We spelen bijna allemaal toneel, ook jij. Dat zegt spiritueel leraar Don Miquel Ruiz. Ontdek in dit artikel waar de neiging tot toneelspelen vandaan komt, hoe intens het je leven beïnvloed en hoe je de eerste stappen kunt zetten naar authentiek leven. “Toneelspelen is het eerste wat we leren, nog voordat we leren praten, zelfs nog voordat we leren staan en lopen.”
De meesten van ons ontwikkelden als kind een honger naar de reactie van een publiek, waar we nooit overheen zijn gegroeid.
Vanaf het moment dat je begon te praten heb je talloze verhalen verteld over wat je allemaal hebt meegemaakt. Heb je decennialang je gevoelens geuit en verteld wat je allemaal deed. Toch ben je in veel opzichten nog steeds een mysterie voor jezelf.
Jij ervaart jouw wereld
Jouw wereld is de werkelijkheid die jij ervaart. Je denkt misschien dat anderen de dingen precies zo zien als jij en daarbij uitgaan van dezelfde vooronderstellingen, maar ieders wereld is uniek. Jouw werkelijkheid is een kunstwerk op zich, gecreëerd door je eigen verbeelding en manier van denken. Net als ieder ander mens arriveerde je zonder kennis op aarde.
Toneelspelend door het leven
Toneelspelen is het eerste wat we leren, nog voordat we leren praten, zelfs nog voordat we leren staan en lopen. Performancekunst is een manier van leven voor iedereen en het heeft invloed op onze gezamenlijke droom. Jij bijvoorbeeld bent de hoofdpersoon in alle verhalen die je over jezelf vertelt, en je loyaliteit aan dat personage weerhoudt je er vaak van om je bewust te worden van wie je werkelijk bent.
We zijn allemaal zowel acteur als toeschouwer op het menselijk toneel – jij ook. Je bent een ervaren toneelspeler, je hebt zonder het te beseffen een jarenlange training ondergaan. Je bent een acteur en fan van het theater. We zijn allemaal enthousiaste supporters van de kunsten en hebben zelf ook specifieke podiumtalenten, hoewel we deze talenten misschien niet bij onszelf herkennen, en anderen ook niet.
Toneelspelen bestaat voor het overgrote deel uit reageren op anderen. We reageren voortdurend en er zijn veel manieren om dat te doen. Reageren is niet alleen een strategische keuze, maar ook een artistieke. Je hebt deze kunst je leven lang afgekeken. Daardoor heb je nu een voorkeur voor bepaalde reacties. En wellicht ook het gevoel dat deze reacties kenmerkend zijn voor jou. Toneelspelen, doen alsof, is een aangeleerde vaardigheid. Je had haar al opgepikt voordat je je een vocabulaire eigen maakte. Al voordat je zinnen leerde maken wist je al hoe je je een houding moest geven.
Honger naar de reactie van je publiek
De meesten van ons ontwikkelden als kind een honger naar de reactie van een publiek, waar we nooit overheen zijn gegroeid. Toen we ons realiseerden dat we talent hadden voor drama, besloten we ons aan dit ambacht te wijden, trainden we ons lichaam om op de minste of geringste belediging of bezorgdheid te reageren. Ook een koppige stilte is een dramatische reactie. Pruilen is toneelspelen.
Al deze vaardigheden ontstaan vroeg in het leven. Meteen na je geboorte begon je al met oefenen, door de toneelspelers die voor jou kwamen na te apen. Je deed het om te overleven – en omdat het leuk was. Je publiek van toen was geprogrammeerd om alles wat je deed geweldig te vinden. Glimlachte jij, dan lachten zij. Liet je een boertje, dan juichten ze. Brabbelde je, dan applaudisseerden ze. De hoeveelheid plezier die het mensen gaf om jou pogingen te zien doen om te lopen, en te beginnen met praten, is onmetelijk. Iedereen vond je geweldig.
