Chinese geneeskunde over depressie: welk van de 5 elementen is uit balans? (+ adviezen voor herstel)
Door Conny Coppen
Een hart dat op slot zit. Te weinig liefdevolle ervaringen. Onderdrukte gevoelens… Volgens de Chinese geneeskunde kan een depressie allerlei oorzaken hebben. De grote vraag is: welk van de 5 elementen is uit balans? Lees het in dit artikel van Conny Coppen, auteur van De Tao van gezondheid. Ze laat zien hoe jij je Hout, Vuur, Aarde, Water of Metaal weer in evenwicht brengt.
Volgens de Chinese geneeskunde hangt alles met alles samen.
Waar is disbalans?
Volgens de Chinese geneeskunde hangt alles met alles samen. Een diagnose wordt vanuit een holistisch perspectief gesteld. Een acupuncturist kijkt altijd naar waar er disbalans of stagnatie is, dus ook bij depressie. Je geestelijke functioneren staat niet los van je lichamelijke functioneren en dat houdt weer verband met de systemen waarbinnen je functioneert. Denk aan je familiesysteem, het maatschappelijke systeem of de bedrijfscultuur. Dat alles is bovendien in interactie met je levensplan.
Vijf elementenleer: dit zijn oorzaken van depressie
De vijf elementenleer vormt de basis van de Chinese geneeskunde. Het gaat om de elementen Water, Hout, Vuur, Aarde en Metaal. Wanneer jij je depressief voelt, kan dat allerlei oorzaken hebben. Welk element is aangedaan? Dit artikel belicht de verschillende vormen van depressiviteit en geeft handvatten voor herstel.
1. Hout-element: manische depressie
Wanneer het Hout-element is aangedaan, gaat het vaak om onderdrukte gevoelens of om niet kunnen leven in overeenstemming met wie je in wezen bent.
Wanneer het Hout-element is aangedaan, gaat het vaak om onderdrukte gevoelens of om niet kunnen leven in overeenstemming met wie je in wezen bent. De ene keer zit je diep in de put, de volgende keer zie je de oplossing en ga je vol vuur ergens voor om na enige tijd weer in de put te storten. Mogelijk zit er oud trauma bij jou. Of je bent te veel in een keurslijf terecht gekomen van ‘hoe het hoort’ of ‘wat er allemaal moet’. Je bent aan het overleven – je leven kan niet meer stromen.
Wat te doen:
• Zoek iemand die jou kan helpen om weer naar je gevoel te gaan. Denk bijvoorbeeld aan De helende reis van Brandon Bays.
• Maak ruimte in je leven voor dingen waarvan je geniet.
• Doe eens iets geks, maak je vrij! Deze oefening helpt om je energie weer vrij te laten stromen.
• Uit je, fysiek of emotioneel. Sport flink, sprint, fiets bijvoorbeeld even heel hard of zet spanning om in kracht.
• Let op je voeding: weinig vet, suiker en alcohol. Ook medicijngebruik kan je depressie beïnvloeden.
• Doe regelmatig de leverklank uit het boek De Tao van gezondheid. Dit is de bijbehorende geleide meditatie.
2. Vuur-element: leegte, zinloosheid, verveling en eenzaamheid
Wanneer het Vuur-element is aangedaan, zit je hart op slot. Je weet niet meer hoe je het kunt openen.
Wanneer het Vuur-element is aangedaan, kan je depressie zich uiten in een gevoel van leegte, zinloosheid, verveling en eenzaamheid. Het betreft dan vaak diepe zielenpijn; dingen zijn jou aan het hart gegaan. Je hart zit op slot en je weet niet meer hoe je het kunt openen. Je durft niet meer te voelen uit angst om in je emoties te verdrinken.
Wat te doen:
• Zoek je vuur: wat maakt je blij? Wat deed je als kind graag? Waardoor werd je altijd, in positieve zin, geraakt? Waar houd je van? Doe dat!
• Zoek de oorzaak: wat zit er in de weg? Welke gevoelens probeer je te vermijden?
• Lees in De Tao van gezondheid het hoofdstuk over het Vuur-element en pas de adviezen toe. Doe de hartklank uit het boek of via deze video.
• Doe de meditatie voor het hart.
• Volg deze oefening om het Vuur-element te ondersteunen.
3. Aarde-element: zwaarmoedig, piekeren, overbezorgd, zelfmedelijden, willen liggen en geestelijk niet gevoed
Wanneer het Aarde-element is aangedaan, leef je vaak te veel in je hoofd. Je hebt te lang te veel zorgen en te weinig plezier of liefdevolle ervaringen.
Wanneer het Aarde-element is aangedaan, ligt de oorzaak vaak in het feit dat je onvoldoende gevoed wordt. Je leeft te veel in je hoofd, hebt te lang te veel zorgen en te weinig plezier of liefdevolle ervaringen. Misschien heb je in wezen veel behoefte aan aanraking, schoonheid en stilte, maar gun je jezelf daar de ruimte niet voor.
