Als je een burn-out hebt, is het natuurlijk fijn om professionele hulp te krijgen. Maar je kunt ook heel veel zélf doen om weer in balans te komen. Marjolein Berendsen, oprichter van ZoMa Opleidingen, helpt je op weg. Ze laat zien hoe jij jezelf holistisch kunt onderzoeken in vijf stappen. ‘Om je gelukkig te voelen is het essentieel dat je jezelf kent.’
De werkelijke oorzaak van je burn-out is niet de langdurige stress, maar de manier waarop je met jezelf, je omgeving en spanning omgaat.
Een op de zeven mensen heeft klachten die aan een burn-out gerelateerd zijn, of die tot een burn-out kunnen leiden. Simpel gezegd zou dat kunnen betekenen dat twee van jouw vijftien collega’s flink over hun grenzen zijn gegaan. Hun stress-emmer zit overvol en ze hebben last van uiteenlopende klachten: continue vermoeidheid, een zeer kort lontje, somberheid, angst of misschien wel depressie. Of ben jij een van de collega’s die deze klachten bij zichzelf herkent?
Hoe ontstaat een burn-out?
Iedereen heeft weleens stress. Een deadline die je misschien net niet gaat halen, de verjaardag waar je nú heen moet, het eten dat aanbrandt. Maar stress kan (gelukkig) ook positief zijn. Bijvoorbeeld wanneer je zenuwachtig bent op de dag van een belangrijke tenniswedstrijd. Positieve stress is belangrijk om de boel in balans te houden. Maar als je langere tijd blootgesteld wordt aan negatieve stress en je geen adempauze meer kunt inlassen voor ontspanning of een portie positiviteit kan de opgehoopte spanning leiden tot een burn-out. Als je nu ingrijpt, is de kans groot dat je herstelt.
Waar komen de klachten vandaan?
Je kunt jezelf op holistische wijze onderzoeken. Dit betekent dat je op álle niveaus bekijkt wat er met je gebeurt, vanuit een open en kritische houding. Zo kun je ontdekken waar je klachten écht vandaan komen en vervolgens hoe je ze kunt aanpakken. In feite is de werkelijke oorzaak van je burn-out niet de langdurige stress, maar de manier waarop je met jezelf, je omgeving en spanningen omgaat.
Als je de oorzaak aanpakt, is de kans op herstel veel groter dan wanneer je alleen de symptomen bestrijdt. Lastig? Ja, jezelf werkelijk zien, valt vaak niet mee. Maar om je echt (weer) gezond en gelukkig te voelen is het essentieel dat je jezelf kent en van jezelf houdt. Ik geef je graag enkele tips om jezelf holistisch te onderzoeken, zodat je de oorzaak van de burn-out kunt vinden én aanpakken.
Fysiek niveau: je lichaam voelen
Een burn-out kan tot allerlei lichamelijke klachten leiden. Hoofdpijn, gespannen schouders, onverklaarbare pijn, darmklachten… Ga eens bij jezelf na wat je in je lichaam voelt. Welke klachten heb je en waar zitten ze in je lijf? Je lichaam voelen, je bewust zijn van alles wat zich daar afspeelt, is een belangrijke stap in het behandelen van je burn-out.
Deze meditatie helpt je om je lichaam te voelen:
Mentaal: je gedachten (weg)sturen
Bij het mentale niveau kun je denken aan stemmingswisselingen, een slechte concentratie, weinig interesse en nare dromen. Wat op mentaal niveau de boventoon voert, zijn je gedachten. Gedachten bepalen voor een groot deel hoe je je voelt en hoe je je gedraagt. Wanneer je een burn-out hebt of er tegenaan zit, zijn het voornamelijk negatieve gedachten die steeds terugkeren. Het gevaar is dat je hier zelf in gaat geloven! Je kunt, door voortdurend te denken dat je niets kunt, jezelf ervan overtuigen dat dit ook écht zo is. En dat kan dus gevolgen hebben als een laag zelfbeeld, geen tot weinig zelfvertrouwen en somberheid.
Ga eens bij jezelf na wat voor terugkerende gedachten je hebt. Realiseer je dat jij bepaalt welke gedachten je wilt hebben. Probeer de gedachten die negatief zijn te beïnvloeden: stuur ze weg en maak ruimte in je hoofd om positief te denken. Je negatieve gedachten dienen je niet, maar zitten je alleen maar in de weg. Stel je voor dat er een wolk voorbijkomt. Plaats je negatieve gedachten hierop en laat ze met de wind wegdrijven.
Emotioneel: wat maakt je blij?
