Als kind ben je volledig afhankelijk van je verzorgers. Wanneer zij adequaat op je reageren, leer je je als kind veilig te hechten aan hen. De manier waarop je je in je jeugd wel of niet kon hechten heeft veel invloed op je latere relaties. In De emotioneel afwezige moeder schrijft psychotherapeut Jasmin Lee Cori uitgebreid over verschillende hechtingsstijlen. Ben je benieuwd welke stijl jij hebt? Lees dan dit artikel.
Welke hechtingsstijl heb ik?
Lees de volgende beschrijvingen en kijk welke hechtingsstijl het meest op die van jou lijkt. Besef wel dat deze stijlen zijn gericht op volwassenen en op hechte relaties, en niet op de relatie tussen zuigeling en moeder. Bovendien noem ik bij elke stijl maar drie aandachtspunten. Er zijn heel uitgebreide onderzoeksmodellen ontwikkeld, maar deze korte voorbeelden kunnen je een indruk geven.
Stijl A
• Ik ben vaak bang dat romantische partners niet echt van me houden of niet bij me zullen blijven. Ik kan geobsedeerd raken en soms heel jaloers zijn, zelfs in vriendschappen.
• Soms jaag ik mensen weg met mijn verlangen naar nabijheid.
• Ik begrijp niet wanneer anderen mijn behoeften niet lijken te zien. Als ze om me zouden geven, lieten ze me niet zo lijden.
Stijl B
• Ik vind het niet prettig afhankelijk te zijn van anderen. Dat voelt als een opzetje om gekwetst te worden.
• Ik laat anderen mijn kwetsbaarheid liever niet zien. Het liefst zou ik me zelfs helemaal niet kwetsbaar vóélen.
• Ik ben nerveus wanneer iemand te dicht bij me komt.
Stijl C
• Ik voel me op mijn gemak als ik afhankelijk van anderen ben en zij van mij.
• Ik vind het betrekkelijk gemakkelijk om dicht bij mensen te komen.
• Ik vertrouw erop dat er (meestal) anderen zullen zijn wanneer ik ze nodig heb.
Stijl D
• Ik kom dicht bij anderen door aan hun behoeften te voldoen.
• Ik denk dat als ik maar aan genoeg behoeften van anderen voldoe, ze mij niet zullen verlaten.
• Er lijkt geen ruimte te zijn voor de behoeften van ons beiden.
De uitslag
A is de overmatig bezorgde stijl, B is de zelfvoorzienende stijl, C is veilige hechting en D is dwangmatig verzorgend. Er is nog een vorm van hechtingsstijl: gedesorganiseerde hechting. Maar deze vorm van hechting staat voor de afwezigheid van een duidelijke stijl, dus is het veel lastiger om die stijl zelf te identificeren met zo’n testje. Als je jezelf nog steeds niet herkent in deze hechtingsstijlen, zoek dan op internet eens naar langere vragenlijsten die je een beter beeld geven van je hechtingsstijl(en).
Je hechtingsstijl verder onderzoeken
Er zijn veel manieren om je hechtingsstijl nader te onderzoeken; ik noem nog wat zaken die je wellicht opvallen in je leven.
Hoe reageer je als je denkt dat je verlaten wordt?
Een interessante aanwijzing is bijvoorbeeld hoe je reageert als je denkt dat je verlaten wordt. Bij de eerste onderzoeken naar hechtingsstijlen werd moeders gevraagd hun peuters korte tijd alleen te laten om vervolgens opnieuw de kamer in te komen (de Vreemde Situatie-test). De kinderen met de meer defensieve, onthechte stijl (zelfvoorzienend) hadden de meeste moeite om weer contact te maken wanneer hun moeder terugkwam. Vaak negeerden ze haar. Deze kinderen communiceerden eigenlijk: ‘O, ben jij het… Jij bent niet belangrijk voor mij.’ In plaats daarvan focusten ze op waar ze mee bezig waren. De ambivalent gehechte (overmatig bezorgde) kinderen jengelen meer wanneer hun moeder wegging, maar ze toonden weerzin wanneer ze terugkwam, met vertoon van boosheid of hulpeloosheid.
