Emotionele verwaarlozing in je jeugd: zo nodig je het geluk in je leven uit (Het vraagt wel om moed)
Door Jonice Webb
Wanneer jij in je kindertijd emotioneel verwaarloosd bent, zoek je als volwassene vaak het geluk in de verkeerde hoek. “Je denkt dat je alleen gelukkig kunt zijn als je zelfredzaam bent en geen fouten maakt,” zegt Jonice Webb, psycholoog en auteur van Patronen van ongekende gevoelens doorbreken. Ze laat zien hoe je de sleutel naar echt geluk vindt: 6 do’s en don’ts…
Conflicten voelen als een enorme bedreiging van je geluk als je nooit de vaardigheden hebt geleerd om sterke gevoelens te begrijpen.
Als gevoelens lastig en slecht zijn
Allemaal streven we op onze eigen unieke manier naar geluk. Maar volwassenen die zijn opgegroeid in een gezin waarin hun gevoelens werden genegeerd, zijn een categorie apart. Zij hadden te maken met emotionele verwaarlozing in hun jeugd. Als kind leerden ze van hun ouders dat hun gevoelens lastig waren en er niet toe deden. Doordat de ouders hun emoties negeerden, leerden ze dat gevoelens slecht zijn.
Wat denken deze mensen nu nodig te hebben om gelukkig te zijn? Je moet beschermd zijn tegen de emoties van de wereld! Nu, als volwassenen, gaan ze afgeschermd van hun emoties door het leven. Ze verbergen ze zowel voor zichzelf als voor anderen.
6 Dingen die emotioneel verwaarloosden denken te moeten doen om gelukkig te zijn:
1. Op eigen benen staan.
Alle kinderen gaan van nature naar hun ouders voor emotionele ondersteuning en begrip. Maar wat als mama en papa niet in staat zijn om dit te geven? Of het niet willen geven? Emotioneel verwaarloosde kinderen leren dat om hulp vragen een groot risico op teleurstelling of afwijzing met zich meebrengt. Als volwassenen denken ze dat hun geluk afhangt van complete zelfredzaamheid.
2. Niet overkomen als behoeftig of emotioneel.
Voor emotioneel verwaarloosde mensen staan emotionele behoeften gelijk aan zwakheid. Als je je gevoelens niet met je ouders kunt delen, wie kun je dan wel vertrouwen? Niemand. Dus stop jij je woede, gekwetstheid, verdriet of rouwgevoelens vaak diep weg. Misschien druk je zelfs vreugde de kop in.
3. Geen fouten maken.
Anderen mogen fouten maken, maar jij niet. Je legt voor jezelf de lat (extreem) hoog.
4. Gesprekken over je gevoelens vermijden.
Als er naar je gevoelens gevraagd wordt, voelt dat als een schending van je persoonlijke grenzen. En als er sterke gevoelens aanwezig zijn, wil je het liefst zo snel mogelijk wegrennen.
5. Conflicten uit de weg gaan.
Emotioneel verwaarloosde mensen proberen koste wat het kost de vrede te bewaren. Conflicten voelen als een enorme bedreiging van je geluk als je nooit de vaardigheden hebt geleerd om sterke gevoelens te erkennen en begrijpen. Als je niet weet hoe je emoties moet verwerken of uiten, dan kunnen conflicten overweldigend aanvoelen.
6. Mensen op een afstand houden.
‘Kom niet te dichtbij!’ kan je motto zijn, of je je daar nou bewust van bent of niet. Als iemand te dichtbij komt, ben je bang dat al je imperfecties worden gezien. De beste manier om je veilig en gelukkig te voelen is door mensen op een afstand te houden, zodat ze je ware zelf niet leren kennen.
