Geloof het of niet, maar er bestaat wel een connectie tussen emotionele verwaarlozing, ook wel Childhood Emotional Neglect (CEN) genoemd, en narcisme. Als je van beide wat afweet, dan is dit misschien lastig te geloven. De mensen die opgroeien met CEN zien zichzelf en hun behoeftes namelijk vaak als onbelangrijk en zetten die op de tweede plaats, terwijl narcisten vaak eerst aan zichzelf en hun behoeftes denken.
Hoe kan er dan een connectie tussen de twee bestaan? Daar zijn dus een paar duidelijke redenen voor. In dit artikel legt Jonice Webb, auteur van Ongekende gevoelens, uit wat emotionele verwaarlozing en narcisme is en daarna wat de connectie is.
Emotionele verwaarlozing
Emotionele verwaarlozing komt voor als je ouders in je jeugd niet genoeg aandacht hebben besteed aan je emoties en emotionele behoeftes. Zo krijg je als kind subtiel de boodschap dat ‘jouw gevoelens er niet toe doen’. Kinderen die dit meekrijgen, onderdrukken automatisch hun gevoelens, zodat ze ze er geen last meer van hebben.
Dit was misschien voor jou een manier om je jeugd door te komen, maar als volwassene krijg je te maken met allerlei problemen als je gevoelens geblokkeerd zijn. Door je gevoelens buiten te sluiten, voel je je afgezonderd en niet tevreden in je leven. Zo begrijp je je emoties misschien niet goed, mist er iets in je relaties en voel je je minder belangrijk dan andere mensen.
Narcistische persoonlijkheid
Er zijn verschillende vormen van narcisme. Sommigen hebben alleen narcistische trekjes en anderen hebben een narcistische persoonlijkheidsstoornis, wat een officiële klinische diagnose is.
Iemand met narcistische trekjes is waarschijnlijk erg op zichzelf gefocust en gedraagt zich een beetje pompeus. Ze hebben het bijvoorbeeld misschien vaak over hun eigen prestaties, zijn bereid om anderen te gebruiken om zo hogerop te komen en houden van aandacht.
Iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis doet daar nog een schepje bovenop. Maar ook kunnen ze geen empathie voelen voor anderen, arrogant zijn, beschikken over de drang om bewonderd te worden of bereid zijn om gebruik te maken van anderen om zelf aan de macht te komen of de controle over iets te krijgen.
Vijf sombere connecties tussen emotionele verwaarlozing en narcisme
Een van de oorzaken van CEN is het hebben van een narcistische ouder. Kinderen die zijn opgegroeid met emotionele verwaarlozing hebben vaak narcistische ouders. Narcistische ouders zien de ware aard van hun kinderen niet of kunnen niet emotioneel op hun kinderen reageren. Ze zijn te gefocust op hun eigen behoeftes en kunnen emotioneel niet geven aan anderen, inclusief hun eigen kind. De emotionele behoeftes van kinderen met narcistische ouders worden dus vaak genegeerd of de kinderen worden ontmoedigd, en dat is waar CEN begint.
De meeste narcisten groeien op met verschillende vormen van emotionele verwaarlozing. Een extreme vorm van CEN die leidt tot narcisme, is waarbij je ouders niet alleen je emoties negeren, maar jouw emoties en je ware aard ook de grond in boren. Narcisme is misschien deels genetisch, maar om een narcist te worden, moet je opgroeien met een mix van emotionele verwaarlozing (CEN) en met overmatig veel of oppervlakkige complimenten die niet altijd kloppen. Elke narcist heeft een vorm van CEN meegemaakt.
Mensen die CEN hebben meegemaakt, voelen zich aangetrokken tot narcisten en andersom ook. Als je CEN hebt meegemaakt, houd je je vaak zoveel mogelijk gedeisd. Diep vanbinnen voel je je onbelangrijk en daarom vraag je niet veel en sta je jezelf niet toe om veel te willen of nodig te hebben. Iemand met narcistische trekken voelen vaak het tegenovergestelde. Zulke mensen zetten hun eigen belangen voorop en staan graag in het middelpunt van de aandacht. Zo voelen mensen met CEN en narcistische trekken zich op hun gemak bij elkaar. Ze worden vaak verliefd op elkaar, maar zulke relaties houden zelden stand.
Veel mensen met CEN hebben een broer of zus met narcistische trekken. Dit komt omdat kinderen die opgroeien met ouders die hen emotioneel verwaarlozen, die emotionele verwaarlozing anders kunnen interpreteren. Dit is afhankelijk van hoe gevoelig het kind is. De een groeit misschien op met CEN en de ander ontwikkelt narcistische trekken.
Diep vanbinnen lijken narcisten en mensen met CEN erg veel op elkaar. Dit is niet zo vreemd, aangezien CEN bijdraagt aan de ontwikkeling van narcisme. Wat de twee persoonlijkheden gemeen hebben, is dat iemand zich bij allebei alleen, leeg en onbelangrijk voelt. Zo voelen volwassenen zich als hun persoonlijke, biologische uiting van wie ze zijn (hun gevoelens) wordt onderdrukt of genegeerd.
Ja, er bestaat een sombere connectie tussen emotionele verwaarlozing en narcisme. Als je iemand met CEN en een narcist op dezelfde dag zou tegenkomen, zou je zeggen dat de twee totaal niet op elkaar lijken. Maar toch hebben deze twee persoonlijkheidsvormen, ook al zijn ze zo verschillend, op een vreemde en tegenstrijdige manier een connectie.
Als alle ouders in de wereld één ding deden dan zou emotionele verwaarlozing en narcisme nooit meer voorkomen, namelijk: de emotionele behoeftes van hun kinderen erkennen en erop reageren. Dan zou de connectie tussen de twee helemaal niet uitmaken. Want elk kind zou dan diep vanbinnen weten dat hij of zij ertoe doet.
Ongekende gevoelens
In ‘Ongekende gevoelens’ van Jonice Webb leer je de emotionele bagage vanuit je relatie met je ouders (en hun relatie met hun ouders) te herkennen en het patroon van ongekende emoties te doorbreken.Dit artikel is geschreven door Jonice Webb, auteur van Ongekende gevoelens. Wil je meer weten over emotionele verwaarlozing? Ongekende gevoelens helpt je om de oude pijn te herkennen, erkennen, omarmen en een plekje te geven. Zonder schuld aan te wijzen, maar met begrip voor hoe het was.
Lees ook deze artikelen:
Vier vormen van verwaarlozing (in je kindertijd) en wat voor effect ze op jou hebben
Emotionele verwaarlozing: zo herken je een narcistische ouder
7 tekenen dat je emotioneel verwaarloosd bent als kind (en hoe het nu invloed op je heeft)
Jonice Webb is gepromoveerd in de klinische psychologie, was directeur van een aantal poliklinieken en voert inmiddels dertig jaar haar eigen psychotherapiepraktijk. Ze heeft zich gespecialiseerd in het werken met jongeren en relatietherapie.
