Baking soda (zuiveringszout): wat is het en waar kan je het voor inzetten?
Door Marjolein Dubbers
Is de keuken jouw domein en ben je daarin druk in de weer met (gezonde) lekkernijen? Dan heb je vast al eens gehoord van baking soda. Maar wat is het precies en waar kan je het voor inzetten? Ik verklap je alvast dat het gebruik van dit speciale goedje veel verder gaat dan koken en bakken. Tijd om dit multifunctionele product eens onder de loep te nemen.
Meer spelers op de markt
Iedereen kent bakpoeder. Je koopt het in van die kleine zakjes. Het wordt gebruikt om beslag of deeg te laten rijzen. Het eindresultaat is een luchtig baksel. Daarnaast geeft bakpoeder het gebruikte meel ruimte om goed te garen.
Toch zijn er meer spelers op de markt als het gaat om het laten rijzen van deeg. En eigenlijk zijn die allemaal wat minder bekend. Zo heb je zelfrijzend bakmeel, gist, desem en….baking soda.
Baking soda en bakpoeder, is dat niet hetzelfde?
Bakpoeder versus baking soda
Bakpoeder is niet hetzelfde als baking soda. Ondanks dat ze er allebei voor zorgen dat het baksel rijst, heeft het niet dezelfde samenstelling. Hoe zit dat?
Bakpoeder kan je zien als een totaalpakketje wat samengesteld is uit natriumbicarbonaat (ook wel zuiveringszout genoemd), een zuur (meestal citroenzuur), een stabilisator en soms wat maiszetmeel. De stabilisator dient om het poeder droog te houden om voortijdig reageren te voorkomen.
Baking soda bestaat uit alleen natriumbicarbonaat, zuiveringszout dus. Het is dus een onderdeel van bakpoeder. (Om verwarring nog wat groter te maken wordt voor baking soda naast zuiveringszout en natriumbicarbonaat ook nog andere termen gebruikt zoals baksoda, bicarbonaat en dubbelkoolzure soda).
Zuiveringszout is puur natuur
Zuiveringszout is een zacht en wit mineraalzout met heel fijne korreltjes. Het komt gewoon in de natuur voor en kan gewonnen worden wanneer zoutmeren verdampen.
Bicarbonaat (dus zonder het woordje natrium) is zelfs een essentieel, natuurlijk voorkomend onderdeel in ons lichaam. Het is een belangrijke PH buffer in ons bloed. Het moet voldoende in ons lichaam aanwezig zijn om de zuur-base balans in evenwicht te houden. Klik hier als je meer wilt lezen over de zuur-base balans.
Baksels houden van zuur
Naast vocht en warmte zorgt de combinatie van zuur en zuiveringszout ervoor dat het beslag goed gaat rijzen. Dit proces ontstaat doordat rijsmiddelen gassen vormen in het deeg of beslag. Doe een zuurtje (bv azijn of citroensap) en zuiveringszout maar eens bij elkaar in een kommetje en je zult zien dat het enorm gaat bruisen. Het is daarmee een bekend scheikundig proefje. Dat gebeurt ook in de oven, alleen dan wat meer gelijkmatig.
Puur en alleen baking soda zorgt er niet voor dat jouw taart of brood mooi omhoog komt. Daarom staat er in een recept met baking soda altijd ook een zuur vermeld. Dat kan bijvoorbeeld citroen(sap) zijn of azijn.
Baking soda en zuur samen vormen de gouden combinatie om beslag en deeg mooi te laten rijzen
Bakpoeder vervangen voor baking soda, kan dat?
Als je in een recept baking soda wilt gebruiken in plaats van bakpoeder, zul je dus zelf een zuurcomponent moeten toevoegen. In een klein beslag is een theelepel meestal al genoeg. Voor 3 theelepels bakpoeder hoef je maar 1 theelepel baking soda te gebruiken. Baking soda heeft een krachtige werking.
Theoretisch kan je het één dus voor het ander vervangen. In de praktijk blijkt daarentegen dat het ene recept beter reageert op bakpoeder of juist op baking soda. Of juist de combinatie van die twee. Dat is een kwestie van uitproberen!
Waarom baking soda in plaats van bakpoeder?
Als bakpoeder al zo’n mooi totaalpakketje is, waarom zouden we dan kiezen voor baking soda?
