Als we zeggen ‘ik ben gezond’, gaat het meestal over ons fysieke lichaam. Maar hoe zit het dan met onze emotionele gesteldheid? Wat betekent het om emotioneel gezond te zijn? Psycholoog Jonice Webb, schrijver van Ongekende gevoelens, zet 5 kenmerken op een rij. Ze zullen je misschien verbazen…
Begrijp jij jouw reacties op bepaalde dingen? Ben jij je bewust van je gevoelens en waarom je ze voelt?
Vraag jij je weleens af hoe emotioneel gezond je bent?
We hebben allemaal wel een algemeen beeld van hoe wij denken dat een emotioneel gezond persoon eruitziet. Misschien is zo iemand in jouw ogen niet depressief, angstig of gediagnosticeerd of heeft hij geen pijn. Misschien is een emotioneel gezond iemand wel gelukkig of leeft hij een goed leven.
Al deze zaken zijn natuurlijk belangrijk. Maar wanneer is iemand nou echt emotioneel gezond? Hieronder staan de vijf kenmerken beschreven waar bijna niemand aan denkt.
Vijf kenmerken van een emotioneel gezond persoon
Je kunt tegenstellingen vormen in je hoofd
‘Is ze een goed of slecht persoon? Vond je de film leuk of niet? Ben je getalenteerd of niet? Wie heeft er gelijk? Jij of ik?’ Op alle vlakken in je leven kun je zaken polariseren om tot een simpel antwoord te komen. Maar dit gebeurt vooral bij heel persoonlijke vragen, zoals hoe je jezelf ziet, hoe je terugkijkt op je jeugd en hoe je anderen ziet.
Niet iedereen lukt het om de grijze gebieden te zien. Maar we gaan een stapje verder. De mogelijkheid om tijdens een conflict met iemand anders te zeggen: ‘We hebben allebei gelijk en we zitten er ook allebei naast.’ Om in elke situatie te kunnen concluderen: ‘Dit is extreem goed en slecht.’ ‘Deze persoon heeft goede en slechte bedoelingen.’ ‘Ik hou van je en haat je tegelijkertijd.’ ‘Mijn ouders hebben me veel gegeven, maar ze hebben me ook teleurgesteld.’ Alles is waar.
Tegenstellingen gaan beter samen dan je denkt. En als je tegelijkertijd die tegenstellingen kunt vormen in je hoofd, krijg je een beter beeld van jezelf, iemand anders of van een situatie. Een beeld dat veel dichter bij de waarheid zit dan wanneer je een eendimensionaal antwoord probeert te zoeken.
Je kunt je gevoelens onder controle houden tijdens de communicatie
Het is al lastig genoeg om je gevoelens onder controle te houden, maar om dat te doen terwijl je met iemand anders communiceert? Dat gaat nog een stapje verder. Het is een hele uitdaging. Probeer maar eens de pijn te onderdrukken terwijl je aan iemand je gevoelens uitlegt. Of om je woede onder controle te houden terwijl je een probleem beschrijft op zo’n manier dat de ander je begrijpt. Dit zijn twee voorbeelden van een sterke psychologische mentale gezondheid.
Je bent zelfbewust
Iedereen kent zichzelf. Maar hoe goed eigenlijk? Begrijp jij jouw reacties op bepaalde dingen? Ben je je bewust van je gevoelens en waarom je ze voelt? Wat zijn jouw sterke en zwakke punten? Talenten? Wat vind je leuk en wat vind je minder leuk? Wat heb je nodig en waar geniet je van? Als je jezelf goed begrijpt, dan kun je meer aan, maar je kunt jezelf ook sneller vergeven voor de fouten die je hebt gemaakt en je maakt betere levenskeuzes.
Je voelt je op je gemak in je eigen lichaam
Dit betekent dat je gelukkig bent om jezelf te zijn. Bijvoorbeeld door tijd met jezelf door te brengen op een gelukkige en comfortabele manier. Kun jij alleen zijn zonder entertainment en je nog steeds op je gemak voelen? Leef jij in het nu en denk je niet aan de toekomst, het verleden of aan iets of iemand anders? Lukt het je om een gevoel te voelen, dat gevoel te accepteren en het proberen te begrijpen? Dit zijn allemaal voorbeelden van hoe je je op je gemak voelt in je eigen lichaam.
Je bent bereid om risico’s te nemen
Het vergt veel kracht en veerkracht om jezelf buiten je comfortzone te wagen. Ben jij bereid om dat te doen? Vertrouw je erop dat je fouten kunt maken zonder erdoor tegengehouden te worden? Ken je jezelf goed genoeg om te weten welke dingen het waard zijn? Kun je jezelf vergeven als iets niet lukt? Het vergt inderdaad veel kracht om fouten te maken en daarna door te gaan met je leven.
Maak je geen zorgen als al deze voorbeelden intimiderend klinken. Heel weinig mensen bevatten alle vijf de kenmerken. Je gaat er al op vooruit door er maar één te hebben.
Drie manieren om emotioneel gezonder te leven
Probeer niet altijd je gelijk te halen
Als je de drang loslaat om altijd gelijk te hebben, dan gaat er een nieuwe wereld voor je open. Je krijgt een veel beter beeld van de wereld en zo word je een stuk wijzer. Laat de goed-of-slecht-mentaliteit los en begin jezelf en anderen op een andere manier te zien.
Door tegenstellingen te zien, de waarheid, begrijp je je eigen gevoelens beter (die vaak recht tegenover elkaar staan) en die van anderen. Zo zie je en begrijp je jezelf beter.
Leer en doe mindfulnessoefeningen
Mindfulness, in het heden leven waarbij je je focust op jezelf, op wat jij doet en wat je voelt. Mindfulness is belangrijk om zelfbewust te worden en om je op je gemak te voelen in je eigen lichaam. Ook is het wetenschappelijk bewezen dat mindfulness een positief effect heeft op andere psychologische aspecten.
Probeer je fouten vanuit een andere hoek te zien
Fouten zijn een teken van moed. Als je fouten maakt, betekent het dat je buiten je comfortzone bent getreden en een risico hebt genomen. Door fouten op de juiste manier te maken, ontwikkel je jezelf meer. Je leert meer van je fouten dan van je successen.
Terwijl je zelfbewuster wordt, beter emotioneel communiceert en je meer op je gemak voelt in je eigen lichaam, kun je meer risico’s nemen en daarvan leren. Je vormt diepere relaties die je meer voldoening geven. Uiteindelijk bereik je en ervaar je veel meer dan je ooit had kunnen durven dromen.
Ongekende gevoelens
Dit artikel is geschreven door Jonice Webb, auteur van Ongekende gevoelens. Ongekende gevoelens helpt je om de oude pijn te herkennen, erkennen, omarmen en een plekje te geven.
Lees ook deze artikelen van Jonice Webb:
Verborgen pijn: hoe ziet emotionele verwaarlozing eruit?
Wat als je partner en jij allebei emotioneel verwaarloosd zijn?
7 tekenen dat je emotioneel verwaarloosd bent als kind (en hoe het nu invloed op je heeft)
Jonice Webb is gepromoveerd in de klinische psychologie, was directeur van een aantal poliklinieken en voert inmiddels dertig jaar haar eigen psychotherapiepraktijk. Ze heeft zich gespecialiseerd in het werken met jongeren en relatietherapie.
