Regelmatig ontvangt Marjolein Dubbers mails van vrouwen die haar vragen om snelle tips om hun hormonen in balans te krijgen. We willen allemaal graag snel resultaat. Helaas is ons vrouwenlichaam een langzaam organisme maar er zijn wel enkele slimme, snelle tips. Lijnzaad op de juiste manier gebruiken is er een van.
Lijnzaad; kleine zaadjes, grote impact
Lijnzaad, ook wel vlaszaad genoemd, is het zaad van de vlasplant. Inderdaad, de plant waar linnen van wordt gemaakt. Het zijn kleine bruine of gele zaadjes. Ze zijn tegenwoordig overal verkrijgbaar in hele of gemalen vorm. Ook is er lijnzaadolie verkrijgbaar.
Zo klein als ze zijn, ze kunnen veel impact hebben op je gezondheid. Het is veruit het beste om heel lijnzaad te kopen, niet de gebroken vorm omdat gebroken lijnzaad snel oxideert in een zakje in de winkel. Je ruikt of ziet er niks aan maar eigenlijk is het bedorven. Geoxideerd lijnzaad eten betekent een toevloed van vrije radicalen in je lichaam die schade kunnen toebrengen. Die heb je natuurlijk liever niet. Het nadeel van heel lijnzaad is echter dat ze vaak niet goed worden verteerd en je ze ongebruikt weer uitpoept.
De oplossing is om heel lijnzaad te kopen en het dan in kleine hoeveelheid zelf te malen in een krachtige blender of koffiemolentje. Maal de hoeveelheid van een klein kopje en bewaar dit afgesloten in een potje in de koelkast om oxidatie te voorkomen. Dit is ook de reden waarom het beter is om lijnzaadolie in de koelkast te bewaren en zowel de zaadjes als de olie bij voorkeur niet te verhitten.
Hoe bleven we ooit gezond zonder lijnzaad?
Als je alle voordelen leest die over lijnzaad geschreven worden dan vraag je je af hoe onze ouders toch ooit gezond bleven zonder lijnzaad. Een belangrijke eigenschap van lijnzaad is dat het rijk is aan alfa-linoleenzuur (ALA), een essentieel omega 3-vetzuur. In een gezond lichaam wordt dit ALA deels omgezet naar de nog belangrijkere vetzuren EPA en DHA. Dit zijn de vetzuren die krachtige ontstekingsremmers bevatten, waarmee je je hart- en bloedvaten (1) en gewrichten kunt beschermen. Ook hebben ze een positief effect op je immuunsysteem, wat voor ons vrouwen erg belangrijk is en zijn ze van essentieel belang voor gezonde hersenen. Er zijn aanwijzingen dat lijnzaad je LDL-cholesterol en je bloeddruk kan verlagen en dat het een positief effect kan op hebben op je huid en nagels. Voed ze van binnenuit met lijnzaadolie of lijnzaad. Ben je vegetariër of veganist, voeg dan regelmatig een lepel lijnzaad toe aan je menu.
Hoe gezond trouwens ook: eet nu niet iedere dag lijnzaad en ook geen eetlepels vol! Dat is niet nodig. Variatie is veel belangrijker, er zijn nog veel meer voedingsstoffen die je nodig hebt.
Lijnzaad; wondertjes van hormoonbalans
Maar dit is nog niet alles. Er is nóg een belangrijke reden om meer lijnzaad te eten. Lijnzaad bevat namelijk stoffen, lignanen genoemd, die je helpen bij het in balans houden van je vrouwelijke hormonen.
Twee hormonen in jouw lichaam die altijd met elkaar in balans dienen te zijn, zijn oestrogeen en progesteron. Als deze twee uit balans zijn, ontstaat er een waterval aan gezondheidsklachten. Meestal zijn ze uit balans doordat je lichaam teveel oestrogenen heeft ten opzichte van progesteron. Doorgaans is dit niet omdat jouw lichaam zelf teveel oestrogenen aanmaakt, maar omdat je in contact komt met hormoonverstoorders die werken als oestrogenen in je lichaam.
Lignanen in de strijd tegen kanker
Lignanen zijn stofjes die vallen onder de fyto-oestrogenen. Net als xeno-oestrogenen kunnen ze op de oestrogeenreceptoren van je cellen gaan zitten. Hierdoor geven ze aan je cellen door wat die moeten gaan doen. Xeno-oestrogenen zijn agressieve oestrogenen, die boodschappen kunnen geven aan je cellen die je liever niet hebt: bijvoorbeeld dat ze zich als een speer moeten gaan delen. Xeno-oestrogenen kunnen dan ook betrokken zijn bij verschillende hormoongevoelige tumoren.
Fyto-oestrogenen daarentegen bevorderen de aanmaak van SHBG, een eiwit dat ervoor zorgt dat xeno-oestrogenen hun verwoestende werking niet meer kunnen doen. Er is onderzoek (2) waaruit blijkt dat lignanen het risico en de groei van baarmoeder- en borstkanker zouden kunnen afremmen. Lignanen kunnen er namelijk voor zorgen dat cellen zichzelf op het juiste moment vernietigen. Tumoren zijn vaak een verstoring van deze zelfvernietigende eigenschap van gezonde cellen.
Ook tegen rimpels en andere signalen van ouder worden
Zou je lichaam te weinig oestrogeen hebben, wat in de overgang nogal eens voor kan komen, dan geven fyto-oestrogenen je cellen de boodschap die normaal gesproken je eigen oestrogenen zouden geven. Oestrogenen zijn betrokken bij wel 300 functies in je lichaam, waaronder het soepel houden van je huid, haren, nagels en gewrichten. Voed ze niet alleen vanuit de buitenkant maar ook van binnen. Oestrogenen beschermen je ook tegen teveel rimpels en houden je slijmvliezen en ogen vochtig.
