Verbeter je relaties: waarom het belangrijk is om niet gelijk te reageren in een gesprek
Door Sheryl Paul
Baal je soms van je reactie? Corrigeer je soms mensen? Sheryl Paul, auteur van Nooit meer bang voor angst, herkent dit want: “Immers, als zij hun leven zouden kunnen verbeteren, zou ik hen dan niet moeten verblijden met mijn oneindige wijsheid?” Ze zegt ook: “Maar wacht… een klein deel van mijn hersenen herinnert me eraan dat iemand corrigeren nooit goed gaat.” In dit artikel helpt ze je om deze neiging te remmen.
Ik houd mijn lippen op elkaar. Ik verzet me tegen mijn drang, ook al voelt het alsof er een vulkaan op uitbarsten staat. Het moment gaat voorbij. Er heerst harmonie.
Corrigeren
Het is een bekend moment: ik merk op dat ik het gedrag wil corrigeren van iemand die dicht bij me staat, zoals mijn echtgenoot of zoon. Ik voel de drang er iets van te zeggen. Immers, als zij hun leven zouden kunnen verbeteren, zou ik hen dan niet moeten verblijden met mijn oneindige wijsheid? Maar wacht… een klein deel van mijn hersenen herinnert me eraan dat iemand corrigeren nooit goed gaat. Vind ik het zelf leuk om gecorrigeerd te worden? Nee, ik heb er een hekel aan.
Dus ik houd mijn lippen op elkaar. Ik verzet me tegen mijn drang, ook al voelt het alsof er een vulkaan op uitbarsten staat. Het moment gaat voorbij. Er heerst harmonie. M’n lippen op elkaar houden zou ik nu wel onder de knie moeten hebben. Maar zoals zo vaak herinneren we het ons en vervolgens vergeten we het. Daarna herinneren we het ons weer. Elke keer komen we dichter bij de kern van de zaak en transformeren we de spiraal en niet-helpende gewoonte tot iets nieuws.
Pauzeer voor je reageert
Hoe gaat dit in zijn werk? Het hangt af van mijn vermogen om adequaat te reageren. Dat hangt weer af van mijn vermogen om te pauzeren. Als ik kan pauzeren, vraag ik mezelf: ‘Op welke manier ga ik reageren? Vanwaar de drang om iets kritisch te zeggen?’ Zonder de pauze ben ik het slachtoffer van mijn drang. De pauze, zo klein en subtiel, is in feite een van onze krachtigste instrumenten voor innerlijke vrijheid.
Triggers temmen
Waar kunnen we deze kracht voor gebruiken? Om de volgende triggers te temmen:
- Opdringerige gedachten
- Lichamelijke symptomen
- Andermans reactie of gebrek aan reactie
- De drang om te corrigeren of kritiek te uiten
- Verhalen van schaamte
- Dwangmatig gedrag
Neem bijvoorbeeld lichamelijke symptomen. Ik voel een vreemd gevoel in mijn hart. Mijn angst zegt dat ik een hartaanval krijg. Maar als ik kan pauzeren, kan ik een rustgevend vraag stellen aan mijn angstige geest: ‘Wat kan het nog meer zijn?’
Als je een opdringerige gedachte hebt, kun je ervoor kiezen om erop aan te haken en te vervallen in standaardreacties, waarbij je ervan uitgaat dat het waar is wat je denkt. Maar als je pauzeert, kun je de gedachte als opdringerig benoemen en je afvragen hoe je erop wilt reageren.
Kracht ligt in pauze
De kracht ligt in de pauze. Als we kunnen pauzeren, kunnen we kiezen. En onze kracht om te kiezen geeft onze innerlijke vrijheid.
Tussen stimulus en respons is er een ruimte. In die ruimte ligt onze macht om ons antwoord te kiezen. In ons antwoord ligt onze groei en onze vrijheid. – Victor Frankl
Als we vervallen in onze standaardgewoonten, reageren we primair, terwijl we adequaat reageren als we toegang hebben tot de pauze. De meesten van ons besteden veel tijd aan die eerste manier van reageren en minder tijd aan de tweede manier. Daardoor hebben we het gevoel slachtoffer te zijn van onze gedachten, gevoelens en gewaarwordingen. Om weer in balans te komen moet we juist op adequate wijze leren reageren. We moeten leren hoe we de pauze kunnen inlassen.
