Een relatie met een narcist: waarom alles draait om verleiden en misleiden
Door Mjon van Oers
Een relatie met een narcist begint als een droom, maar eindigt vaak als een nachtmerrie. Narcisme-expert Mjon van Oers laat in dit artikel zien hoe je verleid én misleid wordt. “Je bent verliefd geworden op het ‘ideale’ plaatje dat je hebt gecreëerd. Niet op de echte persoon met een stoornis die achter het masker zit.”
Je wilt graag zien wie hij ‘zou kunnen zijn’ en niet wie hij werkelijk is. Dat is een begrijpelijk, maar schadelijk beschermingsmechanisme.
Bedrieglijk charmant
Je gelooft vast dat jouw partner in een relatie wenst wat jij ook wenst: liefde, zorgzaamheid, respect, steun, eerlijkheid etc. Het is moeilijk te bevatten dat hij of zij dit niét in zich heeft. Toch zijn het de gebreken van iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis. Op het eerste gezicht lijken narcisten zeer charmant en liefdevol. Het is dan ook geen wonder dat je in de liefde gemakkelijk door hen verleid én misleid kunt worden.
Hoe het sprookje begint…
In het begin van de relatie laten narcisten jou geloven in het sprookje van de ideale liefde. Ze zetten je op een voetstuk en overladen je met aandacht. Ze doen je in alles na en spiegelen al je goede gewoontes, zodat je denkt dat je eindelijk de ware liefde hebt ontmoet.
Het sprookje houdt snel op: wanneer narcisten het idee hebben dat ze jou in hun web van afhankelijkheid hebben gevangen. Dan wordt de gepassioneerde liefde zonder reden afgewisseld met kwaadaardig narcistisch misbruik. Juist deze afwisseling zorgt er helaas voor dat je blijft geloven in het mooie begin van de relatie.
Je bent verliefd geworden op het ‘ideale’ plaatje dat je hebt gecreëerd. Niet op de echte persoon met een stoornis die achter het masker zit. Je bent gehecht geraakt aan de narcist, omdat je in hem het goede wilt zien. Zijn denken en doen staan zover bij je vandaan, dat je het als geestelijk gezond persoon nauwelijks kunt begrijpen. Je wilt graag zien wie hij ‘zou kunnen zijn’ en niet wie hij werkelijk is. Dat is een begrijpelijk, maar schadelijk beschermingsmechanisme. Het herkennen van ware liefde versus narcistische liefde kan je redden!
Jezelf volledig kwijtraken
Om de relatie in stand te houden moet je continu op je tenen lopen. Je kunt bang zijn om iets te zeggen of iets te doen dat een woede-uitbarsting kan veroorzaken. Je begint de wereld te bekijken vanuit het perspectief van je partner. Je bent voortdurend bezig met zijn behoeften, wensen en gewoonten. Dit is een van de redenen waarom je jezelf zo kwijtraakt.
Je gevoel van welbevinden kan volledig afhangen van hoe het met de relatie gaat. Het kan goed zijn dat je niet alleen het contact met je omgeving, maar ook met jezelf verliest. De handelingen van de narcist zijn vaak onberekenbaar, inconsistent en irrationeel. Dit kan jouw wereldbeeld compleet verdraaien en je vertrouwen in de mensheid slopen.
Je wordt afhankelijk van de volgende twist en draai van hem. Je raakt door zijn angst, wantrouwen, onverklaarbare grillen, leugens, uitbarstingen, ontkenningen en dan weer zijn lieve glimlach compleet in de war. Dit gebeurt vaak heel geleidelijk. Je gevoel van onbehagen groeit beetje bij beetje, zonder dat je begrijpt wat er met je gebeurt. Op de lange termijn tast een dergelijke behandeling je zelfvertrouwen en eigenwaarde aan.
Eerlijk kijken naar je relatie
Hoe langer de relatie duurt, hoe meer je dingen vermijdt die een conflict kunnen veroorzaken. Je ontwijkt zoveel mogelijk aspecten van je eigen leven die een probleem kunnen geven. Al je handelen is hierop gericht. Je hoopt dat het je partner gelukkig maakt…
Besef dat je narcistische partner nooit écht gelukkig zal zijn. Je kunt ook nooit genoeg aandacht, liefde, genegenheid of iets anders geven om dit goed te maken. Dit is voor veel mensen moeilijk te accepteren. Maar als je het voor jezelf wilt bewijzen: kijk dan eens goed naar de relatie. Misschien zou jij je hele leven hebben opgegeven om deze persoon blij te maken. Maar al heb je hem het middelpunt gemaakt van het universum, heeft het gewerkt? Is hij nu blij?
Nee, want narcisten hebben altijd meer en meer nodig. Weet dat dit niet verandert. Helaas, je zult nooit aan al hun wensen, eisen en verwachtingen voldoen. Ze zijn een bodemloze put. Onthoud dus dat voor giftige narcistische mensen niets, maar dan ook niets ooit genoeg is. Ze voelen zich chronisch ontevreden, leeg en ellendig.
Terug naar je ware zelf
Je hebt waarschijnlijk veel tijd besteed aan het dragen van de emotionele lasten van je partner. Daardoor zijn je eigen behoeften min of meer verloren gegaan. De enige manier om te kunnen ontsnappen uit een narcistische relatie is dan ook: teruggaan naar het begrijpen van je eigen behoeften en gevoelens. Niemand anders kan dat voor je doen.
De relatie op deze manier voortzetten, lijkt op een bepaald moment misschien ondraaglijk. En weggaan lijkt net zo onmogelijk. Je voelt je machteloos. Toch heb je wel degelijk een keuze, al zie je dat misschien nu nog niet. De uiteindelijke keuze waar je voor staat, is: blijven of de relatie beëindigen.
Een giftige relatie beëindigen
Als iemand je welzijn aantast, ben je het aan jezelf verplicht om de giftige relatie te beëindigen. Het einde van een belangrijke relatie in je leven is nooit gemakkelijk en altijd verdrietig. Maar uiteindelijk doet het veel minder pijn dan een heel leven delen met iemand die jou een vreselijk gevoel geeft. De eerste stap om jezelf te ontdoen van narcistische/giftige relaties is het opdoen van kennis. Kennis geeft je de kracht en de macht terug om je leven te herstellen.
Voorbij het narcisme
In ‘Voorbij het narcisme in je relaties, familie en werk’ laat Mjon van Oers op een heldere manier zien hoe narcisme invloed kan hebben op alle facetten van het leven én wat je kunt doen om jezelf te beschermen.
Lees ook deze artikelen van Mjon van Oers:
25 tekenen dat je een ongezonde relatie hebt
Hoe kun jij je wapenen tegen narcistische manipulatie?
Hoe herstel je het vertrouwen in de liefde?
Mjon van Oers is een toonaangevende autoriteit op het gebied van narcisme in relaties. Haar pioniersgeest levert transformerende publicaties op, waarmee ze al duizenden vrouwen én mannen geholpen heeft om te herstellen van narcistisch misbruik. Zij is sinds 1992 zelfstandig auteur en schrijft (ook) over bewegen, gezondheid, mens en relaties. Haar publicaties, onder andere over narcisme, verschenen in diverse tijdschriften, online artikelen, e-books en boeken. Mjon schrijft niet alleen, zij geeft ook workshops, lezingen en inspireert als trainer.
