Traumaverbindingen: hoe je huidige (ongezonde) relaties zijn gevormd door trauma’s in je kindertijd
Door Gastauteur
Traumaverbindingen zijn ongezonde relatiepatronen die je met anderen aangaat op basis van trauma’s en opvoeding. De eerste stap in het doorbreken van traumaverbindingspatronen is door er vanaf een afstandje naar te kijken en ze te herkennen. In dit artikel laat Nicole LePera, auteur van How to do the work, je de 6 archetypen van traumaverbindingen zien.
Zolang je je niet bewust bent van deze geconditioneerde patronen, zul je nog steeds het gevoel hebben dat er iets essentieels in de relatie ontbreekt.
Traumaverbindingen
Een traumaverbinding is een relatiepatroon dat ervoor zorgt dat je vast blijft zitten in dynamieken die de expressie van je authentieke zelf niet ondersteunen. Traumaverbindingen worden vaak in de kindertijd aangeleerd en geconditioneerd, en vervolgens worden ze herhaald als je volwassen bent (in de vorm van relaties met leeftijdgenoten, familierelaties, romantische relaties en professionele relaties). Deze relatiepatronen zijn gebaseerd op onze vroegste, vaak onvervulde, behoeften.
Als we in een traumaverbinding verwikkeld zijn, reageren we niet vanuit ons rationele verstand; we worden meegetrokken door de onbewuste wonden uit ons verleden, en leven op basis van patronen die geworteld zijn in het vertrouwde. Zolang je je niet bewust bent van deze geconditioneerde patronen, zul je nog steeds het gevoel hebben dat er iets essentieels in de relatie ontbreekt, zelfs als je wel de ‘perfecte’ (wat dat voor jou ook moge betekenen) partner vindt zonder alarmbelletjes. Dan is er geen authentieke verbinding omdat je nog steeds gevangen zit in de traumaverbindingen en geen enkele hoeveelheid gezond verstand je daaruit kan halen.
Archetypen van traumaverbindingen
De eerste stap in het doorbreken van traumaverbindingspatronen dat je er vanaf een afstandje naar kijkt. De onderstaande lijst met traumaverbindingen kan je hierbij helpen. Houd in gedachten dat het geen checklist is die duidelijk maakt welk archetype bij jou hoort. Veel mensen identificeren zich met meerdere van deze archetypen, en sommige mensen herkennen zichzelf er helemaal niet in. Waar het om gaat is dat je jezelf toestemming geeft om terug te gaan naar het verleden en je het volgende af te vragen:
Wat gebeurde er lang geleden, in welk opzicht heeft het me pijn gedaan, en hoe ga ik er in mijn huidige relaties mee om?
1. Een ouder die jouw werkelijkheid ontkent
Telkens als een kind te horen kreeg dat wat het dacht, voelde of ervoer niet de waarheid was, ontstaat er een leegte in het zelf van dat kind. Mensen die deze wond hebben, blijven vaak hun eigen werkelijkheid ontkennen om de lieve vrede te bewaren. Zo iemand erkent zijn eigen behoeften niet of kan ziekelijk gemakzuchtig zijn. Deze mensen kunnen ook martelaren zijn, en in hun eigen nadeel onbaatzuchtig handelen. Meestal vermijden ze conflicten en leven volgens de mantra ‘als het goed gaat met jou, gaat het goed met mij’.
Mensen die deze wond hebben kunnen zelfs moeite hebben met het herkennen van hun eigen werkelijkheid. Dat komt doordat ze al zo lang losgekoppeld zijn geweest van hun intuïtie dat ze die niet meer vertrouwen. Ze blijven hun beslissingen en behoeften baseren op wat anderen doen en vinden. Maar ze hebben natuurlijk nog steeds hun behoeften en hun wrokgevoelens worden steeds sterker, waardoor ze de mensen om hen heen verantwoordelijk stellen voor hun keuzes.
2. Een ouder die je niet ziet of hoort
Mensen die het gevoel hadden dat hun ouders hun kernbehoefte om gezien en gehoord te worden negeerden of verwaarloosden, leren al vroeg in hun leven dat ze hun ware aard stil moeten houden om liefde te kunnen ontvangen. We zien een soortgelijke reactie bij mensen die in een gezin leefden waarvan de leden emotioneel onvolwassen waren (dat wil zeggen die vaak kilheid als straf gebruikten).
In zo’n omgeving is liefde vaak óf schaars óf onvoorwaardelijk, waardoor mensen die in deze omgeving leven hun wensen en behoeften vrijwel volledig wegcijferen om er zeker van te zijn dat ze alles krijgen wat ze kunnen bemachtigen. Vaak is er ook sprake van gedragsmodellering. Mensen die met kilheid werden bestraft, zijn vaak ook kil naar andere mensen als ze zich bedreigd voelen. Deze verwonding kan zich ook uiten in het kiezen van partners die een ‘sterke persoonlijkheid’ hebben.
3. Een ouder die via jou leeft of jou kneedt en vormt
Wanneer onze primaire verzorgers direct of indirect hun voorkeur uitspreken over onze overtuigingen, wensen en behoeften, is er minder ruimte voor onze authentieke zelfexpressie. Dit kan zich op allerlei manieren manifesteren en leidt vaak tot afhankelijkheid van anderen, bijvoorbeeld partners, vrienden, zelfs mensen die een soort mentor voor ons zijn, die we dan om hun inbreng of feedback vragen over alle grote en kleine beslissingen in ons leven.
Dat zijn mensen die altijd alles willen uitpraten, soms meerdere keren met meerdere mensen, om uit te zoeken hoe ze zich ‘voelen’. Omdat hun altijd verteld is wat ze voelen, denken, of zouden moeten zijn, hebben ze geen verbinding met hun innerlijke leiding, hun intuïtie. Daardoor zijn ze vaak op zoek naar een goeroe of gids, of ze zijn altijd bezig met nieuwe ideeën of groepen.
