het vermogen om nee te zeggen en te vragen om iets wat je nodig hebt. Als je niet weet waar de grens ligt tussen wie je bent (inclusief wat je wilt, leuk vindt en belangrijk vindt) en wie de ander is (inclusief wat hij of zij wil, leuk vindt en belangrijk vindt), dan is de kans groot dat je de wensen van de ander overneemt. Als je zo diep erin zit, dan heb je waarschijnlijk niet eens door wat er gebeurt. Klinkt er iets bekend van de onderstaande voorbeelden?
- ‘Ik zou graag met je gaan vissen dit weekend.’ (Ik haat vissen.)
- ‘Ja, laten we gaan trouwen!’ (Ik heb meer tijd nodig om te beslissen en wil dit niet overhaasten, maar ik voel hoeveel dit voor je betekent, dus ik zeg ja.)
- ‘Natuurlijk kan ik vanavond op je kinderen passen.’ (Ik heb drie projecten die ik af moet hebben voor morgen.)
- ‘Seks klinkt geweldig!’ (Ik heb een migraine en heb de laatste twee nachten niet goed geslapen, waardoor ik echt mijn rust nodig heb.)
- ‘Het spijt me zo. Het is mijn schuld. Ik wilde je niet van streek maken.’ (Je gedroeg je als een klootzak en ik wil je daar echt op wijzen, maar ik hou mijn mond en laat je geloven dat je gelijk hebt, want het is niet de moeite waard om voor mezelf op te komen.)
Ik kan veel meer voorbeelden geven, maar ik neem aan dat je het idee snapt. Tientallen jaren heb ik me zo gedragen, dus ik weet hoe het is om je zo over te geven aan andermans verwachtingen, overtuigingen, verlangens en dromen. Bijna mijn hele leven ben ik zeer afhankelijk geweest en er is geen twijfel over mogelijk dat ik een people pleaser was. Maar onthoud… er is altijd hoop.
Acceptatie
De eerste stap die je moet zetten om je leven op wat voor manier dan ook te veranderen, is door het probleem te accepteren. Je moet toegeven dat je niet weet hoe je gezonde grenzen moet stellen. Dan moet je nog de volgende dingen doen:
- Leren je triggers herkennen (welke dingen zorgen ervoor dat je terugvalt op codependentie of je grenzen negeert?)
- De tijd nemen om te kijken wat voor jou werkt in bepaalde situaties (in plaats van toegeven aan de druk die je voelt om onmiddellijk een beslissing te nemen of om voor een bepaalde beslissing te gaan) en ook moedig genoeg zijn om dat te zeggen.
Ik wou dat ik je kon vertellen dat het gemakkelijk is en je binnen een dag je leven hebt omgegooid, maar het kost soms wel tientallen jaren om van ongezonde gewoontes die je al jarenlang hebt af te komen en een nieuwe manier van leven op te pakken. Maar het is het zo waard. En noodzakelijk.
Identificeren van je triggers
Laten we dus iets dieper ingaan op deze drie stappen. Wat bedoel ik met het identificeren van je triggers? Nou, vraag jezelf het volgende af: wie is de persoon waar je geen nee tegen kunt zeggen? Je kinderen, echtgenoot, je baas of je moeder? Meerdere mensen misschien? Onder welke omstandigheden geef je onmiddellijk toe of zeg je ja tegen wat de ander wil? Als je geen nee kunt zeggen, krijg je daarna vaak spijt, schaam je je of voel je een wrok tegenover de ander. Sommigen ervaren deze gevoelens bewust en bij anderen zitten deze gevoelens zo diep begraven dat ze die niet bewust meemaken.
Als je van jezelf weet bij wie of in welke situatie je vaak toegeeft, ook al wil je dat niet, dan petje af! Of je het nou meteen doorhebt terwijl het gebeurt of pas uren of dagen later, je hebt vooruitgang geboekt! Op dat moment kun je doorgaan naar de volgende stap.
Antwoord geven
Haal diep adem… en neem rustig de tijd. Als je geconfronteerd wordt met iets waarop je geen nee kunt zeggen, bedenk dan dat je niet meteen een antwoord hoeft te geven! Echt waar! Het is oké. De wereld zal niet ontploffen als je niet meteen antwoordt. (Het kostte mij een hoop jaren om hierachter te komen.) Door jezelf wat tijd te gunnen, geef je jezelf de kans om je te focussen, je af te zonderen van de invloed van een ander en om eens goed na te denken over wat je echt wilt. Het is volkomen acceptabel om iets te zeggen in de trant van:
- ‘Ik heb wat tijd nodig om erover na te denken, wanneer moet ik je uiterlijk een antwoord geven?’
- ‘Eerst wil ik mijn agenda raadplegen voordat ik daarop antwoord geef.’
- ‘Ik voel me op dit moment overweldigd, ik kom erop terug als ik weer helder kan nadenken.’
