HSP: opnieuw balans vinden na een burn-out emotioneel, mentaal en spiritueel
Door Lusanne Hogeweg
Als je burn-out bent, kun je lichamelijke klachten ervaren en je emotioneel lichtgeraakt en mentaal overprikkeld voelen. Je bent zo’n beetje op alle niveaus uit balans. Hoe vind je je evenwicht weer, zeker als je hooggevoelig bent?
Om te beginnen door al deze niveaus serieus te nemen en op elk niveau jezelf te geven wat je nodig hebt. Neem de tijd om fysiek te herstellen en je emoties de ruimte te geven. En let op je gedachten, want die kunnen je te snel weer opjagen om iets te gaan doen.
In balans komen: geef gevoelens de ruimte
Als je verwerkt wat je eerder nog niet hebt verteerd, geeft dat lucht aan je gemoed. Laat je verdriet er zijn, evenals eventuele boosheid over hoe dingen zijn gelopen. Voel ook je angst voor de toekomst. Ook is het van belang om op te merken wanneer je de neiging hebt om snel weer aan de slag te willen.
Misschien voel je een druk om te weten wat je wilt, om te presteren op je werk of financieel je eigen broek op te houden en niet afhankelijk te zijn van je partner. Deze zaken allemaal goed willen doen, kan een grote druk geven. Dit kan onbewust zijn, en je toch veel spanning en onrust geven die je niet begrijpt.
Stop overmatig willen en moeten
Daarom, word je bewust van je gedachten en dieper gelegen drijfveren van willen voldoen aan verwachtingen. Die van anderen of van jezelf. Hoge verwachtingen kunnen leiden tot grote teleurstellingen en dat is niet bevorderlijk voor je herstel. Integendeel, zo houd je de onbalans in stand.
Daarom is het belangrijk om te leren om uit het denken te zakken, en eerst te voelen. Daarna pas kun je iets gaan doen. Zolang je vanuit het denken te moeten in actie komt, getuigt je handelen van onbalans en is er het risico om weer door te slaan. Hoe kom je dan in balans?
Het evenwicht herstellen op het fysieke niveau
Burn-out is niet alleen maar psychisch of een kwestie van mindset. Nadat je zo lang roofbouw op jezelf hebt gepleegd, is de burn-out een fysieke ziekte geworden en je kunt een veelheid aan lichamelijke klachten hebben. Je herstel zou zich in eerste instantie daarop moeten richten.
In het begin mag je slapen, uitrusten, rustig bewegen, niet te veel willen en hoeven doen. Ook kan het nodig zijn (tijdelijk) anders te eten en supplementen te nemen. Klachten kunnen ook hormonaal zijn, zeker als je de leeftijd voor de overgang hebt.
Nieuwe balans vinden emotioneel, mentaal en spiritueel
Het is goed om ook het emotionele niveau betrekken, omdat je een gevoel van falen kunt hebben en niet weten wat je nog waard bent. Dan kan een proces beginnen van het doorleven van allerlei gevoelens en emoties, die je misschien lang had weggestopt. En vergeet vooral het mentale of cognitieve niveau niet; je gedachten en overtuigingen.
Tenslotte kun je terugkijken en je afvragen hoe het zover heeft kunnen komen en wat de zin is van deze gedwongen periode van stilstaan, ik noem dat het spirituele niveau.
Burn-out nodigt je uit om te voelen
Burn-out dwingt je om stil te staan. Het is in essentie een uitnodiging om te voelen en op die manier trouw te zijn aan jezelf, in plaats van te willen voldoen naar de buitenwereld toe. Het gaat erom te leren leven in het nu, in plaats van steeds gericht te zijn op wat er nog moet in de toekomst. Want dat heeft nou net bijgedragen aan het proces van roofbouw.
Als je merkt dat je teveel in je hoofd zit, als je onrust en drukke gedachten ervaart, haal dan even diep adem. Doe dat drie keer. Adem in door je neus en blaas langzaam door je mond weer uit. Op die manier kun je je gedachten tot rust brengen. Probeer dan vanuit een punt hoog achter in je hoofd, of boven je hoofd, te kijken naar je gedachten.