4. Een ouder die geen grenzen stelt
Als kind begrepen we intuïtief wat grenzen zijn, ook al zijn veel mensen opgegroeid in gezinnen waarin de ouders zelf niet duidelijk aangaven wat hun grenzen waren. Sommige ouders hebben onbewust de grenzen van hun kind overschreden doordat ze hun kind dingen lieten doen waar ze zich niet prettig bij voelden, want dan waren ze ‘beleefd’ of ‘braaf’. Die ervaringen overschaduwden de intuïtie van het kind en zijn aangeboren besef van grenzen, waardoor het zijn innerlijke boodschappen in twijfel trok.
Als volwassene kunnen we daardoor merken dat we in relaties geen gehoor geven aan onze eigen behoeften en consequent toestaan dat anderen over onze grenzen heen gaan. Na verloop van tijd kan deze ontkenning van onze eigen behoeften overgaan in boosheid of wrokgevoelens, of ook wel minachting. Wat we dan niet in de gaten hebben, is dat dit gedrag te maken heeft met het feit dat we ons hele leven al geen grenzen stellen aan de tijd, energie, en emotionele energie die we aan anderen besteden.
5. Een ouder die sterk gericht is op uiterlijkheden
Veel mensen hebben als kind zowel directe als indirecte boodschappen van hun ouders ontvangen over uiterlijkheden (ons gewicht, ons kapsel, onze kleding) of misschien zelfs over hoe het gezin door anderen werd gezien. Als volwassenen kunnen we de gewoonte ontwikkelen dat we onszelf met anderen vergelijken om te kijken of we aan de oppervlakte niet voor de ander onderdoen, maar daarbij begrijpen we niet dat emotioneel welzijn veel dieper gaat dan hoe mensen er aan de buitenkant uitzien. Door deze nadruk op uiterlijkheden zijn we te veel gericht op het beeld van onszelf dat we aan de buitenwereld presenteren.
Om de schijn van perfectie op te houden kunnen we zelfs pijnlijke of moeilijke dingen die we meemaken ontkennen of opzettelijk verbergen. Social media, waarop we mooie foto’s en verhalen kunnen plaatsen, kunnen dit nog eens verergeren, ook al zit er bij veel mensen veel leed achter hun façade.
6. Een ouder die zijn of haar emoties niet kan reguleren
Als we zien hoe onze ouders met hun emoties omgaan door bijvoorbeeld te ontploffen of zich terug te trekken, voelen we ons emotioneel overweldigd. Als jongvolwassene ontbreekt het ons dan aan adaptieve emotionele copingvaardigheden en algemene emotionele veerkracht. Veel mensen leggen dezelfde emotionele reactiviteit of terughoudendheid aan de dag die hun ouders lieten zien. Sommige mensen hebben hun emoties niet in de hand en schreeuwen tegen anderen of slaan thuis met deuren. Anderen gaan met hun emoties om door middel van onthechting. Dan lijkt het wellicht dat de betreffende persoon vermijdend gedrag vertoont of niet met conflicten kan omgaan.
Een extreem voorbeeld hiervan is dissociatie. Sommige mensen gebruiken bepaalde hulpmiddelen om die toestand te creëren, bijvoorbeeld door zichzelf te verdoven met drugs en alcohol, door afleiding te zoeken op social media, of door dingen te eten die ervoor zorgen dat ze hun emoties niet voelen. De band die ze met iemand anders hebben kan ook zelf het verdovende middel zijn, en als we in beslag worden genomen door een relatie, hoeven we ons niet af te vragen of een dieperliggend gevoel ons ongelukkig maakt.
Bewustwording: Hoe voel jij je tijdens interacties?
Met deze algemene archetypen in je achterhoofd, moet je eens opletten hoe je lichaam aanvoelt als je in het gezelschap bent van de mensen met wie je een relatie hebt. We kunnen onze relaties gebruiken om de toestand van ons geestelijk welzijn te bepalen. Neem even de tijd om de namen op te schrijven van mensen met wie je de meest hechte relaties hebt. Onder dit rijtje namen schrijf je op welk gevoel je het vaakst hebt als je met hen omgaat. Voel je je gespannen en angstig? Of voel je je vrij en veilig? Zo begin je je bewust te worden van een aantal relatiepatronen die je door je ervaringen in je kindertijd hebt aangeleerd.
How to do the work– Nederlandse editie
Dit is een fragment uit How to do the work van Nicole LePera. Dit baanbrekende boek, dat wereldwijd een bestseller is, laat zien dat mentale, fysieke en spirituele gezondheid bij elkaar horen. Nicole LePera nodigt je uit om deze holistische benadering van de psychologie iedere dag toe te passen. Met dit boek ontdek je waarom je niet optimaal gelukkig bent en hoe je dat wordt.
Lees verder over trauma’s:
Over jeugdtrauma: triggers nodigen jou uit om te helen
Wandelen werkt helend: zo kun je een trauma verwerken
De twaalf lagen van spiritueel ontwaken: trauma’s, emoties en verwondingen doorwerken
De emotionele erfenis: hoe kun je onverklaarbare pijnen en patronen verklaren?
Inspirerend leven werkt samen met experts om je te inspireren. Gastauteurs bieden ons hun verhalen aan om met jou te delen.
Mooi en interessant artikel. Bij punt 2, 2e alinea staat dat de liefde onvoorwaardelijk is. Volgens mij moet dit voorwaardelijk zijn, het is juist niet onvoorwaardelijk weet ik !