Seks en hooggevoeligheid: 10 adviezen voor hooggevoelige mensen
Door Susan Marletta Hart
De relatie tussen hooggevoeligheid en seksualiteit is een nuttig en boeiend onderwerp, want zoals alle prikkels beleven hoogsensitieve mensen ook de intieme prikkels dikwijls sterker. Hsp’s kunnen door hun empathische en gevoelige aard geweldige minnaars zijn en intens van het liefdesspel genieten, maar er liggen ook enkele uitdagingen op de loer. Susan Marletta Hart deelt in dit artikel tien aspecten van seksualiteit die voor hooggevoelige mensen (misschien) anders zijn.
1. Hsp’s vinden het moeilijker om uit het hoofd en in het lichaam te gaan
Hsp’s pikken gemakkelijk subtiliteiten op, waaronder lichaamstaal. Zelfs in bed staat deze sensor niet uit. Als hsp zul je het dus moeilijker vinden om je volledig te laten gaan. Je blijft controleren bij de ander of deze ook geniet en je geest is vlug afgeleid door allerlei onnodige bijzaken.
Bij het ontdekken en beminnen van elkaar horen ook ongemakkelijke situaties: onhandigheid of miscommunicatie. Deze momenten geven het brein van een hsp extra impulsen, waardoor het soms extreem lastig kan zijn om je denken uit te schakelen. Herken je dit? Het is normaal. Soms kan een glaasje wijn of een ander kalmerend middel wat prikkeldempend werken, waardoor je je gemakkelijker kunt ontspannen en overgeven aan de lustgevoelens.
2. Hsp’s zijn ook tijdens het vrijen empathisch
Uit meerdere onderzoeken blijkt dat hsp’s erg empathisch zijn en goed inspelen op de behoeften van de ander. Ideaal tijdens een vrijpartij, zou je denken. Inderdaad weet je als hsp de erogene zones van je geliefde feilloos te vinden en neig je ertoe vooral veel te willen geven tussen de lakens. Als hooggevoelig persoon wil je boven alles dat je partner geniet. Maar te veel focus op de ander kan soms slecht zijn voor de spanning en lust. Een persoon die zich juist volledig laat gaan – en een beetje onbeschaamd neemt – is namelijk bijzonder aantrekkelijk!
Om te voorkomen dat een vrijpartij misloopt omdat je te veel met de ander bezig bent, kun je af en toe weer even diep in je buik ademhalen, je focusop jezelf richten en in het standje “nu neem ik het er van” gaan. Vrijwel zeker vind je partner dit juist enorm opwindend.
3. Dagelijkse overprikkeling en stress zijn lustafknappers
Seks is voor veel mensen een manier om te ontstressen. Maar geldt dit ook voor hoogsensitieve mensen? Er bestaat nog geen of te weinig onderzoek hiernaar, maar uit talloze verhalen weet ik dat drukke banen, huishoudelijke klussen en jengelende kinderen voor hoogsensitieve mensen geen goed voorspel zijn. Het werkt bij hsp’s vaak juist andersom. Zij moeten eerst het teveel aan prikkels en overstimulatie afbouwen, alvorens ze zich kunnen overgeven.
Als ik naar mezelf kijk dan zijn een ontspannen dag, een lekkere lunch met een goed glas wijn of een korte middagslaap de ideale voorwaarden om in de stemming te komen. Wellicht geldt dit ook voor jou? Ga dan eerst datgene doen wat jou ontspant (sporten, netflixen, koken of zelfs opruimen) en maak pas daarna bewust ruimte voor een fijne slaapkameractiviteit. Begrijp en leg uit dat je als hooggevoelig persoon juist eerst ontspanning en tijd alleen nodig hebt, om daarna weer zin te krijgen in “tweezaamheid”.
