Weet jij nog wat jouw favoriete sprookje was vroeger? Waar je maar geen genoeg van kon krijgen? Dat je keer op keer wilde horen? Waar je jezelf helemaal kon identificeren met de hoofdpersoon? Misschien was het Roodkapje of Assepoester of Kleinduimpje? Reken er maar op dat het geen toeval was. En dat er in jouw favoriete sprookje diepe levenslessen verhuld zitten, die op jou van toepassing zijn. Het verhaal wordt dan een spiegel waarvan je je wellicht niet eens bewust was. Veel van deze collectieve verhalen zitten vol met beelden en symboliek die resoneren met ons onbewuste, met onze ziel. Ze zijn doordrongen van archetypische wijsheden. Universele levensthema’s en –lessen die wij op ons pad van zelfbewustzijn en zelfverwerkelijking tegenkomen.
Inwijding in de vrouwelijke intuïtie
In deze mythische verhalen en sprookjes (en dan heb ik het niet over de happy-ending Disney-versies) gaat de hoofdpersoon, onze held, op pad. Vaak wordt onze held gedwongen om uit zijn comfortzone te stappen vanwege een heftige gebeurtenis die als een blikseminslag zijn veilige, geborgen omgeving overhoop haalt. Een ramp die uiteindelijk de nodige stimulans voor persoonlijke groei blijkt te betekenen.
Zo ben ik zelf gefascineerd door het sprookje van Vasalisa de Wijze uit het boek De ontembare vrouw van Clarissa Pinkola Estes. Een Russisch sprookje dat in opzet doet denken aan het verhaal van Assepoester. Maar eigenlijk is het een verhaal over het doorgeven van het vrouwelijke intuïtief vermogen van de ene generatie op de andere. Het heeft een prachtige symboliek dat het inwijdingsproces weerspiegelt dat vrouwen te doorlopen hebben om contact te herstellen met hun vrouwelijke instinctieve intuïtie. Het inwijdingsproces bestaat uit het volbrengen van bepaalde taken. Het leren van de gebruiken van de oude, wilde moeder.
Ontwikkeling naar zelfbewuste, krachtige vrouw
Zo komt er in dit sprookje een wreed einde aan de veilige geborgen gezinssituatie van Vasalisa als haar moeder overlijdt en haar vader hertrouwt met een weduwe met twee dochters. Nadat de vader lange tijd van huis is, ontpoppen zij zich als de bekende gemene, jaloerse stief-familieleden die het leven van onze heldin vergallen. Ondanks dat (of wellicht juist omdat) Vasalisa de pesterijen gedwee ondergaat, en zich bijna slaafs opstelt naar haar gemene stief familie, wordt ze op pad gestuurd naar de wilde heks, Baba Jaga. Onze heldin wordt dus gedwongen om een onbekend, donker pad te gaan. Om de wilde heks te ontmoeten en als een sterke, zelfbewuste vrouw terug te keren.
Instinctieve levenskracht
Nog een belangrijk detail in het verhaal is het popje, dat Vasalisa van haar moeder heeft gekregen, vlak voor haar overlijden. Dit popje symboliseert de kleine instinctieve levenskracht die diep in ons verbogen zit. Die kracht waar we altijd een beroep op kunnen doen. Dit popje leidt Vasalisa door het donkere bos, vertelt haar wanneer ze links of rechts moet afslaan, waarschuwt als er gevaar dreigt, en helpt haar de onmogelijke taken bij de heks, Baba Jaga te volbrengen.
Buitenwereld als spiegel van je binnenwereld
De psychologische kracht van dit soort verhalen zit hem in de verschillende personages die allen symbool staan voor de verschillende delen van onze persoonlijkheid. Op die manier zijn ze een spiegel voor onze eigen psyche. Vooral de delen die in je schaduw staan en die je dus niet (h)erkent als delen van jezelf, verbergen schatten aan talenten en onbenut potentieel. Kortom: volop kansen voor persoonlijke groei.
Iemand met zijn schaduw confronteren is hem zijn eigen licht laten zien. – Carl Jung
Projectiemechanisme
Leren functioneren in de samenleving betekent ook dat je je als kind leert aanpassen. Bepaalde, niet aanvaarde trekken van jezelf, verdwijnen naar je schaduw en worden afgesplitste delen van jezelf. Deze eigenschappen van jezelf lijken dan van het toneel verdwenen te zijn. Niets is minder waar. Ze sluimeren in ons onbewuste en kunnen door bepaalde beelden en gebeurtenissen zomaar ineens in alle heftigheid doorbreken. Vaak manifesteert dit zich als overdreven, ongepolijst gedrag. Dan treedt het projectiemechanisme in werking. De eigenschappen die we naar de duisternis hebben verbannen projecteert ons onbewuste op anderen of op archetypische beelden uit mythische verhalen.
Transformatie door integratie
Terug naar ons sprookje: de jaloerse, gemene stiefmoeder en –zussen, maar ook de heks, Baba Jaga, spiegelen de schaduwdelen van Vasalisa zelf. Het bewuste zelf zien we in dit verhaal als Vasalisa’s lieve deel tevoorschijn komt. Een zeer behulpzaam, aardig, goedgelovig meisje. Te lang en te eenzijdig je lieve deel aan het stuur laten zitten roept om een tegenbeweging. Hierin spiegelt de stief-familie Vasalisa’s onderdrukte deel. Het deel dat alleen maar aan zichzelf denkt, manipuleert, de ander niks gunt. De kunst is om te zien welke kwaliteiten onder de vervormde, ongepaste gedragingen van dit deel verborgen zitten. En hoe de integratie van deze eigenschappen in je bewustzijn je persoonlijke groei kan dienen. Zo zien we Vasalisa veranderen van een naïef, onschuldig meisje in een zelfbewuste vrouw die vertrouwt op haar innerlijke wijsheid.
Zulke persoonlijke groei vereist dat we de moed hebben om onze schaduwnatuur te ervaren en te erkennen. Om vervolgens het potentieel dat eronder ligt te benutten. En zo ons pad naar zelfverwerkelijking te volgen. Dus omarm de gemene stiefmoeder of heks in jezelf, leer haar kennen als een deel van jezelf. Dan zul je verrast worden door de talenten die daar op je liggen te wachten.
Het mysterie van de donkere maan
Aan de hand van rebelse godinnen als Medusa en Lilith komt de krachtige, vrouwelijke symboliek van de maan tot uitdrukking. Je wordt uitgenodigd met je schaduwkanten aan het werk te gaan, om vervolgens sterker tevoorschijn te komen.
Naast de hoogtepunten zijn het vooral ook de dieptepunten in ons leven waar de grootste kans voor groei en ontwikkeling ligt. Daarbij biedt het leven ons vele kansen om te leren en ons eigen pad te bewandelen. Alles komt op je pad met een reden. Anderen helpen tot inzicht en zingeving komen is mijn passie. Dit doe ik in verschillende vormen; van het begeleiden van teams & groepen tot individuele coaching. Daarbij heb ik een grote fascinatie voor (de invloed van) ons onbewuste en hoe we ons persoonlijk leiderschap kunnen vergroten door het contact hiermee te versterken. Dit ligt ten grondslag aan mijn passie en specialisatie in de tarot & numerologie. Als coach zet ik deze prachtige hulpmiddelen in om anderen te helpen contact te maken met hun eigen wijsheid. Om inzicht te krijgen in wat er op het randje onder je bewustzijn om aandacht vraagt en vraagstukken en kernkwesties te bezien vanuit een groter levenspatroon.
