Hoe werkt je emotionele brein en hoe kun je ontsnappen uit je eigen emotionele gijzeling?
Door Daniëlla van de Zande
We hebben allemaal ons verhaal. Een verhaal over trauma, pijn, verlies en oude realiteit. Wanneer we handelen en reageren vanuit dit oude verhaal in het heden, noemen we dit een overlevingsmechanisme. Patronen die we ons als kind eigen hebben gemaakt om de bedreigende situatie waarin we ons destijds begaven te overleven. Leer in dit artikel waar deze patronen zijn opgeslagen, hoe je emotionele brein werkt en hoe je kunt ontsnappen uit je eigen emotionele gijzeling.
Stop met het blijven zitten in het duister, wachtend tot de ander het licht aan doet. Jíj bent het licht in jouw eigen duisternis. En wanneer je dát eenmaal kunt zien, hoeft het nooit meer zo donker te zijn.
De amygdala als alarmsysteem
Overlevingsmechanismen staan in ons op wanneer we geconfronteerd worden met situaties in het nu die ons doen denken aan situaties uit het verleden. Daarvoor hebben we een ingenieus alarmsysteem in ons limbische brein; de amygdala. Dit wordt ook wel de amandelkern genoemd en is gelegen naast de hippocampus in de frontale kwab, schuin boven de hersenstam.
De amygdala is het emotionele brein. De amygdala oriënteert zich continu op mogelijk gevaar. Zodra er sprake is van gevaar, neemt de amygdala ons brein volledig over en worden we gegijzeld door ons emotionele brein.
Eenmaal volledig gefocust op dit gevaar zijn we niet meer in staat om kalm en rationeel te blijven en reageren we vanuit woede en/of angst.
De prefontrale cortex stapt niet op de rem en stresshormonen zoals cortisol en adrenaline zetten ons aan tot actie. We gaan zweten. De ademhaling is oppervlakkig en snel, de bloeddruk schiet omhoog en spieren spannen zich aan. We worden in opperste paraatheid gebracht voor de aanval of een vlucht.
Voorbeeld van een gijzeling
Je voelt je eenzaam, je appt een vriendin en uit je gevoelens. Je ziet dat ze het gelezen heeft maar ze reageert niet. Jouw reactie kan zijn; zie je nou wel, niemand ziet me, ik doe er niet toe. Ik ben eenzaam en alleen en niet de moeite waard.
Een reactie kan ook zijn dat je boze appjes blijft sturen. Je beantwoordt aan een onweerstaanbare drang vanuit het emotionele brein om toch nog te krijgen wat je zo nodig hebt. Nu ben je gegijzeld. En deze gijzeling kan uitmonden in een confrontatie die zo hoog oploopt dat de vriendschap zelfs eindigt.
Een pijnlijke situatie welke voorkomen had kunnen worden. Wanneer je bewust bent dat je gegijzeld wordt door je emotionele brein en begrijpt dat je volgzaam bent aan een overlevingsmechanisme; kun je dit stoppen.
Verdrongen oude realiteit
Het werkelijke verhaal is dat de aanname dat jij er niet toe doet, voortkomt uit een verdrongen, oude realiteit. De realiteit van het kind dat je was, dat niet gezien en gehoord werd. Dat aan haar lot werd overgelaten en niet de aandacht en liefde kreeg die het nodig had. Oude pijn is geraakt.
Omdat de amygdala de huidige situatie koppelt aan de informatie van de oude realiteit, gaat het alarm af en ben je in de veronderstelling dat je je opnieuw in een levensbedreigende situatie bevindt. En dus doe je álles om te overleven.
Waarom houden we vast aan ons pijnlichaam?
Het voelt rot, het verhult onze werkelijke potentie en houdt ons gevangen in slachtofferschap. Toch levert het íets op, anders zouden we het niet doen. We houden vast aan onze overlevingspatronen omdat we de hoop hebben nog te krijgen wat we zo nodig hebben. We willen gezien worden. Gehoord worden. We willen aandacht, begrip en erkenning voor onze pijn en ons lijden. In alles wat we ooit tekort zijn gekomen, lijkt nu vervulling te komen.
Loslaten is geen optie, dit geeft ons juist houvast. En wanneer daar aan getornd wordt, schieten we in de verdediging. Want wat voelt het pijnlijk om niet begrepen te worden. Wat raakt dat een diepe leegte en oude wonden. Wat voelt dat stuk. Maar jij bent niet stuk.