Toegang tot de pauze
Hoe krijgen we toegang tot de pauze? Zoals je wel weet, is de standaardreactie vaak zo krachtig dat het voelt alsof je geen keuze hebt en alles in een nanoseconde gebeurt. Alles wat helpt om meer innerlijke ruimte te creëren geeft ons toegang tot de pauze.
Als we ergens in vastzitten, hebben onze gedachten, gevoelens, verhalen en gewaarwordingen de neiging om elkaar te overheersen en is het moeilijk om een gat te vinden tussen de prikkel en de reactie. Meer innerlijke ruimte zorgt ervoor dat alles rustiger aan gaat. Je voelt je meer in balans.
Iedereen bereikt op zijn eigen manier ruimtelijkheid, maar voor de meesten onder ons bestaat uit het een combinatie van consequent en liefdevol aandacht schenken aan de vier gebieden van het Zelf.
Meditatie
Dit is ook waar meditatie om de hoek komt kijken. Als je je bekwaamt in het opmerken van je neiging om te dagdromen of je focus terug te brengen naar je adem en mantra’s versterk je je vermogen om toegang te krijgen tot de pauze. Meditatie helpt ons om onze geest te trainen buiten het triggermoment, zodat we meer vrijheid hebben om adequaat te reageren wanneer de trigger hard en snel binnenkomt.
Spirituele oefening
Als ik dit kan, kan iedereen het! Waarom? Omdat ik in mijn leven erg reactief ben geweest, vooral in mijn huwelijk. Door veel te mediteren, spirituele oefeningen te doen en de behoeften van mijn lichaam op het gebied van voeding en beweging te volgen, ben ik beter geworden in pauzeren in plaats van direct overal op te reageren. Ik werk hier nog steeds aan, ik denk dat ik dat altijd wel zal blijven doen, maar ik heb vanbinnen veel meer ruimte dan vroeger.
Ik kom nog even terug op het scenario aan het begin van dit artikel. Er is altijd tijd en ruimte voor opbouwende kritiek richting je geliefde. Maar onhandige en impulsieve opmerkingen komen zelden op de juiste manier aan. Vaker wel dan niet voelen ze aan als kleine sneren die het weefsel van het positieve zelfgevoel van de ander verscheuren.
De Gottmans hadden het erover dat tegenover elk negatief commentaar wel drie, vier of vijf keer zo veel positieve opmerkingen moeten staan. Houd dat vooral in gedachten. Maar ik denk dat zelfs die ene negatieve opmerking veel schade kan aanrichten als die niet op een gevoelige manier wordt gebracht.
Als het op relaties aankomt, heb ik ontdekt dat het is beter is om te wachten op een bewust moment, wanneer je iets belangrijks te zeggen hebt. Communiceer het met liefde en zachtheid.
Nooit meer bang voor angst
Angst is op hol geslagen gevoeligheid. Sheryl Paul neemt je mee naar de bron van je angsten en laat je compassie met jezelf voelen. In dit diepgaande en tegelijkertijd praktische boek geeft ze oefeningen bij acute angst en oefeningen die je helpen diepere lagen van angst te ontcijferen en te helen.
Lees ook deze artikelen van Sheryl Paul:
- Hooggevoeligheid: waarom kleine veranderingen zo lastig zijn voor HSP’ers…
- Stel je voor dat je angst eigenlijk je intuïtie is die je vertelt dat er iets mis is?
- Waarom jij ’s nachts wakker ligt: dit probeert jouw slaap je te vertellen
Sheryl Paul is psychotherapeut, opgeleid in Jungiaanse dieptepsychologie en heeft een master in counselling. Ze is geïnspireerd door o.a. Robert Johnson, Marion Woodman, Joseph Campbell en Carl Jung.