Natuurlijk, toen de nieuwigheid en spontaniteit van je voorstelling ervan af waren, werd je fanclub kleiner. Het was onvermijdelijk dat je steeds meer op anderen begon te lijken. Na een poosje werd het lachen geforceerd en verstomde het gejuich. Toch speelde je door, waarbij je gewoon je spel aanpaste aan de behoeften van dat moment en de verwachtingen van je publiek. Je was een ervaren toneelspeler geworden en bent dat nog steeds.
Lees ook: 3 makkelijke manieren om je niet meer te vergelijken met anderen
Getraind om te behagen
‘De aandacht van het publiek trekken’ is een uitdaging voor de meeste podiumkunstenaars, uiteindelijk worden artiesten getraind om te behagen. Hun geluk hangt altijd af van de positieve reacties van anderen. De meeste beroepsacteurs zijn net als de amateurs – dat wil zeggen: jij, ik en de rest van de mensheid – maar voor één ding bang: om veroordeeld te worden.
We nemen allemaal elke dag het risico om veroordeeld te worden. Lopen allemaal elke ochtend het huis uit, om vervolgens geconfronteerd te worden met een wereld vol critici. De wereld is één groot podium, en jij bent slechts een van de miljarden toneelspelers. Gelukkig hebben de meesten van hen het te druk met oordelen over hun eigen prestaties om op die van jou te letten.
Piekeren over oordelen
Lig jij niet ’s nachts wakker zonder publiek en herbeleef je dan de slechtste momenten van de dag? De meesten van ons stellen zich voor wat er in de toekomst allemaal fout zal gaan. En jij? Ben jij bang voor wat morgen brengen zal? Gaan er de hele dag allerlei worstcasescenario’s door je hoofd? Geloof jij dat zal gebeuren waar je bang voor bent? Hoe meer een toneelspeler iets gelooft, hoe intenser de reactie van het publiek – ook al ben jij het enige publiek, dat in het donker naar zichzelf ligt te luisteren.
Lees ook: Hoe ga je er mee om als je in de nacht gegrepen wordt door angst of doemgedachten?
Leven zonder toneel te spelen
Zou het raar zijn om je door de maatschappij te bewegen zonder een rol te spelen? Het zou kunnen voelen als ongewapend het slagveld betreden. In het begin kan het vreemd lijken om alleen maar te kijken en te genieten, oude impulsen en reacties te negeren en alleen maar te luisteren.
Luister. Observeer. Vertrouw op het leven, al is het nog zo veranderlijk. Vind manieren om jezelf beter te uiten. Gebruik je stem om de muziek van het leven te zingen en de taal ervan te spreken. Ga je eigen weg en respecteer dat anderen dat ook doen. Schakel je verdediging uit en lach om je angsten.
In plaats van iedereen na te praten, kun je ook je individualiteit en spontaniteit koesteren. Accepteer situaties zoals ze zijn en reageer op een eerlijke manier. Misschien doe je dat al. Verwelkom jij het onverwachte? Kun jij op een vriendelijke manier omgaan met teleurstelling? Zo niet, zorg er dan voor dat je het leert.
Dit is een fragment uit: Zonder masker
Zonder masker
Welke rol speel jij en wie gaat er schuil achter jouw masker? Steeds meer mensen hebben het verlangen om uit dit keurslijf te stappen. Wanneer je niet langer een rol speelt, leer je je echte verhaal kennen. Don Miguel Ruiz geeft je in deze masterclass inzicht in de rollen die je speelt in verschillende situaties en voor verschillende mensen, hoe je uit deze rollen kunt stappen en je authenticiteit kunt terugwinnen.
Lees verder over jezelf zijn en authentiek leven:
Draken als gids: zo roep je de eeuwenoude wijsheid van draken op
Waarom het zo belangrijk is om je verlangens te vervullen (het is niet egoïstisch!)
Don Miguel Ruiz verwierf grote internationale bekendheid met bestsellers als De vier inzichten en Meesterschap in liefde. Hij is sjamaan en wijdt zijn leven aan het verspreiden van de Tolteekse wijsheid.
