“In de loop van ons leven gebeuren er dingen die alles veranderen. Van het ene op het andere moment is het leven niet meer te plannen en is de wereld anders dan we tot dan toe dachten,” schrijft Liane Dirks, auteur van Zijn & worden in dit prachtige artikel over de crises die we tegenkomen in ons leven. Ze steekt je een hart onder de riem wanneer je door zo’n levensveranderende crisis gaat.
Door een crisis, een noodlottige ontmoeting of de openbaring van de grootsheid ervaren we tot onze grote verrassing wie we zijn.
Levensveranderende gebeurtenissen
In de loop van ons leven gebeuren er dingen die alles veranderen. Van het ene op het andere moment is het leven niet meer te plannen en is de wereld anders dan we tot dan toe dachten. We noemen dat een crisis en of het nu collectief of individueel is, plotseling weten we weer wat het betekent om mens te zijn: we zijn kwetsbaar en hebben anderen nodig.
En als de eisen heel hoog zijn, weten we ook, sterker nog, ervaren we heel sterk, dat alles wat we onszelf over onszelf hebben verteld – wie we zijn, hoe we zo zijn geworden, waar we naartoe willen, wat we bezitten, wat onze status is, waar we vandaan komen, wat onze toekomstplannen zijn – naar de achtergrond verdwijnt. We worden teruggeworpen op het pure bestaan, op onszelf, los van alle uiterlijke kenmerken. We noemen deze ervaring niet voor niets existentieel. Onze existentie, ons zijn, is dus iets anders dan wat we in het alledaagse leven denken te zijn.
Een persoonlijke crisis – de dood van een naaste, het nieuws dat we ongeneeslijk ziek zijn, dat onze financiële zekerheid wegvalt, dat we in de problemen komen – werpt ons terug op iets wat voorbij het persoonlijke gaat, op ons mens-zijn. Want een crisis is een diepmenselijke ervaring.
Plotselinge ontwaking
Een crisis ontstaat plotseling, is een beproeving en maakt ons bang, maar tegelijkertijd schudt ze ons wakker. Meer nog dan angst ervaren we in deze situatie dat we leven, sterker nog: dat wij het leven zijn. En wat het inhoudt om te leven, verandert opeens van een voorspelbaar verhaal met een zeker verloop in een ruimte van grote openheid.
Een kenmerk van een crisis is dan ook dat we niet weten hoe ze afloopt. Een crisis heeft op zich geen zin, in het gunstigste geval een doel. Ze is een transportmiddel, dat ons in het hier en nu van ons bestaan slingert. Reden waarom er ook altijd veel kracht in schuilt.
Vaak worden we ons dan bewust wie we in wezen zijn. Plotseling is ons duidelijk wie en wat we zijn. Of anders gezegd: ervaren we het ‘ik ben’, de essentie van ons bestaan, een ervaring waar alle spirituele tradities op neerkomen die zich bezighouden met de zoektocht naar de betekenis van de mens.
De wind van de angst waait evenwel hard door deze ruimte, opdat we opnieuw houvast zoeken in de definitie van het ‘ik ben dit en dat’, maar soms lukt het om het idee van de ervaring te verinnerlijken en mee te nemen naar wat wij het dagelijkse leven noemen.
Openbaringen van het lot
Er zijn nog andere keerpunten in ons leven die deze toestand van openheid kunnen oproepen. Soms weten we als iemand naar ons toekomt meteen: hij of zij is het. We zullen een tijdje met hem of haar moeten leven, hoe het ook afloopt. De geboorte van een kind of het geluk van een erfenis die ons ten deel valt, en alles wordt anders. In dat geval spreken we niet van een crisis maar van het lot. Een lot kies je niet, het voltrekt zich. En net als een crisis brengt het onze zo moeizaam opgebouwde identiteit aan het wankelen, stelt het een tijdlang alles ter discussie, maar toch is het mogelijk dat we juist op dit moment geen vragen meer hebben en alles weten, werkelijk alles. Omdat in momenten van zo groot mogelijke openheid niet alleen een immense kracht schuilt, maar ook wijsheid. Voorbij onze stereotype ideeën over hoe het leven zou moeten zijn, wacht de belofte van iets veel groters. Op dat soort momenten zijn we vaak diep geschokt, maar soms ervaren we iets wat we totaal niet hadden verwacht: blijdschap over het pure feit dat we bestaan.
