Emotionele verwaarlozing: heel jezelf van de effecten van een emotioneel afwezige moeder met deze oefeningen
Door Jasmin Lee Cori
Sommige moeders kunnen door omstandigheden of psychische problemen hun kinderen niet geven wat ze nodig hebben. Deze emotionele verwaarlozing heeft vaak grote impact op hun kinderen. Heb jij emotionele verwaarlozing meegemaakt? Je kunt jezelf geven wat je moeder je niet kon geven: sta in je kracht en heel jezelf. Jasmin Lee Cori, expert op het gebied van emotionele verwaarlozing, legt je in dit artikel de eerste stappen naar heling uit.
Het is een gevoel van een gemis dat je vanbinnen meedraagt en dit wordt het onbewuste filter waardoor we dingen ervaren.
De impact van een emotioneel afwezige moeder
Onze moeder is onze eerste omgeving, en de manier waarop we haar ervaren heeft een enorme impact op hoe we vervolgens de wereld ervaren en wat we daarvan verwachten. Als ze niet reageerde op onze vroege behoeften, verwachten we doorgaans niet dat de wereld dat wel doet. Als ze niet hartelijk was, ervaren we de wereld ook niet als hartelijk. Een belangrijk deel van herstel is dan ook dat je inziet dat de wereld niet gelijk is aan je moeder. Dat verandert zowel onze perceptie ervan als onze relatie ermee.
Een vorm van gemis
Ik heb gemerkt dat veel mensen die als kind te weinig koestering hebben gekregen, iets hebben wat je misschien behoeftigheidsbewustzijn kunt noemen. Het is een gevoel van een gemis dat je vanbinnen meedraagt en dit wordt het onbewuste filter waardoor we dingen ervaren. Misschien creëren sommige mensen zelfs een ‘behoeftigheidsverhaal’ dat het repeterende thema van ons leven wordt. Een behoeftigheidsverhaal is gevuld met gedachten als: er is nooit genoeg voor mij, of ik krijg nooit wat ik wil. Vaak staat dit in contrast met hoe je anderen ziet. Het is alsof jij in het weeshuis de laatste baby in de rij met wiegjes bent, en dat alles altijd op is voordat ze bij jou aankomen. Als dit gevoel van behoeftigheid je bekend voorkomt, denk dan na over hoe de behoeftigheid smaakt die je voelt. Is er een beeld of een metafoor die je gemis kan omvatten?
Helen van de pijn
Je bent pas in staat dit verhaal los te laten en een andere ervaring te krijgen wanneer je de pijn in de ervaringen hebt verwerkt die dit verhaal hebben laten ontstaan. Als onderdeel van dat proces kun je misschien ook wat onderzoek doen naar barrières die je nu beletten een andere ervaring te krijgen. Probeer je voor te stellen hoe overvloed zou voelen. Waar schuurt dat tegen zelfbeelden die dit blokkeren? Hoe zou het je zelfgevoel veranderen als je het idee hebt dat er ruim voldoende is in plaats van niet genoeg?
Wanneer we iets ervaren wat verre van vertrouwd is, kan dat in eerste instantie een schok teweegbrengen. Als je echt nooit goede steun hebt gehad en dan iemand hebt die zich ten opzichte van jou zo ondersteunend gedraagt, dan voel je je misschien nogal gedesoriënteerd en vraag je je af of het echt is. Denk maar aan mensen die de loterij winnen, in één klap rijk zijn maar een paar jaar later terug zijn op hetzelfde niveau als eerst. Die onmiddellijke, drastische verandering is nooit geïntegreerd.
Soms is het behoeftigheidsgevoel diep in onze psyche geëtst, maar proberen we dat te verdringen door ons onder te dompelen in symbolen van overvloed. Dat is misschien beter dan de eerdere ervaring, maar het zou nog beter zijn wanneer die oude inprenting oplost en we het behoeftigheidsbewustzijn helemaal achter ons laten. Dan voelen we ons rijk, zelfs in een volstrekt normaal leven.
Oefening: het goede in je opnemen
Iets wat je kan helpen om de effecten van behoeftigheid op te lossen, is positieve ervaringen bewust in je opnemen. Dat was een focus in de positieve psychologie, die wordt ondersteund door moderne neurowetenschap. Het brein werkt als klittenband voor negatieve, maar als teflon voor positieve ervaringen, zo legt hij uit. Dus al is je leven nu vol positieve ervaringen: als je niet leert even halt te houden om die tot je door te laten dringen, dan spoelen ze gewoon door je heen, zonder je te voeden.
