Er is me iets opgevallen in de vijftien jaar dat ik mensen help met de energie in hun lichaam, hun grenzen (of het gebrek daaraan) en de onderliggende energetische patronen in hun relaties met anderen. Veel mensen gaan op dezelfde manier met hun trauma om (en zelfs ik deed dat vroeger ook zo), door muren op te bouwen en die voor te doen als grenzen.
Muren zijn absoluut niet hetzelfde als grenzen. Het grootste verschil is nog wel dat muren onbewust worden opgebouwd. Grenzen worden bewust gevormd. Door je bewust te worden van wat je doet, leer je hoe je je grenzen kunt stellen. Maar hoe komen die muren er eigenlijk?
Iedereen maakt trauma mee tijdens zijn jeugd en tienerjaren. Iedereen heeft minstens één belangrijke ervaring (of meerdere) gehad, waardoor je gebroken bent achtergelaten en je onbewuste beslissingen in je psyche hebt genomen om zo te kunnen begrijpen en om te gaan met wat er is gebeurd.
Een traumatische ervaring
De traumatische gebeurtenis vindt plaats (soms is dit een enkele gebeurtenis en soms meerdere in de loop van de tijd).
Je denkt onbewust na waarom dit je is overkomen (meestal denk je dat zo’n ervaring te maken heeft met je identiteit).
Deze denkwijze gaat gepaard met een reeks overtuigingen die zijn voortgekomen uit je eerste conclusie.
Je ontwikkelt onbewust strategieën om het tegendeel te bewijzen van wat je aanvankelijk geloofde of om de traumatische ervaring uit de weg te gaan zodat je nooit meer die pijn hoeft te voelen.
Die strategieën pas je na verloop van tijd toe en zo ontstaat er een bepaald patroon in je gedrag. Tegelijkertijd zorgen je strategieën ervoor dat je ongelooflijke gaven of talenten ontwikkelt die ertoe leiden dat je schadelijke of ongelukkige levenskeuzes maakt.
De volgorde van hierboven is een beetje samengevat, omdat je bijna een heel boek nodig zou hebben om zo’n traumatische ervaring helemaal te kunnen omschrijven. Maar deze vijf dingen geven de belangrijkste factoren aan van wat er zich in je psyche afspeelt, waarvan de gevolgen groot zijn.
Een voorbeeld van een traumatische ervaring beschreven
De gebeurtenis: De scheiding van je ouders als je acht jaar oud bent.
Je overtuiging op basis van je identiteit: Je neemt onbewust de beslissing dat je niet goed genoeg bent voor je ouders om bij elkaar te blijven en dat ze uit elkaar gaan omdat ze niet van je houden. Je geeft jezelf de schuld. Jij besluit: ‘Ik ben niet geliefd.’
Je andere overtuigingen: Bovendien kun je ook dingen denken zoals: ‘Ik verdien het om gestraft te worden.’, ‘Ik ben een gelukkige relatie niet waard.’ of ‘Ik verdien het om alleen te zijn.’
De strategie: Je wilt nooit meer zo’n soort pijn voelen en dus bouw je muren op om andere mensen buiten te sluiten. Je kiest ervoor om jezelf nooit meer open te stellen en om anderen niet meer te vertrouwen.
Gedragspatronen:
- (Gaven, vaardigheden of talenten) Je leert heel zelfstandig te worden, waardoor je vindingrijk wordt, voor jezelf kunt zorgen en goed wordt in het nemen van je eigen beslissingen.
- (Schadelijke of onbevredigende levenskeuzes) Je zondert jezelf af, bent sceptisch en je houdt het niet langer dan vier maanden uit in een romantische relatie.
Hoewel iedereen een andere strategie heeft om met trauma om te gaan, gezien de unieke combinaties in iemands leven, lijkt het een veelvoorkomend iets om muren op te bouwen.
Ik wil nooit meer zo gekwetst worden… Ik kan nooit meer iemand vertrouwen om me te helpen… De mensen van wie je houdt, verlaten je altijd… Ik kan nooit meer een… (man, vrouw, vul maar in) vertrouwen… Andere mensen maken alleen maar gebruik van je als je jezelf openstelt… Ik wil nooit meer zo in verlegenheid worden gebracht.
Onthoud dat dit zich allemaal onbewust afspeelt in je hoofd. Je denkt niet rationeel na bij het nemen van zulke beslissingen en de mogelijke risico’s komen niet in je op. Dus wat is jouw versie van de muur?
Waarom muren anders zijn dan grenzen
De tweede belangrijkste reden waarom muren anders zijn dan grenzen, heeft te maken met discriminatie. Muren worden zonder onderscheid te maken, opgebouwd. Ze houden alles buiten, ook al heb je die muren gebouwd om jezelf tegen iets specifieks te beschermen. Het is net alsof je een algemeen verdelgingsmiddel gebruikt.
Stel je voor dat je alleen een mierenprobleem wilt aanpakken, maar je een algemeen verdelgingsmiddel gebruikt dat meerdere organismen doodt. Het is alsof je een sloopkogel gebruikt terwijl een voorhamer voldoende is. Een bulldozer terwijl je alleen een schop nodig hebt. Grenzen worden daarentegen heel bewust gesteld.
