Emotionele verwaarlozing in je jeugd: 10 signalen dat je emotioneel verdoofd bent
Door Jonice Webb
Emotioneel verdoofd zijn. Het kan gebeuren als jij in je kindertijd emotioneel verwaarloosd bent. Jonice Webb, psycholoog en auteur van Patronen van ongekende gevoelens doorbreken, laat in dit artikel zien wat de 10 signalen ervan zijn. Herken jij ze? “Je lichaam probeert jou te vertellen dat je emoties er niet zijn, die je juist zouden moeten vullen en je energie zouden moeten geven.”
Je kunt je gevoelens terug in je leven verwelkomen en leren hoe je ermee om moet gaan.
Kies je voor rust of de achtbaan?
Denk eens na over het volgende. Leef je liever een leven gevuld met ups en downs, geluk, verdriet, frustratie, trots en verrassingen? Of een rustig leven, dag in, dag uit, met maar weinig onderbrekingen of opschuddingen? De eerste keuze lijkt misschien eng, als een soort ritje in een achtbaan. Maar de tweede keuze lijkt teleurstellend.
Begrijp me niet verkeerd, beide keuzes zijn nogal allegaartjes. De achtbaan zorgt misschien voor wat schokken in je systeem en het zou soms lastig kunnen zijn om het gevoel te hebben dat je niet alles in je leven kunt bepalen. Als je leeft zonder de emotionele ontwrichtingen en opschuddingen, voel je je misschien ‘veiliger’. Je hebt meer het idee dat je de controle over iets hebt, maar je gaat je misschien ook vervelen en je niet genoeg gestimuleerd voelen.
Dit zijn 10 belangrijke aanwijzingen
In mijn werk als psycholoog heb ik gezien dat mensen die het leven van de eerste keuze leiden, over het algemeen gelukkiger zijn. Dat komt omdat je het leven op een krachtigere manier ervaart in een achtbaan. Je staat meer in verbinding met je emoties en dus leid je waarschijnlijk een leven met meer voldoening. De tweede keuze is een teken dat je niet in verbinding staat met je gevoelens. Je bent waarschijnlijk in een emotioneel verwaarloosde familie opgegroeid. Je hebt waarschijnlijk al op een vroege leeftijd geleerd dat jouw emoties er niet toe doen of een last zijn voor anderen. Je hebt je gevoelens waarschijnlijk afgeschermd als een manier om ermee om te gaan. Je vindt jouw manier van leven waarschijnlijk heel normaal. Zo heb je namelijk altijd al geleefd. En zo ben je waarschijnlijk opgevoed om te leven. Dus hoe weet je nu of je emotioneel verdoofd bent?
Dit zijn 10 aanwijzingen dat je emotioneel verdoofd bent:
- Op gelukkige momenten voel jij je minder gelukkig dan anderen op zo’n moment. Ik heb ontzettend veel patiënten meegemaakt die gelukkige levensgebeurtenissen als ‘flauw’ omschrijven. Sommigen hebben bruiloften, vakanties of diploma-uitreikingen ervaren alsof ze zichzelf van een afstandje bekeken, los van de gebeurtenis, of zelfs met het gevoel dat ze niet konden wachten tot de dag voorbij was. Ze voelen zich verdoofd.
- Je vraagt je soms af waarom je niet verdrietiger bent wat betreft een verlies in je leven. Net zoals bij de gelukkige momenten voel je minder bij verdrietige momenten, zoals de begrafenis van een geliefde of een ontslag. Je hersenen weten dat je verdrietig zou moeten zijn, maar je lichaam voelt het niet. Je bent verdoofd.
- Je basisemotie is woede of irritatie. Vaak is het zo dat al de gevoelens die je niet voelt of waar je niet bij kunt, samensmelten tot één grote soep. De individuele ingrediënten (de emoties die je hebt weggeduwd) vormen samen één grote emotie. De grote emotie is waarschijnlijk woede. Woede is krachtig en kan makkelijker door je muur heen breken, waardoor het jouw basisemotie wordt. Er zijn dus in feite twee emotionele toestanden: je bent boos of je bent verdoofd.
- Je vindt het lastig om bepaalde gevoelens te identificeren. Een van de effecten van je gevoelens afsluiten, is dat je er niet meer mee in verbinding staat. Als dat het geval is, denk je niet aan je gevoelens en merk je ze niet op. Als je ooit moet uitleggen hoe je je voelt, begin je te stotteren of loop je vast. Je raakt verdoofd.
