Opnieuw je ruimte innemen na een transformatie (wanneer je omgeving niet meer op dezelfde golflengte zit)
Door redacteur
Crises zijn van alle tijden, maar hoe gaan we om met degene die we nu ervaren? Als je naar de geschiedenis kijkt, zijn we niet de eersten die kampen met overweldigende crises. Daarom kijkt redacteur Anouschka van Wettum naar oude wijsheid voor nieuwe tijden op zoek naar verzachting voor de ziel vandaag. De inspiratiebron van vandaag is Marcus Aurelius: Overpeinzingen, een filosofisch dagboek uit de tweede eeuw.
‘Ruimtevrees’ noemde een collega op de redactie. We dachten aanvankelijk dat ze het had over pleinvrees, maar ze schudde haar hoofd. “Nee, ruimtevrees is wanneer je na een periode van transformatie de wereld weer in stapt. Dat je weer ruimte mag gaan innemen en hoe eng en onwennig dat is.”
Plotseling leek ‘ruimtevrees’ heel mooi te verwoorden hoe het was om weer naar buiten te gaan, de horeca in. Maar ook de onzekere eerste stappen van een vriend na een burn-out of een familielid na een heftige ziekte. En zelfs nu na de periode van de winter, nu de zon weer begint te schijnen en de winterjas niet meer iedere dag nodig is. Een transitiewoord over het achterlaten van je oude jas. En juist in deze tijd heb ik er wat moeite mee om ‘terug’ te komen omdat de ‘buitenwereld’ zo luid en overweldigend lijkt.
Daarom stel ik in dit artikel de vraag: Hoe kunnen we in zachtheid weer ruimte innemen nadat we een periode van transformatie hebben meegemaakt?
Daar pakte ik Overpeinzingen van de Romeinse keizer Marcus Aurelius bij. Als keizer stond Aurelius altijd in de spotlights en toch kennen we hem vooral van zijn persoonlijke ‘notes to self’: zijn filosofische dagboek. Hij lijkt vandaag de dag een voorloper van mindfulness te beoefenen. Keer op keer herinnert hij zichzelf eraan dat hij de mogelijkheid heeft om zich terug te trekken. Hij hamert erop dat hij niets kan doen aan wat er om hem heen gebeurt, maar wél aan de manier waarop hij er in zijn gedachten op reageert. Ook is hij zich ervan bewust dat je als sterveling een bepaalde verantwoordelijkheid hebt in de tijd die je krijgt.
Dat raakt me, wanneer we over ruimtevrees spreken. Vaak trekken we ons terug om ons los te worstelen van de overweldigende stroom aan informatie. Maar vaak blijft het daar ook bij, en keren we net zo goed weer terug naar diezelfde wereld. ‘De wereld is het probleem, daar moeten we rust van nemen.’ En dan is terugkeren overweldigend, vreemd, een aanslag op je gevoeligheid. Wat als we het terugkeren op een andere manier bekijken?
Naar aanleiding van zijn Overpeinzingen vind je hieronder drie gedachten over terugkeren in de wereld na een periode van transformatie.
1. Ga er vaker even tussenuit
Onze (vaak gedwongen) momenten van transformatie halen ons tijdelijk weg uit de drukte van alledag. Het zijn momenten dat je geen behoefte hebt aan het continu beschikbaar zijn omdat iets anders zich aan je opdringt dan de eeuwige afleiding.
Stilte, genezing, acceptatie, voluit leven in het moment. Dan gebeurt er iets. Misschien niet eens aan de buitenkant, maar vanbinnen. Een moment van transformatie. In de ruimte om te helen ontdek je een nieuwe kant van jezelf. Je ervaart groei en kunt iets loslaten van wat je zo lang verzwaarde.
Maar Aurelius raadde zichzelf aan om niet te wachten op een vakantie of een plek ver weg. We hebben allemaal een innerlijke wereld waar groei en transformatie op ons wacht. Daar kun je altijd tussendoor even bij.
Mensen zoeken de rust van het platteland, de kust of de bergen om zich terug te trekken. Ook u verlangt daarnaar. Dat is echter onnodig, want u kunt u op elk gewenst moment in uzelf keren. Nergens vindt een mens een kalmer of vrediger plek dan in zijn eigen ziel. Wie die plek in zichzelf vindt en zijn aandacht erop richt, vindt onmiddellijk een diepe vrede. En met vrede bedoel ik niets anders dan in harmonie zijn met het universum. Maak hier dus gebruik van. Keer er steeds naar terug en vind uzelf! – Marcus Aurelius
2. Vaar je koers naar jouw innerlijke kompas
Zeker wanneer je gevoelig bent, is ruimte innemen een heel delicaat proces. Je bent je continu bewust van de ruimte van anderen en moet steeds bepalen wat wel en niet bij je hoort. Soms kun je daarin doorslaan, waardoor je jouw ruimte alleen afstemt op welke ruimte anderen voor jou overlaten.
