Inspiratieplatform voor spiritualiteit, gezondheid en bewustwording

Psycholoog: wat kan de oorzaak zijn van zwaarte en traagheid bij een depressie?

Heb je moeite met alleen al het starten van (kleine) taken? Heb je veel plannen maar weinig wilskracht? Teleurgesteld zijn op jezelf of jezelf dwingen om dingen te doen werkt daardoor averechts. Lees in dit artikel waarom dit een zelfbeschermingsmechanisme is van je lichaam en wat de oorzaak kan zijn.

De komende winter, de roerige tijden in de wereld, overprikkeling, een onbevredigende baan, persoonlijke omstandigheden; een depressie kan vele oorzaken hebben.

Goede voornemens, geen daden

Wie in depressieve toestand verkeert, zal zichzelf als vreemd ervaren. En dat is nog zacht uitgedrukt. Doorgaans zal het denkvermogen nog redelijk intact zijn, maar zal de patiënt alles wat hij bedenkt niet om kunnen zetten in daden. Zo kan hij zich wel voornemen om dicht bij huis een boodschapje te doen, maar niet bij machte zijn om zijn voornemen ook uit te voeren. Hij hangt in de stoel om alleen nog maar naar zijn eigen voeten te staren en kan het eenvoudigweg niet opbrengen om zich uit zijn stoel te hijsen. Zelfs het kopje koffie dat op een tafeltje naast hem staat, lijkt te ver weg om er een slokje van te nemen.

Het gevoel is er een van zwaarte en traagheid waardoor zelfs een rondje fietsen in de buitenlucht een helse opgave is. Niet ongewoon is de gedachte van de depressieve patiënt: ik kan wel bedenken dat ik iets zou willen, maar het lukt mij gewoon niet.

Weinig wilskracht

Belangrijk is het om te beseffen bij de depressieve patiënt dat er sprake is van gebroken wilskracht: het is niet dat hij weigert om zich in beweging te zetten, hij is er fysiek en mentaal gewoonweg niet toe in staat. Het doorgronden van het fenomeen van de gebroken wilskracht is lastig, maar het heeft er alle schijn van dat het brein een ‘coup’ heeft gepleegd: om te voorkomen dat er nog meer overprikkeling kan plaatsvinden, wordt de patiënt in zijn normale functioneren lamgelegd, waardoor hij gedwongen is om zich koest te houden.

‘Functionele’ verlamming

Deze wilsverlamming wordt in vakjargon ‘functioneel’ genoemd: het doel is om het zenuwstelsel van de patiënt rust te gunnen, meestal omdat de patiënt zelf geneigd is om zich, in zijn normale doen, over de kop te werken. Dit gegeven levert een bijzondere paradox op: terwijl een depressie zonder meer als ziekte kan worden aangemerkt, is hij tegelijkertijd ook de genezing tegen overprikkeling.

Zelfbescherming

Nu zal in de praktijk de patiënt zijn depressie niet als ‘genezend’ ervaren. Hij wil immers niets liever dan van zijn depressie af. Toch is het belangrijk dat de patiënt zich realiseert dat hij niet zomaar aan een depressie lijdt. Hoe paradoxaal het fenomeen ook is, de wilskracht is gebroken omdat er kennelijk voorheen te veel te willen was. En eenieder die dit feit voor waar aanneemt, zal ook eerder van zijn depressie kunnen herstellen.

Omdat zelfs de meest simpele opdrachtjes of dagtaken voor de patiënt welhaast onuitvoerbaar blijken, kan de angst groeien en het gepieker over de toekomst toenemen: zal ik ooit weer beter worden als ik nu al de meest eenvoudige dingen niet meer voor elkaar krijg? Deze angstgevoelens zijn ‘normaal’ in de context van een depressie, en het is belangrijk ze te bespreken met de behandelaar. Wie door het leven gaat met een verwaarloosde depressie, zal een welhaast ondraaglijk lijden moeten doorstaan.

Heb jij een perfect verborgen depressie? Kom erachter door middel van deze checklist

Wist je dat een gezonde darmflora kan helpen bij depressieve gevoelens?

Boekentip: Ik kan weer lachen

Dit is een fragment uit Ik kan weer lachen van psycholoog Jeffrey Wijnberg. Eén op de vijf mensen krijgt te maken met depressieve klachten en Wijnberg weet als geen ander hoe het is om een depressie door te maken: hij is erzelf twee keer van genezen. Want dit kan – gelukkig!