Hoe pleasen ontstaat (vaak in de kindertijd) én hoe je ermee kunt stoppen
Door Andrea Mathews
Wil je anderen steeds behagen, ten koste van je eigen behoeften? Grote kans dat je een people pleaser bent. Andrea Mathews, auteur van Stop met pleasen, laat in dit artikel zien hoe pleasen ontstaat (vaak in de kindertijd) én hoe je ermee kunt stoppen. “Je moet leren hoe je van jezelf kunt houden. Maar het is lastig om van iemand te houden die je niet kent…”
Elke keer dat jij je er bewust van bent dat je aan jezelf denkt, duw je die gedachten weg en noem je jezelf egoïstisch of zelfs gemeen.
Zij blij, jij blij
Het is niet een gewoonte om anderen altijd te behagen, het is een identiteit. Je kent jezelf een bepaalde waarde toe op basis van hoe goed je anderen tevreden houdt. Als het je lukt om een ander blij te maken door wat je hebt gedaan of gezegd, al is het maar voor heel even, krijg je een goed gevoel over jezelf.
Lukt het jou om dit dagelijks te doen, dan kun je lange tijd gelukkig zijn. Maar natuurlijk is dit een stuk lastiger om te doen, omdat je nooit precies weet wat de ander wil. Je hebt alleen maar je eigen observaties en andermans gezichtsuitdrukkingen en woorden om op af te gaan. En het kan zijn dat de ander liegt, iets wat vaak zo is, vooral als zij óók een people pleaser zijn of een ander plan hebben.
Hoe pleasen ontstaat
Anderen steeds tevreden willen stellen is een angstige manier van leven. Je vraagt jezelf voortdurend af: voldoe ik wel aan iemands verwachtingen? Verwachtingen die er altijd zijn. En aangezien zij degenen met de verwachtingen zijn, kunnen ze doen wat ze willen, omdat zij de baas zijn. Dat brengt ons bij de volgende vraag: wie zegt dat zíj altijd gelijk hebben?
Wat je vast wilt weten, is hoe je van dat gevoel afkomt en waarom dat zo lastig is. Het is inderdaad lastig, maar niet onmogelijk. Je moet je opvattingen over hoe je hoort te leven, veranderen. De meeste people pleasers zijn opgevoed door minstens één ouder die erg veel waarde hechtte aan zijn of haar imago. De people pleaser heeft geleerd om deze persoon tevreden te houden, door een goed imago hoog te houden.
In andere woorden, het kind heeft geleerd om alles op zo’n manier te doen dat het publieke imago van de ouder stand hield. Het kind zorgde dus voor de ouder. Het kind moest zijn liefde voor de ouder bewijzen, maar dat is nog niet eens het ergste. De ouder hoefde zijn liefde voor het kind níet te bewijzen. Het kind heeft daardoor nooit zichzelf liefgehad.
Voelt houden van jezelf als egoïstisch?
Dat is dus waar jij je op moet focussen om te genezen: het kind, nu volwassen, moet leren hoe het van zichzelf kan houden. Maar het probleem is dat het kind nog steeds de druk van de ouder voelt, of dat nou verbaal is of niet, waardoor het kind gelooft dat het erg egoïstisch is om het imago van de ouder te verraden door te leren van zichzelf te houden. Het kind heeft de acties en woorden van zijn ouders overgenomen en richt die nog steeds tot zichzelf.
Het is lastig om van iemand te houden die je niet kent. En nog lastiger om van iemand te houden die je hebt geleerd te negeren of zelfs te haten. Elke keer dat jij je er dus bewust van bent dat je aan jezelf denkt, duw je die gedachten weg en noem je jezelf egoïstisch of zelfs gemeen. Pas als je zoveel aan jezelf gaat denken dat je die gedachten niet meer kunt wegduwen, begin je te verwerken of zelfs de mogelijkheid te overwegen dat wat jij te zeggen hebt, er misschien ook wel toe doet.
Denk aan jezelf!
Laat ik iets duidelijk maken: het ligt niet aan je zelfvertrouwen. Het ligt aan het feit dat je geen connectie hebt met jezelf, waardoor je geen eigenwaarde hebt. People pleasers zijn vaak zo gefocust op gezichtsuitdrukkingen van anderen dat ze niet eens het intense verlangen naar aandacht in zichzelf opmerken. Dus, ja. Het is lastig om aan jezelf te gaan denken. Maar het is niet onmogelijk. En door er niets aan te doen, met als excuus dat het ‘zo lastig is’, sta je alleen maar toe dat je gemene ouder nog meer invloed heeft op je leven.
Maar… stel dat je ouder niet gemeen was? Stel dat je ouder altijd aardig tegen je was, behalve dan toen hij of zij duidelijk maakte dat je jouw identiteit moest opgeven om te kunnen zijn wie hij of zij nodig had? Bij dit genezingsproces gaat het er niet om dat jij je ouder schuldig moet verklaren. Je moet besluiten of je verder wilt leven, terwijl er constant tegen je wordt verteld wie je moet zijn door iemand die niet eens weet dat jij bestaat. Dat is waar het werk aan jezelf begint.
Stop met pleasen
Wil je meer weten over pleasen, pleaser zijn en wat je als pleaser kunt doen om jouw leven weer in eigen handen te nemen? Dit nuchtere boek helpt je met helende inzichten, tips en technieken, zodat je leven weer van jou wordt. Je mag jezelf vanaf nu schaamteloos en zonder schuldgevoel op nummer 1 zetten!
Lees ook deze artikelen:
Waarom gezond egoïsme zo belangrijk is (zeker voor de pleasers onder ons!)
Ben jij een pleaser? 3 soorten pleasers (+ tips hoe je kunt kiezen voor jezelf)
Waarom je als pleaser moeite hebt met grenzen en hoe je ze leert aanvoelen
Andrea Mathews werkt als therapeut, trainer en spreker op het gebied van authentiek leiderschap en relaties. Ze heeft haar eigen radioprogramma Authentic Living en interviewde vele grote spirituele auteurs.