Want ook zo kan het wezen van het leven zich aan ons openbaren. Als puur geluk, een roes, een magisch moment dat als een komeet door ons lichaam schiet en alles meeneemt – alle vragen, alle kennis, alle urgentie, behoeften en nood. Om ons met volle kracht meteen, op een overweldigend heldere en lichte manier naar het verhevene te leiden, dat groter is dan wijzelf, maar dat wij precies op dat moment mogen ervaren als ons zelf. Het zijn momenten waarop ons alles wordt ontnomen en tegelijkertijd ook gegeven.
Ontmoeting met je ware zelf
Door een crisis, een noodlottige ontmoeting of de openbaring van de grootsheid ervaren we tot onze grote verrassing wie we zijn. En twijfelen we daar niet aan. We beschikken over een diepgaande kennis, die ons in staat stelt om de zoektocht naar wie we zijn te beëindigen. Dat weten we dan namelijk, en de vraag wordt overbodig. Dat komt doordat we onszelf op dat moment als niet afgescheiden ervaren. We zijn de ervaring en we zijn het leven, en er is geen noodzaak van een waarom en waarvoor. Het is, wat het is.
Onze identiteit wordt daardoor geenszins gewist, we ervaren er immers dit alles mee. En toch zeggen mensen die erin slagen een dergelijke intense ervaring bewust te doorstaan, haar te accepteren, te verinnerlijken, te integreren, dat ze een andere persoon zijn geworden. En die andere persoon zijn ze zelf. Ze zijn zichzelf geworden, doordat ze meer mens zijn geworden, hun mens-zijn voorbij alle attributies ten diepste in hun leven hebben ervaren.
Vertel je verhaal
Waarom vertellen we elkaar dit niet? Omdat hoe dieper en bewuster we de onderlinge verbondenheid van al het leven ervaren, des te belangrijker het wordt dat we het verhaal over ons eigen leven dat we elkaar vertellen, verbreden tot een verhaal over ons mens-zijn. Waarin we verschijnen als persoon, uniek in onze expressie, en in de kern verbonden en verheven.
Wij zijn verhalenvertellers. Wat we elkaar vertellen over onszelf, ervaren we als onze identiteit. Het wordt tijd dat we elkaar een nieuw verhaal vertellen. Het is mooier en grootser dan tot nu toe gedacht. Hoe we dit nieuwe verhaal over ons leven kunnen ontwikkelen, is waar het over gaat in dit boek. Ik hoop dat het een inspiratiebron zal zijn.
Niemand kan dit alleen. We hebben elkaar nodig. De ruimte van wat mogelijk is uit zich in de verhalen over wat we hebben ervaren. Pas wanneer een individu is ingebed in het grote geheel, zal het in zijn volle glorie stralen. Het gaat niet om de gruwel van het bestaan. Het gaat om de glans ervan, die geleefd wil worden, die wil zijn en worden.
Fragment uit: Zijn & worden
Zijn & worden
Wie ben je? Wie wil je zijn? Liane Dirks verweeft existentiële vragen met spirituele waarheden. De levenslessen liggen voor het oprapen als je in je eigen (spirituele) biografie duikt.
Lees verder over crises:
- Ben je door je crisis of burn-out heen maar voel je je nog niet fantastisch? Dit is de reden
- Omgaan met een pijnlijke ervaring of crisis volgens de Chinese geneeskunde
- Een persoonlijke crisis maakt het vrouwelijk bewustzijn in jou wakker