Hieronder staan een aantal voorbeelden:
Onbewuste muur: ‘Ik laat niemand dichtbij komen en in deze relatie heb ik mezelf te ver laten gaan. Daarom beëindig ik hem.’ (Dit gaat over jou, niet over de andere persoon.)
Bewuste grens: ‘Ik kies ervoor om deze relatie met jou te beëindigen, omdat je tegen me hebt gelogen over dat je bent vreemdgegaan.’ (Dit gaat over het gedrag van de ander en wat je wel en niet tolereert.)
Onbewuste muur: ‘Als ik mijn gevoelens met je deel, zul je ze tegen mij gebruiken. Daarom leg ik mijn emoties niet bloot.’ (Dit gaat over jou, niet over de andere persoon.)
Bewuste grens: ‘Omdat ik om je geef, kies ik ervoor om mijn gevoelens met je te delen en je mijn emoties te laten zien. Dit is echter heel beangstigend voor mij en als je dit in de toekomst tegen mij gebruikt, zal het erg moeilijk voor me zijn om je daarna nog te vertrouwen.’ (Je vraagt wat je nodig hebt en stelt een duidelijke grens.)
Onbewuste muur: ‘Als iemand me iets vraagt, zeg ik altijd nee, omdat ik geloof dat iedereen alleen maar gebruik wil maken van mij.’ (Nogmaals, dit gaat over jou.)
Bewuste grens: ‘Ik bekijk elk verzoek wanneer het mij uitkomt en ik besluit of ik me op mijn gemak voel om iets te doen en of ik tijd en energie heb.’ (Discrimineren, selectief nee zeggen in plaats van lukraak.)
Van muren bouwen naar grenzen stellen
Dus hoe gaan we van willekeurige, onbewuste muren naar bewuste, opzettelijke grenzen? Ten eerste moet je je bewust worden van de onbewuste gedragspatronen in je leven (je kunt goed beginnen met de vijf stappen die hierboven staan beschreven!) Dit kan enige tijd duren, maar het betekent niet dat je ontzettend lang moet wachten tot je resultaat ziet. Je moet wel werken aan je innerlijk.
Door bewust een grens te stellen, moet je duidelijk maken voor jezelf wat je probeert te bereiken. Wat die grens ook precies inhoudt, je moet er goed over nadenken wat hij betekent, vooral als je dit nog niet eerder hebt gedaan. Welk resultaat wil je bereiken? Hoe wil je het verwoorden? Wanneer wil je erover beginnen?
Grenzen respecteren
Je moet ook rekening houden met het volgende: de andere persoon hoeft niet te luisteren naar je grenzen. Een belangrijk onderdeel van het stellen van grenzen (en je mentale voorbereiding), is om de andere persoon tijd te geven om te verwerken wat je van hem hebt gevraagd, om jezelf niet te laten meeslepen met het drama die hij misschien veroorzaakt en om jezelf voor te bereiden op wat je gaat doen als de ander besluit niet je grenzen te respecteren.
Het concept is vrij eenvoudig, maar toch kan het lastig zijn om hier echt mee door te gaan, aangezien je je kwetsbaar opstelt, iets waarvoor je juist muren hebt opgebouwd!
Uiteindelijk komt het op het volgende neer: het enige wat iedereen echt wil, is om geliefd te zijn. We zijn sociale wezens! We hebben elkaar nodig. Achter elke angst, muur, uitbarsting of beschuldiging schuilt het verlangen om geliefd te zijn. Op een gegeven moment realiseert bijna iedereen zich wel dat zijn oude, onbewuste gedragspatronen niet meer werken. Je beseft je op dat moment dat de muren die je hebt opgebouwd, je ervan weerhouden te krijgen wat je het liefste wilt. Liefde. Gezelschap. Verbinding.
Hoe je het dus ook besluit aan te pakken, ik nodig je uit om je eigen muren af te brokkelen (op je eigen tempo) en om jezelf open te stellen voor de liefde waarnaar je op zoek bent. Werk samen met een therapeut. Ga naar een energiegenezer. Bezoek een sjamaan. Werk aan je innerlijk. Je verdient liefde. Het komt erop neer dat je zelf de touwtjes in handen hebt van je eigen lot.
Nooit meer bang voor angst
Angst is op hol geslagen gevoeligheid. Sheryl Paul neemt je mee naar de bron van je angsten en laat je compassie met jezelf voelen. In dit diepgaande en tegelijkertijd praktische boek geeft ze oefeningen bij acute angst en oefeningen die je helpen diepere lagen van angst te ontcijferen en te helen.
Lees ook deze artikelen van Sheryl Paul:
Het verschil tussen ‘gewone’ en traumatische dissociatie
Wat gebeurt er op energetisch niveau als je grenzen trekt voor jezelf?
Sheryl Paul is psychotherapeut, opgeleid in Jungiaanse dieptepsychologie en heeft een master in counselling. Ze is geïnspireerd door o.a. Robert Johnson, Marion Woodman, Joseph Campbell en Carl Jung.
