Wat zijn de schaduwkanten van spiritualiteit en bewustzijnsontwikkeling?
Door Mieke Lannoey
Steeds meer mensen vinden hun weg naar de wereld van spiritualiteit en bewustzijnsontwikkeling. Veelal zijn de gevolgen daarvan positief. Toch zijn er ook schaduwkanten aan verbonden. Schaduwkanten die in deze blog het licht mogen zien.
Oordelen en schuldig bevinden
Naar jezelf toe
Je creëert en bent verantwoordelijk voor je eigen werkelijkheid’ is een universele wet. De keerzijde van deze wijsheid is dat we onszelf de schuld gaan geven van alles wat er in ons leven misloopt. Dat we aan zelfbeschuldiging doen. En dat is nergens voor nodig.
Ten eerste doe je altijd wat je kunt, met het bewustzijn dat je (op dat moment) hebt. Ten tweede weet je niet welke lessen je ziel nodig heeft om te kunnen evolueren. Ten derde: soms gebeuren dingen nu eenmaal, zonder dat daar per se een verklaring voor is of hoeft te zijn.
De laatste tijd ben ook ik ontzettend hard geweest voor mezelf. Eerlijk zelfonderzoek werd bijna een foltertechniek; waar mildheid, zachtheid noch zelfcompassie aan te pas kwamen.
Naar anderen toe
Maar we beschuldigen ook anderen van het veroorzaken van hun realiteit. In plaats van hen in hun mens zijn te zien en erkennen, oordelen we er op los! Oordelen die heel onschuldig en ‘goed bedoeld’ lijken, maar dat allesbehalve zijn. Zoals:
‘Geen relatie? Je zult jezelf wel niet graag genoeg zien!’
‘Geen geld? Je denkt vast niet in termen van overvloed!’
“Zeg me niet hoe spiritueel of verlicht je bent, maar toon me, op elk moment, hoe je met jezelf, je medemens, dieren en de natuur omgaat.
Bewust of spiritueel zijn maakt je niet meer, beter of ‘verder staand’ dan iemand anders! We weten niets over onze eigen weg, laat staan dat we iets weten over het pad van de ander.
Oordelen is juist hét ultieme kenmerk van het ego, wat ons brengt bij de tweede valkuil.
Blind zijn voor de illusies en mechanismen van het ego
Rondom dit onderwerp deel ik graag een stukje uit het boek ‘De weg naar waarheid’ van Nouk Sanchez en Tomas Vieira:
‘We kunnen honderden of zelfs duizenden spirituele leraren vinden die niet bereid zijn om over de drempel van hun persoonlijke ego-dood heen te stappen en toch eindeloze informatie over hoe te transformeren blijven rondbazuinen.
Tenzij de leraar zijn eigen ego heeft laten varen, zal er altijd het risico zijn dat het ego van de leermeester de kop op steekt en vertraging teweegbrengt in de voortgang van zijn studenten.
Een genezen leermeester kent het loslaten van het ego uit de eerste hand en zijn of haar nederigheid getuigd daarvan. Deze mens onderricht door voorbeelden en kan niet verleid worden door een verhoogd bewustzijn binnen het denken van het ego.
Vele, zo niet alle spirituele zoekers en leraren hebben de eerste stap nog niet gezet. Zij hebben misschien een indrukwekkende hoeveelheid aan spirituele kennis verzameld, echter hun ego’s zijn nog intact.
Het ego zal zich terstond de schijn van verlichting aanmeten, door het zoeken naar en verzamelen van meer spirituele informatie. Het ego kan zoveel spirituele informatie verzamelen dat het bijna iedereen kan overdonderen, inclusief zijn eigenaar, en hen doen geloven dat het verlicht is. Het ‘verlichte’ ego, echter, is zelfs nog niet maar aan de afbouw begonnen, in feite is het tegengestelde het geval.
De trucs van het ego zijn absoluut verbazingwekkend.’
Proces van afbouw
Ik ben er onlangs door een eigen ervaring nog maar eens achter gekomen hoe snel je in de illusies van het ego verstrikt raakt. Het ego laat zich, in de meeste gevallen, niet zomaar afbouwen. Het is een proces dat tijd, aandacht en energie vraagt en gepaard gaat met emotionele pijn, innerlijk conflict en behoorlijk wat weerstand. Alles wat jou een valse zin van identiteit of zekerheid geeft (in mijn geval ging het over een relatie) zal vroeg of laat transformatie of eliminatie moeten ondergaan.
Maar als je op de roze spirituele wolk genaamd ‘alles is licht en liefde’ zit of er van overtuigd bent dat je ‘verlicht’ bent, dan wordt dit proces niet aangegaan (zie valkuil drie: spiritual bypassing). Je bent dan blind voor je eigen ego, met alle gevolgen van dien.