Zorg wel voor gezonde darmen
Het hart van je gezondheid begint in je darmen zeg ik altijd. Ook nu. De lignanen in lijnzaad moeten door de bacteriën in je dikke darm worden omgezet in het stofje dat je helpt je hormonen in balans te houden. Zo niet, dan poep je ze ongebruikt uit. Voed je darmen dus goed met verse, gezonde voeding en zo min mogelijk zoetigheid en chemisch knutselvoer, zodat je het lijnzaad niet voor niets eet. In lijnzaadolie zitten trouwens geen liganen, dus je zult voor je hormoonbalans echt aan het (vers gemalen) lijnzaad moeten!
Lignanen, waar vind je ze nog meer?
Er zijn overigens nog andere bronnen van lignanen, waaronder groenten, peulvruchten, sesamzaad, zeewieren, pompoenzaad, maanzaad en haverzemelen en zelfs in koffie en thee. Maar daar zit toch een stuk minder in dan in lijnzaad.
Lijnzaadcrackers; heb jij een echt goed recept?
Je kunt versgemalen lijnzaad heel makkelijk toevoegen aan smoothies, soepen, sappen en salades. Hou er rekening mee dat alles wat vloeibaar is na een uurtje een stuk dikker wordt. Lijnzaad maakt het gelei-achtig.
Je kunt er ook lijnzaadcrackers van maken. Er zwerven veel recepten van raw lijnzaadcrackers over het net. Deze zijn niet verhit boven de 40 graden en die heb ik het liefst. Ik heb verschillende recepten geprobeerd maar het ideale recept heb ik nog niet gevonden. Ze vallen bij mij allemaal in kleine stukjes uit elkaar. Maar ik blijf ze proberen! Als jij een echt goed recept hebt hoor ik graag van je. Laat je je reactie en recept hieronder achter? Dan deel ik het weer verder.
Ondertussen heb ik altijd wel wat raw lijnzaadcrackers op voorraad. Niet zelfgemaakt maar gekocht. Altijd handig om een doosje op voorraad te hebben.
Eet meer energie
Eet meer energie is de ultieme gids voor voor iedereen die op zoek is naar meer energie om een vrolijk en vitaal leven te leiden. Een schat aan kennis en waardevolle tips.
Lees ook deze artikelen:
Salie: de geneeskrachtige werking en voordelen van dit wonderplantje (+theerecept)
Omega 3: een sterke ontstekingsremmer + 10 voedingstips
Chiazaad: wat doet het met je lichaam en hoe gebruik je het?
De website van Marjolein Dubbers, energiekevrouwenacademie.nl, wordt jaarlijks door meer dan 2 miljoen bezoekers bezocht. Marjolein is food- en lifestylecoach en heeft een passie voor de gezondheid van vrouwen.
De auteur vraagt zich af hoe onze ouders ooit gezond bleven zonder lijnzaad....Ik kan de auteur alvast dit meegeven; mijn grootouders (geboren eeuwwissel 1900) en mijn moeder (geboren 1923) gebruikten heel hun leven lijnzaad! Ikzelf ben nu bijna 67, maar ik herinner me levendig de slijmerige papjes die ik als kind mocht omroeren, (want lijnzaadjes lieten ze nachtje 'wellen'). Ook op hoge leeftijd bleef m'n moeder zaliger trouw aan haar lijnzaadjes: schepje in de soep, schepje in yoghurt....Ze gebruikte ook zelf vermalen lijnzaad. Die 'oudjes' wisten misschien niets af van de 'chemische' samenstelling', maar ze namen alvast geen lijnzaad om te kunnen fluiten.
Hey Marjolein, Ik maak ook zelf mijn crackers. Niet alleen van lijnzaad, maar ook van pompoen en zonnebloem zaden. Bij mij voelen ze eerst ook uit elkaar. Ik verdeel mijn zaden in 3en. Het eerste deel maal ik helemaal fijn, het tweede iets grover en het derde nog iets grover. Daarna dacht ik, wat nu als ik een ei toevoeg ipv water. Kruiden toevoegen naar smaak. En mooi, gelijkmatige, platte laag maken en alvast vormpjes van 5 x 5 cm maken, dan kun je ze.. wanneer het gebakken is.... makkelijker breken. Ik hoop dat dit je helpt? Succes
Lijnzaad crackers, gemaakt natuurlijk met lijnzaad (ongebroken), hennepzaad (ongepeld), zonnebloempitten, pompoenpitten, chiazaad, en sesamzaad. Dit alles doe ik in de blender en maal dit niet al te fijn, maar ook niet te grof. Als eerste en apart doe ik het ongepelde hennepzaad in de blender en laat dit wel heel fijn malen. Hennepzaad heeft een hard schilletje en als je niet goed fijn maalt dan geeft dat geen fijn mondgevoel. Doe de gemalen ingrediënten in een kom en mix 2 eitjes in de blender en roer door het zadenmengsel. Neem een dubbelstuk bakpapier en rol het mengsel uit tot ongeveer 1 cm. dikte. Bak hete in de oven of in de Airfryer af.
Ik zou graag eten waarom je lijnzaad “bij voorkeur niet mag verhitten “. Ik vind de smaak van geroosterd lijnzaad heerlijk. Daarom rooster ik het net als zonnebloem en pompoenpitten. Heel graag je uitleg.