Spiritueel leraar en auteur Thomas Hübl schrijft in dit artikel wat meditatie wel en niet voor je kan doen in je helingsproces. Zit je goed in je vel, dan kan meditatie een prettige, ruimtelijke ervaring zijn. Heb je last van stress, of ervaar je een trauma, dan is die ruimte moeilijk te bereiken. Dat is niet erg, volgens Hübl. Meditatie kan “ons helpen ons bewust te worden van de gevolgen van trauma”. Wanneer we die ruimtelijke ervaring proberen na te streven, dan ga je het echte spirituele werk uit de weg.
Wanneer we mediteren, bereiden we ons voor om ons diep en echt te verankeren in wat beschikbaar is voor ons, om ons bewust te maken van wat niet meer beschikbaar is voor ons. Dit mediteren versterkt ons vermogen om te presencen en ons te openen, ons gevoel van innerlijke ruimte te vergroten en te assisteren in de bedrading van de structuur.
Meditatie vanuit comfort
Voel ik mij bijvoorbeeld op mijn gemak en niet gestrest, en bevind ik me op een comfortabele plek – zeg, in een stille tuin of bij een beekje in het bos – dan kan ik daar gaan zitten en mij afstemmen op mijn externe omgeving, zwijgend alles om mij heen helder en gedetailleerd waarnemen. Terwijl ik mijn ogen sluit en mijn aandacht naar binnen richt, ervaar ik stilte, een breder gevoel van innerlijke ruimte.
Ik ben gewoon in de ruimte. Ik voel me helder en aanwezig, in staat om relatief gemakkelijk langzaam mijn externe en innerlijke wereld binnen te gaan en er weer uit te verdwijnen.
Meditatie vanuit stress of trauma
Ben ik echter vastgelopen als gevolg van onverwerkte stress – of ervaar ik een trauma – dan zal mijn vermogen om helder en opmerkzaam naar mijzelf, anderen en de wereld te kijken verzwakt en verstoord zijn. Hetzelfde geldt voor mijn door oefening verworven vermogen tot contemplatieve waarneming, en ik zal een gevoel van verstikking krijgen, niet in staat zijn om heen en weer te bewegen tussen mijn innerlijke en uiterlijke waarnemingen.
Al mijn energie en aandacht zullen nodig zijn om me te richten op mijn strijd tegen de stress en ervoor te zorgen dat mijn bloedsuiker en hartslag, longen en ledematen zo goed mogelijk zijn. Zelfs al zijn de stress en het directe gevaar voorbij, dan nog zal mijn zenuwstelsel tijd nodig hebben om de adrenaline- en cortisolstijging te verwerken. En wellicht heeft mijn geest enige tijd nodig om tot rust te komen voordat ik weer de oude ben en de wereld in kan.
De ervaring van ruimte: een breed gevoel van eigenwaarde
Ruimte is een bewustzijnservaring die, zij het tijdelijk, verloren gaat bij het ervaren van trauma. Wanneer dit gebeurt, vereenzelvigen we ons met de gebeurtenis van het moment, verliezen we het brede gevoel van eigenwaarde dat we misschien door het bewust te oefenen hebben gekregen. We zouden een tijdje vast kunnen blijven zitten in het traumagevoel, vervreemd van onszelf en onze Bron. Houden we ons, terwijl we posttraumatische symptomen ervaren, echter actief bezig met contemplatie, dan kunnen we ons vermogen om de ervaring vast te houden, te integreren en te helen versterken.
Je bewust worden van de gevolgen van trauma
Contemplatiemethoden als mediteren, mindfulness, presencing, yoga of centrerend bidden kunnen ons helpen ons bewust te worden van de gevolgen van trauma, waaronder dissociatie, verdringing en losmaking. Anders vereenzelvigen we ons te veel met onze dissociatie, neemt ons bewustzijn af en blijven we vastzitten doordat we de oude stressreacties van hyperarousal en verdoving blijven herhalen.
Streven naar gelukzaligheid?
Wenden we ons echter tot de contemplatieve praktijk om – hoe goedbedoeld ook – de gelukzaligheid van hogere sferen of gevoelloze onverschilligheid na te streven, dan zouden we tot de ontdekking kunnen komen dat we het spirituele werk dat gedaan moet worden voor het trauma uit de weg gaan. Om werkelijk te kunnen helen is het nodig dat we meer beschikbaar zijn voor onszelf; meer bereid om de authentieke emoties die zich naar aanleiding van onze ervaringen presenteren te voelen en erbij te blijven, niet minder.
Door spiritualiteit te beoefenen zonder dingen uit de weg te gaan, ontwikkelen en versterken we onze innerlijke bronnen – niet alleen om te kunnen omgaan met de gevolgen van het trauma, maar ook om te integreren, tot bloei te komen en te veranderen. Vervolgens versterken we onze verbinding met ons hogere zelf, onze ziel. Er ontstaat een gevoel van aanwezigheid en innerlijke ruimte, dat ons de kracht geeft om ons innerlijke proces waar te nemen en dingen in ons leven beter te verwerken.
Helen van collectief trauma
Herken je de rusteloosheid tijdens meditatie of de andere contemplatieve methoden die Thomas Hübl in dit artikel noemt? In Helen van collectief trauma geeft hij inzicht in de oude pijn die je met je meedraagt: niet alleen van jezelf, maar ook van je cultuur, je achtergrond, en de wereld in zijn geheel. Hij biedt inzichten waarmee we als collectief een toekomst kunnen scheppen die ons verleden heelt.
Lees ook dit artikel van Thomas Hübl:
Thomas Hübl is een mystieke en spirituele leraar die zich bezighoudt met collectief trauma. Hij leidt internationale workshops, meerjarige trainingsprogramma’s en grotere evenementen en festivals.
