Pak jij ook vaak de chips erbij als je je even rot voelt onder het motto ‘verwen jezelf?’ Je denkt dat lekker eten je slechte humeur in balans brengt. In feite is dat natuurlijk niet zo (vooral niet als je dosha-type Pitta is.) Maar er is wel daadwerkelijk een manier om je lichaam middels voeding in balans te brengen met ayurveda. Je kunt je voeding aanpassen aan de hand van je dosha of energie. Door goed te kijken wat je dominante dosha is kun je kruidenmixen maken om deze dosha in balans te brengen of je kunt bijvoorbeeld bepaalde ingrediënten vermijden. Je komt erachter dankzij deze doshatest.
Wat is een dosha?
Om dit balans te vinden moet je eerst kijken wat voor dosha-type je bent. Het in balans brengen van je dosha is de sleutel tot je gezondheid, en om het te kunnen doen is het belangrijk je te vereenzelvigen met de kenmerken van je meest in het oog lopende dosha, met gebruikmaking van je zintuigen (dus bijvoorbeeld door voeding.) Om goed te kijken wat voor recepten jouw dosha-type in balans kunnen brengen, moet je eerst weten wat je dosha-type is. Aan de hand van een fragment uit East by West legt Jasmine Hemsley uit wat een dosha is.
Ruimte, Lucht, Vuur, Water en Aarde
De ayurveda gaat er vanuit dat de hele schepping – ons inbegrepen – gemaakt is van een unieke verhouding van elementen: Ruimte, Lucht, Vuur, Water en Aarde. Dit zijn de bouwstenen van het leven en zijn dus overal om ons heen. Onze weefsels en botten bijvoorbeeld bevatten een grote hoeveelheid Aarde, omdat ze bestaan uit mineralen die in de aarde worden aangetroffen. De lichaamssappen vertegenwoordigen Water; de stofwisseling is een representatie van Vuur en alle vormen van beweging in het lichaam worden gedragen door Lucht. In poëtische zin is het menselijk lichaam Aarde, Water, Vuur en Lucht die zich door kanalen van Ruimte bewegen. Net als de wereld om ons heen, bewegen en stromen we in een bepaald ritme – en meegaan met de stroom maakt ons minder gestrest.
Vata, pitta en kapha
De dosha’s zijn de drie vitale energieën die betrekking hebben op de specifieke combinaties van deze vijf elementen. Die combinaties zijn bekend als vata, pitta en kapha. Vrij vertaald als lucht, vuur en aarde zijn ze de ‘taal’ die de verhouding beschrijft waarin deze elementen zich in het universum ophouden en daarmee in en om ons lichaam, hoe ze ons denken en gedrag bepalen en onze lichaamsintelligentie in de een of andere richting sturen. De dosha’s scheppen en besturen veel niveaus in het lichaam, van de fysieke tot de psychische.
Elke dosha bevat twee elementen en verleent aan elk hun eigen kenmerken: vata is een mengeling van Ruimte en Lucht, die je in alle vormen van ‘beweging’ aantreft. Pitta is een mengeling van Lucht, Vuur en Water en vind je in alle ‘transformatie’. Kapha is een mengeling van Water en Aarde en vind je in ‘structuur’. De fysieke kenmerken van de dosha’s worden in het Westen, als het gaat om lichaamsvormen, tot op zeker hoogte begrepen: ectomorf voor vata, mesomorf voor pitta en endomorf voor kapha. In ayurveda gaat het veel verder en omvatten de dosha’s ook de mentale en emotionele kenmerken.
Doshatest: welke ayurveda-type ben jij?
In het kort uitgelegd:
Vatatypes:
Gewoonlijk slank, met knokige ledematen en een rechte lichaamsvorm. Vatatypes komen aan rond hun middel. Hun huid is fijn en droog, ze hebben het eerder koud dan anderen en kunnen moeilijk zweten. Ze hebben een onregelmatige en grillige eetlust. Vatatypes zijn geneigd om gespannen en gestrest te raken, en voelen zich laat in de middag vaak vermoeid. Ze zijn creatief, enthousiast, actief, alert en rusteloos. Ze zijn het gelukkigst als ze in contact zijn met de natuur en het buitenleven. Je zou ze kunnen herkennen als mensen die met hun hoofd in de wolken lopen en veel en met grote overtuigingskracht praten.
Pittatypes:
Met hun gemiddelde, atletische uiterlijk komen pittatypes gelijkmatig aan of alleen aan hun onderstel. Ze hebben een zachte, glanzende, warme huid en hebben het snel warm. Hun stofwisseling is sterk en ze hebben een goede eetlust en spijsvertering. Pittatypes zijn vastberaden, competitief, ambitieus en bijzonder intelligent; ze beschikken over een goed inzicht en een scherp onderscheidingsvermogen. Pittatypes zijn avondmensen, maar slapen vast en diep en kunnen heel levendig dromen of last hebben van nachtmerries.
Kaphatypes:
Met hun goedontwikkelde lichaam, brede schouders en zachte, ietwat vette en glanzende huid, hebben kaphatypes een doorsnee eetlust en een relatief langzame verbranding. Van nature zijn het goede slapers. Net als moeder aarde zijn kaphatypes geduldig, geaard, zorgzaam, stabiel en ondersteunend voor familie en geliefden. Kapha’s houden van kunst, van dansen en muziek. Ze hebben een aangeboren goede smaak en geur, en zijn dol op eten. Hoewel het harde werkers zijn, hebben ze ook een neiging tot luiheid en kunnen ze langer slapen dan anderen. Ze hebben echt een hekel aan kou en zijn dol op warmte.
East by West
Ben je benieuwd naar Ayurveda en hoe de filosofie van ayurveda kunt toepassen? In East by West legt Jasmine Hemsley uit wat Ayurveda is, hoe het werkt, hoe jouw type (dosha) werkt en - nog veel belangrijker - hoe je ayurvedisch kunt koken!
Balans in je leven
Deepak Chopra, bekend van de kwantumgenezing, schreef met Balans in je leven een prettig leesbare en boeiende handleiding voor de ayurvedische geneeskunst.
Lees ook deze artikelen:
Hoe je kunt leren van de herfst: dit is dé periode om spiritueel te groeien
Dinacharya: Het perfecte dagritme volgens de Ayurveda
Inspirerend leven bestaat uit een geweldige, kleine redactie. Voor meer informatie, bekijk de 'Over ons'-pagina.
Heelerg inspirend lijkt me erg interessant dit boek ga er zeker wat mee doen groetjes Gerrie