In balans komen: van denken naar voelen
Wat je denkt, het mentale of cognitieve niveau, is heel belangrijk, want je gedachten en overtuigingen zijn -meestal oude- conclusies die je ooit hebt getrokken en die jou nog steeds leiden. Negatieve aannames over wie je bent die maken dat je je op een bepaalde manier gedraagt.
Het is een essentieel onderdeel van het patroon dat tot de burn-out heeft geleid. Je denkt misschien na over wat voor ander werk je wilt doen, welke keuzes je moet maken en dergelijke. Dit kan veel onrust geven en energie kosten. Onder dergelijke gedachten zit vaak angst voor tekort en dat maakt weer dat je denkt ‘ik moet…’ en zo kun je in steeds in hetzelfde kringetje blijven ronddraaien en heel veel energie verliezen.
In balans zijn: van voelen naar doen
Daarom, stop overmatige denken en ga via voelen naar doen! Hoe? Mediteren kan helpen of doe de korte ademhalingsoefening die ik hierboven beschreef. Breng je aandacht in je lichaam. Voel je ergens spanning in je lijf? Of voel je ergens een emotie, wellicht heel vaag? Waar voel je het? Leg je hand erop. Ga met heel je aandacht naar het gevoel. Laat het toe.
Stel jezelf steeds de vraag: Wat heb ik nu nodig? Vraag het aan dat gevoel in je lichaam. Wees even stil, er komt beslist antwoord. Ga dan doen wat je lichaam van je vraagt. Wandelen, eten, rusten, slapen. Of misschien eerst huilen. Heb je nergens zin in? Blijf dan nog eventjes zo zitten en wees stil. Je komt vanzelf in beweging.
Overzicht van hulp op de verschillende niveaus
Welke hulp of begeleiding je kan helpen om te herstellen en weer in evenwicht te komen, zeker als je hooggevoelig bent, heb ik op een rijtje gezet. In onderstaand schema vind je een overzicht van het fysieke tot en met het spirituele niveau met mogelijke vormen van therapie of begeleiding.
Nooit meer de oude
'Nooit meer de oude' van Mieke Lannoey is verplichte kost voor iedereen die in een burn-out zit of er al uit is. Pak de kans om je leven anders in te richten en je hart te volgen met beide handen aan!
Lees ook deze artikelen:
Burn-out & innerlijke stilte: door je angst naar je kracht
Hooggevoelig & burn-out: hoe ervaar je een burn-out op zielsniveau?
Hoe krijg je als HSP na een burn-out weer grip op je leven?
Lusanne Hogeweg schrijft over hooggevoeligheid, burn-out en je missie leven. Ze is auteur van de boeken "De belofte van burn-out' en 'Van voldoen naar voldoening'. Ze heeft een re-integratiebureau voor hoogsensitieve personen die na een burn-out werk zoeken waar ze weer energie van krijgen, zie vialusanne.nl.
Interessant artikel. Echter wat als men de niet weet dat men HSP is maar dat dat wel de grootste veroorzaker van de Burn-out is? iets waar men zeker niet van uit moet gaan. Wat als de arts (huisarts/bedrijfsarts) hier niet van op de hoogte is evenals de behandelaar? Ook iets waar je niet aan voor bij mag gaan. Dit is wat mij betreft juist het leggen van de basis voor de juiste diagnose en behandeling. Verder kijken dan de standaard psychologische test is een goed middel. Expert op dit gebied, Esther Bergsma, geeft hier ook lezingen over aan (bedrijfs)artsen, mogelijk ook aan psychologen. Men dient zich er heel goed van bewust te zijn dat aannames over bv huiselijke omstandigheden kloppen, dus niet aannemen dat het opgeruimd is etc. Is de patiënt in staat om te zeggen wat er is, wordt er geluisterd, ook naar wat er niet gezegd wordt? Of luistert een behandelaar of degenen die de diagnose stelt naar zichzelf? spreek uit patiënt ervaring, van introversie via HSP naar HB als oorzaak.
Het is erg te herkennen....ik zeg dat ik een lichte burn out had..dat ik grotendeels hersteld ben, zeker omdat deze coronacrisis een uitdaging kan zijn. Maar ik ben thuis, omringt met pubers maar laat ook los en laat zijn. Ik wil ander werk. Dat is een volgende stap. Wat ik wel heb zijn soms twijfels van mijn kunnen, een angstig, onzeker gevoel van zekerheid te moeten lossen..