“Het bericht dat je niet meer beter wordt kan je totaal overspoelen. Het is het laatste wat je wilt horen,” schrijft Eveline Tromp, auteur van Als je hebt gehoord dat je niet meer beter wordt. In dit artikel leeft ze met je mee, beschrijft ze de gevoelens en sluit ze af met een liefdevolle boodschap.
Verdriet overmant je en kan je tijdelijk helemaal uit het lood slaan.
Het bericht dat je niet meer beter wordt kan je totaal overspoelen. Het is het laatste wat je wilt horen. Er komt van alles naar boven. Verdriet over niet goed bestede tijd, angst voor wat er nog komen gaat, vechtlust om eruit te halen wat erin zit. En wie weet komt er nog net op tijd een nieuw medicijn. Dus ook hoop past bij deze tijd en is gerechtvaardigd. Te midden van deze wirwar aan gedachten en gevoelens wil je overeind blijven.
Verdriet
Intense gevoelens van verdriet. Het zijn vaak de eerste emoties die na zo’n ingrijpend bericht naar boven komen. Soms gaat verdriet gepaard met verontwaardiging: je hebt toch zo je best gedaan, alle voorgestelde behandelingen doorlopen en alle mogelijke kuren doorstaan, je gehouden aan de richtlijnen, je rust genomen, gelet op je voeding en vitaminen en aandacht besteed aan allerlei andere zaken waarvan men zei dat ze verschil konden uitmaken. En dan toch…
Verdriet overmant je en kan je tijdelijk helemaal uit het lood slaan. Dat is vanzelfsprekend, je omgeving zal er begrip voor hebben. Het is fijn als je de ruimte neemt en krijgt om je verdriet te delen. Om te huilen en erover te praten, en als het nodig is om te schreeuwen en te slaan. Verdriet verdwijnt niet vanzelf. Het is belangrijk dat je je gevoel serieus neemt, aandacht geeft en doorleeft. Als dat niet gebeurt, blijft de zwaarte aan je kleven. En dit staat gelukkige momenten in de toekomst in de weg.
Soms kan het lijken of de heftigheid van de pijn even afzwakt en uit beeld verdwijnt, vaak doordat je wordt afgeleid door allerlei gebeurtenissen om je heen. Maar zodra er meer rust is, komen al die pijnlijke gevoelens ongevraagd weer naar boven en beginnen opnieuw je aandacht en energie op te eisen.
Lees ook: Hoe je kunt omgaan met verlies en verdriet (3 adviezen van een psycholoog)
Hoop en verlangen
Verlenging van de voorlaatste fase van je leven leidt aan de ene kant tot hoop en verlangen, aan de andere kant tot onzekerheid en angst. Leven in de wetenschap dat je binnen een bepaalde tijd zult sterven is een hele opgave. Hoe geef je kwaliteit, inhoud en betekenis aan de tijd die je nog hebt? Hoe kun je enerzijds met twee benen in het leven staan en genieten waar het kan, terwijl je aan de andere kant tijd besteedt aan het afronden van je leven, aan het rondmaken van je levensloop? Dat is waarbij dit boek behulpzaam kan zijn.
De Amerikaanse psycholoog Dr. Lawrence LeShan verwoordt het zo: live life to he utmost but be prepared to say goodbye. Hij noemt het een tweesporenbeleid. De twee sporen beloop je niet na elkaar maar naast elkaar. Tegelijkertijd dus het leven ten volle beleven én je af en toe, op gezette tijden, voorbereiden op het afscheid. Je doet in deze fase de masterclass in het leven en verdient daarbij alle steun.
Een tijd met veel mogelijkheden
Voorop staat dat er in de voorlaatste en laatste levensfase nog veel mogelijk is en dat er bovendien nog een heleboel te doen valt. Het is een periode die niet alleen met gevoelens van verdriet en zinloosheid gevuld hoeft te zijn. Je kunt op een andere manier nog veel tot stand brengen. Zo kan deze levensfase uitgroeien tot een tijd met veel mogelijkheden voor degene die afscheid moet nemen en tot een bron van intense en waardevolle herinneringen voor de dierbaren.
Als we onszelf trainen om onder alle omstandigheden liefdevol met onszelf om te gaan én als we oefenen om steeds met onze aandacht in het huidige moment te verblijven, kunnen we elke situatie aan.
Liefde en aandacht zijn onze altijd beschikbare innerlijke hulpbronnen. Zij geven ons elke keer weer de mogelijkheid om een waardevolle inhoud te geven aan ieder moment van ons leven, wat het leven ook op ons bord legt.
Fragment uit: Als je hebt gehoord dat je niet meer beter wordt.
Als je hebt gehoord dat je niet meer beter wordt
Heb je gehoord dat je niet meer beter wordt? Deze tijd lastig om door te navigeren door alle emoties, gevoelens en wat erbij komt kijken. Als je hebt gehoord dat je niet meer beter wordt gidst je door deze moeilijke tijd. Het is een dierbaar en waardevol koesterboek voor patiënten in de voorlaatste fase van hun leven en hun dierbaren.
Lees verder:
- Wijsheid van Eckhart Tolle: 5 troostende inzichten tijdens negatieve gebeurtenissen
- Omgaan met rouw en verdriet; gezien vanuit de Chinese Geneeskunde
- Hoe je kunt omgaan met verlies en verdriet (3 adviezen van een psycholoog)
- Verdrietig, boos of angstig? Zó verwerk je heftige emoties snel en blijf je er niet in hangen
Eveline Tromp houdt zich al meer dan 30 jaar bezig met de begeleiding van mensen met kanker of andere levensbedreigende aandoeningen. Door haar werk als psycho-oncologisch therapeut heeft zij veel ervaring met de ondersteuning van mensen die te horen hebben gekregen dat zij niet meer beter zullen worden.