Hoewel de Romeinse keizer nog geen weet had van onze 24/7 bereikbaarheid, bleef ook hij steeds terugkeren naar zijn dagboek om koers bij te stellen. Wat is echt belangrijk, wat is waarheid, hoe kun je een goed mens zijn? Met die kennis, én zijn twee principes van je innerlijke belevingswereld hieronder, kun je jezelf ook de mogelijkheid geven om koers te bepalen op basis van wat voor jou essentieel is.
Herinner u van de belangrijke principes van uw innerlijk met name deze twee: ten eerste dat het niet de omstandigheden zijn die uw geest in beslag nemen – uw geest staat daar volkomen boven – maar dat het onze manier van denken is die verwarring sticht. Ten tweede dat alles wat u ziet in een oogwenk verandert en dan verdwenen is. Bedenk voortdurend hoeveel veranderingen u zelf al hebt ondergaan. ‘De wereld is verandering, het leven een droom.’ – Marcus Aurelius
3. Neem je ontdekkingen mee naar de buitenwereld
Tenslotte de derde en laatste gedachte in dit artikel, en misschien wel de belangrijkste. We staan namelijk helemaal niet zo ‘los’ van de buitenwereld als we denken. Volgens Marcus Aurelius zijn we allemaal onderdeel van een groter geheel en daardoor is het belangrijk wat ieder individu doet. Het is belangrijk dat jij er bent. Jouw transformatie was van belang voor het grotere geheel en hoewel je bij terugkomst kunt aarzelen, weet dat ook dit proces onderdeel is van iets groters dan jij.
Aurelius zegt ook iets heel mooi in het citaat eronder, als ik het goed begrijp. Als het het belangrijkste is in ons leven om zo min mogelijk ruimte te laten tussen het ene goede ding en het andere, kun je dan jouw transformatie verbinden met het volgende goede ding? Ruimte innemen betekent ook bijdragen aan het volgende goede ding, wanneer jij jezelf toestemming geeft om te stralen, geef je dat indirect de mensen om je heen ook. Iets mooiers kun je de wereld niet schenken.
In het leven bestaat de verlossing erin te zien hoe elk afzonderlijk ding deel uitmaakt van het geheel, uit welke materie het bestaat en wat er de oorzaak van is. Wij moeten met heel ons hart doen wat rechtvaardig is en de waarheid spreken. Wat immers kunnen wij anders doen dan het leven te leven door het ene goede zonder de geringste tussenruimte met het andere te verbinden.- Marcus Aurelius
Een laatste overpeinzing
De oude teksten van de keizer zijn bijzonder om veel redenen, maar ook omdat hij vooral voor zichzelf schreef. Alles wat écht belangrijk was werd opgetekend. En 1.800 jaar later is het nog steeds belangrijk. Misschien is zijn belangrijkste les wel om jezelf te herinneren om onderscheid te blijven maken. Dat kan ook in onze 21ste eeuw vol apps en notificaties en een niet-aflatende stroom aan informatie.
Daarom sluit ik af met een laatste gedachte van de Romeinse keizer, omdat het zo belangrijk is je te realiseren dat je keer op keer opnieuw kunt beginnen:
Wanneer u uit de juiste koers bent geraakt, keer daar dan weer naar terug en verheug u wanneer u zich over het geheel genomen menswaardig gedraagt. En heb dat waarnaar u terugkeert lief. – Marcus Aurelius
Overpeinzingen
Wil jij na het lezen van dit artikel meer overpeinzingen van Marcus Aurelius lezen? Deze nieuwe uitgave van Overpeinzingen is een prachtig boek om er steeds weer bij te pakken, rustig te lezen. Inclusief voorwoord om meer te begrijpen van deze bijzondere keizer.
Lees ook deze wijze artikelen:
Wijsheid van de Boeddha en mystici over de waarheid en de sleutel tot innerlijk weten
Ontdek het geheim van de eeuwige jeugd (met dank aan wijze Meesters uit de Himalaya)
Boodschap voor donkere dagen: herinneren waarom je hier op aarde bent
Inspirerend leven bestaat uit een geweldige, kleine redactie. Voor meer informatie, bekijk de 'Over ons'-pagina.
