Mijn groente en fruit haal ik graag bij de boerenwinkel een dorpje verderop. Alle etenswaren liggen in houten bakken uitgestald en je kunt wat je koopt zelf in papieren zakjes doen, een soort self service. Vanmorgen was er een moeder in de winkel met twee dochters van drie en zes, waarvan het jongste kind bij de kassa een appel in de hand had. De moeder reageerde verontwaardigd: ‘Dat mag je toch zomaar niet pakken! Foei, leg maar gauw terug.’ Ook de kassa-dame zei: ‘Je krijgt van mij een appeltje als mamma heeft afgerekend, maar niet zelf pakken.’ Het kind keek met grote verbaasde ogen. ‘Ze snapt het niet helemaal, daar is ze nog te klein voor,’ zei de moeder en ik hield wijselijk mijn mond.
Maar het kind snapte het wel degelijk! Moeder pakte ook zelf van alles uit de bakken en het meisje deed gewoon haar moeder na. Gek genoeg snapte moeder en de kassajuffrouw beide de logica er niet van. Even later vervolgde ik mijn weg richting bouwmarkt, waar een vader vloekte omdat hij iets liet vallen. Het zoontje in de winkelwagen herhaalde de vloek en de vader zei: ‘He, dat zeg je niet hoor, dat mag niet.’ Ook dit kind keek vader verbaasd aan.
Gedrag kopiëren
Zijn we ons er wel bewust van dat kinderen ons gedrag kopiëren? Wat mij opvalt uit de hierboven genoemde voorbeelden, is dat de volwassenen reageren vanuit een moralistisch idee over wat hoort en niet hoort en van daaruit naar het kind reageren. Er lijkt geen besef te zijn hoe de situatie is vanuit het perspectief van het kind en ook dat kinderen het gedrag van de volwassenen nadoen.
Beide kinderen uit de voorbeelden krijgen een berisping en op de gezichtjes lees je totale verbazing. Maar het kind zwijgt en incasseert de bestraffing.
Van ‘do modus’ naar rust en ruimte
We staan als volwassenen vaak in de ‘do modus’, we jakkeren maar voort en lopen aan onszelf en het kind op ons pad voorbij. Ouders ervaren opvoedingsstress, door de combinatie van werk, opvoeding en persoonlijke ontwikkeling. Stress doet de relatie tussen opvoeder en kind geen goed, het maakt dat we naar elkaar en kinderen kijken vanuit blikvernauwing en daarin is het oordeel snel geveld.
Het is dus van groot belang mogelijkheden te creëren waarin je elkaar als opvoeder en kind vanuit rust en ruimte kunt ontmoeten. Vaak gaat het niet eens om veel tijd – het kunnen korte momenten zijn, als je in die momenten elkaar kunt zien vanuit een open blik, zonder oordelen. Het mooie is dat je dan anders naar gedrag gaat kijken. Je ziet met nieuwe ogen en luistert met aandachtige oren.
Aandacht voor elkaar
Aandacht voor elkaar in de opvoedingssituatie vanuit een open ontmoeting geeft rust, onderling begrip en acceptatie. Dan komt er ruimte het ‘moeten’ los te laten en meer te genieten van elkaar en ieders mogelijkheden en onmogelijkheden te laten zijn.
Kijken vanuit een open blik betekent vooral alle oordelen over gedrag (van een kind) loslaten en vanuit een soort kinderlijke nieuwsgierigheid met nieuwe ogen kijken naar wat een kind doet . En als je zo naar een kind kunt kijken, zul je merken dat het kind met zijn of haar gedrag iets vertelt over jouzelf: Over jouw waarden, jouw thema’s , je mogelijkheden en onmogelijkheden. Wie is er dan eigenlijk wiens voorbeeld…..?
Puur Elkaar grootbrengen
Volgen jouw kinderen jouw voorbeeld op? Is dat het voorbeeld wat jij aan je kinderen wilt geven? Dit is een voorproefje uit het nieuwe boek van Jolijn Hendriks: Puur elkaar grootbrengen. Dit boek is bedoeld voor iedereen die openstaat voor het kind in zichzelf en het kind om zich heen. Het boek is een pleidooi om écht tijd voor elkaar vrij te maken. We kunnen veel van elkaar leren als we er de tijd voor nemen.
Jolijn Hendriks begeleidt volwassenen en kinderen op hun levenspad als docent, trainer en hulpverlener. Zij is gespecialiseerd in hooggevoeligheid, trauma, non-verbale taal, opvoeding en levensverhalen. Als docent geeft ze les aan haar eigen Kinder- en Gezinscoachopleiding.