Bedenk wat jouw stijl is geweest in situaties waarin iemand aan wie je gehecht was wegging. Voelde je je te kwetsbaar om dierbaren te laten zien dat je ze miste? Vind je het moeilijk om weer toeschietelijker te worden als ze terugkomen? Ben je zo gefocust op het verlies dat het moeilijk is om dat gevoel los te laten wanneer die persoon terug is (typisch voor overmatig bezorgde, ambivalente hechting)? Wil je ze straffen omdat ze weggingen (zoals overmatig bezorgd/ambivalent gehechte mensen eerder geneigd zijn te doen)? In het onderzoek dat zojuist is beschreven, gaf de manier waarop jonge kinderen reageerden als hun moeder weer contact maakte meer informatie over hun hechtingsstijl dan de manier waarop ze reageerden op de scheiding.
Hoe reageer je op teleurstelling en pijn in belangrijke relaties?
Ik geloof dat onze elementaire veiligheid of onveiligheid ook wordt weerspiegeld door onze reactie op teleurstelling en pijn in belangrijke relaties. Wat gebeurt er bij jou vanbinnen wanneer iemand je heeft teleurgesteld? Misschien verwachtte je wel dat je erkenning zou krijgen voor een belangrijke gebeurtenis in je leven en werd dat helemaal vergeten.
Voel je je verpletterd, ook al gaat het om iets kleins? Zorg je ervoor dat je wat minder emotioneel betrokken raakt? Wil je de ander een beetje straffen? Probeer je het voor jezelf onbelangrijk te maken en verberg je je teleurstelling, of kun je die laten zien?
Veilige hechting geeft meer veerkracht en laat ons expressiever zijn. Ik verwacht dat mensen met een meer zelfvoorzienende stijl hun gevoelens van pijn en teleurstelling (en ook hun verlangen naar nabijheid) en mensen met een overmatig bezorgde stijl zulke gevoelens misschien meer accentueren, dat ze eventueel schuldgevoelens inzetten in een poging om een hechtere relatie te vormen. (Ik focus op deze beide subtypes van onveiligheid, omdat daar het meeste onderzoek naar is gedaan en omdat er het meest over wordt gepraat.)
Kun je meer dan één stijl hebben?
Je kunt zeker eigenschappen van meer dan een van deze stijlen vertonen. In plaats van te zeer te focussen op een van deze categorieën is het misschien nuttiger om te kijken naar de diverse spectrums die je ermee in verband kunt brengen, zoals hoe gemakkelijk je je bijvoorbeeld voelt bij onafhankelijkheid en het tonen van kwetsbaarheid, hoe goed je nabijheid verdraagt, hoe goed je met gevoelens kunt omgaan, je gevoel van veiligheid en gewenst-zijn.
Misschien is het ook nuttig deze kwesties te zien als eigenschappen van specifieke relaties. Zoals een kind verschillende hechtingsstijlen kan laten zien bij beide ouders, zo laten wij ook een keur aan hechtingseigenschappen zien in verschillende volwassen relaties. Het is waardevol om die stijlen beter te bekijken, omdat je die elementen dan belicht en patronen ontdekt. Het is ook de moeite waard om te bedenken dat deze patronen voor het eerst zijn gevormd in onze belangrijkste vroege relaties.
Fragment uit: De emotioneel afwezige moeder
De emotioneel afwezige moeder
Herken je je in een van de onveilig gehechte stijlen? Dan kan het interessant zijn om De emotioneel afwezige moeder van Jasmin Lee Cori te lezen. In dit boek gaat ze uitgebreid in op hechting en specifiek op de situatie waarin je moeder niet voldoende aanwezig was, al was ze wel in dezelfde ruimte.
Lees verder over deze onderwerpen:
Moederwond: waarom een emotioneel afwezige moeder haar kind niet kon geven wat het nodig had
Pijn in de relatie met je moeder: zo word je heel (6 adviezen van een therapeut)
Verlatings- of bindingsangst: hoe de moederwond jouw relaties saboteert
Heb jij verlatingsangst? Kom erachter dankzij deze checklist (dit zijn dé kenmerken)
Heb jij bindingsangst? Kom erachter dankzij deze checklist (dit zijn dé kenmerken)