Spiritual bypassing
‘Spiritual bypassing is the tendency to use spiritual ideas and practices to sidestep or avoid facing unresolved emotional issues, psychological wounds, and unfinished developmental tasks.’ Wikipedia
‘To spiritually bypass is to use spirituality to avoid, suppress or escape from uncomfortable issues in life.’ Lonerwolf
Ik leerde de term kennen dankzij een deelnemer van mijn facilitatortraining en bestelde er net het boek van Robert Augustus Masters over, met als ondertitel: ‘When Spirituality Disconnects Us from What Really Matters’. (Wat echt telt: menselijkheid en compassie bijvoorbeeld!)
Shortcut
Ik vind het een boeiend fenomeen omdat ik het regelmatig (zonder oordeel 😉 ) opmerk: mensen die spiritualiteit als een shortcut zien of als een vrijgeleide aanschouwen voor het skippen van hun innerlijk werk.
Ikzelf geloof niet in een shortcut (en geloof me, ik zou er soms graag één willen!). Daarmee ontken ik niet dat onze essentie en onze verbinding met het groter geheel er altijd zijn, net zoals de zon altijd schijnt boven de wolken. Daarmee zeg ik al helemaal niet dat we lijden of ‘streven naar’ moeten gaan verheerlijken of moeten blijven hangen in onze pijnlijke verhalen (want dat is ook weer het ego). Daarmee zeg ik gewoon dat we maar mensen zijn, met menselijke neigingen en gewoontes.
“You are a Masterpiece. You are. And, you are a Work in Progress. You can be both at the same time.
Ik geloof dat bewustwording een proces van ont-wikkelen is dat laag per laag verloopt, je steeds dichter brengend bij je eigen kern. Dat we door onze dagdagelijkse ervaringen heen levenslang zullen blijven leren, groeien en expanderen. Dat vanuit acceptatie kunnen zijn met wat er nu aanwezig is een belangrijke sleutel is tot persoonlijk geluk (al mag je intussen ook naar iets anders verlangen en toewerken). En vooral: dat we het allemaal wat minder serieus mogen nemen!
Gids voor spiritueel ontwaken
Vind jouw steun en toeverlaat in Gids voor spiritueel ontwaken van Mary Mueller Shutan. Wanneer je begint met ontwaken komen je onverwerkte emoties en ervaringen vanaf je geboorte tot waar je in het huidige moment bent naar boven. Dankzij het ontwakingsproces kun je eindelijk het pad van verlichting en vrijheid bewandelen.
Lees ook deze artikelen:
Schrijven is voor mij een manier om ervaringen te verwerken, verbanden te ontdekken, processen te duiden en inzichten te delen. Niet als coach, therapeut of academicus, wel als Mieke. Een mens die zich al (onder)zoekend een weg door het leven baant.
Hoi Mieke, Eindelijk iemand die schrijft/beschrijft wat ik zelf waarneem, waarbij ik mijzelf niet buitensluit van hetgeen ik waarneem. Op dit moment is er een grote spirituele golf gaande van mensen die aan het wakker worden=bewust worden zijn, en mensen die alweer een stuk verder in hun spiritueel proces zijn. Wat mij opvalt is inderdaad de spirituele ego; 'ik ben spiritueler dan jij', 'oh ik ben al in de 'zoveelste dimensie en heb er contact mee', 'jij bent nog niet zover', of vul zelf maar in welke spirituele redenen er gegeven worden. Ik zie om mij heen spirituele (ego) strijd ontstaan. Ook mensen die spiritualiteit verwarren met 'alles is liefde en goed en mooi', wat zo is alleen er is ook nog een schaduwdeel en dat wordt (vaak) ontkend, buiten de deur gehouden. Dat is in mijn beleving niet 'alles omvattend'. De schepping omvat alles, werkelijk alles wat wij zijn, zien, voelen, denken. en dat is meer dan alleen maar lief, aardig, mooi, super en geweldig. Alles heeft zijn tegenhanger en die mag er ook zijn. Meester zijn over jezelf dat is waar het wat mij betreft om gaat. Voor mij is mijn diepe wens de ontwikkeling naar mijn eigen meesterschap waarbij ik alles erken wat er is en wat ik ervaar binnen en buiten mij, zonder oordeel en in liefde en daar binnen de juiste keuze maak voor mijn hoogste goed en voor het hoogste goed van allen en alles. Althans daar ben ik naar op weg......Lieve groetjes, Edite
Interessant artikel, vraag me ook wel eens af of er momenteel niet een spirituele overkill gaande is.. Ik vind het super interessant allemaal.. maar graag wel met beide benen op de grond =D