De geneeskrachtige werking van etherische oliën: wat doet dit voor je huid en brein?
Door Gastauteur
In de wonderlijke wereld van de aromatherapie spelen geuren de hoofdrol. Etherische oliën ruiken niet alleen lekker, ze kunnen geneeskrachtig werken op je lichaam, geest en er wordt zelfs gezegd dat ze op je ziel kunnen werken. In dit artikel lees je over de werking van geuren, hoe je etherische oliën toe kunt gebruiken én vind je een lijstje met de belangrijkste geuren en hun toepassing.
De etherische olie wordt beschouwd als een zeer geconcentreerd werkzaam deel van de plant.
Korte geschiedenis
Aromatherapie is geurtherapie. Eeuwenlang zijn aroma’s (geuren) gebruikt voor rituelen, als ingang naar de ziel en ter genezing. De aromatherapie werd duizenden jaren geleden al in de praktijk gebracht in Indochina en Egypte. Ook bij de Romeinen en Grieken was deze behandeling bekend. In West-Europa waren geurende, aromatische oliën in de achttiende en negentiende eeuw gebruikelijke geneesmiddelen. Door de opkomst van de chemische industrie is aromatherapie vervolgens in de vergetelheid geraakt. De laatste tientallen jaren heeft men haar opnieuw ontdekt.
Filosofie van aromatherapie
Het mooie is dat de mens een olifantengeheugen heeft voor geuren; geuren van vroeger roepen bepaalde emoties op. Geurtherapie maakt gebruik van dit geheugen.
Werkzame bestanddelen in de etherische olie hebben een direct lichamelijk effect. De werking door opname via huid, longen of prikkeling van de hersenen is bij het gebruik van de olie niet los van elkaar te zien. Bij massage met ylang-ylang-olie vindt opname van bloeddrukverlagende stoffen plaats via de huid, maar de geur van de olie zal via het limbisch systeem invloed hebben op hartritme en spanning.
In onderstaande alinea’s wordt uitgelegd wat de werking is van de oliën:
Op de huid
Etherische oliën zijn vetminnend en worden daardoor rechtstreeks in de huid opgenomen en via de lymfe naar de bloedbaan vervoerd. Onderzoekers vonden bijvoorbeeld linalool – een bestanddeel van lavendelolie – vijf minuten na massage van de olie terug in de bloedbaan.
In de longen
Ingeademde etherische olie bereikt de bronchiën van de longen en werkt daar ter plekke, of wordt in de bronchiën opgenomen door het bloed, om zo andere organen te bereiken. Zo doodt Artemisia etherische olie bepaalde soorten bacteriën (staphylococcen) die longontsteking en voorhoofdsholteontsteking veroorzaken.
Op het brein
Tegenover de directe werking van etherische oliën op het lichaam staat de indirecte werking van geuren op ons brein. Geuren kunnen ons ontroeren, ons hart raken. Geuren openen namelijk een bijzondere weg, rechtstreeks naar het centrum van onze hersenen: het limbische systeem. Dit is een groep structuren in de hersenen die betrokken is bij emotie, motivatie, genot en het emotioneel geheugen. Het is (evolutionair gezien) een van de oudste delen van de hersenen maar bevat ook enkele nieuwere structuren. Het limbische systeem is onderdeel van de grote hersenen.
Het reukslijmvlies in onze neus is de enige plek in het lichaam, waar het centrale zenuwstelsel open ligt en in direct contact met de buitenwereld staat. Geurstoffen kunnen in het limbisch systeem een lawine aan neurotransmitters bewerkstelligen. Neurotransmitters zijn stoffen die signalen doorgeven. Bekende voorbeelden van neurotransmitters zijn serotonine (het prethormoon), endorfine (een pijnstillend hormoon) of noradrenaline (een opwekkend hormoon). Het limbische systeem is dus besturingsorgaan voor onze emoties en ons zielenleven. Etherische oliën hebben hier direct effect op.
