“Weet dat een giftige relatie niet zonder gevolgen blijft. Meestal vind jij jezelf op een gegeven moment terug op de bodem van de put,” waarschuwt Mjon van Oers, auteur van Narcistisch misbruik in de liefde. Ze laat in dit artikel zien hoe je uit een ongezonde relatie kunt stappen en jezelf kunt ‘ontgiften’.
Een giftige relatie gaat ten koste van je zelfvertrouwen, respect, loyaliteit, privacy, spontaniteit, vrienden, levensvreugde, werk, liefde, vertrouwen, creativiteit, spiritualiteit, energie en je gedachten.
Weggaan of blijven?
Waarschijnlijk zijn er genoeg redenen te verzinnen die jou nu nog in een ongezonde relatie houden. Je denkt misschien: scheiden is niet goed voor de kinderen, ik kan het me financieel niet veroorloven, ik heb geen baan, ik zou moeten verhuizen, hij/zij zal het me moeilijk maken, ik ben bang, ik wil niet alleen zijn… Maar zijn dat redenen om in een giftige relatie te blijven? Zo nee, is het dan niet tijd om heel snel iets anders te gaan doen?
Geestelijk en lichamelijk beschadigd
Misschien twijfel je nog of wil je liever in de ontkenning blijven. Weet dan dat een giftige relatie niet zonder gevolgen blijft. Meestal vind jij jezelf op een gegeven moment terug op de bodem van de put, aan het eind van je Latijn.
Een giftige relatie gaat ten koste van je zelfvertrouwen, respect, loyaliteit, privacy, spontaniteit, vrienden, levensvreugde, werk, liefde, vertrouwen, creativiteit, spiritualiteit, energie en je gedachten. Als ruil krijg je zijn of haar negativiteit, angsten, wantrouwen en jaloezie. Dit kan alles bepalend worden in je leven en maakt jou al snel tot een geestelijk en lichamelijk wrak.
Als je de beslissing hebt genomen om te ontsnappen uit een giftige relatie, vraagt het van jou om jezelf en je leven opnieuw op te bouwen. Je staat meestal voor grote veranderingen en hebt hiervoor tools en ondersteuning nodig. Als je boos bent vanwege de oneerlijke behandeling en de situatie waarin je nu zit, gebruik deze woede dan om jezelf te motiveren en positieve acties te ondernemen.
Pas op voor de valkuilen
Onthoud: wanneer giftige mensen worden geconfronteerd met het einde van een relatie, raken ze al snel in paniek. Dit kan resulteren in iets wat ‘hoovering’ heet. Dit gedrag is vernoemd naar de stofzuiger Hoover: ze proberen jou terug te zuigen in de relatie. Ze kunnen plotseling heel aardig worden of zeggen dat jij hun ware liefde bent. Ze tonen spijt en doen alsof ze alles wat ze verkeerd hebben gedaan, begrijpen.
Misschien lijken ze op dat moment oprecht, maar in feite kunnen ze vaak heel goed toneelspelen. Begrijp dat elke vriendelijkheid er alleen maar op is gericht om jou in de relatie terug te zuigen. Maar dat heeft geen enkel effect als jij standvastig bij je beslissing om te vertrekken blijft.
Je hoeft alleen maar de eerste stap te nemen. Ook al voel jij je misschien nu nog heel erg hopeloos, door de eerste stap te zetten en de beslissing te nemen om géén contact of indien nodig alleen minimaal contact te hebben, nemen je zelfvertrouwen en kracht toe. En dan wordt de rest ook gemakkelijker.
Ontgiften
Zonder contact krijg je duidelijkheid over de situatie en de schade die je hebt geleden. Je bent niet in staat om de schade volledig te herkennen als je nog in contact bent met je giftige ex. Het heeft geen enkel effect als je probeert van de giftige invloed af te komen, maar ondertussen steeds weer vergiftigd wordt. Met andere woorden; wanneer je nog steeds verbonden bent met die persoon, kun je niet verwachten dat jij jezelf ervan kunt ontgiften. Het is dan ook nodig om de bron van het gif zo radicaal mogelijk te verwijderen uit je leven.
