Intermitterend vasten; gezonder en makkelijker dan je nu misschien denkt
Door Marjolein Dubbers
Vasten: je hoort er steeds meer over en over de vele voordelen ervan. Eerlijk gezegd hou ik helemaal niet zo van vasten. Maar na het lezen van wetenschappelijke onderzoeken en het in de praktijk toepassen bleek het veel makkelijker dan ik dacht en voel ik me er heel goed bij. Laat me je er daarom vandaag meer over vertellen.
Intermitterend vasten; af en toe één of meerdere maaltijden overslaan
Er zijn steeds meer mensen die de kracht van intermitterend vasten ontdekken. Door regelmatig een periode niet te eten merken ze dat ze niet alleen méér energie krijgen, maar ook dat het makkelijker is om af te vallen. Er komt ook steeds meer wetenschappelijk onderzoek dat aangeeft dat iedere dag grazen voor koeien prima is, maar voor mensen een stuk minder.
Intermitterend vasten kun je op verschillende manieren doen:
- Af en toe een vastendag inlassen van 24 uur waarop je alleen drinkt (water, kruidenthee) maar niet eet.
- 1 maaltijd per dag eten en voor de rest alleen drinken. Meestal is dit een lunch of de avondmaaltijd.
- Uitsluitend eten binnen een bepaalde tijdsperiode: bijvoorbeeld tussen 8 uur ’s morgens en 8 uur ’s avonds. Dit betekent dan 12 uur eten, 12 uur vasten. Dit kan worden uitgebreid naar 10 uur eten en 14 uur vasten of 8 uur eten en 16 uur vasten.
Een combinatie of afwisseling van bovengenoemde methodes is ook mogelijk. Ik vertel je straks wat ik de makkelijkste methode vind.
Eten verwerken is best hard werken voor je lichaam
Elke keer als je eet moet je lichaam daarmee aan de slag. Je lichaam is een prachtig uitgebalanceerd organisme en wanneer je eet worden veel van die balansen verstoord en moeten weer in evenwicht worden gebracht.
Alles wat je eet is in feite lichaamsvreemd. Je spijsvertering gaat er onmiddellijk mee aan de slag om het allemaal verteerd, verwerkt en wat niet bruikbaar is afgevoerd te krijgen. Er verandert van alles in je lichaam op het moment dat er voedsel binnen komt. Dit betekent een behoorlijk inspanning. Het is daarom goed om je lichaam af en toe rust te geven.
Intermitterend vasten: de voordelen van 14 uur niet eten
Er wordt al tientallen jaren wetenschappelijk onderzoek gedaan naar intermitterend vasten. Uit deze onderzoeken blijkt steeds weer dat er veel gezondheidsvoordelen zitten aan een bepaalde tijdsperiode (14 uur of meer) niet eten. Het goede nieuws is dat ze er uiteindelijk allemaal op neerkomen dat je er meer energie van krijgt! Daarom ben ik er ook zo’n voorstander van. Hierbij enkele van de belangrijkste voordelen op een rijtje:
1. Herstel van lichaamscellen
Zoals gezegd kost spijsverteren je lichaam best veel energie. Als je een tijdje vast, heeft je lichaam meer energie voor het herstel van lichaamscellen. Bij vasten komt er een proces op gang waarbij beschadigde cellen zichzelf kunnen herstellen en het nodige afvalmateriaal uit de cellen kan worden verwijderd. Er is inmiddels veel onderzoek dat dit aantoont.
2. Vermindering van ontstekingen
Ontstekingen liggen aan de basis van gebrek aan energie en veel chronische ziektes. Ze verzwakken namelijk je mitochondriën: je oplaadbare energiecentrales die je graag te vriend wilt houden. Intermitterend vasten helpt mee om chronische ontstekingen te verminderen en dus je mitochondriën te versterken.
3. Herstel van insulinegevoeligheid
Een flink schommelende bloedglucosespiegel maakt moe en ziek: het is een enorme energieslurper. Intermitterend vasten zorgt voor herstel van je insulinegevoeligheid, waardoor je bloedglucosespiegel stabieler zal worden. Hiermee wordt de kans op overgewicht en diabetes 2 aanzienlijk verlaagd.
4. Toename van de productie van groeihormoon
Door periodiek te vasten zal de productie van je groeihormoon toenemen (vooral in combinatie met beweging). De belangrijkste functie van groeihormoon is dat het helpt bij de reparatie en groei van lichaamscellen en weefsels. Meer groeihormoon betekent sneller herstel van kwalen en klachten. Groeihormoon stimuleert je lichaam ook om energie te verbranden uit je vetreserves en helpt mee bij spieropbouw.
5. Verlaging van de kans op hart- en vaatziektes
Afname van ontstekingen en herstel van insulinegevoeligheid betekent op zich al een verminderde kans op hart- en vaat- ziektes. Daarbij kan intermitterend vasten ook nog meehelpen een hoge bloeddruk te verlagen en heeft het een gunstig effect op een verhoogd LDL-cholesterol en verhoogde triglyceriden. Nog meer factoren die meehelpen je hart en bloedvaten gezond te houden.