Zo kun je oefen en met het goede in je opnemen:
Begin met een positieve ervaring bewust opmerken, waar je bij blijft. Je wilt je erin onderdompelen en vooral letten op wat er zo fijn aan voelt. Je kunt de ervaring zelfs bewust accentueren of verrijken door er zo veel mogelijk zintuigen bij te betrekken, net als emoties en persoonlijke betekenis. Dit proeven van een ervaring, erin blijven hangen, dát is wat ons toestaat om werkelijk te veranderen.
Van positieve emoties is gebleken dat die verreikende effecten hebben: een betere stemming, meer optimisme en hulp bij het ontwikkelen van veerkracht die een tegengif is voor de emotionele instorting die veel volwassen kinderen voelen die emotioneel verwaarloosd en misbruikt zijn.
Oefening: tel je zegeningen
Een andere praktijk die ondersteund wordt door research is werken met dankbaarheid. De volgende oefening is een mogelijk uitgangspunt.
Tussen de tekorten en plaatsen waar we onderontwikkeld zijn, liggen plaatsen waar we hebben wat we nodig hebben. Een deel van de empowerment en het achter je laten van behoeftigheidsbewustzijn is dat we stevig verankerd raken in onze sterke punten en hulpbronnen. Daar kijken we naar alsof het drie verschillende lijsten zijn: de eerste draait om capaciteiten die je hebt ontwikkeld, de tweede bevat pluspunten of zegeningen in je leven en de derde (en misschien de moeilijkste) draait om positieve dingen uit je jeugd.
Maak een lijst van twintig capaciteiten die je hebt ontwikkeld. Hier zie je wat voorbeelden:
• Ik weet hoe ik een goede vriend(in) moet zijn en ik bied anderen steun.
• Ik ben vindingrijk en weet hoe ik de informatie kan krijgen die ik nodig heb.
• Ik heb compassie met mezelf en met anderen (misschien niet altijd, maar heel vaak wel).
• Ik heb geleerd mijn gevoelens te (h)erkennen en kan die onder woorden brengen, in plaats van ze alleen maar te uiten.
• Ik kan mijn eigen kostbaarheid voelen.
Maak een lijst van minimaal twintig dingen in je leven die je zegeningen zou kunnen noemen. Bijvoorbeeld:
• Ik woon in een gebied met weinig criminaliteit, waar mijn buren me kennen en me leuk vinden.
• Judy was heel gul: ze heeft me gereedschap geleend zodat ik het niet allemaal hoef te kopen.
• Ik slaap ’s nachts goed.
• Ik heb een geweldige massagetherapeut.
Maak een lijst van twintig positieve dingen over je jeugd. Zorg ervoor dat de helft daarvan over je moeder gaat.
Bijvoorbeeld:
• Toen ik klein was, beschermde mijn broer mij op school.
• Mijn moeder heeft me meegenomen naar de dokter toen dat nodig was, en ze deed dingen om te voorkomen dat ik hoofdpijn kreeg.
• Mijn vader heeft ons wildgebieden in de omgeving leren kennen.
• Onderweg in de auto zongen we vaak en dat was heel leuk.
• Mijn moeder vond het belangrijk hoe ik eruitzag zonder dat ze daarbij te sturend was.
Als je deze lijsten bij de hand houdt zodat je ze af en toe kunt bekijken, dan heb je iets in handen om een opkomend maar doordringend gevoel van ontbering te pareren.
Dit is een fragment uit De emotioneel afwezige moeder van Jasmin Lee Cori
De emotioneel afwezige moeder
Kreeg je in je jeugd niet de aandacht van je moeder die je nodig had? Dan worstel je nu waarschijnlijk met intieme relaties door onvervulde behoefte aan moederlijke zorg. In De emotioneel afwezige moeder van Jasmin Lee Cori ga je aan de slag met je moederwond. Ze helpt je begrijpen wat er ontbrak in je jeugd, hoe dit verband houdt met je moeders eigen geschiedenis, en laat zien hoe je de moederwond kunt helen.
Lees verder over de moederwond en narcistische moeders:
Verlatings- of bindingsangst: hoe de moederwond jouw relaties saboteert
Zo herken je een moederwond: wat er gebeurt wanneer je als kind liefde moest missen…
Narcistische moeder: hoe je jezelf kunt bevrijden uit de invloedssfeer van je moeder
