Een giftige relatie is een verbinding die schadelijk voor je is. Je zou kunnen zeggen dat een giftige relatie de ergste vorm van ‘negatieve menselijke energieke besmetting’ is; het beïnvloedt je vanbinnen en vanbuiten. Het heeft een negatieve invloed op de manier waarop je naar de wereld kijkt, en nog belangrijker: de manier waarop je naar jezelf kijkt.
In een giftige relatie kun je het gevoel krijgen dat je steeds meer van jezelf kwijtraakt. Je kunt het vaak niet benoemen, maar langzaam maar zeker verlies je een stukje van je eigen identiteit. Je weet vaak niet meer wie je echt bent, wat je zelf wilt en wat je kunt doen om je beter te gaan voelen. Als je vermoedt dat je een giftige relatie hebt (gehad), dan helpt dit eerste deel van het boek je om je vermoedens te bevestigen of om ze te betwisten. Ook krijg je opties wat je vervolgens kunt doen om ervan te ontgiften.
Niet alle giftige relaties zijn hetzelfde
De term ‘giftige relaties’ omvat een breed spectrum van allerlei soorten verbindingen. Aan de ene kant van het spectrum is het gif in de relatie mild. Het is dan slechts het onbedoelde bijproduct van twee ‘normale’ mensen die gewoon niet goed weten hoe ze een gezonde relatie met elkaar kunnen onderhouden. Er kan dan sprake zijn van een gebrek aan persoonlijke grenzen en slechte communicatie ten gevolge van emotionele en mentale onvolwassenheid, vaak veroorzaakt door pijn en trauma’s uit de jeugd. Wanneer er niet-geheelde jeugdwonden zijn bij een of beide partners kunnen problemen ontstaan, zoals afhankelijkheid, giftige projectie en angst. Een of beide partners weten hierdoor vaak niet hoe ze op een gezonde manier met tegengestelde belangen, verlangens, waarden of overtuigingen kunnen omgaan.
Aan deze kant van het spectrum van mild giftige relaties kunnen dit complexe problemen zijn om op te lossen, maar ze hoeven dat niet te blijven. Aan de andere uiterste kant van het spectrum bevinden zich de zeer giftige relaties, en dan is het een heel ander verhaal. Dat is het geval wanneer het om relaties gaat met narcisten, psychopaten of andere mensen met een ernstige persoonlijkheidsstoornis. Dat is een recept voor extreem misbruik en lijden.
Elke relatie is anders en heeft een andere dynamiek, maar je kunt wel een aantal gemeenschappelijke kenmerken noemen van giftige relaties. Wanneer je je bewust wordt van deze tekenen en ze leert herkennen, dan kun je jezelf beschermen tegen meer hartzeer.
Een van de belangrijkste dingen die je kunnen wijzen op een giftige relatie is gewoon hoe je je voelt. Je kunt je uitgeput en/of depressief voelen. Je hebt ook het gevoel dat de relatie je meer energie kost dan dat deze je oplevert.
Is deze relatie het redden waard?
Als je er nog moeite mee hebt om erachter te komen of je relatie giftig is/was of niet, dan zijn er enkele vragen die je jezelf kunt stellen over je relatie.
- Voel ik me vrij om te zijn wie ik ben en te doen wat ik wil?
- Geeft deze relatie me een goed gevoel over mezelf?
- Voel ik me nerveus of gemakkelijk bij mijn partner?
- Geeft deze relatie me meer energie dan dat deze me kost?
- Is deze relatie gebaseerd op eerlijkheid en vertrouwen?
- Wordt er aan mijn persoonlijke behoeften voldaan?
- Groeien mijn partner en ik samen, of groeit de ene partner ten koste van de ander?
- Haalt deze relatie het beste in mij naar boven?
- Voel ik me veilig, ondersteund en gewaardeerd?
- Heeft deze relatie het potentieel dat ik me geliefd, veilig en vervuld voel?
- Respecteert mijn partner mijn morele, seksuele en emotionele grenzen?
- Voel ik me gehoord, gezien en gerespecteerd door mijn partner?
- Kan ik mijn gedachten en gevoelens openlijk uiten bij mijn partner?
- Toont mijn partner spijt voor wangedrag?
- Voel ik me gelijkwaardig aan mijn partner?
- Voedt mijn partner mij emotioneel en mentaal?
- Kan ik op mijn partner vertrouwen en bouwen?
- Voel ik me vrij om te veranderen en te groeien in mijn relatie?
- Is er een wederzijds verlangen om aan problemen te werken?
Hoe meer je met ‘nee’ antwoordt, hoe groter de kans is dat je een giftige relatie hebt (gehad).
Je kunt je partner niet ‘repareren’ of ‘redden’
Probeer hoe dan ook nooit om een therapeut voor je partner te zijn, omdat dat hem of haar berooft van het nemen van eigen verantwoordelijkheid. Richt je in plaats daarvan op jezelf en wederzijdse groei in de relatie. Dat kan natuurlijk alleen wanneer twee personen willen samenwerken om de verbinding te verbeteren. Om je relatie te redden, is het noodzakelijk dat beide partners echt bereid zijn om die extra stap te zetten en het werk te doen. Als jij steeds de enige bent die energie in je relatie stopt, besef dan dat je relatie al dood is. Het is dan tijd om een ontsnappingsplan te bedenken.
Boekentip Inspirerend leven: Detox je liefdesleven van Mjon van Oers
Heb je veel ‘nee’ geantwoord op de vragen en zou je je liefdesleven willen ontgiften om ruimte te maken voor ware liefde, en bovenal liefde voor jezelf? Dit fragment komt uit Detox je liefdesleven van Mjon van Oers waarin ze sleutels geeft om te herstellen van giftige relaties en meer zelfliefde te cultiveren.
Detox je liefdesleven
Heb je veel ‘nee’ geantwoord op de vragen en zou je je liefdesleven willen ontgiften om ruimte te maken voor ware liefde, en bovenal liefde voor jezelf? Dit fragment komt uit Detox je liefdesleven van Mjon van Oers waarin ze sleutels geeft om te herstellen van giftige relaties en meer zelfliefde te cultiveren.
Lees ook deze artikelen:
Is een relatie met een narcist in de toekomst te voorkomen?
Hoe narcistisch misbruik onthult hoe krachtig je zelf bent
Hoe kun je een beter leven creëren na een narcistische relatie?
Waarom je in een narcistische relatie bleef al voelde het niet goed
Mjon van Oers is een toonaangevende autoriteit op het gebied van narcisme in relaties. Haar pioniersgeest levert transformerende publicaties op, waarmee ze al duizenden vrouwen én mannen geholpen heeft om te herstellen van narcistisch misbruik. Zij is sinds 1992 zelfstandig auteur en schrijft (ook) over bewegen, gezondheid, mens en relaties. Haar publicaties, onder andere over narcisme, verschenen in diverse tijdschriften, online artikelen, e-books en boeken. Mjon schrijft niet alleen, zij geeft ook workshops, lezingen en inspireert als trainer.