Baking soda is een van de meest natuurlijke rijsmiddelen die we hebben om mee te bakken. Door daarnaast zelf een zuurtje toe te voegen houd je alle gebruikte ingrediënten zelf in de hand. Kant- en klare bakpoeders bevatten vaak extra toevoegingen om de boel gemengd en goed houdbaar te houden. Wil je toch graag bakpoeder, dan is wijnsteenbakpoeder de gezondste optie. Het bevat een natuurlijk zuur (wijnsteenzuur) en het wijnsteen zelf fungeert tegelijkertijd als stabilisator. Deze twee worden toegevoegd aan het zuiveringszout. Je vindt wijnsteenbakpoeder in biologische winkels.
Maar er is nog een reden waarom baking soda niet in jouw keukenkastje mag ontbreken!
Baking soda in de rest van het huis
Baking soda blijkt namelijk van alle markten thuis. Verwar het niet met gewone soda (natriumcarbonaat), want dat is niet geschikt voor consumptie. De baking soda die je ook voor andere doeleinden kunt inzetten is dus de echte baking soda: natriumbicarbonaat
Het is een zeer milieuvriendelijk alternatief voor chemische schoonmaakmiddelen. De naam zegt het eigenlijk al: zuiveringszout, het zuivert op basis van heel fijn poeder. Je kunt het echt voor oneindig veel doeleinden gebruiken. Hieronder wat inspiratie maar er zijn veel meer toepassingsmogelijkheden. En ja, deze tips werken echt!
Vervang chemische schoonmaakmiddelen door baking soda en je lichaam zal je dankbaar zijn
- Schuurmiddel
Dit is eigenlijk wel de toepassing die het beste werkt van allemaal. Baking soda blijkt vanwege de fijne deeltjes een perfect schuurmiddel. Denk aan het schoon krijgen van aangekoekte (stalen) pannen, tegels, voegen, gaspitten, badkamervloer etc. - Kalkaanslag in het toilet (of waar dan ook)
Doe een kopje (huishoud)azijn samen met een kopje baking soda in de toiletpot. Laat minstens 15 minuten (en bij hardnekkige kalkaanslag een nachtje) weken. Je zult zien dat de combinatie met azijn meteen een bruisend effect veroorzaakt. Borstel het toilet daarna goed schoon. - Koffie- en theeaanslag
Heb jij ook wel eens van die zwarte kringen in je kopje die je er maar moeilijk afkrijgt? Een theelepeltje baking soda met wat water en een schuursponsje is alles wat je nodig hebt voor stralend schone kopjes en glazen. - Vlekverwijderaar
Week kleding in een sopje met twee eetlepels baking soda en wat citroensap. Vlek verdwenen! Ook ideaal als inweekmiddel voordat de kleding de wasmachine in gaat. - Allesreiniger
Vul een klein emmertje sop met twee eetlepels baking soda en activeer dit met azijn- of citroensap. En poetsen maar! Een goedkopere allesreiniger bestaat er bijna niet. - Luchtjes in de koelkast
Zet een schoteltje met baking soda in de koelkast. Vervang het wanneer je merkt dat de luchtjes weer terugkomen. - Verfrissen van stoffen bekleding
Denk aan je bank, stoelen of autostoelen. Bestrooi met een dun laagje baking soda. Laat een kwartiertje liggen en zuig op met de stofzuiger. Dezelfde methode werkt met vloerkleden, matrassen, knuffels of gympen die wel een opfrissertje kunnen gebruiken. - Bloemen
Een theelepeltje baking soda bij het water in een vaas zorgt ervoor dat de bloemen langer mooi blijven. - Schoonmaken van groenten en fruit
Was je groenten en fruit voortaan met een beetje baking soda en eventuele resten bestrijdingsmiddelen zullen effectiever verdwijnen.
Baking soda in je badkamerkastje
Zet ook maar gerust wat baking soda klaar in je badkamer, want tijdens het opfrissen van jezelf komt dit goedje ook goed van pas.
- Als tandpasta
Doordat baking soda een licht schurend effect heeft, is het heel geschikt als onderdeel van zelfgemaakte tandpasta. Op internet vind je meerdere recepten met o.a. kokosolie. - Deodorant
Ik durf het bijna te zweren, geen enkele deodorant werkt zo effectief als baking soda. Dat komt waarschijnlijk omdat het een sterke antibacteriële werking heeft. Het slibt de poriën niet dicht (en dat is maar goed ook!) waardoor je er niet mínder van gaat zweten, maar het wel de geur elimineert.
Je kunt het gewoon puur gebruiken. Even je vingers natmaken en een beetje op je oksels deppen. Wil je een lekker geurtje en/of een betere smeerbare deodorant dan kan je het in een potje mengen met wat extra vierge kokosolie en/of etherische olie. Onderaan dit artikel vind je een makkelijk recept om zelf uit te proberen! Er zijn ook kant- en klare blikjes te koop op basis van baking soda.