Mogelijk speelt ook voeding een rol bij je depressie. Misschien snoep je te veel om het gemis aan ‘zoete’ aandacht op te vullen. Veel zoet eten verzwakt je milt-energie. En door een zwakke milt-energie kun je juist extra behoefte hebben aan zoete dingen…
Wat te doen:
• Lees in De Tao van gezondheid het hoofdstuk over het Aarde-element en volg de adviezen. Doe de Miltklank.
• Zorg dat je weer gevoed wordt. Hierbij is het belangrijk om uit je hoofd te komen. Wat helpt jou daarbij? Denk aan sport, meditatie, massage, mindfulness en yoga. Doe bijvoorbeeld deze oefeningen in mindfulness. Je vindt ze bij de Autogene training oefening.
4. Metaal-element: (verlate) rouw, versteend verdriet en geen grenzen kunnen stellen
Depressie die bij het element Metaal hoort, voelt zwaar, alsof de levensmoed je in de schoenen zakt.
Wanneer een depressie te maken heeft met het Metaal-element, dan weet je vaak wel dat je een verlies nog niet helemaal hebt verwerkt. Misschien heb je het wel ‘een plekje gegeven’, maar dat wil nog niet zeggen dat je het verwerkt hebt. Depressie die bij het element Metaal hoort, voelt zwaar, alsof de levensmoed je in de schoenen zakt.
Wat te doen:
• Zoek hulp bij het leren kennen van je gevoelens. Misschien van iemand die ervaren is in het begeleiden van rouw en verlies.
• Doe de longklank en deze oefening voor het Metaal-element. Ze helpen om de energie van het Metaal weer in balans te brengen.
5. Water-element: angst, onrust, zenuwachtig, pleinvrees, fobieën, uitputting, leeg en moe en burn-out
Het Water-element heeft te maken met basisveiligheid en met je basis-energie.
Het Water-element heeft te maken met basisveiligheid en met je basis-energie. Wanneer je ‘vuurtje is opgebrand’ (burn-out) wordt elke uitdaging een enorme berg waar je tegenop ziet. Je voelt je angstig en niet opgewassen tegen het leven. Dat kan ook gebeuren wanneer je een wankele basis in je leven hebt gehad, bijvoorbeeld doordat je in een emotioneel onveilige omgeving opgroeide. Je kunt dan jarenlang goed functioneren, maar op een gegeven moment komt het onderste naar boven en gaat het niet meer. Dat gebeurt vaak wanneer je al een hele ontwikkelingsweg gegaan bent of in veel betere omstandigheden verkeert. Je kunt er dan bijna wel vanuit gaan dat je er nu kennelijk ‘rijp’ voor bent om echt jezelf te worden en je eigen innerlijke kracht en waarde te hervinden.
Wat te doen:
• Als je bang bent, ga dan op zoek naar wat jou vertrouwen geeft. Wie staan er achter jou? Welke mensen of dieren heb je ooit als steunend ervaren?
• Herinner je kwaliteiten: hoe ben je er vaak voor anderen? Je hebt al heel veel geleerd en verworven in je leven. Schrijf eens op wat allemaal. Je kunt achter jezelf staan, met al deze verworvenheden, inzichten en kwaliteiten. Hoe zou je de dingen anders doen of ervaren als je dat deed?
• Doe regelmatig de nierklank, beschreven in De Tao van gezondheid, en volg de geleide meditatie voor het Water-element. Op deze pagina vind je ook een oefening om ‘Je batterij op te laden’ en voor je ‘Innerlijke zon’.
• Doe deze oefeningen ter ondersteuning.
Boekentip: De Tao van gezondheid
Wil jij leren hoe je verbanden en relaties kunt zien tussen je lichaam, ziel en psyche? Wil jij je ‘lichaam leren lezen’? Ga dan aan de slag met ‘De Tao van gezondheid’. Veel dingen krijgen een diepere zin en betekenis.
Lees ook deze artikelen van Conny Coppen:
Chinese Geneeskunde over lage rugpijn: de ‘spier van de ziel’ vraagt om aandacht (de remedie is rust!)
Benauwdheid en problemen met je huid gezien vanuit de Chinese Geneeskunde
Klachten van gewrichten en pezen gezien vanuit de Chinese Geneeskunde
Van pijn naar groei: worden wie je bent (als je niet jezelf kon zijn vroeger)
Chinese geneeskunde & immuunsysteem: met deze tips geef je je weerstand een boost!
Conny Coppen (1960), werkt sinds 1983 met natuurgeneeskunde, acupunctuur, massage en inzicht gevende gesprekken, schreef 6 boeken en geeft regelmatig nascholingen en workshops.