- Je ziet jezelf in bepaalde omstandigheden en je vraagt je af waarom je niet meer voelt. De mensen om je heen huilen tranen van geluk of verdriet. Je kijkt naar ze en vraagt je af: waarom voel ik me niet zo? Wat is er mis met me? Je realiseert je op dat moment dat je verdoofd bent.
- Je voelt je vaak niet op je gemak als anderen sterke gevoelens ervaren. Op het moment dat anderen om je heen iets voelen, voel jij misschien ook iets: ongemak. Het enige wat je wilt doen, is ontsnappen aan deze situatie die ongemakkelijk en onnatuurlijk aanvoelt. In tegenstelling tot de andere mensen voel jij je verdoofd.
- Je bent soms jaloers als anderen sterke gevoelens ervaren. Helaas kun jij je negatieve gevoelens niet opgeven zonder ook je positieve gevoelens op te geven. Als je jouw pijn, woede en verdriet wegdoet, gaat dat meestal gepaard met je liefde, warmte en geluk. Op momenten dat je anderen die geweldige emoties ziet hebben, wens jij dat je ze ook had. Helaas lukt dat je niet.
- Het voelt soms alsof je op de automatische piloot door het leven gaat. Je zet de ene voet na de andere en je doet wat er van je wordt verwacht en waarschijnlijk doe je dat ook goed. Als een speelgoedsoldaatje blijf je doorgaan. Maar je vraagt je ondertussen ook af wat het nut van alles is. Zou je niet iets meer moeten doen? Het antwoord is Ja. Er zouden hoogte- en dieptepunten moeten zijn, trots, geluk en verdriet, maar je mist dat allemaal omdat je verdoofd bent.
- Je voelt meer tijdens het kijken van een film, tv-serie of een reclame of tijdens het lezen van een boek dan in het echte leven. Als je gevoelens onderdrukt zijn, kan het makkelijker zijn om er toegang tot te krijgen op veilige momenten: als het niet persoonlijk is en niet om jou draait. Je kunt de gevoelens van een fictieve persoon of iemand in het nieuws aanvoelen, maar niet die van jezelf. Je bent verdoofd wat betreft je eigen leven.
- Je voelt je soms leeg vanbinnen. Dit is de ultieme aanwijzing. Het ‘lege’ gevoel voel je misschien in je buik of keel of je ervaart simpelweg het ongemakkelijke gevoel dat je ‘iets’ mist. Dat gevoel komt van je lichaam dat jou probeert te vertellen dat je emoties er niet zijn, die je juist zouden moeten vullen en je energie zouden moeten geven. Je lichaam vertelt je dat je emotioneel verdoofd bent.
Gevoelens verwelkomen in je leven
Wees niet bang als je jezelf herkent in een of meer van deze 10 aanwijzingen! Er zijn oplossingen. Je gevoelens zijn niet compleet verdwenen. Ze bevinden zich nog steeds in jou en wachten totdat je ze terugneemt. Je kunt de muur afbrokkelen die ze van je gescheiden houdt. Beetje bij beetje op een gezonde en veilige manier kun je uit je verdoofde staat komen en je leven weer met kleur en energie vullen. Toen je emotioneel verwaarloosd werd in je jeugd, heb je geleerd om je eigen gevoelens te negeren en opzij te zetten. Maar nu je volwassen bent, hoef je dat niet te blijven doen. Je kunt je gevoelens terug in je leven verwelkomen en leren hoe je ermee om moet gaan.
Ongekende gevoelens
In Ongekende gevoelens van Jonice Webb leer je de emotionele bagage vanuit je relatie met je ouders (en hun relatie met hun ouders) te herkennen en het patroon van ongekende emoties te doorbreken.
Lees ook deze artikelen over emotionele verwaarlozing:
Emotionele verwaarlozing in je jeugd: hoe dit een schaduw werpt over jouw geluk (+ stappenplan hoe je weer levensvreugde ervaart)
Emotionele verwaarlozing in je jeugd: waarom jij dat hebt meegemaakt, maar je broers en zussen niet
De invloed van emotionele verwaarlozing in je kindertijd op de relatie met je ouders
8 tekenen van emotionele verwaarlozing in een gezin
Jonice Webb is gepromoveerd in de klinische psychologie, was directeur van een aantal poliklinieken en voert inmiddels dertig jaar haar eigen psychotherapiepraktijk. Ze heeft zich gespecialiseerd in het werken met jongeren en relatietherapie.