Inwendig gebruiken?
Er zijn ook mensen die baking soda inwendig gebruiken. Dus een eetlepel oplossen in een glas water en dat opdrinken. Maar het gezonde effect daarvan is nooit echt bewezen. Er zijn wel wat onderzoeken gepubliceerd maar die zijn vaak flinterdun. Het is bovendien niet ongevaarlijk.
Wanneer je natriumbicarbonaat in pure vorm, onbeschermd of opgelost in vloeistof inneemt, komt het in contact met maagzuur waarbij een chemisch reactie ontstaat. Weet je nog, dat bruisende verhaal? Dat gebeurt dus ook in je maag. En daar wil je liever niet. En zeker niet op de langere termijn. Het kan voor gasvorming, maag- en hoofdpijn zorgen. Bij 50% van de gebruikers van natriumbicarbonaat veroorzaakt het direct diarree en buikkramp. (1)
Baking soda voor inwendig gebruik, wij raden het je niet aan
Het feit dat baking soda soms inwendig wordt aanbevolen heeft te maken met wat je hierboven al hebt kunnen lezen: het is een lichaamseigen stof (bicarbonaat) dat zuren aan zich bindt. Het zorgt ervoor dat het bloed licht alkalisch (basisch) blijft. Het klinkt dus misschien logisch om het in te zetten in een lichaam waarin zich teveel zuren vormen. Ook zou het helpen bij maagzuurklachten, als natuurlijk probioticum en als hulpje om afvalstoffen te verwijderen. Maar hiervan is dus te weinig gedegen wetenschappelijk bewijs.
De enige mogelijkheid om baking soda veilig in te nemen is door middel van een capsule. Dokter dit nooit zelf uit, maar doe het alleen onder behandeling én aanraden van een arts of professioneel therapeut.
Veilig en dus uitwendig
Gebruik baking soda thuis dus alleen voor uitwendig gebruik. Behalve dan een kleine hoeveelheid als rijsmiddel in je baksels. Ik ben benieuwd waar jij het allemaal voor inzet, want de toepassingen zijn echt eindeloos. Laat het hieronder vooral weten. En wanneer ga jij de deodorant maken?
Homemade crème-deodorant
Dit heb je nodig voor een potje vol
6-7 el kokosolie (extra vierge)
4 el maizena of arrowroot
4 el baking soda
3 el amandelolie
Optioneel: paar druppeltjes etherische olie (lavendel bijvoorbeeld) voor een lekkere geur
Zo maak je het
Smelt de kokosolie in een klein steelpannetje. Meng de baking soda met de maizena/arrowroot. Doe de andere ingrediënten erbij en meng met de kokosolie. Roer goed door. Gebruik eventueel een kleine garde om de klontjes eruit te kloppen. Giet in een glazen potje en laat opstijven. Gewoon op kamertemperatuur gebruiken. Wanneer je altijd met schone vingers werkt, of een klein spateltje gebruikt, blijft de deodorant zeker een paar maanden goed.
Geschreven door Eva Snijders. Bron: Energiekevrouwenacademie.nl
Eet meer energie
Eet meer energie is de ultieme gids voor voor iedereen die op zoek is naar meer energie om een vrolijk en vitaal leven te leiden.
Misschien vind je deze artikelen ook interessant:
- Salie: de geneeskrachtige werking en voordelen van dit wonderplantje (+theerecept)
- Hoe een glas citroenwater kan helpen om chronische ontstekingen (en meer narigheid) te verdrijven
- 5 signalen dat je hormonen uit balans zijn (+ 5 tips)
De website van Marjolein Dubbers, energiekevrouwenacademie.nl, wordt jaarlijks door meer dan 2 miljoen bezoekers bezocht. Marjolein is food- en lifestylecoach en heeft een passie voor de gezondheid van vrouwen.
Heb het ook ontdekt als schoonmaakmiddel, als sneeuw voor de zon verdwijnt het vuil. Had een Hertenschedel van stof aan de wand. Mooi voorzichtig ondergedompeld in een emmer lauw water met een zakje bakpoeder. Daarna afgespoeld onder de kraan en laten drogen. Ziet er weer uit als nieuw. Gaat het ook met mijn kerstfiguren proberen, die zijn ook al wat jaartjes oud maar nog te leuk om weg te gooien. En nu is het weer er goed voor om het buiten weer op te laten drogen . Was inderdaad opzoek naar wat dit goedje eigenlijk doet in je lichaam als je het teveel inneemt vanwege de chemische reactie. Bedankt voor de informatie.