Wanneer is het tijd om een vriendschap achter je te laten? Dit zijn de signalen
Door Terri Cole
Zijn jouw vriendschappen gezond of juist problematisch? Voel je je uitgeput nadat je met die ene vriend(in) hebt afgesproken? Dan is het tijd om je vriendschappen onder de loep te nemen! Relatie-expert Terri Cole, auteur van Codependentie, helpt je hiermee. Je komt erachter waarom je in ongezonde dynamieken blijft hangen, hoe ongezonde vriendschappen eruitzien, hoe je erachter kunt komen wat je wilt van vriendschappen en wat je kunt veranderen.
Als je een aantal van deze dingen in een vriendschap ervaart, is de kans groot dat er iets moet veranderen.
Waarom we in ongezonde vriendschappen blijven
Voelen je vriendschappen onevenwichtig? Zijn bepaalde vriendschappen uitputtend? Zijn je vrienden respectloos of gaan ze over je grenzen? Of halen je vrienden je naar beneden in plaats van je op te beuren? Als het antwoord ja is, dan heb jij misschien ongezonde vriendschappen. We blijven in ongezonde vriendschappen om verschillende redenen:
Eén daarvan is historische handboeien. We kunnen het gevoel hebben dat we te veel geschiedenis met iemand hebben om de vriendschap te laten vervagen en kunnen uit verplichting blijven, vergelijkbaar met hoe sommige mensen zich voelen over bepaalde familieleden.
Het kan ook komen omdat we soms gewoon niet alleen willen zijn. We zijn bang dat we geen mensen hebben om tijd mee door te brengen, zelfs als we ons daarna slechter voelen.
Andere keren zijn we misschien te loyaal. In mijn jonge leven was ik trots op mijn loyaliteit en dat ik iedereen even trouw was (wat nergens op sloeg!).
Onze opvoeding en wat we leren over grenzen en verbondenheid hebben ook invloed op onze vriendschappen. Toen ik in mijn tienerjaren en twintiger jaren een pleaser was, voelde ik me verplicht om vrienden met iemand te zijn als diegene vrienden met mij wilde zijn. Ik realiseerde me niet dat ik een keuze had.
Heb jij je ooit zo gevoeld?
Hoe ongezonde vriendschappen eruit zien
Er zijn veel verschillende soorten ongezonde vriendschappen:
Frenemies zijn passief-agressief en behandelen de vriendschap vaak als een wedstrijd. Dit zijn mensen met wie je aarzelt om goed nieuws te delen omdat je weet dat ze maar zo blij voor je kunnen zijn. Ze kunnen jaloers worden of jouw goede nieuws over hen laten gaan en hun gebrek aan wat jij hebt.
Doemsdagvrienden zijn ondersteunend en geweldig als je leven in het slop zit en je pijn hebt, maar ze verdwijnen vaak op mysterieuze wijze als het goed gaat of verpesten het wanneer jij geluk hebt.
Ongezonde vrienden kunnen ook controlerend of pestend zijn; ze kunnen het gevoel hebben dat vriendschap eigendom is, en dat is het niet. Elementen van controle hebben bijgedragen aan meerdere verbroken vriendschappen in mijn twintiger jaren. Eén ‘vriendin’ was zo bezitterig en jaloers, dat ze boos werd toen ik haar niet vertelde dat ik plannen had om met mijn jeugdvrienden op stap te gaan. Ik was haar natuurlijk geen uitleg verschuldigd!
Trauma & vriendschappen
De invloed van onopgeloste jeugdverwondingen op vriendschappen is groter dan je misschien denkt. Een andere reden waarom we in ongezonde vriendschappen blijven, is namelijk omdat het vertrouwd voor ons is. Oude pijn en wonden uit de jeugd kunnen ons dwingen om onbevredigende relaties op volwassen leeftijd te herhalen. Wanneer je bijvoorbeeld een veroordelende moeder had, kan het zijn dat je vrouwelijke vriendinnen aantrekt die ook erg kritisch of veroordelend over je zijn.
Stel jezelf deze 3 vragen om duidelijkheid te krijgen over jullie dynamiek:
- Aan wie doet deze persoon me denken?
- Waar heb ik me eerder zo gevoeld?
- Hoe of waarom komt deze gedragsdynamiek me bekend voor?
Als je een bestraffende moeder had, realiseer je je misschien: “Oh, deze vriend doet me denken aan mijn gemene moeder. Daarom blijf ik in deze vriendschap! Ik ben bang en op zoek naar haar goedkeuring, net zoals ik met mijn moeder deed.” Zodra we deze verbinding tot stand brengen, wordt het gemakkelijker om te zeggen: “Betty is niet mama en ik hoef geen vrienden te zijn met iemand die me zo behandelt.”
Ik heb veel therapiecliënten gezien die herhalende relaties binnen vriendschappen ervoeren. Een cliënt had een ‘vriendin’ die haatdragend reageerde bij elke nieuwe baan die ze had. Ze dacht dat het normaal was (dat is het niet). Na het stellen van de drie vragen realiseerde mijn cliënt zich dat deze aartsvijanden eigenlijk over haar oudere zus gingen die haar als kind pestte. Ze was dit scenario blijven uitspelen in haar volwassen werkleven.
Heb jij vriendschappen waarin je misschien onopgeloste jeugdwonden uitspeelt?
Lees ook: De impact van emotionele verwaarlozing op je vriendschappen
Volwassen relaties zijn vrijwillig
Als je je hierin herkent, wees je je er van van bewust dat al onze volwassen relaties vrijwillig zijn. Ja, zelfs banden met familie.
