Chinese geneeskunde & voeding: dit kun je doen om je waterelement in balans te brengen
Door redacteur
In veel voedingsmiddelen die we dagelijks consumeren zit zout. Hierdoor kan de yin verzwakken en een yin-leegte ontstaan. Dr. Klaus Birker en Dr. Michael Grandjean, auteurs van Traditionele Chinese geneeskunde, leggen in dit artikel uit wat je kunt eten en drinken om je waterelement te versterken.
Weet je niet welk element jij bent? Doe hier de test: Welk element ben jij? Vuur, aarde, lucht of water?
Een teveel aan zout
De smaak die met het waterelement verbonden is, is zout. Voeding in West-Europa is zeer rijk aan zout. Brood, worst en kaas zijn onopgemerkte bronnen van zout. Ook mineraalwater bevat vaak zeer veel zout. Wanneer we toch naar het zoutvaatje grijpen, krijgen we te veel van het ‘goede’. Het gevolg van de hoge zoutconsumptie is veel dorst. De zoute smaak heeft een uitdrogend karakter. Wanneer we veel drinken, moeten de nieren veel presteren, wat verzwakking betekent. Vanuit het gezichtspunt van de Chinese voedingsleer mag de hoeveelheid die men drinkt niet te groot zijn. Ieder mens merkt wel hoeveel hij dient te drinken. Kleine hoeveelheden verwarmende dranken zijn vaak genoeg.
Een groter probleem is het feit dat veel mensen met een hoge zoutconsumptie mineraalwater drinken, dat extra zout bevat, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat. Om de zoute smaak te compenseren is vaak een grote hoeveelheid koude drank nodig. Deze koude drank leidt tot een verzwakking van de functiekring aarde. Het resultaat is een milt-chi-leegte. Op een later tijdstip kan er een nier-yang-leegte met een gevoel van innerlijke koude ontstaan. De aan te bevelen dagelijkse hoeveelheid te drinken vocht is sterk afhankelijk van de energetische situatie van het individu.
Vicieuze cirkel
Wanneer men de cyclus van de vijf elementen op het leven toepast, behoort de ouderdom tot het element water (waarbij nieren, winter, koude enzovoort, zijn ingedeeld). Met grote hoeveelheden vocht verzwakt men het element water verder. De eis van drie liter vocht per dag kan dan niet staande worden gehouden. Het is op z’n minst belangrijk de zoute smaak, die ook in mineraalwater overheerst, te beperken. Zoutarm water en warme dranken zijn aan te raden. De zoute smaak is ingedeeld bij de nieren. Een overmaat aan zoute voedingsmiddelen droogt uit en kan daardoor yin verzwakken. De nieren zijn de grondslag van yin. Bij een yin-leegte kan yang oppermachtig worden. Dominerende yang kan yin vervolgens uitputten. Dat is de vicieuze cirkel. Juist in onze samenleving met haar nadruk op yang is het belangrijk yin te voeden.
Hart-yang
Er is een samenhang tussen nier-yin en hart-yang. Niervocht houdt hartvuur onder controle, en andersom. Er bestaat een meridiaan die hart en nieren met elkaar verbindt. In de overgangsjaren kan de afkoelende invloed van nier-yin ontbreken. Vaak valt dan op te merken dat vrouwen belangstelling ontwikkelen voor nieuwe dingen, of nieuwe hobby’s krijgen. De oorzaak daarvan is dat hart-yang oppermachtig lijkt, omdat tijdens de overgang de neiging tot een nier-yin-leegte overheerst. Een nier-yin-leegte komt tot uiting in een gevoel van zwakte in het lendenwervelgebied. Voortijdige ejaculaties en nachtelijk urineren komen voor. Hitte in het hart leidt tot prikkelbaarheid, slaapstoornissen, hartkloppingen
en geheugenstoornissen.
Voedingsmiddelen die yin versterken
Het voedingsadvies bij deze disharmonieën is erop gericht yin te versterken en yang te verminderen. Levensmiddelen die sappen opwekken en een koel karakter hebben, hebben een stimulerend effect op nier-yin. Lotuszaad en kastanjes hebben een gericht effect op nier-yin.
Als yang-verlagend, dus om de geest te kalmeren, kunnen gerst, runderbouillon, selderie, sla, bananen, appels en asperges worden genoemd. Een kalmerende invloed op de geest hebben ook oesters, rijst, tarwe, paddenstoelen en rozemarijn. Na dagen van geestelijke inspanning werken witbier, hop- en melissethee zeer ontspannend. Niet alleen het element hout, maar ook de geest – shen – wordt tot rust gebracht, en men valt eerder in een rustige slaap.
Lees ook: Chinese geneeskunde & voeding: dit kun je doen om je aarde-element in balans te brengen
Voedingsadvies bij een bloedleegte
In de vorige paragraaf kwam de yin-leegte ter sprake. Het hoeft niet altijd tot een yin-leegte te komen. Een bloedleegte kan het voorstadium zijn. Vrouwen lijden hier vaak aan. Door de menstruatie verliezen vrouwen bloed. Anderzijds is een bloedleegte vaak de oorzaak van gynaecologische stoornissen. Het kan ontstaan door onevenwichtigheden in de functiekring milt of nieren. De milt onttrekt belangrijke grondstoffen aan de voeding om bloed te vormen; de nieren stellen jing ter beschikking. Ook hier moeten we volgens de voedingsleer het midden versterken. Bovendien zijn er ook enkele voedingsmiddelen die gericht het bloed versterken. Dat zijn onder meer lever, echte bijvoet en mochi (gestampte, zoete rijst). Verder versterken verfrissende voedingsmiddelen het bloed. Daartoe behoren veel groentesoorten, salades en de meeste fruitsoorten. Versterking van de milt dient bij een bloedleegte dus te gebeuren met neutrale voedingsmiddelen, de opbouw van bloed met verfrissende voedingsmiddelen. Deze zouden natuurlijk volgens het seizoen, dus vooral ’s zomers, moeten worden gebruikt.
Dit is een fragment uit: Traditionele Chinese geneeskunde
Traditionele Chinese geneeskunde
Michael Grandjean en Klaus Birker lichten de filosofie, diagnostiek en behandelmethoden van de traditionele Chinese geneeskunde toe in het standaardwerk 'Traditionele Chinese geneeskunde'.
Lees verder:
Chinese Geneeskunde: overwin je angst en versterk de energie in je nieren
Ben jij een vuur-type? Drie gangbare symptomen van disbalans bij vuur
Chinese geneeskunde en de vijf elementen: hoe angst je saboteert (+ transformeer je angst)
Inspirerend leven bestaat uit een geweldige, kleine redactie. Voor meer informatie, bekijk de 'Over ons'-pagina.
