Narcistische moeder: hoe je jezelf kunt bevrijden uit de invloedssfeer van je moeder
Door Redactie
Het uiteindelijke doel van het herstellen van een narcistische moeder is authentiek en heel te worden. Om dit te bereiken is het belangrijk om als volwassene psychisch los te komen van je moeder, zodat je je eigen innerlijke emotionaliteit kunt ontwikkelen. Je zult een vrouw worden die bij haar moeder kan zijn en bij haar vandaan, terwijl je in beide situaties jezelf kunt zijn.
Waarom is psychisch loskomen van je moeder belangrijk voor je geestelijke gezondheid?
De individuatiefase is een normaal onderdeel van de ontwikkeling. Deze fase begint bij tweejarigen als het kind ‘nee’ en ‘van mij’ begint te zeggen en gaat door tot het kind volwassen wordt, haar eigen behoeften en wensen ontwikkelt en zich bewust losmaakt van haar ouders en een gezond zelfbewustzijn ontwikkelt. Gezonde ouders laten dit geleidelijk en natuurlijk gebeuren.
Het individuatieproces van kinderen van een narcistische moeder is achtergebleven, omdat de moeder of overspoelend was, of negerend. Als je met problemen hebt geworsteld met betrekking tot de controle over je eigen leven en gevoelens, of als je niet kunt genieten van je successen, heb je, zoals de meeste dochters van een narcistische moeder, moeite je van haar los te maken en zelfstandig te worden. Je bent dan waarschijnlijk nog op zoek naar en bezig met het ontwikkelen van je volledige zelf.
Je onthouden van negatieve zelfspraak
Wanneer je de individuatie ten opzichte van je moeder niet hebt voltooid, blijf je een onafgemaakt en onvolwassen, half mens, dat graag een heel mens wil worden. Als je emotionele zelf is achtergebleven, is het niet evenredig met je fysieke, intellectuele en spirituele zelf gegroeid. Je moet genezen om heel te worden.
Een deel van het losraken van je moeder en je jeugd is je onthouden van negatieve zelfspraak, zoals ‘ik ben niet goed genoeg’, ‘ik ben onaantrekkelijk’ en ‘ik kan mezelf niet vertrouwen’. Omdat jij je deze boodschappen eigen hebt gemaakt, spreken ze nu tegen je zoals jouw moeder vroeger deed. Ga na wat deze boodschappen vertellen, blokkeer ze en schuif ze terzijde. Als je dat doet, maak je je op een gezonde manier los van je slecht functionerende moeder en haar zelfvernietigende overtuigingen. Je zult jezelf herkennen als een individuele vrouw.
Wat betekent loskomen precies?
In de psychologie is separatie-individuatie het afbakenen en het onderscheiden van het zelf. Ieder mens moet om volwassen te worden individuatie aangaan (zelfstandig worden) ten aanzien van het gezin waarin hij of zij opgroeide. Psychologische separatie (afscheiding) is een innerlijk proces en is iets anders dan geografische afscheiding van je moeder of je oorspronkelijke gezin.
Hoe bevrijd ik mijzelf uit de invloedssfeer van mijn moeder?
Jezelf bevrijden uit de invloedssfeer van je moeder is de enige manier om de baas over je eigen levenskeuzes te worden en om te worden wie je bedoeld bent te zijn. Wanneer je dit ontwikkelingsstadium doormaakt, kun je de volgende stappen ondernemen: (1) begrijp hoe je moeder haar gevoelens op jou projecteert; (2) begrijp en bied het hoofd aan jaloezie van je moeder en anderen, en (3) maak definitief een einde aan de geïnternaliseerde (eigen gemaakte) negatieve boodschappen. Deze drie stappen worden hieronder verder toegelicht.
1. Projectie
Projectie kan het beste worden beschreven als een proces waarbij iemand zijn eigen emoties ziet als afkomstig van iemand anders en ervan overtuigd is dat die emoties afkomstig zijn van de ander. Mensen doen dat als zij hun eigen pijn en innerlijke conflicten niet aanpakken en anderen de schuld geven van hun eigen verwarring. Dochters van narcistische moeders zijn doorgaans de zondebok voor hun moeders projectie, waar ook een zwak ego en zelfhaat bij horen. De dochter begrijpt de haat niet en internaliseert deze, waardoor zij zichzelf slecht voelt en niet goed genoeg. Omdat dit voor de dochter al op zo’n jonge leeftijd begint, voelt dit voor haar normaal en echt.
2. Omgaan met je moeders jaloezie
Dochters van narcistische moeders voelen gewoonlijk de jaloezie van hun moeder. Het wordt tijd deze te herkennen en te begrijpen. Veel mensen menen dat benijd worden een wenselijke en prettige ervaring is, maar het is in feite een nerveus makende en akelige ervaring als iemand, en met name je eigen moeder, jaloers op je is. Het zelfbewustzijn van de dochter wordt door verachting en kritiek tenietgedaan. Haar goedheid wordt betwijfeld of slecht genoemd of geringschat, wat haar het gevoel geeft dat haar ‘werkelijkheid als mens’ is uitgewist.
Als de dochter analyseert waarop haar moeder jaloers lijkt te zijn – haar uiterlijk, prestaties, materiële rijkdom, gewicht, persoonlijkheid, vriendinnen, echtgenoot of vriendje, of de relatie met haar vader, broer of zuster – krijgt zij het gevoel verachtelijk te zijn. De dochter begrijpt niet dat haar eigen moeder zulke slechte gevoelens over haar heeft, en daarom denkt zij dat ze zelf niet deugt.