Ontsnap uit de gijzeling
Wanneer we geconfronteerd worden met situaties welke vergelijkbaar zijn met eerder opgedane traumatische ervaringen, laat het alarm in de amygdala ons geloven dat we ons in een levensbedreigende situatie bevinden en ons dienen te beschermen tegen ogenschijnlijk gevaar. We worden boos, reageren ongevoelig, sluiten ons af en/of vluchten in verslavingen.
Alles omdat we de oude pijn, die daaronder besloten ligt en geraakt wordt, niet willen voelen. Echter op het moment dat we dit overlevingsmechanisme volgen, dienen we onszelf eraan te herinneren dat het nu al lang veilig is en wij onze beschermingsmechanismen niet meer nodig hebben. We handelen slechts vanuit het emotionele brein.
Wat een opluchting! Want dit betekent dat we niet volledig overgeleverd zijn aan de gijzelnemer en dat we er iets aan kunnen doen. De volgende zeven stappen helpen je ontsnappen uit de gijzeling:
- Word bewust van het valse alarm in je brein
- Zeg tegen jezelf dat het nu veilig is
- Focus je op de ademhaling
- Herken je overlevingsmechanisme en zie in dat deze geen enkele functie meer heeft
- Dank het voor zijn bewezen diensten in het verleden en zeg dat het nu mag gaan
- Maak contact met het nu, kijk om je heen
- Knuffel je partner of huisdier (Hierbij komt het hormoon oxytocine vrij, een natuurlijke rustgever.)
Alleen jij kunt jezelf helen
Wees ook bereid te willen kijken naar de oude pijn en de onvervulde behoefte. Jij hebt namelijk geen bevestiging van de ander nodig. De ander kan jou niet helen. Alleen jij kunt jezelf helen. Dat doe je door jouw overlevingsmechanismen te herkennen.
Wanneer je boos wordt, je slachtoffer voelt en anderen of de omstandigheden de schuld geeft van het ontbreken van jouw levensgeluk, kijk dan nog eens goed. Ergens daar in jou leeft de hoop dat je alsnog zult krijgen wat je nodig hebt. Weet dat je voor het volgen van een overlevingsmechanisme een hoge prijs betaalt. Het is een pijnlijk en eenzaam proces waarbij je jezelf volledig ontkracht. Zolang je je slachtoffer blijft voelen, zal je nimmer je ware kracht ontdekken.
Geschreven door Daniëlla van de Zande
Gids voor spiritueel ontwaken
Wil je jezelf verder bevrijden van onbewust handelen? Juist nu is het dé tijd om hiermee aan de slag te gaan. Voor veel mensen is de onrustige tijd waarin we leven namelijk een wake-up call, een roep om het anders te gaan doen en van de gebaande paden af te wijken. Deze diepgaande gids vol inzichten en oefeningen biedt waardevolle steun om je pad van ontwaken te blijven volgen.
Meer over oude pijn, het pijnlichaam en loslaten:
Hoe emotionele pijn zich nestelt in je geest en lichaam en hoe je dit kunt loslaten
Zelfhelend vermogen: ontdek zelf de betekenis van lichamelijke klachten
Blijft oude pijn je achtervolgen? Dit zijn 4 spirituele niveaus om oude pijn te bekijken én te transformeren
Als Medium en Holistic Healer maar vooral als Gids op jouw Zielspad schrijf ik bezield en bevlogen over diep transformerend zielswerk en over het pad van heling dat ik zelf ben gegaan. Je vind ons op Dé Plek van Aandacht en Bezinning in Spanje waar wij offgrid leven en wij jou met open hart en armen ontvangen voor een levensveranderende Inspiratieweek. Bekijk ook onze online events, reading & healing voor mens en dier en voel je welkom voor een sjamanistisch consult www.masiamalagana.com
Herkenbaar dit artikel, de amygdala is gekoppeld aan ons onderbewustzijn, dat is ook de reden waarom je het niet herkend als iets waar je invloed op hebt. Bij hypnotherapie wordt er gewerkt met je onderbewustzijn dus kun je hierin iets gaan omzetten. We kunnen onszelf dus bewust worden wanneer we onszelf laten 'gijzelen' door emoties vanuit overleving en hoeven ons ook geen 'slachtoffer' meer te voelen van deze emoties met bijbehorende omstandigheden. Het vraagt wel oefening om je daar steeds bewust van te worden en je er niet door mee te laten voeren. Niemand kan dit voor je doen je zult dit juist helemaal zelf mogen doen. Laat los en zie dat het je niet meer dient.