4. Subtiele details doen ertoe
Subtiele details doen ertoe. Helaas zijn deze voor hsp’s net zo gemakkelijk een afknapper als een lustopwekker. Wanneer een aanraking houterig, ruw, routineus of verplicht aanvoelt, kan de lust voor een hsp snel uitdoven. Als de onderbroek een gat heeft of de sokken altijd aan blijven, als de oksels stinken, of de bh uit grootmoederstijd lijkt… Die stomme details doen er juist erg toe. Zo’n zintuiglijke prikkel kan ervoor zorgen dat de lust afkoelt. Jammer. Probeer met vriendelijke en positieve suggesties duidelijk te maken wat je prettig en niet prettig vindt. Want communicatie is hierin toch de sleutel. Zet zelf de standaard. Laat zien hoe je geniet van zachte stoffen, prettig licht, langzame en ontspannen aanrakingen en geef de ander vooral complimenten als je het naar je zin hebt. Benadruk liever wat je fijn en prettig vindt, want niets is zo naar als te veel kritiek over zoiets kwetsbaars als vrijen.
5. Een aanraking kan pijn doen
Hsp zijn vaak letterlijk gevoeliger aan hun geslachtsdelen. Bepaalde (orale) handelingen kunnen daarom pijn doen. Ook hooggevoelige mannen hebben het misschien liever zacht en licht. Hier geldt dan less is more (minder is meer). Misschien denk je dat je partner geniet van de harde of wilde seks en wil je hem of haar het plezier niet ontnemen. Misschien durf je dit niet meteen bij de eerste vrijpartij aan te geven, maar instructies zijn in dit geval echt nodig. Wees niet onzeker over die hypergevoeligheid. Geef aan als iets te pijnlijk wordt. Leer je eigen lichaam goed kennen en praat over je behoeften.
6. De ruimte doet ertoe
Sommige mensen hebben erg functionele slaapkamers, anderen hebben overal rommel liggen. Als hsp ben je bijzonder gevoelig voor de ruimte. Ademt je slaapkamer wel een sfeer van intimiteit? Nodigt het uit tot rust en ontspanning? Het is voor een hooggevoelige moeder of vader moeilijk om opgewonden te raken tussen de rondslingerende babykleertjes en pampers. Geluiden, geuren, beelden of zelfs gedachten doen er toe voor de hsp. Ze kunnen positief of negatief stimuleren. In de stemming komen betekent sfeer maken, voor de ander en voor jezelf. Ga eens door je slaapkamer en wees kritisch. Wat staat er al te lang te verstoffen? Is het tijd voor een nieuwe verfje op de muren? Wat kun je verbeteren aan het liefdesnest?
7. Neem de tijd (om te ontprikkelen)
Niet alleen de ruimte maar ook tijd doet er toe. In de regel heeft een hsp meer tijd nodig voor overgangen van de ene toestand naar de andere. Niet alleen voor en tijdens het vrijen maar ook erna. Je wilt naderhand graag nog even napraten of lekker tegen elkaar aanliggen, terwijl je partner in slaap valt of alweer in zijn broek schiet om door te hollen. Dit kan teleurstellend werken en eventueel een volgende vrijpartij beïnvloeden. We weten dat het hormonale stofje oxytocine bij de vrouw toeneemt en zorgt voor verbinding na de seks, terwijl de man juist een oxytocine drop heeft na de ejaculatie. Net zoals je lust opbouwt, zo bouw je lust ook af. Het is fijn om je partner nog even te laten voelen hoe heerlijk het was en hoe graag je dit nog een keer beleeft. Wees mededeelzaam en toon je eigen behoeften.
8. Routine of afwisseling?
Ben jij een hsp die van routine houdt? Of kun je niet genoeg afwisseling krijgen? Veel hsp’s houden van regelmaat en plannen wellicht de liefdesdaad als een vast onderdeel in de week. Zelf ben ik van het andere soort: ik houd enorm van verandering en afwisseling! Voor de sensatiezoekers onder de hsp’s (30%) volstaat routine daarom niet. Het ene is niet beter dan het andere, maar het is wel zinvol om te weten of jij en je partner hetzelfde nodig hebben. Wat is jouw voorkeur? En die van je partner? Wordt de wekelijks seks op zondag voor de één wellicht té vertrouwd of saai? Praat hierover met elkaar. Sommige hsp’s willen weten waar ze aan toe zijn, anderen juist niet. Seks kan soms voelen als een berg om te beklimmen, tenzij er iets spannende of afwisselends gebeurt. Houd rekening met de voorkeuren van de ander, maar ook met die van jezelf.