In een burn-out kunnen angst, verdriet, wanhoop en gebrek aan zelfliefde een grote rol spelen. Net als op het fysieke niveau is het belangrijk om je emoties te voelen. Als je je realiseert dat je ze hebt, en dus niet bént, wordt het een stuk eenvoudiger om ze gewoon toe te laten. Door ze toe te laten, kun je ze ook laten gaan. Ook hier geldt dat je dan ruimte creëert: voor meer zelfliefde en voor emoties zoals vreugde, geluk en ontspannen zijn!
Maak voor jezelf een lijstje van eenvoudige dingen waar je blij van wordt. Probeer je negatieve gedachten daarbij te laten gaan en voel vanuit je hart wat jou gelukkig maakt. Wanneer het lijstje klaar is, ga je ermee aan de slag. Word je happy van dat heerlijke gerecht? Maak het dan. Of word je gelukkig van de vogels in de bomen? Ga naar buiten en observeer ze.
Energetisch: je batterij opladen
Wanneer je een burn-out hebt, ben je doorgaans moe. Je hebt weinig tot geen energie om iets te ondernemen en voelt je uitgeblust. Op energetisch niveau betekent dat dus dat je veel, misschien wel al je energie weg hebt gegeven en dat je deze niet meer aanvult.
Energie-aanvulling is juist zo belangrijk om weer in balans te komen. Ga eens bij jezelf na wat de energie nu uit jou wegtrekt. Is het je werk? Je privéleven? De druk om te presteren? Of misschien je chaotische agenda? Als je weet waar je energie naartoe lekt, kun je het dus veranderen. Het is belangrijk om je energiehuishouding in balans te krijgen en te houden. Met deze oefening leer je hoe je jouw batterij kunt opladen:
Spiritueel: wie je werkelijk bent
Het spirituele niveau is het niveau van je diepste wensen en verlangens. Dit is wie jij werkelijk bent, in essentie. Het spiritueel niveau onderzoeken kan lastig zijn als je er geen ervaring mee hebt. Enkele eenvoudige vragen helpen je om jezelf te ontdekken op dit niveau:
• Wat maakte jou als klein kind blij?
• Wat kun je doen om dat gevoel weer te krijgen?
• Wat is jouw doel in het leven? Wat heb je nodig om dat te bereiken?
• Ben je trouw aan jezelf? Hou je van jezelf? Wat kun je doen om jezelf lief te hebben?
Als je het moeilijk vindt om hier antwoord op te geven, probeer dan je gedachten los te laten en niet te denken vanuit prestaties. Je hoeft namelijk niet te presteren om jezelf lief te hebben, om je levensmissie te ontdekken en vorm te geven, om gelukkig te zijn.
Terug in balans
Misschien was het niet eenvoudig voor je om alle tips op te volgen of de vragen te beantwoorden. Maar het feit dat je het deed, betekent dat je je er bewust van bent. Je realiseert je dat de klachten ergens uit je hele systeem vandaan komen. Om jezelf weer in balans te krijgen, is het stellen van grenzen heel erg belangrijk. Je bent je bewust van je lichaam, van je gedachten, emoties en energiesysteem, van wat je voelt en ervaart. Door voor jezelf heel duidelijke grenzen te stellen, zeg je Ja tegen jezelf. Je zegt Ja tegen wat voor jou belangrijk is om gezond en gelukkig te zijn. Door die bewustwording heb je echt stappen gezet om weer in balans te komen!
Nooit meer de oude
Nooit meer de oude van Mieke Lannoey is een boek over het leven na een burn-out. Waar velen het herstel van een burn-out als het eindpunt beschouwen, is het in werkelijkheid slechts het begin. Het begin van een nieuwe manier van leven en werken, die begint met te aanvaarden dat je nooit meer de oude wordt.
Lees ook deze artikelen:
Hoogsensitief: hoe ervaar je een burn-out op zielsniveau?
Nooit meer de oude: burn-out en de verbinding met emotionele stress
Dokter Juriaan over een nieuwe burn-out golf: spiritualiteit als bittere pil
Marjolein Berendsen is oprichter en eigenaar van ZoMa Opleidingen. Haar missie is het verspreiden van licht en liefde vanuit je essentie. In de opleiding tot Holistisch Therapeut en de Reiki cursussen wordt deze missie onderschreven, omdat studenten leren om vanuit zelfbewustzijn onvoorwaardelijk en oordeelvrij te leven, en dit door te geven aan anderen. Ook biedt ZoMa Opleidingen de online cursus Holistisch Voeden aan. Marjolein deelt haar kennis en ervaringen ook door het schrijven van artikelen en blogs, waarbij ze lezers inzicht en verdieping in zichzelf aanbiedt, met als doel een lichter, liefdevoller en gelukkiger leven. Spread the Love!