Wat je juist wél moet doen om gelukkig te zijn:
1. Accepteer hulp.
Wederzijdse afhankelijkheid is de sleutel naar geluk. Op het moment dat je hulp accepteert, sta je meer in je kracht. Het accepteren van steun kan in het begin als een risico voelen, maar wanneer je dat risico hebt genomen, zal de validatie, de troost en houvast je juist sterker maken, en niet verzwakken. Je realiseert je dat wat je altijd over zwakheden geloofde, niet waar is.
2. Realiseer je dat jouw behoeften echt zijn en ertoe doen.
Je ouders leerden jou dat je emotionele behoeften er niet toe deden. Ze toonden je dat het hebben van behoeften zwak was. En dat idee zit diep in jou verankerd. Als je de gevoelens die bij je opkomen accepteert, accepteer jij ook je diepste, authentieke zelf. Dit is een vereiste voor waar geluk.
3. Leer de stem van compassie gebruiken.
Als je tegen een vriend(in) kunt zeggen: ‘Dat geeft toch niet, niemand is perfect’, dan kun je dat ook tegen jezelf zeggen. Je weet dat iedereen fouten maakt en jij dus ook. Wanneer je je eigen fouten accepteert, kun je ervan leren en groeien. Dan neem je verantwoordelijkheid en toon compassie naar jezelf.
4. Wen aan het erkennen en delen van je gevoelens.
Als je een naam kunt geven aan een gevoel, dan neem je een deel van zijn macht weg. Dan kun je beginnen met verwerken en indien nodig, het delen met een ander. Hoe vaardiger je hierin wordt, des te waardevoller je relaties zijn.
5. Zie conflicten als een onderdeel van het leven.
Niemand houdt van conflicten, maar ze zijn nou eenmaal onderdeel van het leven en ze helpen ons om te groeien. Conflicten onder ogen komen is de manier om problemen aan te pakken, waardoor je je persoonlijke kracht toestaat te groeien en jij je relaties versterkt.
6. Laat de mensen in je leven dichtbij komen.
Onderzoek heeft aangetoond dat menselijke verbinding het meest bijdraagt aan je geluk. Hechte relaties brengen warmte en groei met zich mee en gevoelens van erbij horen en veiligheid. Dat is de basis voor meer geluk in je leven.
Verandering is makkelijker dan je denkt
Het komt eigenlijk neer op drie eenvoudige dingen: risico’s nemen, verandering omarmen en dingen doen die verkeerd kunnen aanvoelen door wat je als kind geleerd hebt. Je hebt moed, motivatie en vertrouwen nodig om het pad naar heling te bewandelen. Moed om oude boodschappen en gewoontes te laten gaan, motivatie om stappen vooruit te zetten en vertrouwen in jezelf om te weten dat je op de juiste weg zit.
Als je een stap vooruit zet, gevolgd door nog een stap en nog een, zul je zien dat er een kleine verandering volgt, die weer gevolgd wordt door een andere kleine verandering. Met één kleine nieuwe handeling of keuze per keer, nodig je het geluk in je leven uit. Op een gezonde manier.
Patronen van ongekende gevoelens doorbreken
Herken je een gemis in de emotionele opvoeding die je hebt gekregen? In Patronen van ongekende gevoelens doorbreken leer je jouw patronen te herkennen en te doorbreken. Je krijgt van Jonice Webb praktische tips en adviezen om dat wat zo zwaar op je drukt voor eens en voor altijd achter je te laten.
Lees verder over emotionele verwaarlozing:
Emotionele verwaarlozing in je jeugd: dit zijn de 5 soorten (herken jij ze?)
Emotionele verwaarlozing als kind: de 5 topkwaliteiten die jij noodgedwongen ontwikkelde
HSP & emotionele verwaarlozing: opgroeien in een emotioneel verwaarlozend gezin als hoogsensitief persoon
Jonice Webb is gepromoveerd in de klinische psychologie, was directeur van een aantal poliklinieken en voert inmiddels dertig jaar haar eigen psychotherapiepraktijk. Ze heeft zich gespecialiseerd in het werken met jongeren en relatietherapie.
