Soms kan iemand het bloed onder je nagels vandaan halen – maar daar kun je niet altijd uiting aan geven. Dan stop je de woede ergens diep in jezelf weg. Emoties: op zich is er niets mis mee. Maar zodra je vastklampt aan een emotie, of zodra een emotie aansluit op een van je diepste angsten, wordt het een gevoel: een emotie met een verhaal. Dat verhaal leidt een eigen leven, maakt van woede wrok en zorgt dat je gaat geloven in een emotie in plaats van het te laten komen en gaan. Anselm Grün schreef in Verandering hoe je negatieve emoties een andere wending kunt geven. Per emotie biedt hij een ritueel aan om ze te laten transformeren naar een bron van krachtige energie. Of je nu God als christelijke God ziet of als jouw innerlijke Zijn, de rituelen van Anselm Grün bieden je een uitweg uit een verstikkende emotie. Wij mogen een gedeelte met je delen over de emotie woede en boosheid.
De positieve kracht van woede en boosheid
‘Daar kun je echt woedend over worden!’ Dat gevoel kennen velen van ons. Op het werk is er iets misgegaan en de teamleider schuift alle schuld op iemand die er niets aan kan doen – alleen om voor het afdelingshoofd een goed figuur te slaan. Of je hebt vakantie je wilt samen met je gezin ontspannen en je wordt ruw gestoord door een telefoontje van je werk. Maar we zijn niet alleen in ons privéleven woedend. Er zijn ook boze burgers. Wanneer deze mensen het niet eens zijn met maatregelen van de regering of ene instantie en verandering willen afdwingen, drukken ze hun teleurstelling verontwaardigd, luidkeels en openlijk uit. Dat doen ze door de straat op te gaan of door op internet van gedachten te wisselen. Politici en andere mensen met openbare functies vertellen steeds vaker dat woede omslaat in blinde haat en destructieve agressiviteit en zo de atmosfeer vergiftigd. Ook de reacties zijn verschillend. Sommigen worden steeds woedender, springen uit hun vel en slaan wild om zich heen. Bij anderen slaat de woede eerder naar binnen en berokkent die henzelf schade.
Soorten boosheid
Gerechtvaardigde woede bestaat beslist. Woede laat vaak zien dat er iets misgaat. Dat boosheid en woede bij het mens-zijn horen, lezen we ook in de Bijbel. In de Psalmen bijvoorbeeld komen woede en boosheid steeds weer ter sprake. De bidders zijn vaak boos omdat ze door vijanden worden bedreigd of door listen worden misleid, en ze schromen niet om deze emotie ook aan God te laten zien.
Ook schrijft de Bijbel over twee soorten boosheid. De ene soort boosheid leidt tot rede en gerechtigheid, terwijl andere boosheid leidt tot destructieve agressie. Boosheid wordt destructief als we het moment waarop we boos worden niet goed te boven komen. Dan exploderen we en hebben we onszelf niet onder controle. Het is eerder zo dat de boosheid ons onder controle heeft. De vraag is hoe we op dit eerste moment kunnen omgaan met degene die ons net zo irriteerde.
Niet altijd onder controle
Om te beginnen is het belangrijk da tik toegeef dat ik mezelf niet altijd onder controle kan hebben. Omdat ik weet dat ik lichtgeraakt kan reageren, kan ik me op de situatie voorbereiden en goed bij mezelf blijven. De volgende gedachte kan daarbij behulpzaam zijn: hoe zou ik in deze situatie reageren als ik helemaal met mezelf samenval, als ik vrede met mezelf had? Het is niet de bedoeling om je woede te onderdrukken. Maar je kunt haar ook niet gewoon uitleven. Het is belangrijk om te zien dat woede veel energie bevat en het gaat erom deze energie in positieve kracht te transformeren. Deze energie herkennen we als we onze boosheid ondervragen: is mijn boosheid terecht? Komt ze in opstand tegen iets wat mezelf en andere mensen in het leven hindert? Of is ze enkel een uitdrukking van een gekwetst ego dat boos reageert omdat zijn infantiele wensen niet worden vervuld? In het eerste geval is het zaak om de woede in een gepaste strategie te veranderen, op te komen voor wat het leven eist. In het tweede geval is het zaak om afscheid van mijn infantiele wensen te nemen.
Ritueel
Probeer eens heel concreet na te doen wat de psalmen je laten zien: het uitspreken van je woede naar God om zo je woede te transformeren. Ik kan God niet gebruiken door hem voor me te laten strijden. Wel moet ik het oordeel aan God overlaten. En ik verzoek hem me niet alleen te laten, maar me te helpen. Mijn woede wordt dan getransformeerd in vertrouwen en positiviteit die de kracht van de woede nog in zich heeft.
Stel je voor dat je voor God staat en dat je op iemand scheldt die jou kwetste. Tien minuten lang zeg je tegen God hardop alle scheldwoorden die je invallen als je aan deze persoon denkt. Sta jezelf eens toe om alle agressieve en kwetsende woorden die je tegen hem of haar wilt zeggen naar God uit te spreken. Je zult merken dat dat helemaal niet gaat. Als je jezelf toestaat alle scheldwoorden te zeggen, blijven sommige in je keel steken. Vooral omdat je ze tegen God zegt. En mocht het je toch zijn geluk een paar scheldwoorden uit te spreken, dan zul je na een poosje het tegenovergestelde van woede en boosheid voelen. Je woede verandert in liefde. Misschien krijg je opeens liefdevolle gevoelens voor degene op wie je net zo schold.
Verandering
Verder lezen? In Verandering legt Anselm Grün concreet en begrijpelijk uit je hoe je leert negatieve emoties te aanvaarden en ze te beschouwen als een bron van krachtige energie.
Op de redactie van Inspirerend Leven help ik bloggers om hun verhalen tot hun recht te laten komen. Door verhalen te delen en elkaar te inspireren kunnen we de wereld net een beetje mooier maken.
Ik vind het jammer dat er niet meer van de inhoud van het boek wordt prijsgegeven. Ik kan zo niet inschatten of het iets voor mij is.
Beste Mikkie, dankjewel voor je feedback! Ik heb meteen even een gratis leesfragment voor je gemaakt en onder aan het artikel toegevoegd... Dan kun je er even doorheenbladeren :) Met warme groet!
Is net een beetje of ik de bijbel lees dan haak ik al af sorry