Ik zal je een geheim vertellen… Als je al ja hebt gezegd en jezelf pas dagen later daarop betrapt, onthoud dan dat je ook nee kunt zeggen nadat je ja hebt gezegd! Het is natuurlijk niet fijn om terug te komen op je antwoord, maar je kunt zoiets absoluut doen (zelfs al ben je volwassen en dat is ook helemaal niet kinderachtig). Op de volgende manieren kun je nee zeggen nadat je al ja hebt gezegd:
- ‘Het spijt me, ik heb ja gezegd tegen je verzoek, maar nu ik erover nagedacht hebt, realiseer ik me dat ik je niet kan helpen (of) dat ik geen tijd heb (of) dat je dit heel graag wilt en ik wil je niet teleurstellen.’
- ‘Ik heb twee uur de tijd om je te helpen met____, maar ik heb geen tijd om alles te doen wat je van me vraagt.’
- ‘Ik heb in mijn agenda gekeken en kwam er toen achter dat ik al plannen heb. Kunnen we een nieuwe afspraak maken voor ____?’
Mocht je deze voorbeelden trouwens handig vinden, in mijn boek Ben ik een empaat? ga ik nog dieper in op dit onderwerp.
Ten slotte, als je eenmaal de situatie herkent die een trigger voor je is en je de tijd neemt om achter je ware gevoelens te komen, hoef je die alleen nog maar hardop uit te spreken. Voor sommigen kan dit angstaanjagend zijn. Als je op zo’n moment helemaal bevriest, dan raad ik je aan om te oefenen in wat onschuldige situaties waarin je niemand kwaad kunt maken. Dingen die niet veel gevolgen hebben als je er nee tegen zegt. Bijvoorbeeld:
- ‘Wil je nog wat hebben?’ – ‘Nee, dank je. Ik zit vol.’
- ‘Wil je tv-kijken?’ – ‘Nee, maar ik vind het niet erg als jij dat doet. Ik ga dan wat lezen.’
- ‘Wil je na het werk met ons mee om wat te drinken?’ – ‘Ik waardeer het dat je me meevraagt en dat lijkt me ook leuk, maar ik heb vanavond wat tijd alleen nodig.’
Onthoud dat dit ook allemaal niet in één keer lukt. Als je leert grenzen te stellen, dan kom je van gewoontes af die waarschijnlijk tientallen jaren ingebakken zaten. Wees voorzichtig met jezelf en geef jezelf toestemming om te experimenteren, fouten te maken en om zelfs het risico te nemen dat je iemand boos maakt. Het is een radicale manier van self-care om grenzen te stellen. Vergeet vooral niet om al die compassie, je superkracht, op jezelf te gebruiken!
Boekentip: Ben ik een empaat?
Empaten zijn gevoelig voor de energieën en emoties van anderen, beschikken over een zesde zintuig en ervaren diepe spirituele verbondenheid met mensen en dieren. Dit kan overweldigend zijn en ervoor zorgen dat ze zichzelf totaal verliezen. Maar het zijn juist ook deze eigenschappen die de wereld nu zo hard nodig heeft. Met deze praktische gids geeft Red Feather empaten alle tools in handen om zichzelf te versterken en zo hun rol in de ontwikkeling van de mensheid te kunnen omarmen.
Lees ook deze artikelen:
- Ben je extreem gevoelig voor de emoties en energieën van anderen? Misschien ben je een empaat
Ben je snel overprikkeld? Zo verlaag je je energetische zwaartepunt
Wat gebeurt er op energetisch niveau als je grenzen trekt voor jezelf?
Waarom je als pleaser moeite hebt met grenzen en hoe je ze leert aanvoelen
Inspirerend leven werkt samen met experts om je te inspireren. Gastauteurs bieden ons hun verhalen aan om met jou te delen.
empaat.. wil nog niet zeggen dat je een warm,meevoelend persoon bent;iemand die een helpende hand wil reiken waar nodig; het woord empatisch is vaak ook een excuus voor /daar kan ik niet tegen, ben ik tte gevoelig voor/ het is een dun lijn... tss.meerdere begrippen en benoeming voor menselijkheid.
quote: "Wees voorzichtig met jezelf en geef jezelf toestemming om te experimenteren, fouten te maken en om zelfs het risico te nemen dat je iemand boos maakt." Telkens als ik grenzen stel (zelfs onder begeleiding van therapeuten) word ik letterlijk slachtoffer van geweld, inbraak, stelen en in beste geval van manipulatie en mijn kleinkinderen weg houden - vroeger kinderen tegen me opzetten). Therapeuten zeggen dat ik het op de correcte manier aanpak (dacht dit ik fout communiceerde of uitstraalde) WAT heb ik dan te LEREN..... zoek me zot achter antwoorden, kan nog honderd maal de boeken lezen maar vind nergens DIT antwoord