De harde waarheid ontkennen
Je kunt in een ongezonde relatie het gevoel krijgen dat je ware zelf is verwoest. De kern van dit probleem is te vinden in cognitieve dissonantie en ontkenning. Cognitieve dissonantie doet zich voor wanneer je tegenstrijdige overtuigingen hebt, waarbij je de greep op de realiteit verliest en jezelf steeds verder in twijfel trekt. De constante ontkenning betekent dat jij je algehele waarheid en realiteit onderdrukt, wat de cognitieve dissonantie alleen maar verergert. Dit alles kan je ziek maken.
Je wilt niet toegeven dat de situatie slecht is en je bedenkt excuses voor het onaanvaardbare gedrag van je partner.
Je kunt deze verdedigingsmechanismen opzij zetten: door géén contact te hebben met je ex. Wanneer je ontdekt en begrijpt wat er met jou in de relatie is gebeurd, kun je deze afstand makkelijker accepteren.
Adviezen: dit kun je doen na het verbreken van een ongezonde relatie
- Houd een dagboek bij; het is een van de beste vormen van zelfhulptherapie.
- Bescherm je brein tegen onnodige onrust. Neem een mediapauze, kijk geen tv, bemoei je niet met het wereldnieuws. Richt je aandacht volledig op jezelf en op je herstel.
- Verzamel de eerste weken informatie en bezoek websites en (online) steungroepen. Dit helpt enorm om sterk te blijven en geen contact te hebben met je ex.
- Beweeg! Ga bij voorkeur elke dag naar buiten voor een flinke wandeling in de natuur. Doe iets om of in het huis, zoals tuinieren en huishoudelijk werk. Of ga naar een sport- of fitnessclub.
- Zorg voor ondersteuning en warme contacten. Vraag om hulp.
Doe je verhaal!
Een echt giftige relatie is vaak vernietigend voor je fysieke, emotionele en spirituele welzijn. Het gaat ten koste van je levenskracht en energie. Om die reden heb je hulp nodig. Meestal heb je verschillende soorten hulp nodig om ́uit de relatie te komen: hulp van experts, praktische hulp, emotionele ondersteuning en hulp van lotgenoten. Omring jezelf met mensen die van je houden en die, wanneer het geloof in jezelf hapert, jou ondersteunen.
Wanneer je niet meer om de harde waarheid van de destructiviteit in je relatie heen kunt, is het verstandig om jouw waarheid te delen. Het eerste wat je moet doen: ga praten met mensen die begrijpen wat jij doormaakt. Onderneem actie! Je kunt niet in een giftige situatie blijven. Neem contact op met iemand die je vertrouwt wanneer je er niet alleen uitkomt.
Narcistisch misbruik in de liefde
Wil je meer weten over jezelf herontdekken na narcistisch misbruik en hoe je dat kunt doen?Narcistisch misbuik in de liefde van Mjon van Oers helpt je hierbij. De 50 vragen en antwoorden in dit boek gaan onder andere in op kenmerken van narcisme, de gedragingen van een narcist, de bijdrage van jouw eigen gedrag en wat je kunt doen om je eigen leven weer terug te krijgen. Dit boek is geschikt voor iedereen die verwikkeld is (geweest) in een narcistische relatie, maar ook voor mensen die narcisme meemaken in hun omgeving en er meer over willen begrijpen.
Lees ook deze artikelen over ongezonde relaties:
25 tekenen dat je een ongezonde relatie hebt
Hoe kun je een beter leven creëren na een narcistische relatie?
Ontgiften van een narcistische relatie
Mjon van Oers is een toonaangevende autoriteit op het gebied van narcisme in relaties. Haar pioniersgeest levert transformerende publicaties op, waarmee ze al duizenden vrouwen én mannen geholpen heeft om te herstellen van narcistisch misbruik. Zij is sinds 1992 zelfstandig auteur en schrijft (ook) over bewegen, gezondheid, mens en relaties. Haar publicaties, onder andere over narcisme, verschenen in diverse tijdschriften, online artikelen, e-books en boeken. Mjon schrijft niet alleen, zij geeft ook workshops, lezingen en inspireert als trainer.