9. Een sterke emotionele reactie
Ik denk dat iedereen wel eens het bluesgevoel na een vrijpartij heeft gevoeld. Uit studies blijkt in ieder geval dat zowel mannen als vrouwen een sterke emotionele reactie kan hebben na de coïtus die niet altijd alleen maar euforisch is. Dit wordt in wetenschappelijke termen postcoïtale dysforie of PCD genoemd. Waarschijnlijk is de drop in hormonale stoffen, die vrijkomen tijdens de stimulatie van de geslachtsorganen, de oorzaak voor dit gevoel.
Het ligt voor de hand dat hsp’s die gevoeliger zijn voor allerhande hormonale schommelingen dit ook sterker zullen ervaren, al zijn er nog geen studies die dit onderbouwen (voor zover ik weet). Weet dat een sombere reactie na het hoogtepunt niet per se betekent dat je partner niet blij of gelukkig is, maar zie het als een overweldiging van emoties. Soms kan het ook wijzen op een (seksueel) trauma dat meestal ook uit het verleden stamt. Erken de gevoelens in ieder geval, en laat ze stromen. Praat er samen over, of zoek professionele hulp.
10. Seks zonder liefde
In een Facebook groep voor hoogsensitieve personen werd de vraag gesteld of je wel eens een onenightstand hebt. Uit de reacties bleek dat ongeveer 65% van de hsp’s er absoluut niet toe in staat was, terwijl ongeveer 35% zei er geen moeite mee te hebben. Dit wijkt blijkbaar niet echt af van het gewone gemiddelde. Desondanks zegt Dr. Elaine Aron dat “seks voor hoogsensitieve mensen vaak mysterieuzer en krachtiger aanvoelt dan voor niet-HSP’s.” Volgens mij heeft dit te maken met ons vermogen om energie te voelen. Hierdoor ervaren we gemakkelijker een diepere verbinding of een spirituele transcendentie tijdens seks.
Als hsp ben je vaak spiritueel sterk ontwikkeld, en heb je een goede connectie met je lichaam. Het hart is geen bijzaak maar staat centraal in hoe je je leven leidt. Doordat je seksualiteit gemakkelijker op verschillende energetische frequenties beleeft, ervaar je meer diepgang en voel je de liefde gemakkelijker stromen (door je chakra’s) of tussen jou en de ander. Dit maakt dat je wellicht kritischer bent en minder zomaar kunt vrijen. Sta open voor alle ervaringen, geniet ervan, maar leg de lat ook niet altijd té hoog.
Voluit leven met hooggevoeligheid
Wil jij als hsp-er je ware kracht vinden en deze verder ontwikkelen? Susan Marletta Harts Voluit leven met hooggevoeligheid biedt concrete inzichten en oefeningen. In dit werkboek staan oefeningen om hooggevoeligheid juist te benutten als hulpmiddel voor zelfontwikkeling. Een gids vol praktische handvatten om je leven als hooggevoelige ook echt voluit te kunnen gaan leven.
Lees verder:
Geen zin? Seksuele energie volgens Chinese geneeskunde
Liefde zonder seks, bestaat dat?
Hooggevoeligheid: zó kun je je hoogsensitieve partner beter begrijpen
Susan Marletta Hart (1971) is een autoriteit op het gebied van hooggevoeligheid. Haar boeken ‘Leven met Hooggevoeligheid, van opgave naar gave’ (2003 Ten Have) en ‘Leven met hooggevoelige Kinderen’ (2013, Ten Have) werden bestsellers. Naast haar schrijfwerk geeft ze cursussen, lezingen, workshops, consulten en trainingen aan professionals.