Gebruik van aromatherapie
Etherische oliën kennen verder een breder gebruik dan uitsluitend medicinaal: olie van de ceder in de kledingkast stopt motten.
In richtlijnen van verpleegkundigen voor zorg aan mensen die hun levenseinde naderen, is het gebruik van aromatherapie opgenomen. In hospices, ziekenhuizen en behandelcentra worden etherische oliën als geur verdampt of gemengd met massageolie toegepast bij hand-, voet- of lichaamsmassage. De etherische oliën worden gebruikt om angst en onrust te verminderen en welzijn te verhogen. Massagetherapeuten maken veel gebruik van etherische oliën. Ze mengen druppels van de olie op een basismassageolie. Basismassage-oliën zijn bijvoorbeeld amandelolie, jojobaolie of avocado-olie. De verdunning is afhankelijk van de aard van de klacht, de ernst van de klacht en de gevoeligheid van de persoon voor wie de olie wordt gebruikt (15-25 druppels op 100 ml basisolie). Je kunt ook een heerlijk voetenbad voor jezelf maken met etherische oliën.
De belangrijkste etherische oliën
Voor honderd gram rozenolie is wel tweehonderd kilo rozenblaadjes nodig. Uit 160 kilo wilde lavendel verkrijgt men 1 kilo olie.
- De geur van de welbekende etherische olie van lavendel wordt gebruikt voor ontspanning. Vermengd en verdund op een basisolie van amandelolie zullen enkele druppels etherische lavendelolie direct op de huid huiduitslag of zonnebrand kunnen kalmeren.
- De etherische olie van de sinaasappel – gewonnen uit de schil van het fruit – staat bekend om haar opbeurende werking voor je gemoedstoestand. Verder is deze olie spijsverteringbevorderend, desinfecterend, harmoniserend en verwarmend. Citrusgeuren kunnen je een flinke boost in de ochtend geven.
- De etherische olie van kamille en duizendblad bevatten het bestanddeel azuleen. Azuleen werkt sterk ontstekingsremmend. De toepassing van kamille in allerlei huidproducten is gebaseerd op deze ontstekingsremmende werking.
- De etherische olie van melisse werkt antiviraal, krampstillend, bloeddrukverlagend en wordt ingezet bij allergieën, astma, hoofdpijnen en menstruatiestoornissen.
- Thujon is een bestanddeel van salie, en werkt in op het zenuwstelsel; de toepassing van salie ter bevordering van het geheugen vindt daar haar oorsprong in.
- De etherische olie van hysop werkt slijmoplossend, bloeddrukregulerend en geestelijk verhelderend en wordt gebruikt bij astma, hoesten, bronchitis, te hoge bloeddruk, algehele versterking na ziekte en bij slechte concentratie.
- De etherische olie van cypres werkt samentrekkend, vaatvernauwend en bevordert de concentratie. De olie wordt gebruikt bij onder andere bloedingen of te sterke menstruatie, spataderen en verstrooidheid.
Kruidengeneeskunde
Kruidengeneeskunde is erg populair op dit moment. Het is een ontzettend groot en interessant vakgebied en er is veel te leren. Wil je meer weten over essentiële oliën of kruidengeneeskunde in het algemeen? Het boek Kruidengeneeskunde van Corwin Aakster en Fleur Kortekaas maakt je wegwijs binnen één uur. Het is op een begrijpelijke manier geschreven door medische professionals en geeft betrouwbare informatie.
Lees verder over de wonderlijke wereld van de kruidengeneeskunde:
Detoxen met kruiden: het afvoeren van ongewenste stoffen uit je lichaam
Vijf geneeskrachtige kruidentheeën om je lichaam gezond te houden
10 natuurlijke antibiotica uit je keukenkastje
Inspirerend leven werkt samen met experts om je te inspireren. Gastauteurs bieden ons hun verhalen aan om met jou te delen.
Wekelijks kijk ik uit naar de zondagochtend samen met Inspirerend Leven, want dat ís het 'inspirerend' en leidraadgevend: een 'houvast' voor de komende week. Dankjulliehartelijk allemaal...