Erken je eigen goede eigenschappen en kracht om jezelf te bevrijden van je verwarring, en de jaloezie te kunnen zien voor wat zij is. Probeer geen haatgevoelens te ontwikkelen en neem ook niet op een nare manier wraak. De jaloezie waar jij de dupe van bent, hoort niet bij jou en daar hoef je je dus niet mee te identificeren. Jij mag echt zijn en de pijn en het verdriet voelen, maar sla niet terug en zoek geen wraak.
3. Een einde maken aan de negatieve boodschappen
Om je te ontdoen van negatieve boodschappen moet je om te beginnen bedenken hoe je de meeste beslissingen neemt. Baseer jij je keuzen op informatie die je vertrouwt? Is die informatie gewoonlijk afkomstig van een betrouwbare bron? Heb jij doorgaans gegevens die jou vertellen dat de bron ervan iemand is op wie je kunt vertrouwen, iemand die gekwalificeerd is om jou advies te geven of bij te staan? Heb je in het algemeen goede ervaringen met de persoon in kwestie en kon je zijn of haar waarnemingen, informatie en kennis vertrouwen? Behandelt deze betrouwbare bron je meestal met eerbied en zorg over hoe jij je voelt? Waarschijnlijk is je antwoord op elk van de vragen: ‘Ja.’
Vraag je dus af of het wijs is om die geïnternaliseerde boodschappen uit je jeugd te geloven, die afkomstig zijn van iemand die niet authentiek, niet liefhebbend en niet empathisch was, die geen intieme, emotionele band met je had, die haar eigen gevoelens op jou projecteerde omdat ze niet in contact was met haar eigen emoties en die ook nog eens jaloers op je was? Waarom zou je die persoon laten bepalen wie jij bent?
Oefening: negatieve boodschappen ontkrachten
Kijk naar die bron. Denk daaraan als je een pen pakt of naar je computer gaat en deze negatieve boodschappen vaststelt en vastlegt. Schrijf ze op in een kolom en schrijf in een andere kolom waarom ze simpelweg niet waar zijn. Door dat te doen, bepaal je opnieuw wat jij gelooft dat waar is over jezelf. Is het bijvoorbeeld werkelijk waar dat je niet goed genoeg zou zijn? Wie beweert dat? Je hoeft alleen maar voor jezelf goed genoeg te zijn!
Wanneer je deze negatieve boodschappen eenmaal hebt vastgesteld en erop hebt gereageerd door op te schrijven waarom ze niet waar zijn, is je volgende taak deze oefening te herhalen voor elke boodschap die in het vervolg in je opkomt. Daardoor schrap je telkens een oude boodschap en zet je er een nieuwe voor in de plaats. Dat vraagt enige oefening, maar je doorzettingsvermogen zal op den duur zijn vruchten afwerpen.
Zal ik ooit genoeg goed genoeg zijn
Heb je een narcistische moeder en wil je hier meer over lezen? Dit boek staat vol helende inzichten, voorbeelden en herkenbare verhalen die je daarbij helpen. De liefdevolle en effectieve manier waarop Karyl de relatie met je moeder aanpakt, maakt dit een belangrijk boek!
Lees ook deze artikelen:
Er kan er maar één de leukste zijn: narcistische moeders
Narcistische moeder: de emotionele last die je draagt en jullie relatieproblemen
Hoe narcisme doorzien je sterker zal maken
Narcisme & moeders: zes typen narcistische moeders
Meer dan 40 jaar hebben we onder het juk van onze kwaadaardige narcistische ouder geleden en de alles vergoelijkende wederhelft. En het komt niet meer goed met mij, ben helemaal stuk. Al weet ik nu wel dat ik best wel wat waard ben, dankzij mijn lieve man. Dat ik goed ben zoals ik ben, met al mijn goeie en foute eigenschappen. Nadat ik een aantal jaar geleden afstand van 'onze' narcist heb genomen, gaat de vergiftiging van de mensen om me heen gewoon door. Dat is het ergste, je krijgt nooit rust. Zelfs de loodgieter begon erover omdat de narcist zijn onware praatjes rondstrooit. Anderen proberen uit te leggen wat er met ons werd uitgespookt daar ben ik maar mee gestopt omdat het geen zin heeft. Omdat de zielige bejaarde ouder wordt geloofd en ik het rotkind ben. Dat onze narcistische ouder ons enorm treiterde, van alles uitspookte en me ondanks dat ik alles deed wat van me gewenst werd heeft weggegooid alsof ik oud vuil was, dat is hen niet verteld. Al die opmerkingen van wederzijdse kennissen doen nog het meeste pijn. Je kunt niet iedereen steeds vertellen wat zo'n narcist allemaal doet. Want het is teveel wat er jarenlang elke dag gebeurde. Je moet leren leven met het gifspoor dat de narcist nog regelmatig op jouw pad achterlaat.
Het is geen slechte text maar gewoon een andere mindeset doet het hem niet. En legt eigelijk de totale verantwoordelijkheid bij het slachtoffer. De mindeset van de narcistische moeder zit zo ver in jezelf opgedrongen dat het onmogelijk is ten alle tijden te herkennen wat van jezelf is en wat van haar. Los maken is meer dan alleen mijn gedachten, ik wist al toen ik 19 was dat er iets niet klopt nu ben ik 37. Loskomen is ook fysieke aangelegenheid want dat is het moment dat je in rust bent en contact met jezelf. Haar de schuld geven boos op haar zijn is ook een goede manier van loskomen. En belangrijk om het gevoel van niet te mogen voelen te doorbreken. Hellaas als je los komt en in langere periodes van geen contact bent merk je hoe alleen je bent. Veel mensen hebben nog een partner maar sommige moeders staan niet eens dat toe.