6. Vertraging van vroegtijdige veroudering
De enige bewezen methode bij ratten om ze langer gezond te laten leven is door de inname van calorieën te verminderen. Ze leven dan soms 80 procent langer. Het lijkt erop dat met intermitterend vasten (bij ratten) net zulke goede resultaten kunnen worden behaald. Aangezien intermitterend vasten zoveel gezondheidsvoordelen oplevert (zie hierboven), ligt het in de lijn der verwachting dat vertraging vroegtijdige veroudering niet alleen voor ratten maar ook voor mensen geldt.
7. Last but not least: het helpt mee met afvallen
Alles wat meehelpt om af te vallen als je echt overgewicht hebt, helpt ook mee om meer energie te krijgen. Door intermitterend vasten wordt het lichaam aangezet om over te stappen van glucoseverbranding naar vetverbranding. Als het lichaam weer leert om vet te verbranden, zal het minder zeuren om zoetigheid en snelle koolhydraten, wat ook weer meehelpt bij afvallen. Intermitterend vasten versnelt ook je stofwisseling waardoor afvallen makkelijker wordt. Doordat je niet lange tijd vast gaat je stofwisseling niet omlaag in komt je lichaam niet in de spaarstand terecht. Hierdoor wordt het jojo-effect van crash-diëten voorkomen.
Maak het jezelf makkelijk: kies voor tijdvenster-vasten
In hoeverre intermitterend vasten kan bijdragen aan een hoger energieniveau hangt af van de manier waarop je het doet en hoe jouw lichaam hierop reageert. De makkelijkste manier is om de periode dat je ’s avonds slaapt en dus niet eet, uit te breiden met uren van vasten ervoor of erna. De periode van vasten dient wel minimaal 12 uur te zijn. Breid dit uit naar 14 tot 16 uur. Als je je er goed bij voelt, kun je dit meerdere dagen per week doen.
Heb je een schommelende bloedsuikerspiegel en kun je moeilijk zonder ontbijt, begin dan met het eten van een vroege avondmaaltijd die je afrondt om 18.00 uur. Als je daarna niets meer eet tot je ontbijt om 8.00 uur, heb je er 14 uur vasten opzitten. Een uitstekend begin.
Bouw het langzaam op
Heb je een stabiele bloedsuiker, dan kun je ervoor kiezen om ’s avonds bijtijds te eten en je ontbijt nog wat uit te stellen. Als je je avondeten afrondt om 19.00 uur en ontbijt om 11.00 uur, heb je maar liefst 16 uur gevast. Je kunt dit net zo vaak doen als je wilt. Dit is mijn favoriete patroon; ik doe dit vier tot vijf keer per week. Soms sla ik mijn ontbijt over en lunch dan rond 12 uur.
Bouw het langzaam op. Is jouw normale periode van vasten slechts 8 uur, breid dit dan stapje voor stapje uit naar 12 uur. Daarna kun je het nog wat verder oprekken. Doe het ook niet 7 dagen per week anders gaat je stofwisseling zich hieraan aanpassen. Blijf je lichaam steeds weer verrassen en eet op wisselende tijden.
De grootste voordelen van intermitterend vasten zul je uiteraard alleen verkrijgen als je ten eerste zo gezond mogelijk eet, en ten tweede als je daardoor ook wat minder eet dan gebruikelijk. Ga dus niet bunkeren voordat de periode van vasten begint, vooral niet als je wilt afvallen.
Niet voor iedereen: jouw lichaam heeft altijd gelijk
Het blijft wel belangrijk om je gezonde verstand te gebruiken. Het kan zijn dat het in jouw situatie niet zo’n goed idee is om te vasten, bijvoorbeeld je als herstellende bent van een operatie, een ziekte, zwanger bent of al een laag gewicht hebt. Ben je te mager, zorg er dan vooral voor dat je juist niet minder eet. Voel goed of dit wel een geschikte methode voor jou is als je meer energie wilt. Het kan zijn dat ‘grazen’ voor jou juist wel een geschikte methode is.
Als je verslaafd bent aan suiker of schommelt je bloedglucosespiegel nog flink, dan heeft je lichaam juist meer baat bij juist regelmatig eten. Bouw het intermitterend vasten dan heel langzaam op of laat het nog even achterwege. Werk eerst aan het stabiliseren van je bloedglucosespiegel en het trainen van je lichaam om vetmoleculen te gebruiken als bron van energie.
Voeding & gezond gewicht
Veel vrouwen worstelen met hun gewicht en willen afvallen. Minder eten en meer bewegen? Zo simpel is het niet. Ons lichaam is complex en ieder lichaam is anders. Hoe pak je eetverslaving en vetverbranding aan? Helpen eiwitpoeders, voedingssupplementen, het ketodieet en lightproducten? Welke voedingsstoffen zijn het beste? Lees het in Voeding & Gezond gewicht!
Lees ook deze artikelen van Marjolein Dubbers:
De website van Marjolein Dubbers, energiekevrouwenacademie.nl, wordt jaarlijks door meer dan 2 miljoen bezoekers bezocht. Marjolein is food- en lifestylecoach en heeft een passie voor de gezondheid van vrouwen.
