Hoe herken je een narcist? Vraag dat maar aan Mjon van Oers. Zij schreef er diverse boeken over zoals het recent verschenen ‘Detox je liefdesleven – Herstellen van giftige relaties’. ‘Onthoud dat een narcist nooit je liefde, pijn of prestaties zal erkennen. Het gaat altijd alleen maar over hem.’
Overal waar je ‘hij’ of ‘hem’ leest, kun je ‘zij’ of ‘haar’ lezen.
Wanneer jij vol liefde bent, kan een narcist je niet meer raken
Elke stoornis heeft zijn gradaties en ieder mens heeft zijn eigen gewoontes. Niet alle narcisten zijn hetzelfde en elke (giftige) relatie is weer anders. Toch zijn er bepaalde patronen en psychologische criteria waaraan je narcisten kunt herkennen.
Narcisten kunnen man zijn of vrouw, rijk of arm, jong of oud, gelovig of niet-gelovig, westers of niet westers. Er zijn géén bepalende maatschappelijke factoren die een narcist een narcist maken. Een persoon die voldoet aan ten minste vijf van de hieronder beschreven kenmerken heeft een grote kans om de narcistische persoonlijkheidsstoornis (NPS) te hebben. Dit geldt voor zowel mannen als vrouwen.
Opscheppen, overheersen en jaloers zijn
- Hij schept op over zichzelf en is een tikkeltje snobistisch – en dat is meestal nog zacht uitgedrukt. Er is niets op hem aan te merken. Hij is volmaakt.
- Hij heeft fantasieën over grenzeloos succes, grenzeloze macht, genialiteit, schoonheid en over de ideale liefde, waardoor je verstrikt kunt raken in een geïdealiseerde, obsessieve relatie waarin de narcist de ridder speelt in zijn eigen sprookje.
- Een narcist heeft een geïdealiseerd, superieur zelfbeeld gecreëerd, waarin hij het exclusieve centrum van het heelal is. Hij houdt ervan zich te associëren met populaire of belangrijke mensen. Een narcist is charmant en attent, maar alleen tegen mensen die een positie met macht hebben. Hij kijkt neer op mensen die hij minderwaardig vindt en gedraagt zich jegens hen kleinerend, koud en afwijzend.
- Een narcist is constant hongerig naar aandacht en zoekt voortdurend aanbidding en bewondering. En als er stelselmatig niet aan zijn extreme behoefte aan aandacht wordt voldaan, dan kan een narcist doorslaan en zelfs agressief worden.
- Hij probeert te overheersen. Voor een narcist bestaat de omgeving ter meerdere eer en glorie van hemzelf.
- Hij maakt misbruik van anderen om zijn eigen doelen te verwezenlijken. Dankbaarheid of waardering voor iets wat je voor hem hebt gedaan, zal hij zelden geven. In plaats daarvan moet je hem adoreren en aan al zijn hoge eisen tegemoetkomen. Hij zal alles doen om zijn doel te bereiken. Er is zelfs vaak sprake van manipulatie en oplichting.
- Hij heeft een gebrek aan empathie. Een narcist kan zich dus geen voorstelling maken van de innerlijke toestand van de ander.
- Hij is extreem afgunstig en jaloers. De prestaties, het succes, bezittingen en zelfs het geluk van anderen ervaart de narcist als een aanval op zijn gevoel van eigenwaarde, macht en overwicht. Een narcist denkt ook dat anderen afgunstig zijn op hem.
- Hij komt verwaand en pretentieus over. Een narcist is iemand die op allerlei manieren voortdurend bezig is om zichzelf te bewijzen. Als je wat beter kijkt naar het gedrag, zie je dat alles wat hij doet wordt overdreven. In feite is alles nep.
Dus: als hij niet kan stoppen met praten over zichzelf, je continu vertelt over hoeveel mensen hem bewonderen. Hij gemakkelijk overstuur raakt als hij niet krijgt wat hij wil, maar géén oog heeft voor jouw behoefte, dan is hij niet zomaar een wat arrogante man. Dan is hij een narcist.
Lees verder: Dit is waarom narcisten zo aantrekkelijk lijken (maar in werkelijkheid gevaarlijk zijn)
Zo ziet het gedrag eruit van een narcist
Zaken die in het verleden succesvol waren, zullen door narcisten bij voorkeur herhaald en verder uitgewerkt worden. Kan hij zonder betrapt te worden liegen, dan zal hij dit vaker doen. Merkt hij dat hij jou met bepaalde onderwerpen kan raken, dan zal hij daar steeds opnieuw over beginnen. Vergeef je hem dat hij zich niet aan de afspraken houdt, dan zal hij zich nog vaker niet aan de afspraken houden. Reageer je gekwetst als je gekleineerd wordt? Dan zal hij je nog meer kleineren. Hoe ‘succesvoller’ de acties, hoe vaker ze ingezet en herhaald worden.