Niemand is je iets verschuldigd. (Dit geldt alleen voor volwassen relaties – niet voor minderjarige kinderen). Weten dat al je volwassen relaties vrijwillig zijn, kan ongelooflijk versterkend zijn. Als iemand controlerend of veeleisend is en jij op offert voor de relatie, dan mag er waarschijnlijk iets veranderen.
Het is mogelijk dat je een langdurige vriendschap of vriendengroep ontgroeid bent. Dit is niet alleen oké, het is ook normaal. Geef jezelf toestemming om te veranderen wie toegang tot je heeft, vooral de mensen die de meeste toegang tot jou en je tijd hebben. Niet iedereen in je leven verdient het om je meest tedere hart te kennen!
Is je vriendschap over datum?
Nu je weet hoe ongezonde vriendschappen eruit zien, laten we eens kijken naar de tekenen en symptomen van een vriendschap die over datum is:
- Bij het zien van hun naam op je telefoon zeg je automatisch ugh of voel je een gevoel van angst.
- Je voelt je doodmoe nadat je tijd met hem of haar hebt doorgebracht.
- Je besteedt veel tijd aan denken of piekeren over hoe ze zich zullen voelen als je ze iets vertelt.
- Je loopt op eieren om hen heen.
- Je bent afhankelijk van hen.
- Je voelt je niet gezien, gehoord of begrepen door hen.
- Ze vertellen je wat je moet doen zonder te proberen je te begrijpen (of ze zijn niet in staat je te begrijpen).
Als je een aantal van deze dingen in een vriendschap ervaart, is de kans groot dat er iets moet veranderen (waarover later meer).
Oefening: vriendschap beoordelen
Dit zijn een paar vragen om te beginnen met het beoordelen van je vriendschappen. Let op: het gaat er hier niet om iemand de schuld te geven of iemand ongelijk te geven. Het gaat erom dat je eerlijk tegen jezelf bent over hoe je in deze relaties staat. Zie het als het verzamelen van gegevens.
- Is de vriendschap uit balans?
- Heb je het gevoel dat jij geeft en de ander neemt?
- Is hij of zij kritisch over jou en je keuzes?
- Gebruikt hij of zij humor, of zet deze persoon je passief-agressief neer?
- Veroordeelt hij of zij je in plaats van dat deze persoon je steunt?
- Red je hen altijd? Misschien is het een vriend die je consequent ‘s avonds laat belt (ondanks dat hij weet dat je vroeg opstaat) om voor de duizendste keer over hetzelfde te zeuren. Je weet dat ze niet van plan zijn om te veranderen en ze hangen op met een lichter gevoel, terwijl jij je zwaar voelt na het gesprek.
- Zijn ze humeurig? Zijn ze super energiek of down en depressief? Als je een empathisch of hooggevoelig persoon bent, kan dit je uitputten omdat de stemmingen van mensen een enorme impact kunnen hebben op jou en hoe jij je voelt.
- Zijn ze boos of wispelturig? Misschien ontploffen ze over kleine dingen of vertellen ze je pas hoe ze zich voelen als ze uitbarsten.
Ik heb in mijn twintiger jaren een paar vriendschappen beëindigd omdat ik me beoordeeld en gecontroleerd voelde. Deze ‘vrienden’ hadden altijd suggesties over hoe ik dingen ‘beter’ kon doen. In die tijd zette ik mensen op een voetstuk en dacht dat iedereen meer wist dan ik. Door veel therapie en levenswijsheid, realiseerde ik me dat dat niet waar was – ik had veel te bieden!
Wat te doen na het onderzoek
Je vraagt je misschien af of je onmiddellijk alle contact met iemand moet verbreken als je “ja” antwoord op deze vragen? Dat hoeft niet. Als de vriendschap niet misbruikt wordt en belangrijk voor je is, kan een gesprek en een grens misschien meer helpen dan je denkt.
Wees eerlijk: hoe vaak of in welke mate vertel je de waarheid over waar je een probleem mee hebt in problematische vriendschappen? We moeten kijken naar en verantwoordelijkheid nemen voor onze 50%, want elke relatie bestaat voor de helft uit onszelf en voor de helft uit de ander. Onze helft is wat we zelf in de hand hebben.
Als iemand iets doet wat je niet leuk vindt en je zegt het niet, dan neem je zelf ook niet de verantwoordelijkheid. Het komt vaak voor dat een gebrek aan grenzen leidt tot wrok, maar dat hoeft niet zo te zijn. We moeten er gewoon voor uitkomen en mensen vertellen wat we nodig hebben of waar we niet mee om kunnen gaan.
Nadat je de beoordeling hebt afgerond, heb je drie opties:
- Een grens stellen
- Een verhelderend gesprek voeren
- De vriendschap loslaten
Gezonde, stevige vriendschappen waarin je authentiek kunt zijn, zijn ongelooflijk waardevol. Mijn vrouwelijke vriendschappen zijn net zo belangrijk voor me als mijn huwelijk. Ik heb al jaren dezelfde vriendinnen en ze voegen zoveel toe aan de kwaliteit van mijn leven. Ik wil hetzelfde voor jou.
Heb een geweldige week en zoals altijd, zorg goed voor jezelf.
Codependentie
Ontdek met ‘Codependentie’ van Terri Cole hoe je kunt stoppen met jezelf te verliezen in de behoeften van anderen, zodat je jezelf op de eerste plaats kunt zetten.
Lees verder:
- Dit is waarom niet alle vriendschappen voor altijd zijn
- De impact van emotionele verwaarlozing op je vriendschappen
- Traumabanden: welke van jouw relaties zijn gebaseerd op trauma?
