De natuur is zo georganiseerd dat alle dingen, hoe verschillend deze ook zijn, volgens een bepaald ritme of bepaalde cycli verlopen. De moderne geneeskunde heeft al veel cycli in ons lichaam aan het licht gebracht. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het feit dat ons hart elke driekwart seconde klopt en dat onze longen tien tot veertien keer per minuut opzwellen om lucht in te ademen. Veel van de veranderingen in ons lichaam blijven echter een mysterie. In dit artikel lees je wat de verklaring is voor deze veranderingen volgens de Ayurveda.
De hoofdcycli vanuit de Ayurveda
Volgens de Ayurveda zijn er diverse hoofdcycli in ons lichaam die bestuurd worden door het zogenoemde kwantummechanische lichaam. Er gaan iedere dag twee golfbewegingen door ons heen. Deze bestaan beide uit een kapha-cyclus, gevolgd door pitta-cyclus en tot slot een vata-cyclus. De drie fasen lopen van zonsopgang tot zonsondergang en dan weer van zonsondergang tot zonsopgang. De indeling van de twee cycli ziet er als volgt uit:
- Eerste cyclus:
6-10 uur: kapha
10-14 uur: pitta
14-18 uur: vata - Tweede cyclus:
18-22 uur: kapha
22-2 uur: pitta
2-6 uur: vata
Om een te leven in overeenstemming met de natuur is het van belang om deze hoofdcycli in acht te nemen en mee te gaan met de golven van de natuur.
De eerste cyclus
De dag, en daarmee de eerste cyclus, begint met een kapha-periode. De vroege ochtend wordt als kapha beschouwd aangezien het lichaam traag, zwaar, ontspannen en rustig aanvoelt bij het wakker worden. Dit zijn allemaal kapha-eigenschappen. Het middaguur vindt plaats in het midden van de eerste pitta-periode. Dat is de periode waarin het lichaam het meest actief is en de eetlust het grootst. Pitta is onder andere verantwoordelijk voor het omzetten van voedsel en het verdelen van energie. De eerste cyclus wordt afgesloten met een vata-periode die begint om 2 uur ’s middags. Vata bestuurt het zenuwstelsel en de namiddag is dan ook het moment waarop mensen het bijvoorbeeld beter doen op psychologische tests.
De tweede cyclus
De tweede cyclus bestaat opnieuw uit een kapha-, pitta- en vata-periode. De kapha-periode is ontspannen en langzaam en in deze periode keert ons lichaam, door de zonsondergang, terug naar zijn vaste rustplaats. Pitta verteer de maaltijd als je naar bed bent gegaan en de energie wordt besteed om je warm te houden en je lichaam te herstellen. De vata-periode in de vroege ochtenduren komt via het zenuwstelsel tot uiting en dit is de tijd waarin we intensief dromen.
Dinacharya: een perfect ritme
De Ayurveda heeft een ideaal schema, dat ook wel de dinacharya genoemd wordt, ontwikkeld. Dit schema laat zien hoe het zou zijn om een dag in perfect ritme te leven. Dit schema gaat uit van vier tijden die het ritme van de hele cyclus van een etmaal bepalen. Het gaat hierbij om 6-8 uur (opstaan), 12-13 uur (middageten), 18-19 uur (avondeten) en 21:30-22:30 (bedtijd).
Bovenstaande tijden gelden bij benadering en variëren met de seizoenen. Volgens de Ayurveda is het het beste om de zon te volgen en elke dag van het jaar een uur voordat de dag aanbreekt op te staan. Wanneer je dit doet, sta je namelijk op tijdens een vata-periode wat betekent dat je profijt hebt van de vata-eigenschappen als lichtheid, vrolijkheid en frisheid. Wanneer je in de kapha-periode te lang wacht met opstaan, zorgt dit ervoor dat je met een duffer, zwaarder en minder fris gevoel gevoel wakker wordt. Hieronder wordt uitgelegd hoe elke tijd georganiseerd zou zijn op een ideale dag volgens de Ayurveda.
6-8 uur: opstaan
Op een ideale dag word je ten eerste wakker zonder een wekker te hoeven zetten. Vervolgens drink je een glas warm water en ga je naar het toilet. Daarna ga je je tanden poetsen en neem je een douche of bad. Wanneer je een douche hebt genomen, is het tijd om wat lichaamsoefeningen of ademhalingsoefeningen te doen. Ook is dit een goed moment om te mediteren. Vervolgens ga je ontbijten en tot slot kun je een ochtendwandeling maken.
De ochtend is een bijzondere tijd in de Ayurveda. Dit namelijk het moment waarop de natuur haar meest subtiele boodschappen zendt en wij er het meest gevoelig voor zijn. Als je wakker wordt, hoor je je alert te voelen en helder in je hoofd. Je hoort vrij te zijn van de zorgen van de vorige dag. Dit geeft aan dat je lichaam klaar is om te worden vernieuwd.
12-13 uur: middageten
Het middageten moet de grootste maaltijd van de dag zijn en het is belangrijk om na deze maaltijd vijf minuten rustig te blijven zitten. Hierna kun je vijf tot vijftien minuten wandelen om zo de spijsvertering te stimuleren. Je kunt deze periode afsluiten door te mediteren.
Om optimaal gebruik te kunnen maken van de pitta-tijd van de dag, is het het beste om vroeg, rond 12 uur ’s middags, te eten. Dit is namelijk het moment waarop de agni, het verteringsvuur, witgloeiend wordt gestookt. Daarom adviseert de ayurveda ook om de lunch tot de grootste maaltijd van de dag te maken. Verder is het belangrijk om geen alcohol te drinken om te voorkomen dat je suf wordt.
18-19 uur: avondeten
Het is belangrijk om in de avond niet zo veel te eten als in de middag. Het is opnieuw goed om, net zoals na het middageten, eerst vijf minuten te blijven zitten na het eten en vervolgens vijf tot vijftien minuten te wandelen om de spijsvertering te stimuleren.
Voordat je aan je avondmaaltijd begint, is het goed om te mediteren. Het begin van de kapha-periode, wat rond zes uur ’s avonds is, is het moment waarop ons lichaam tot rust wil komen. Het is niet goed om nu te veel brandstof in je lichaam te stoppen, want je lichaam zal dit pas vanaf 10 uur ’s avonds verteren. Bij voorkeur wordt bij het avondeten warm water of kruidenthee gedronken.
21:30-22:30: bedtijd
Probeer ’s avonds enkel lichte bezigheden te ondernemen en ga vroeg naar bed. Wel is belangrijk dat je minstens drie uur na het avondmaal pas naar bed gaat. Ga niet lezen, eten of televisiekijken wanneer je in bed ligt.
Aangezien je volgens de Ayurveda voor zonsopgang op moet staan, is het ook belangrijk om vroeg naar bed te gaan. Door om 10 uur ’s avond te gaan slapen, komen de ritmen van het lichaam in de gelegenheid om op een natuurlijke wijze tot rust te komen. Je hebt je slaap nodig om een dag in het perfecte ritme te beleven.
Balans in je leven
Wil je meer weten over de ayurvedische geneeskunst en hoe je de oude wijsheid kunt gebruiken om meer balans in je leven te krijgen? Deepak Chopra heeft met dit boek niet alleen een zeer deskundige, maar ook prettige leesbare en boeiende handleiding geschreven, die iedereen enthousiast zal maken voor de - bij uitstek holistische - ayurvedische geneeskunst.