Onthoud dat een narcist nooit je liefde, je pijn, je eenzaamheid of je prestaties zal erkennen. Alles draait altijd om hem. Hij zal er nooit voor je zijn. Nooit. In een relatie met een narcist raakt je levenskracht uitgeput, waardoor je het gevoel krijgt dat je 100 jaar bent.
Lees verder: Adviezen van een narcisme-expert: zo kun je jezelf verdedigen tegen manipulatieve-narcistische mensen
Leven in liefde
Als er iemand in je leven is met de narcistische stoornis en het gevolg daarvan is onbehagen, dan kun je er iets aan doen: zélf veranderen! Wanneer jij een hogere trillingsfrequentie hebt en vol liefde bent, dan kan een narcist je niet meer raken. Hij kan het niet (be-)grijpen en zeker niet in die energie voortbestaan. Laat staan dat hij je nog langer kan manipuleren op die frequentie.
Leven in liefde is een vredige staat van zijn, in consensus met de wereld. Het is het tegenovergestelde van de narcistische angst en brute kracht van controle en macht. Voor een leven in liefde kiezen betekent niet kiezen voor een metafysisch geloof of een zweverige hocus-pocus leer. Het is een keuze voor een manier van leven: een praktisch down to earth pad. Het is een bewuste keuze die je elk moment kunt maken, die in dienst van jezelf én de mensheid staat en die groei bevordert. Verandering begint bij jezelf, van binnenuit. Als je liefdevolle keuzes voor jezelf gaat maken, ga je je echt beter voelen.
Lees verder: Zo volg je je eigen weg na het beëindigen van een relatie met een narcist
Detox je liefdesleven
Verandering start bij jezelf, van binnenuit. Je moet liefdevolle keuzes voor jezelf gaan maken, waardoor je jezelf echt beter gaat voelen. Daarvoor moet je ook bewuste inspanningen leveren. De 11 sleutels in het nieuwe boek Detox je liefdesleven van Mjon van Oers zijn ontwikkeld om je daarbij te helpen.
Lees ook deze artikelen:
Is een relatie met een narcist in de toekomst te voorkomen?
Jezelf worden na een giftige/narcistische relatie
Hoe kun je een beter leven creëren na een narcistische relatie?
Waarom je in een narcistische relatie bleef al voelde het niet goed
Hoe verbreek je een giftige/narcistische relatie?
Mjon van Oers is een toonaangevende autoriteit op het gebied van narcisme in relaties. Haar pioniersgeest levert transformerende publicaties op, waarmee ze al duizenden vrouwen én mannen geholpen heeft om te herstellen van narcistisch misbruik. Zij is sinds 1992 zelfstandig auteur en schrijft (ook) over bewegen, gezondheid, mens en relaties. Haar publicaties, onder andere over narcisme, verschenen in diverse tijdschriften, online artikelen, e-books en boeken. Mjon schrijft niet alleen, zij geeft ook workshops, lezingen en inspireert als trainer.
Mijn zus is een doortrapte narcist die steeds ruzie zoekt, dit doet ze gans haar leven al. Ze is jaloers op mij en manipuleert mijn bejaarde moeder die in haar val getrapt is. Mijn zus maakt mij overal zwart om iedereen aan haar kant te krijgen. Mijn moeder heeft gans haar leven een hand boven haar hoofd gehouden en dus beschermd ten koste van mezelf. Ik moet maar begrijpen dat mijn zus ziek is, heb er genoeg van. De was of koken heeft ze voor mijn ouders nooit gedaan, daar is ze te lui voor. Werken doet mijn zus al jaren niet meer wegens problemen met collega's. Nu is de erfenis aan de beurt want mijn moeder is 90 en woont in een serviceflat, ik ben zwart gemaakt door mijn zus met 1 bedoeling, mij aan de kant schuiven en de erfenis opstrijken. Heb het echt gehad. Heb al 3 weken geen contact meer met mijn moeder of zus. Mijn moeder luistert naar mijn zus die haar opstookt en overstelpt met onterechte leugens over mij. Wat kan ik doen?